Via de ‘fast lane’ op je dertiende naar de universiteit, waarom niet?

Via LinkedIn krijg ik een oproep. Er worden mensen gezocht om mee te werken aan een negenjarige leerlijn om te komen tot een vwo-diploma. Dus in plaats van acht jaar basisschool en zes jaar middelbare school ga je met die leerlijn in een fast lane naar de universiteit.

Waardoor je op je dertiende dus klaar bent met de middelbare school. Er zijn al jarenlang leerlijnen voor leerlingen die wat moeilijker leren en daardoor niet het eindniveau van de basisschool kunnen halen. Die komen bijvoorbeeld op het praktijkonderwijs aan met een rekenniveau groep 5 in plaats van groep 8. Dat werkt prima, maar waarom moeten alle andere leerlingen dan wél op precies hetzelfde niveau eindigen?

Sneller leren, leuke dingen doen

Ik opper het idee aan de zondagse ontbijttafel bij mijn focusgroep bestaande uit onze dochters van twaalf en negen. Die zijn positief: “Dan kan je tenminste wat sneller leren en leuke dingen gaan doen”. Onze oudste heeft één klas overgeslagen en onze jongste twee, en zoals mijn man terecht opmerkte; het enige nadeel van die klassen overslaan is dat ze na de middelbare school nergens terecht kunnen.

Er zijn nu immers nog niet veel universiteiten waar het erg leuk is om als jonge puber in je eentje rond te lopen. In Amerika zijn overigens wél universiteiten die intensief samenwerken met middelbare scholen en waar je op de middelbare school al bepaalde vakken van de universiteit kunt halen.

Er is al jarenlang veel wetenschappelijk bewijs over versnellen op de basisschool en alle onderzoeken wijzen uit dat het een succesvolle interventie is bij makkelijk lerende leerlingen. Blijven zitten voegt niet veel toe, qua leeropbrengst, versnellen wel. Maar versnellen gebeurt nauwelijks.

Ondanks dat ik de literatuur kende en al meermalen leerlingen had laten versnellen, was ik bij onze jongste dochter ook huiverig om de stap te zetten. We zagen het uiteindelijk als de minst slechte optie. In haar eigen leerjaar sloeg de verveling fysiek op haar terug, van school wisselen wilden we niet en dit is ook voor school relatief makkelijk te organiseren. Ik prijs mezelf dan ook gelukkig met een basisschool die ons volledig steunde en ons motiveerde haar door te laten stromen naar de middelbare school.

Sociale gevolgen

Standaard stelt iedereen mij de vraag: “Maar hoe moet dat dan sociaal?” Ik antwoord dan met de woorden van de onderzoekster die mij deze onderzoeken heeft laten zien. “Er is geen enkel wetenschappelijk bewijs dat versnellen sociaal gezien nadelige gevolgen heeft.”

Hoe de inrichting van een ‘sneltraject’ er uit moet zien weet ik nog niet. Daar gaat nu over nagedacht worden en daar zal ik ook graag mijn input aan leveren. Wat ik wél weet is dat het nooit een situatie mag worden waarbij leerlingen in hun eentje in de gang hun eigen werk zitten te doen. Want dat is geen onderwijs, maar dagbesteding.