Broekers-Knol gaf zich over aan populistische en kwaadaardige retoriek

Nederland moet zijn stinkende best doen om zo snel mogelijk nog eens 2100 Afghanen naar Nederland te halen. Dat aantal is het resultaat van intensief politiek overleg, dat veel tijd heeft gekost. Er is nu geen tijd meer te verliezen voor de Afghanen, die daar iedere dag gevaar lopen.

In augustus is de Tweede Kamer heel duidelijk geweest: Afghanen die als beveiliger, kok of chauffeur voor de Nederlandse missie hebben gewerkt, hebben ook recht op evacuatie en asiel in Nederland. Aanvankelijk zou het kabinet alleen de Afghaanse tolken helpen. De ommezwaai kwam nadat de toch al late en chaotische evacuaties uit Kaboel stopten vanwege de machtsovername van de Taliban.

De motie van D66-Kamerlid Salima Belhaj kreeg brede steun in de Tweede Kamer, alleen de VVD stemde tegen. Dat laatste heeft er waarschijnlijk voor gezorgd dat de besluitvorming over verdere evacuatie zo moeizaam verliep. De vier coalitiepartijen zitten sinds kort weer opnieuw om de onderhandelingstafel, waarmee het ‘evacuatiebesluit’ ongewild een rol ging spelen in de formatie.

Pas maandag kwamen de verantwoordelijke bewindslieden met een brief met de nieuwe aantallen. Op het eerste gezicht lijkt dit een magere tot voldoende uitwerking van de motie-Belhaj, op papier althans. Nederland zal naast de tolken van de jarenlange missie in Afghanistan ook proberen om medewerkers van Nederlandse hulporganisaties, van de Europese politiemissie en andere medewerkers van Defensie het land uit te krijgen. In de praktijk zal dit heel lastig worden, omdat medewerking van diezelfde Taliban nodig is, waardoor de betrokken Afghanen gevaar lopen.

Welles-nietes

Achteraf bezien is het openstellen van een mailbox door Buitenlandse Zaken in augustus een slecht idee geweest. Afghanen die in aanmerking wilden komen voor evacuatie of waren achtergelaten in Kabul mailden hier massaal naar toe. Tienduizenden mails, waarvan 35.000 betrekking hadden om de motie-Belhaj, van zo’n 20.000 unieke adressen, weten we nu. Veel mails blijken alleen niet bruikbaar of onvolledig, zegt het ministerie.

Erger is dat deze aantallen mails inzet werden van een onverkwikkelijk staaltje welles-nietes tussen bepaalde politici en hulporganisaties. Met als dieptepunt de uitlatingen van demissionair staatssecretaris Broekers-Knol over ‘mogelijk nog eens honderdduizend Afghanen’ die hiernaartoe zouden willen komen. Ze betuigde al snel weer spijt, maar het contrast met de nu afgesproken 2100 mensen kan niet groter zijn. De VVD-staatssecretaris hield zich niet alleen slecht aan de feiten, ze gaf zich over aan populistische, kwaadaardige retoriek op een moment dat haar slechts één ding te doen staat: zorgen voor een vlot en menswaardig verloop van de asielprocedure voor deze Afghanen.