Achter een snuif coke op een feestje gaat zware criminaliteit schuil

In de havens van Rotterdam en Antwerpen zijn politie en justitie verwikkeld in een ogenschijnlijk hopeloze strijd met nietsontziende drugscriminelen. Vrijwel dagelijks worden uit containers drugs (vooral cocaïne) gehaald door ‘uithalers’, ook medewerkers van de containerterminals kunnen hierbij een rol spelen.

Het is inmiddels een ware plaag geworden, waarover de betrokken burgemeesters van Rotterdam en Antwerpen, Ahmed Aboutaleb en Bart De Wever, regelmatig de noodklok luiden. Deze drugssmokkel leidt tot onderling bendegeweld en omkoping en afpersing van havenmedewerkers die toegang tot de containers hebben. Veel kwetsbare jongeren uit probleemwijken worden door de drugscriminelen verleid om drugs uit de containers te halen en van het haventerrein af te krijgen. Jaarlijks worden honderden uithalers betrapt en drugs in beslag genomen. Vorig jaar ging het om 110.000 kilo cocaïne.

Nieuw instrument

De havenbedrijven zetten nu in overleg met de justitiële autoriteiten een nieuw instrument in om drugshandel en corruptie aan te pakken. Duizenden medewerkers zullen specifiek worden gescreend op drugscriminaliteit en dat gaat dus verder dan de huidige algemenere standaard ‘verklaring omtrent het gedrag’ (vog). Voor werknemers op cruciale posten, zoals planners bij terminals die weten waar de containers staan, wordt een zwaardere screening overwogen door de AIVD. Wie drugsfeiten op zijn cv heeft, krijgt geen vog, dus ook geen toegangspas meer tot het haventerrein. De verwachting is dat wie veroordeeld is geweest wegens een drugsdelict zich niet meer meldt voor een baan in de haven of dat een pas wordt ingetrokken.

Het is een van de instrumenten om deze drugscriminaliteit aan te pakken, maar we moeten er niet alles van verwachten. Ook havenmedewerkers met een vog kunnen worden omgekocht, afgeperst of onder druk gezet om containers te verplaatsen of uithalers te helpen. Vraag is eveneens hoe lang je drugsfeiten uit het verleden iemand mag aanrekenen en of de inzet van de AIVD niet een te zwaar middel is. Een zwaardere screening door de AIVD mag niet vanzelfsprekend zijn, maar moet per keer een afweging zijn, toezicht hierop is noodzakelijk.

Ontwrichtend

Inmiddels is duidelijk geworden dat de aanpak van de drugssmokkel de hoogste prioriteit verdient. Vrijwel dagelijks worden drugs het land in gesmokkeld. De betrokken criminele bendes zijn uiterst gewelddadig en kunnen ontwrichtend werken in achterstandswijken. Uithalers worden vaak al op het schoolplein gerekruteerd. Ze komen uit achterstandsgezinnen en zijn kwetsbaar doordat ze geld nodig hebben of bijvoorbeeld gokschulden.

De burgemeesters hebben hiervoor terecht aandacht gevraagd, maar uiteindelijk ligt de vraag bij de consument. Gebruik op een feestje lijkt onschuldig maar er gaat zware criminaliteit achter schuil.