Hoe gaan we écht gezonder eten met ons gezin?

Lastige pubers, dreinende tieners of krijsende kleuters? Elke week behandelt Trouw een opvoedvraag van lezers. Deze keer: ouders hebben zich voorgenomen om gezonder te gaan eten. De kinderen zijn echter minder enthousiast.

Een druk gezinsleven is soms moeilijk te combineren met gezond eten, ervaart een moeder. “Als ik na een lange dag werken in de file sta en weer eens te laat dreig te komen bij de opvang, is de verleiding groot om een pizza of friet te gaan halen. Tot blijdschap van onze kinderen van 5 en 9 jaar. Het zijn kieskeurige eters en ze vinden groente met aardappels of rijst maar niks. Een ongezonde hap zorgt voor meer rust aan tafel, iets wat ook wel lekker is. Daarnaast is het vaak een stuk goedkoper. Dus je moet behoorlijk je best doen om gezonder te gaan eten.”

Toch is dat wel wat deze ouders graag zou willen. “We willen vaker zelf koken en minder snacken. Minder koek en snoep en wat vaker fruit. Zeker bij de kinderen is de intrinsieke motivatie ver te zoeken. Ze begrijpen niet waarom we ineens zo ‘streng’ gaan doen. Hoe zetten we met ons gezin stappen richting een gezondere eetstijl en hoe houden we dit vol?”

Motivatie is een belangrijk ingrediënt

“Maak het behapbaar, voor jezelf en voor de kinderen”, adviseert Michelle van Roost, voedingsdeskundige en co-auteur van het boek Wegwijs in de voedingsjungle dat zich richt op eten met kinderen van 0 tot 9 jaar. “Als je een duurzame verandering wilt in je eetpatroon, dan moet je niet in een keer alles omgooien. Elke stap in de goede richting is er eentje. Maak je het te moeilijk, dan heb je al gauw kans dat je terugvalt in oude gewoontes.”

“Gemak, prijs en smaak zijn bepalende factoren bij de voedselkeuze”, zegt Liesbeth Velema, expert voeding en gedrag bij het Voedingscentrum. “Het is mooi dat deze ouders de motivatie hebben om het anders te gaan doen, want intrinsieke motivatie is een belangrijk ingrediënt voor het slagen van zo’n verandering. En gezonder eten hoeft helemaal niet moeilijker, duurder of minder lekker te zijn. Je moet het echter wel beter plannen en zorgen dat je spullen in huis hebt om snel iets lekkers en gezonds klaar te maken.”

Ook Van Roost vindt een goede voorbereiding noodzakelijk. “Ga er in het weekend even voor zitten en bedenk vooraf op welke dagen je het druk hebt. Zorg dat je die dagen iets makkelijks én gezonds op tafel kunt zetten. Denk aan verse soep met verse groente die je voor twee dagen hebt gemaakt met brood of volkorenwraps met salade en kipblokjes. Het hoeft echt niet veel tijd of geld te kosten en is toch een stuk gezonder dan een afhaalpizza.” Velema vult aan: “Het is belangrijk om te weten op welke momenten je zwicht voor de pizza en pak dan die eerder voorbereide maaltijd.”

Voorbeeldfunctie

Het is best logisch dat de kinderen enige weerstand tentoonspreiden. Velema: “Het wordt anders dan ze gewend waren en pizza of friet vinden ze zeker lekker. Dus waarom zouden ze staan te juichen?” Het ligt eraan hoe je de boodschap brengt. “Als je steeds benadrukt dat we vanaf nu gezonder gaan eten en niet meer snacken, dan gaan zeer waarschijnlijk de hakken van de kinderen in het zand”, voorspelt Van Roost. “Neem je kinderen mee in de verandering zonder het al te expliciet te benoemen. Zet bijvoorbeeld een schaal met lekker fruit op tafel in plaats van een pak koekjes. En in de middag een snackschaal met stukjes groente en crackers in plaats van een bakje chips.”

Je hebt als ouder een belangrijke voorbeeldfunctie, dus vertoon consequent het nieuwe gedrag. Je kunt de kinderen uitstekend betrekken bij de maaltijdkeuze, het boodschappen doen en het koken zelf. Laat hen bijvoorbeeld elke week een gerecht uitkiezen (geen afhaal, maar om zelf te maken). Velema: “Hoewel je niet steeds hoeft te benadrukken dat je vanaf nu gezonder wilt eten kun je, als er veel weerstand ontstaat, wel uitleggen waarom je gezond eten belangrijk vindt. Dat begrijpen kinderen van deze leeftijd uitstekend. Als het steeds meer een gewoonte wordt om zelf gezond te koken, dan leren de kinderen daar iets van voor de rest van hun leven.”

Lees ook:

Hebben YouTube-influencers wel een goede invloed op onze puberzoon?

Sinds ongeveer een maand is onze zoon van 15 in de ban van enkele YouTubers’, schrijft een moeder. Wat moet ze met de YouTube-fascinatie van haar zoon?

Waarom durft onze peuter niet van mijn schoot af?

“Onze dochter zit constant bij mij op schoot en wil of durft niet zelf te spelen. Ik moet overal mee naartoe. Waarom kan onze peuter niet zo vrij spelen als andere kinderen?”