Drone-aanvallen leiden tot trauma’s en verstoring van het normale, economische en sociale leven in gebieden waar deze plaatsvinden. Een algeheel verbod op schietende drones is dan ook op z'n plaats, bepleit Han Deggeller, lid van internationale vrouwenvredesorganisatie WILPF.
Op 21 april 2022 nam de Tweede Kamer een motie aan voor het bewapenen van de vier nieuw aangeschafte drones, de MQ-9 Reapers. De regering moet zich hierover nog uitspreken.
Bewapende drones hebben twee unieke kenmerken die essentieel zijn voor hun populariteit onder regeringen en onder niet-statelijke gebruikers. Ten eerste kunnen bewapende drones een individu, een groep of populatie identificeren en dagenlang vanuit de lucht achtervolgen en vervolgens doden. Ten tweede kan de drone op afstand bestuurd worden, zonder dat de bediener enig fysiek risico loopt. Die kan daarbij overigens wel psychische schade lijden.
Dodenlijsten
In de VS, waar al 20 jaar gebruik wordt gemaakt van bewapende drones, zijn tegenstanders een campagne gestart voor een verbod op bewapende drones. Op hun website bankillerrobots.org beschrijven zij hun belangrijkste bezwaren.
Dronemoorden zoals uitgevoerd door de Verenigde Staten, met behulp van dodenlijsten van met name genoemde verdachten op basis van geheime inlichtingen, zijn buitengerechtelijke executies die het recht op een eerlijk proces van de slachtoffers schenden.
Signatuuraanvallen zijn aanvallen die zich richten op onbekende slachtoffers op basis van hun demografische eigenschappen en gedragspatronen. De slachtoffers worden zelden uitgeschakeld in de strijd of tijdens vijandelijke acties. Ze hebben meer kans om te worden gedood op een bruiloft of begrafenis, met als neveneffect veel slachtoffers onder burgers.
Door het gebrek aan precisie, waardoor er veel onschuldige slachtoffers vallen, en door het uitschakelen van rechterlijke controle ondermijnen dronemoorden de weg naar vrede en maken zij hele gebieden tot een slagveld.
Burgers die leven in gebieden waar drone-aanvallen zijn uitgevoerd, ervaren trauma’s, soms ernstige en invaliderende trauma’s, evenals verstoring van het normale, economische en sociale leven.
Luchtoorlogsvoering leidt historisch gezien tot de dood van meer burgers dan strijders, en het demoraliseren van burgers is een belangrijke reden voor luchtbombardementen.
‘Geen nieuw recht nodig’
“Bewapende drones zijn geen verboden wapens,” schrijft de Commissie van advies inzake volkenrechtelijke vraagstukken (CAVV) aan de Nederlandse regering in juli 2013. Zij schrijft in de kernconclusies: “Vanuit volkenrechtelijk oogpunt is nieuw recht niet noodzakelijk om specifiek het gebruik van bewapende drones te reguleren. Het toepasselijk recht is precies hetzelfde als bij de inzet van conventionele gevechtsvliegtuigen.”
Bijna alle landen die gewapende drones produceren, exporteren ze ook, stelt de Amerikaanse denktank New America, geciteerd door Lennart Hohman in de Correspondent van maart 2020. Naast China ontwikkelden ook Israël, Iran, Pakistan en Turkije zich de afgelopen jaren tot drone-grootmachten. Turkse bedrijven produceren inmiddels ook de lasergestuurde precisieraketten waarmee ze hun drones bewapenen. Daarmee is Turkije het zesde land ter wereld dat zowel drones als de wapens daarvoor produceert.
Drones zijn niet meer weg te denken van het hedendaagse slagveld. Ze cirkelen constant boven de Zuid-Chinese zee, de straat van Hormuz en brandhaarden in Oekraïne, Irak, Somalië, Afghanistan, Mali, Libië en Syrië. Ze vallen daarbij ook steeds vaker doelwitten aan. Sinds 2015 hebben de VS, het Verenigd Koninkrijk, Azerbeidzjan, Frankrijk, Israël, Pakistan, Saoedi-Arabië, de VAE, Egypte, Nigeria en Turkije allemaal drone-aanvallen uitgevoerd.
Verklaar het gericht doden van geselecteerde vijanden met drones tot misdaad. Alleen een totaalverbod op het gebruik van bewapende drones zal de executie van burgers stoppen.
Lees ook:
Militaire drones maken het verschil in de Ethiopische burgeroorlog, vaak ten koste van bevolking
Het gebruik van militaire drones is een gamechanger in het interne conflict in Ethiopië. De regering is aan de winnende hand tegen de opstandige milities. Maar de drones hebben gevaarlijke bijeffecten: het aantal burgerslachtoffers neemt toe.
Gaan machines zo het oorlogvoeren overnemen van de mens?
De wetenschap ontwikkelt in hoog tempo autonome systemen, ook voor militaire doeleinden. Dat roept de vraag op hoeveel zeggenschap mensen moeten hebben over aanval en verdediging.
