Leraren, het is tijd om de regie over te nemen

Als de grote wijzer op de zes staat, dan is het?’ ‘Half, juf!’ ‘Goed! Dan kijken we nu naar de kleine wijzer. Waar staat die?’ ‘Tussen de elf en de twaalf.’ Jan denkt even na. ‘Dan is het half twaalf, want hij kruipt richting de twaalf uur!’ Ik knik en glimlach. Jan straalt van oor tot oor. Hij kan klokkijken.

Onze vrienden in Den Haag kunnen best een lesje klokkijken gebruiken. Het is vijf voor twaalf wat de ­onderwijscrisis betreft. Het zoethoudertje van 460 miljoen euro is niet ­genoeg. De staking heeft geen structurele financiële injectie opgeleverd. Het drama is compleet, nu ­de kinderen steeds meer de dupe zijn van de achteruitgaande onderwijskwaliteit.

Het lerarentekort wordt alsmaar groter en er zijn twee dingen die je als leerkracht kunt doen om de – helaas vaak door onszelf veroorzaakte – werkdruk te verlagen en de onderwijskwaliteit te verhogen. Ten eerste gaan we de focus leggen op lesgeven, prioriteiten stellen en ‘nee’ zeggen ­tegen alle bijzaken als papierwerk en de organisatie van activiteiten, die de werkdruk alleen maar verergeren. Probeer het eens. Het werkt echt.

Ten tweede, maak keuzes en stop met je in allerlei bochten te wringen. Is er een collega ziek en is er geen vervanging? Dan gaan wij eens een keer­tje níet op onze niet-werkdag voor de klas. Voortaan weigeren we om klassen samen te voegen en groepen van meer dan dertig kinderen les te geven. Gewoon. Niet. Doen. En ik weet het, ook dat is lastig, want die kinderen hebben ons hartstikke hard nodig. Die kinderen hebben er ook niets aan als de leerkracht eruit klapt.

Wij zijn de experts

Dan rest nog, lieve leerkrachten: maak werk van je vakmanschap, pak die autonomie. Wij zijn de experts en we hoeven we niet te luisteren naar al die dure externe adviesbureaus. Kijk eens rond in je team en leer van elkaar. Laat zien wie je bent en welke waardevolle bijdrage jij aan het onderwijs op jouw school kunt leveren. Jij maakt het verschil.

Tijd dus om jezelf als leerkracht centraal te stellen. Als wij ons vakmanschap opeisen, zullen wij zien dat het rotsvaste vertrouwen in de leraar zich herstelt en dat het beroep weer aantrekkelijker wordt.

Weet u, goed onderwijs kost geld. Geld om klassen kleiner te maken, geld om meer leerkrachten en ondersteuners aan te trekken, geld om de salariskloof te dichten. Arie Slob en co in Den Haag houden voorlopig de hand op de knip, dus tot die tijd is het aan ons om de regie over te nemen.

‘Kijk, juf, op deze klok is het half vier. En hier is het twee uur!’ Jan heeft in tijden niet zo betrokken meegedaan met de rekenles. Zelfs na tien jaar verwonder ik me nog wat ik als juf kan betekenen voor mijn leerlingen. We hebben écht een prachtig en belangrijk beroep, maar hoelang nog?

Naomi Smits geeft les op basisschool De Krullevaar in De Meern. Voor de onderwijspagina’s van Trouw schrijft ze over het wel en wee van haar groep 3. Lees haar columns hier terug.