Beatrijs Ritsema bleef tot op het laatst ‘Beatrijs’

‘Dit is de laatste aflevering van ‘Moderne manieren’, tot mijn spijt. Mijn gezondheid laat voortzetting van de rubriek niet toe. Ik voeg het bestand hierbij. Zoals gewoonlijk zijn de eerste twee vragen voor de papieren krant; de overige drie vragen kunnen als toegift aan de lezer op de Trouw-site worden geplaatst. Ik laat aan jullie op welke datum jullie deze laatste aflevering willen plaatsen. Dank voor de jaren van prettige samenwerking!”

We wisten al ruim een jaar dat Beatrijs Ritsema ernstig ziek was, maar toch trof dit mailtje dat ze afgelopen dinsdag stuurde ons als een mokerslag. Een mailtje met de haar kenmerkende zakelijkheid als het ging om haar als persoon, ook als ze haar dood aankondigde. Liefst trad ze niet op de voorgrond, onopvallend, ingetogen, observerend, maar wie goed keek zag een vrolijke vonk in haar ogen.

Ruimdenkend, creatief, non-conformistisch, wijs, zelden voorspelbaar

Op haar zolderkamer, gebogen over de vragen van lezers, alleen, werd ze de Beatrijs die we leerden kennen in haar antwoorden. Ruimdenkend, creatief, non-conformistisch, wijs, zelden voorspelbaar – voor velen van ons een adviseur in levensvragen, etiquette en levensstijl. Ze schreef haar rubriek met een soort ingetogen humor, zachte ironie, nooit cynisch, met prachtige, ogenschijnlijk simpele zinnen. Zo kon ze uitgroeien tot een van de boegbeelden van Trouw, ook al was ze al die jaren zelfstandige en dus niet in vaste dienst.

Toen de kanker zich in zijn meest dramatische variant had aangekondigd, sprak ze tegenover chef Tijdgeest, Wybo Algra, en mij tijdens een kopje koffie de wens uit om zo lang mogelijk door te gaan met Moderne manieren. Totdat het niet meer zou gaan. Ze zou dat moment zelf aangeven.

Donderslag

Dat ze ernstig ziek was, daar zouden we geen ruchtbaarheid aan geven. We spraken dat toen af bij de koffie. Beatrijs ging het medische traject in, dat zou hier en daar best pittig zijn, maar ze zou blijven schrijven. Een wens die we respecteerden. Daardoor komt de bekendmaking van haar overlijden helaas nu als een donderslag uw huiskamer binnen rollen.

Dat het niet goed met haar ging, kregen we eerder te horen, ook via een mailtje. Ze ging voor drie weken het ziekenhuis in voor een medische behandeling en ze kon dan geen rubriek schrijven, mailde ze. Vandaar dat u vandaag in het zaterdagmagazine Tijdgeest op pagina 5 de mededeling ziet staan: ‘Beatrijs Ritsema is de komende weken afwezig’.

Toch bleek dat niet de werkelijkheid. In het ziekenhuis bleef ze aan haar rubriek werken. Haar man Maarten vertelde me, na haar overlijden, dat de vragen van lezers haar houvast waren, ze was intens verbonden aan haar rubriek.

Tot op het laatst bleef de rubriek in haar leven

De laatste antwoorden op lezersvragen dicteerde ze op bed, aan haar man en haar zoon Felix, een van de drie kinderen. Ze konden samen glimlachen als ze weer een mooie zin had gevonden, of om een originele gedachte waarop ze was gekomen. Zo bleef tot op het laatst de rubriek in haar leven, afgelopen donderdag overleed ze in de ochtend. Die laatste Moderne manieren staat vandaag in de Verdieping, naast het naschrift over Beatrijs zelf.

We kunnen ons voorstellen dat het overlijden van Beatrijs Ritsema als een schok wordt ervaren. Als u ons wilt laten weten wat ze voor u betekende dan kan dat via ­lezers@trouw.nl. Volgende week zullen we ruimhartig uw reacties publiceren.

Onze gedachten zijn bij Beatrijs en haar nabestaanden. Ze is van grote betekenis geweest voor Trouw, en voor veel van onze lezers.