Hoe ga je om met een boze en vermoeide kleuter?

Sinds een 4-jarig meisje naar school gaat, is de sfeer thuis nogal explosief. De kleuter heeft vrijwel dagelijks flinke woedeaanvallen.

Ouders dachten dat hun dochtertje haar stevige driftbuien wel zo’n beetje was ontgroeid nu ze van peuter tot kleuter was opgebloeid. Maar niets blijkt minder waar.

Sinds ze naar school gaat, is het regelmatig hommeles. “Op het oog gaat onze dochter met veel plezier naar school. Echter, zo rond etenstijd stort ze helemaal in. Ze is niet alleen moe. Ze is vooral boos. Heel boos. Ze huilt, gilt en niks is goed,” zegt haar moeder. “We vermoeden dat de woedeaanvallen te maken hebben met alle nieuwe indrukken op school. We kunnen op zo’n moment niet of nauwelijks contact met haar krijgen en soms gaat ze overstuur naar bed. Ze gilt bijvoorbeeld dat papa haar naar bed moet brengen, maar als papa dit doet dan moet juist mama komen. Zelfs als we aan al haar wensen tegemoet komen en alles goedkeuren, voorkomt dat geen woedeaanval. Al te streng optreden willen we niet, omdat we wel begrijpen waarom het gebeurt. Hoe kunnen we het voor haar en voor onszelf zo goed mogelijk aanpakken de komende periode?”

Jonge kinderen leren continu, ze staan de hele dag ‘aan’. “Je kunt je voorstellen dat dit bergen energie kost”, zegt Annelies Bobeldijk van WOW Opvoedcoaching. Als voormalig kleuterjuf weet zij dat kinderen die pas net naar school gaan aan het einde van de dag doodop zijn. “En als je moe bent, dan ben je veel sneller boos. Dat herkennen we allemaal.”

Stel je verwachtingen bij

Het is belangrijk dat ouders zich dit realiseren en beseffen dat het meisje de opgebouwde frustratie en spanning kwijt moet, zegt psycholoog en opvoedkundige Tamar de Vos van opvoedadvies.nl. Een praktische oplossing is om het meisje eerder te laten eten en heel vroeg op bed te leggen. “Zes uur is helemaal niet raar voor een kind dat net naar school gaat”, zegt Bobeldijk. “Ouders kunnen er ook voor kiezen om hun dochtertje wat vaker een middag of dag thuis te houden van school, er geldt immers nog geen leerplicht. Stel je verwachtingen bij en je kunt behoorlijk wat frustratie voorkomen op die manier.”

Maar als het meisje toch ontaardt in een driftbui en niets is goed, dan kun je beter even niet te veel zeggen of doen. “Het geeft alleen maar extra prikkels, je kleuter heeft als het ware even kortsluiting in haar hoofd en goedbedoelde adviezen werken dan niet”, zegt Bobeldijk. “Misschien kunnen ouders haar vasthouden, als ze dat toestaat. En laat haar anders even uitrazen.”

Een beetje meebewegen met de grillen van de kleuter kan geen kwaad, vinden de opvoeddeskundigen. Ze doet het immers niet om dwars te zijn of haar zin te krijgen, maar omdat ze op deze manier uiting geeft aan de spanning en frustratie die ze voelt. De Vos: “Ze is onbewust op zoek naar een reden om te exploderen. En dat is niet erg, al zijn er natuurlijk wel grenzen: ze mag geen spullen kapot maken of iemand pijn doen.”

Help je kind om emoties beter te begrijpen

Het is laveren en toegeven waar je dat als ouder op kunt brengen. Daarmee creëer je heus geen kind dat geen grenzen accepteert, maar het is een manier om deze fase voor iedereen zo goed mogelijk door te komen.

Erkenning van haar gevoel zal zeker helpen. De Vos: “’Ik zie dat je boos en moe bent, en dat snap ik ook. Kom maar even lekker bij mij zitten.’ Zo help je je kind om emoties beter te leren begrijpen.”

Naar alle waarschijnlijkheid is het grootste leed binnen een paar maanden geleden. Gemiddeld zijn kinderen die net naar school gaan binnen twee of drie maanden gewend en kost de dag hen minder energie. Als ze minder moe zijn, zullen de driftbuien ook vanzelf weer afnemen.