Onderwijs eist volgende salarissprong: ‘De kloof mag nooit meer open’

De salariskloof tussen leraren in het basis- en middelbaar onderwijs is vorig jaar weliswaar gedicht, maar het onderwijs mag nu niet wederom achteropraken bij andere sectoren. “De kloof mag nooit meer open”, zegt CNV Onderwijs-bestuurder Tom Boot. Op vijf locaties in Nederland bieden de bonden AOb, CNV en FNV en FvOv petities aan landelijke en lokale politici.

Vorig jaar april werden de salarissen van leraren in het basis- en middelbaar onderwijs tot grote vreugde van de sector gelijkgetrokken. Binnen hun salarisschaal betekende dat voor leerkrachten op basisscholen wel een verbetering van zo’n tien procent, de docenten in het voortgezet onderwijs kregen er een kleine 5 procent bij.

Het onderwijs kan toch niet achterblijven?

“Maar de noodzakelijke stap die toen is gezet om de lerarensalarissen te verbeteren, nadat we jaren op een nullijn hadden gestaan, is nu alweer opgegeten door inflatie”, zegt Jelmer Evers, bestuurslid bij lerarenbond AOb. In de zorg en bij de gemeenteambtenaren zijn afgelopen tijd forse salarisstijgingen afgesproken: dan kan het onderwijs toch niet weer achterblijven? Het doemscenario is dat salarissen in het onderwijs na een eenmalige impuls wederom wegzakken ten opzichte van andere sectoren.

Leraren verdienen gemiddeld tussen 3500 en 7100 euro bruto per maand, inclusief vakantiegeld en eindejaarsuitkering. Evers kan zich best voorstellen dat deze bedragen op het eerste gezicht niet tegenvallen, ‘maar relatief veel onderwijspersoneel zit in de laagste schalen’. Er moet wat de vakbonden betreft ten minste 10 procent bij. Het kabinet lijkt ruimte te bieden voor 5 procent, maar dat is voor de bonden onbespreekbaar.

Frank Cörvers, hoogleraar onderwijsarbeidsmarkt in Maastricht, vindt de eis van de bonden begrijpelijk. “Nu de salarissen zijn gelijkgetrokken zou het gek zijn om het personeel in het voortgezet onderwijs een loonsverhoging te geven die ze in het primair onderwijs niet krijgen.” Maar prijzig wordt het wel, erkent Cörvers. “Aan de groep docenten in het vo (zo’n 76.000, red.) wordt een nog veel grotere groep leerkrachten toegevoegd (130.000).”

De bonden moeten onderhandelen met de sectorraden

Gezien het lerarentekort moet het salaris concurrerend blijven, vinden ook de werkgevers in het primair en voortgezet onderwijs. Met de 5 procent die het kabinet nu biedt, lukt dat niet. “Een wiskundige zal hiermee echt niet vanuit het bedrijfsleven naar de school getrokken worden”, denkt Evers. Volgens Cörvers is dit inderdaad de realiteit. “De problemen in het onderwijs zijn nog lang niet opgelost. Je moet qua salaris blijven aansluiten bij andere publieke sectoren, en eigenlijk ook bij de private sector. Misschien kom je dan in een loon-prijsspiraal, maar als de prijzen hoger worden moeten leraren daar toch ook voor gecompenseerd worden?”

Het lastige is nu dat de bonden moeten onderhandelen met de sectorraden voor het primair en voortgezet onderwijs, de PO-Raad en VO-Raad. Zij moeten het doen met het geld dat het ministerie van onderwijs hun toebedeelt. Dit jaar is dat te weinig, lieten de raden eerder al weten. Zo is de uitzonderlijke situatie ontstaan dat werknemers en werkgevers in het onderwijs samen optrekken tegen het ministerie.

Dat zou een voorbode kunnen zijn voor de toekomst, als de cao’s van po en vo worden samengevoegd tot een cao voor funderend onderwijs. Evers gaat ervan uit dat de loononderhandelingen dan direct met het ministerie gevoerd kunnen worden. “De sectorraden zitten er dan niet meer tussen, zij hebben nu een lastige positie. Direct met het ministerie kunnen het scherpe salarisonderhandelingen worden.”

Lees ook:

‘Historisch akkoord’: Leraar en docent krijgen straks hetzelfde salaris

Leraren hebben er vurig voor gedemonstreerd en gestaakt: het gelijktrekken van de salarissen in het primair- en voortgezet onderwijs.