Heropening scholen
Zijn kinderen nu wel of geen virusverspreiders? Veel meningen, geen doorslaggevende bewijzen
Hoe besmettelijk zijn kinderen? Wetenschappers zijn het er niet over eens. Maar uiteindelijk is het besmettingsrisico bij het heropenen van de scholen van ondergeschikt belang.
“Met 50 procent van de kennis moeten we 100 procent van de besluiten nemen.” Die verzuchting van premier Mark Rutte half maart is bij uitstek van toepassing op de beslissing basisscholen op 11 mei weer te laten beginnen. Door nieuw onderzoek laaide donderdag de discussie over kinderen als besmettingsbron weer op. Welke kennis heeft het kabinet nu over het risico van het heropenen van de scholen?
Eén ding staat vast: kinderen onder de twaalf vertonen meestal geen symptomen van de ziekte, en worden zelden ernstig ziek. En daar stopt de consensus onder wetenschappers.
Hebben kinderen dezelfde kans een infectie op te lopen als volwassenen? Uit IJslands onderzoek blijkt van niet: het virus werd daar bij kinderen nauwelijks aangetroffen, terwijl de scholen in dat land open bleven. Die studie woog mee bij het advies van de experts in het Outbreak Management Team (OMT) aan het kabinet om de scholen weer gedeeltelijk te openen.
‘Kinderen en volwassen hebben een even grote kans om besmet te raken’
Maar Chinees onderzoek, dat maandag verscheen in wetenschappelijk tijdschrift The Lancet, komt tot een andere conclusie. Kinderen en volwassenen in de directe omgeving van coronapatiënten hadden precies dezelfde kans ook besmet te raken.
Als ze het virus oplopen, hoe groot is dan de kans dat ze hun ouders of leerkrachten besmetten? Omdat kinderen met Covid-19 vaak niet hoesten of niezen, is de kans klein dat ze het virus op die manier verspreiden, menen veel Nederlandse wetenschappers. Het RIVM deed onderzoek bij 54 huishoudens met een besmetting: bij geen daarvan zijn er aanwijzingen dat een kind de besmetting het gezin binnenbracht. Maar het gaat om voorlopige resultaten.
Duitse onderzoekers denken er anders over. Christian Drosten, een belangrijk adviseur van de Duitse regering, onderzocht de hoeveelheid virusdeeltjes in de keel van besmette volwassenen en kinderen. Die blijkt even groot, zo staat in de studie die hij donderdag online plaatste. In potentie zijn volwassenen en kinderen even besmettelijk, stelt hij. Natuurlijk moeten die deeltjes de keel van kinderen nog wel verlaten. Kinderen hoesten misschien minder vaak, maar ze zijn wel meer fysiek in het onderling contact, stelt Drosten. Mogelijk verspreiden ze zo toch het virus.
Onbekend wat het effect van schoolsluitingen is
Het OMT baseert zich daarentegen op een artikel in The Lancet over het effect van schoolsluitingen wereldwijd. Daarin zijn zes nog niet gepubliceerde studies over Covid-19 en tien over Sars en andere verwante epidemieën vergeleken. Conclusie: het effect dat schoolsluitingen hadden, is niet bekend. Dat komt vooral doordat ze samenvielen met andere maatregelen om het virus te stoppen.
Britse onderzoekers maakten een inschatting van het effect van allerlei maatregelen. Ze berekenden dat een sluiting van alle scholen voor drie maanden in Groot-Brittannië leidt tot een 2 tot 4 procent lagere sterfte aan Covid-19. Andere maatregelen, zoals thuisquarantaine en het vermijden van sociaal contact, hebben een veel groter effect.
Toch gaan ook de experts van het OMT ervan uit dat de verspreiding van het virus onder kinderen en ouders toeneemt door het openen van de scholen. Maar: kinderen belanden vrijwel nooit met Covid-19 in het ziekenhuis. En ouders van kinderen in de basisschoolleeftijd zijn vaak jonger dan vijftig. Die leeftijdsgroep is ondervertegenwoordigd op de intensive care, en overlijdt zelden aan Covid-19. Het grootste risico lopen leraren met een kwetsbare gezondheid. Maar zij hoeven niet te gaan werken.
Veel is nog onzeker over de ‘besmettelijkheid’ van kinderen. Vandaar dat zij voorlopig ook niet bij opa’s en oma’s van boven de zeventig op bezoek mogen. Maar het risico van het openstellen van scholen is aanvaardbaar, vinden het OMT en het kabinet. Daarbij is het besmettingsrisico van ondergeschikt belang. De verwachting dat die niet tot veel nieuwe druk op de zorg leidt, geeft de doorslag.
Lees ook:
Basisscholen zien nieuwe kleuters nu even niet zitten
Sommige basisscholen laten kleuters niet meer instromen voor de zomervakantie. Niet verstandig, vinden de PO-Raad en kinderopvangorganisaties.
De basisschool mag weer open na een sluiting die inderdaad niet zo zinvol was
De kinderopvang en het speciaal onderwijs kunnen na de meivakantie weer open, de basisscholen gaan dan half open. Naar het oordeel van het Outbreak Management Team is dat veilig. Dat advies roept vragen op.
