‘Nederlandse student ontbeert kennis van wiskunde’

Nederlandse vwo-leerlingen scoorden in dertig jaar tijd steeds hoger op hun eindexamens wiskunde en natuurkunde. Maar dat komt met name doordat die examens gemakkelijker zijn geworden, bleek maandag uit onderzoek waarover Trouw schreef. Corrigeer je voor die vereenvoudiging, dan hebben Nederlandse scholieren juist minder kennis van beide vakken gekregen.

Voorzitter universiteiten: ‘ernstig signaal’

Dat is een ernstig signaal, zegt Pieter Duisenberg, voorzitter van de vereniging Universiteiten van Nederland (UNL). “Niet alleen voor het middelbaar onderwijs, maar ook voor het hele Nederlandse vervolgonderwijs. We bouwen immers allemaal voort op het funderend onderwijs. Een sterk fundament op de basisschool en middelbare school bepaalt voor een deel ook je studiesucces op het mbo, de hogeschool of de universiteit.”

Dat heeft uiteindelijk invloed op de internationale concurrentiepositie van Nederland als kennisland, meent Duisenberg. Hij vreest dat Nederlandse studenten het vaker zullen afleggen tegen concurrentie uit het buitenland, met name voor lotingstudies aan prestigieuze opleidingen. “Willen we een kennissamenleving van de hoogste categorie blijven, dan hebben we een sterke onderwijsketen nodig. Dit onderzoek laat zien: misschien is ons bouwwerk niet stevig genoeg.” Hij pleit voor aanvullend onderzoek.

Minder Nederlandse eerstejaars toegelaten

Aan de TU Delft merken ze nu al verschil, blijkt uit navraag bij de opleiding Lucht- en Ruimtevaarttechniek. Bij de opleiding is jaarlijks plek voor 440 eerstejaars. Die worden met behulp van een toelatingstest geselecteerd uit zo’n 2500 kandidaten. Kwam in 2017 nog zo’n 55 procent van de geselecteerde eerstejaars uit Nederland, in 2022 was dat door tegenvallende testscores gedaald tot 44 procent. Dat is jammer, vindt de opleiding zelf, want de studie wordt deels betaald door de Nederlandse belastingbetaler.

En dus moet het niveau van het Nederlandse wiskundeonderwijs weer omhoog, menen bestuurders van de Stichting Goed Rekenonderwijs en Platform Wiskunde Nederland. Volgens deze organisaties is er de afgelopen jaren een ‘vervlakking’ opgetreden in het onderwijslandschap. Nieuwe vakken gingen ten koste van de tijd die kan worden besteed aan wiskunde, Nederlands of geschiedenis.

Maatschappelijke discussie nodig

“Vakken als burgerschap en digitale geletterdheid zijn belangrijk,” zegt Jan Karel Lenstra van het Platform Wiskunde Nederland, die het onderzoek van McKinsey ‘specifiek en gedetailleerd’ noemt. “Maar het zorgt op de langere termijn wel voor verdunning in de kernvakken. Dat hebben we met zijn allen laten gebeuren, en daar is niet één iemand schuldig aan. Maar het is wel tijd om er een maatschappelijke discussie over te voeren.”

Uiteindelijk moet de overheid bepalen welk wiskundeniveau we in Nederland acceptabel vinden, zegt Paul Kirschner, emeritus hoogleraar Onderwijspsychologie aan de Open Universiteit. “Het eindexamen is natuurlijk ook maar een afspiegeling van het curriculum. Zo’n toets meet weliswaar of een leerling over de lat kan springen, maar de overheid bepaalt hoe hoog die lat wordt gelegd.”

Lees ook:

Eindexamens wis- en natuurkunde zijn steeds gemakkelijker

Eindexamenvragen over wis- en natuurkunde zijn in dertig jaar tijd een stuk gemakkelijker geworden. Dat concluderen twee onderzoekers na bestudering van 1500 toetsvragen in het vwo.