Arbeidsmigrant Jim bewijst dat het WK nooit in Qatar had mogen plaats vinden

Mensenrechtenorganisaties maken zich druk om nieuwe misstanden, westerse leiders hebben hun handen vol aan de oorlog in Oekraïne en de stille protesten van voetballers zijn verstomd. Qatar staat niet meer in de schijnwerpers van de internationale gemeenschap. Het land voelt daarom geen enkele noodzaak om arbeidsmigranten goed te behandelen.

De uitbuiting heeft een nieuw dieptepunt bereikt, blijkt uit gesprekken met dertien arbeidsmigranten die deze krant interviewde. Werkdagen duren nog langer dan voorheen, het salaris ligt lager. Neem Jim. Hij verdiende tijdens het WK-voetbal 460 euro per maand, in januari was daar nog 354 van over.

Klagen durven de arbeidsmigranten niet, want ze worden naar huis gestuurd. Daar is geen werk. Dus laten ze het stilletjes over hun kant gaan als de werkgever maandenlang geen loon uitbetaalt of het elektronische betaalsysteem gebruikt om mensen in de gaten te houden. Terwijl dit bedoeld was om wanbetalingen tegen te gaan. Sommige werkgevers laten arbeidsmigranten zelfs arresteren als ze durven klagen over de lange werkdagen en de hitte.

Dat gebeurt allemaal in stilte, want het toezicht dat er was, is verdwenen. Twee dagen na afloop van het WK verbood Qatar twee belangrijke vakbondsfederaties. Toezicht is bovendien een groot woord. Het is volstrekt onduidelijk wat er terecht is gekomen van de dialoog en samenwerking met Qatar over arbeidsomstandigheden die door de Nederlandse regering beloofd was.

En achter de schermen blijkt de belangrijkste verdediger van arbeidsrechten een twijfelachtige reputatie te hebben. De Ilo, de VN-waakhond, is nogal innig met de Qatarese regering, blijkt uit eerdere berichtgeving van The New York Times. In ruil voor een bedrag van 25 miljoen dollar en een paar hervormingen in de arbeidswetgeving, wist de Qatarese regering te voorkomen dat de Ilo een kritisch onderzoek zou starten naar de misstanden.

Ondertussen profiteert Qatar van de organisatie van het WK. Grote sportevenementen zijn een belangrijke inkomstenbron. In de afgelopen maanden organiseerde het land al een wereldbekerwedstrijd turnen, tennistoernooien, een paardensportevenement, een belangrijke atletiekwedstrijd en het WK judo. Bij de openingsceremonie geen woord over de arbeidsomstandigheden. De internationale judofederatie prees de piekfijne organisatie.

De beloftes van de Qatarese regering, de enorme media-aandacht, de initiatieven van de Nederlandse regering en de KNVB, leverden niets op. De discussie dreigt zich zelfs te herhalen nu het autoritaire buurland Saudi-Arabië het WK voetbal in 2030 naar zich toetrekt. Het zou sportbonden, westerse landen, de Ilo en de media sieren zich dit keer harder op te stellen en het evenement de rug toe te keren. Qatar bewijst dat een zogenaamde dialoog nergens toe leidt.