Nu de scholen dicht zijn verdwijnen kwetsbare kinderen van de radar

“Er zijn te veel kinderen waar scholen letterlijk geen contact meer mee hebben”, zegt een woordvoerder van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten. Ze komen niet opdagen in de online lessen en reageren niet op telefoontjes. “Scholen geven gemeenten normaliter een signaal in verband met de leerplicht. Dat moet nu ook blijven gebeuren.”

Noodopvang begint vorm te krijgen

Volgens de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) heeft 70 tot 80 procent van de gemeenten noodopvang voor kinderen geregeld of is bezig die opvang ‘verder vorm te geven’. Cijfers van het totale aantal kwetsbare kinderen in Nederland dat momenteel gebruikmaakt van noodopvang heeft de VNG niet.

Volgens een woordvoerder varieert het van enkele kinderen in een kleine gemeente tot 150 in een grotere stad. Een woordvoerder verwacht dat die aantallen de komende tijd verder toenemen omdat nu nog niet alle kinderen in beeld zijn. “Over het algemeen krijgen wijkteams of jeugd- en gezinscoaches een centrale rol om met de scholen te bepalen welke leerlingen voor noodopvang in aanmerking komen. Overal geeft men aan hier een toename te verwachten.”

Als het thuis niet veilig is

Minister Arie Slob (onderwijs) maakte in een recente Kamerbrief onderscheid tussen drie groepen kwetsbare kinderen: kinderen die geen internet of benodigde apparatuur zoals een laptop hebben, kinderen die thuis niet genoeg begeleiding krijgen, en kinderen met een onveilige thuissituatie. Vooral de laatste categorie, die in deze periode deels lastig te bereiken is, baart scholen en hulporganisaties zorgen.

Om letterlijk een voet tussen de deur te krijgen, heeft minister Slob deze week met de G4-steden Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht afgesproken dat leerplichtambtenaren op verzoek van scholen huisbezoeken gaan afleggen. “We merken dat het moeilijk is om bepaalde kinderen te bereiken”, zegt een woordvoerder van het ministerie van onderwijs. “Daarom gaan we leerplichtambtenaren inzetten. Niet met het bonnenboekje, maar met een helpende hand.”

Of andere gemeenten de grote steden daarin gaan volgen, is nog niet duidelijk. Minister Slob is daarover in gesprek.

‘De vijver scherp krijgen’

De grote steden zijn in ieder geval druk doende om alle problemen en behoeftes op een rijtje te krijgen. “We doen er alles aan om de vijver scherp te krijgen”, zegt de woordvoerder van onderwijswethouder Marjolein Moorman (PvdA) in Amsterdam. “De stad telt 63.000 basisschoolleerlingen, van wie er nu 1400 worden opgevangen. Daar zitten ook kinderen van ouders met vitale beroepen bij. In de volgende inventarisatie hopen we duidelijk te krijgen wie in welke categorie valt en wat er nog meer nodig is. De uiteindelijke groep die noodopvang nodig heeft, is natuurlijk veel groter.”

Ook Den Haag is druk aan het inventariseren, zegt de woordvoerder van onderwijswethouder Hilbert Bredemeijer. “Schoolbesturen zetten op een rijtje om hoeveel leerlingen het gaat die op dit moment buiten beeld zijn”, zegt een woordvoerder. Als het scholen niet lukt contact te krijgen, dan kunnen zij aan de bel trekken bij de afdeling leerplicht van de gemeente. “Onze medewerkers bellen ouders op en versturen brieven, in vijf verschillende talen, om ouders aan te sporen snel contact op te nemen met school.”

Sommige scholen pakken het zelf voortvarend aan als er geen contact tot stand komt. Zoals de OSB, een grote middelbare school in de Amsterdamse Bijlmer met veel zorgleerlingen. Als een leerling zich een paar keer niet meldt in de online les en niet bereikbaar is voor de mentor, stuurt de school een jongerenwerker thuis langs, zegt directeur Maryse Knook. “Die biedt hulp aan. We ontvangen nu dagelijks 10 tot 15 leerlingen op school.”

Lees ook:

De problemen van kinderen blijven nu achter de voordeur

De scholen gaan langer dicht en daar lijden de kwetsbare kinderen het meest onder. Jeugdzorgmedewerkers maken zich grote zorgen.