Middelbare scholen gaan nog lang niet terug naar ‘normaal’, ondanks officiële heropening

Middelbare scholen gaan tot de zomer maar beperkt open, ondanks de officiële heropening op 2 juni. Dat blijkt uit een rondgang van Trouw langs acht grote schoolbesturen, verantwoordelijk voor in totaal 141 middelbare scholen.

Niet iedereen mag even vaak naar school komen. Leerlingen die fysiek onderwijs het hardst nodig hebben, krijgen tot de zomer voorrang. Andere leerlingen zullen op veel scholen alleen terugkeren voor een paar mentorgesprekken.

Kwart van de leerlingen tegelijk

De scholen worstelen met de anderhalvemeterregel die, in tegenstelling tot de basisscholen, wél geldt voor middelbare scholieren. Op de meeste scholen kan daardoor maar een kwart van de leerlingen tegelijk naar school. Dat levert dilemma’s op, want een docent kan niet vier keer dezelfde les geven, zegt rector Rob Fens van de Wolfert van Borselen Scholengroep in Rotterdam. “Het wordt een flinke puzzel”, zegt René Rigter van de Noord-Hollandse Scholengemeenschap Sovon.

Hoe zorg je ervoor dat iedereen onderwijs krijgt? Dat antwoord wisselt per school, per klas en zelfs per leerling. Zo wil een aantal scholen les gaan geven in kleine groepen en de klassikale lessen streamen voor de thuiszitters.

Vrijwel alle scholen behouden straks het online onderwijs en geven in de fysieke lessen voorrang aan een selecte groep leerlingen, zoals de kwetsbare leerlingen en leerlingen die volgend jaar eindexamen doen. “Voor leerlingen bij wie het goed gaat, kunnen een paar mentorgesprekken tot de zomer voldoende zijn”, denkt rector Fens. “Bij veel leerlingen gaat het verrassend goed.”

Kwetsbare leerlingen die thuis weinig ondersteuning krijgen, zijn - zoals nu ook al veel het geval is - welkom. En scholieren op niveaus met veel praktijklessen, zoals vmbo-kader en vmbo-basis, krijgen prioriteit. “Een les lassen kun je niet achter je laptop doen”, zegt directeur Nol Benders van de Christelijke Scholengemeenschap Groningen. “Deze leerlingen hebben de helft van de week praktijklessen die je niet op afstand kunt verzorgen omdat er een praktijklokaal nodig is, zoals een grootkeuken of lasruimte. Vanwege hun beroepsgerichte vakken is het voor deze leerlingen belangrijk dat ze in het gebouw les kunnen krijgen.”

Vooral een sociale functie

Voor de rest van de scholieren heeft het onderwijs voorlopig vooral een sociale functie. “We gaan de leerlingen de komende tijd niet vragen: pak boek X erbij op pagina Y”, zegt Rigter van Sovon. “Leerlingen moeten eerst hun verhaal kwijt om een goede start te maken.”

Volgens een woordvoerder van de VO-raad, de vereniging van middelbare schoolbesturen, is die aanpak verstandig. “School is niet alleen maar een leerinstituut waar je Frans en wiskunde leert. Het is ook een sociale omgeving”, zegt hij. “Wellicht hebben leerlingen familieleden die besmet zijn geweest met het coronavirus. Daar moet je het eerst over hebben.”

Het klassikale onderwijs is straks vooral een aanvulling op het online onderwijs, denken veel scholen. “Al is het maar om de continuïteit te behouden in een voor pubers lastige periode”, denkt Maria van Hattum van Achterhoek VO. “Zij zijn gebaat bij rust en stabiliteit.”

Is het heropenen van de scholen wel de moeite waard, een ruime maand voor het begin van de zomervakantie? De bestuurders vinden van wel. Maar het afstandsonderwijs gaat nog lang door, verwachten ze. Zeker tot de Kerst, denkt Arno Peters van VO Haaglanden.

De weken tot de zomervakantie beschouwt Rigter als een proefperiode. “Ook in september is alles nog lang niet terug bij het oude. Door vast te oefenen, beginnen we volgend schooljaar met meer slagkracht.”

Ondanks de beperkte lesuren staan docenten en leerlingen te trappelen om terug naar school te gaan, zeggen de bestuurders. “Vroeger was niet op school verschijnen voor leerlingen het grootste goed. Nu is dat terug naar school gaan”, grapt bestuurder Benders. “Ik zit al lang in het onderwijs, maar dit heb ik nog nooit meegemaakt.”

Lees ook:

‘Ik ga de geschiedenisboeken in als de leerling met een coronadiploma’

Zonder corona zouden scholieren op 7 mei in heel Nederland aan de centrale eindexamens beginnen. Maar de gymzalen en aula’s blijven leeg. Het is een heftige periode, vindt docent en decaan Stefan Kras van het Avicenna College in Rotterdam. “Ik vind het ontzettend jammer.”