Het mbo-onderwijs zakt door het ijs, waarschuwt de MBO Raad

De half miljoen studenten in het mbo raken door de coronacrisis in de problemen, waarschuwt Adnan Tekin, voorzitter van de MBO Raad, de vereniging van alle mbo-scholen in Nederland. Bestuurders van de 63 mbo-scholen maken zich zorgen over de voortgang van het onderwijs: het stagetekort loopt op en online onderwijs blijkt in het mbo geen goed alternatief.

Net als universiteiten en hogescholen zijn mbo-scholen gebonden aan de 1,5 meter-maatregel. Die zorgt ervoor dat fysiek onderwijs hier maar beperkt mogelijk is. De gevolgen voor de studenten in het mbo zijn echter groter, ziet Tekin. Online onderwijs is bij uitstek niet geschikt voor praktische opleidingen. Wie kok wil worden, zal kookles moeten krijgen, een timmerman moet leren zagen. “Het hart van het mbo is het praktijkonderwijs. Daarom is het zo wrang dat we 30 procent fysiek onderwijs kunnen geven, en 70 procent online. Die verhouding zou eigenlijk andersom moeten zijn.”

Sjoerd Karsten, hoogleraar Onderwijsbeleid aan de Universiteit van Amsterdam, onderschrijft de problemen die Tekin schetst. Hij verbaasde zich tijdens de eerste lockdown al over de geringe aandacht voor het mbo. “Ik denk ook dat er eerder gevaar dreigt voor het verlies van onderwijskwaliteit in het mbo dan in andere onderwijssectoren.”

Huwelijk met het bedrijfsleven

Een groot probleem is het tekort aan stages. Vorige week bleek uit cijfers van de Samenwerkingsorganisatie Beroepsonderwijs Bedrijfsleven, die bijhoudt hoeveel stageplekken er nodig zijn in het mbo, dat het tekort is opgelopen naar ruim 20.500 plekken. Na de eerste lockdown liep dat tekort eventjes terug, maar inmiddels lopen de getallen toch weer op.

“Het mbo heeft eigenlijk een soort huwelijk met het bedrijfsleven: we kunnen niet zonder elkaar”, zegt Tekin. “Als het met de sectoren slecht gaat, voelen wij dat ook. Dus als er een crisis is, komt dat in het mbo dubbel zo hard aan. Als het zo lastig is om genoeg plekken te vinden voor de studenten, moet je je afvragen of je de gemaakte afspraken over de onderwijskwaliteit nog wel kunt nakomen. Helemaal als het einde van de situatie nog niet in zicht is. We hebben het lang volgehouden, maar lopen nu op eieren.”

Mbo-docenten en - studenten maken zich bovendien zorgen over hun eigen gezondheid. Ook zijn studenten volgens Tekin bezorgd of straks hun diploma – door weinig fysieke les – nog wel genoeg waard is. Als ze al op tijd afstuderen: door het tekort aan stages zijn achterstanden bijna onvermijdelijk.

Noodkreet

Het ministerie maakte al 65 miljoen euro vrij voor het wegwerken van de achterstanden in het mbo. Met dat geld tuigden scholen bijvoorbeeld inhaalprogramma's op, zoals het aanbieden van lessen in de herfstvakantie. Toch is dat geld niet genoeg, denkt Tekin. “We zakken door het ijs, we slaken niet voor niets deze noodkreet.”

Voorzitter Tekin zou graag willen zien dat het aantal stageplekken wordt uitgebreid. Regionaal en lokaal werden al initiatieven gestart, door bijvoorbeeld stagiaires ook op zaterdag stage te laten lopen en studenten een stageplek te laten delen. “Maar alsnog zijn er veel kleine bedrijven of eenmanszaken die heel geschikt zijn om stage te lopen, maar die nog niet erkend zijn. Of denk aan een leegstaande evenementenhal, die ingericht kan worden als tijdelijke stagebroedplaats. Daar valt nog winst te behalen.”

Daarnaast zou hij graag willen dat de mbo-studenten langer de tijd wordt geboden om af te studeren. “Bij verlenging van het studiejaar komen natuurlijk extra kosten in de vorm van collegegeld, studiefinanciering en het openbaar vervoer. Wij vinden dat je dit niet kunt afwentelen op de studenten, en dat de overheid hier een handreiking zou moeten doen.”

Lees ook;

Laat de school de mbo-stage begeleiden, dan kan er meer

Er is iets te doen aan het dreigende tekort aan stageplaatsen voor mbo-studenten. Laat niet het bedrijf, maar de school de stage begeleiden, stelt Jet Idskes, lezeres te Middelburg, voor.

Hoe deze Rotterdamse mbo-instelling haar lessen coronaproof maakt

De Rotterdamse mbo-instelling Albeda gaat straks dagelijks aan maar liefst 50 procent van haar studenten fysiek les geven. Hoe doen ze dat?