Adel verplicht, in dit geval tot zorgzaamheid

‘Stress is grootste sluipmoordenaar van onze tijd’, kopte De Telegraaf. Als psychiater bij de crisisdienst zie ik dagelijks mensen die niet meer willen leven omdat ze te veel stress ervaren. Volgens hoogleraar stress en veerkracht Christiaan Vinkers is stress op zich goed voor een mens. Het zet je in beweging, maakt je slimmer, alerter, sneller en leidt tot mooie prestaties.

Stress als een aangeboren verdedigingslinie die altijd paraat staat om ons te beschermen. Maar als stress het nieuwe normaal wordt, dan lopen we het risico op ernstige gezondheidsklachten, zoals overgewicht, hart- en vaatziekten, burn-out en zelfdoding.

Miljoenen burgers krijgen komende tijd te maken met financiële stress omdat boodschappen en energie onbetaalbaar dreigen te worden. Ruim de helft van Nederland vreest het komende jaar in de financiële problemen te komen of is dat al.

Het bedreigt de grondvesten van je bestaan

De mentale gevolgen van deze vorm van stress zijn enorm, omdat de grondvesten van je bestaan worden bedreigd. Een collega-psychiater verzuchtte laatst: ‘Soms hebben mensen meer baat bij 1000 euro dan bij een opname in de psychiatrie’. Als je zelf geen geldzorgen hebt, is het haast niet voor te stellen hoe het is om continu een gevoel van onveiligheid te ervaren omdat basisbehoeften zoals eten, kleding en huisvesting niet meer vanzelfsprekend zijn.

Zelf worstel ik vooral met een gevoel van machteloosheid en verontwaardiging omdat onze bestuurders de dreigende verelendung voor lief lijken te nemen en de zorgen van het volk niet serieus nemen. ‘Vertraagtaal’ waar zomergast Lieke Marsman aan refereerde: lege teksten waarmee de overheid sterk de schijn wekt ergens hard aan te werken, maar waarmee welbewust noodzakelijk ingrijpen zo lang mogelijk wordt uitgesteld.

Invloedrijke economen die het volk kleineren door en plein public te beweren dat het ‘te complex’ is geworden voor de gewone man. Of een denigrerend voorstel lanceren waardoor haves worden gefaciliteerd om te blijven consumeren ten koste van have-nots. Mijn grootvader was burgemeester van de oude stempel: autoritair en streng, maar zorgzaam voor en betrokken bij de burgers voor wie hij verantwoordelijk was.

Hij gooide zijn pantoffel naar de rode Vara-haan

Ik herinner me als kind dat hij zijn pantoffel naar de televisie gooide als de rode haan van de Vara kraaide. ‘Door dat verdomde plebs gaat dit land naar de bliksem’, riep hij verontwaardigd. Ik vond dat toen vooral elitair gezwets, maar realiseer me steeds meer dat hij een punt had.

De huidige ‘elite’ is druk in de weer om de eigen toekomst veilig te stellen, het liefst met een gelikt internationaal imago. ‘Eigen volk eerst’ frame je dan behendig als fascistisch en ongepast. Nouveau riche-bestuurders die niets begrijpen van het oude Franse gezegde noblesse oblige: adeldom verplicht. In dit geval tot zorgzaamheid.

We wachten allemaal nog steeds op de 1000 euro van Rutte, een verkiezingsbelofte die hij tot nu toe nooit is nagekomen. Mocht het er ooit nog van komen, dan doneer ik dit bedrag graag aan die alleenstaande moeder die niet meer slaapt door geldgebrek. Dat scheelt weer een patiënt bij de crisisdienst.

Sylvain Ephimenco heeft vakantie. Psychiater en auteur Esther van Fenema vervangt hem.