Een vwo-afdeling in het speciaal onderwijs mag toch geen luxe zijn?

“Ik ben best tevreden, maar ik heb ook een klacht. Ik vind het niet eerlijk dat wij geen scheikundelokaal hebben en andere leerlingen wel.” Deze leerling heeft eigenlijk wel een punt. Ik ben op werkbezoek bij Aurum in Lelystad. Eén van de zeldzame scholen binnen het voortgezet speciaal onderwijs (vso) waar je, naast een havo-diploma, ook een volwaardig vwo-diploma kunt halen. Als een leerling bijvoorbeeld autisme heeft waardoor een reguliere school niet passend is, vanwege de drukte, de grote klassen en de vele wisselingen, kan er verwezen worden naar het vso. In zo’n kleinere klas begeleidt een vaste mentor de hele dag de leerlingen. Daardoor is het financieel niet mogelijk om ook duurdere eerstegraads vakdocenten aan te stellen die leerlingen mogen begeleiden naar het eindexamen vwo of havo.

Op het Aurum bieden ze dus wél vwo aan. Sommige leerlingen reizen er anderhalf uur voor met de taxi. Op deze school lossen ze het ‘eerstegraadsvakdocenten’-probleem op door met een combinatie van mentoren, tweedegraadsdocenten die instructielessen geven én eerstegraadsdocenten via afstandsonderwijs te werken. En een heleboel te rekenen en te puzzelen, waarbij dus helaas het scheikundelokaal sneuvelt in de begroting.

Door de vaste lokalen, vaste plaatsen en vaste mentoren zit er veel structuur en voorspelbaarheid in de lessen voor de leerlingen. Duidelijke regels zoals ‘slopen is kopen’ helpen de rust te bewaren. En, wellicht het meest opmerkelijke succes van deze school: waar op andere vso-scholen leerlingen vaak uitstromen naar dagbesteding, stroomt hier 98 procent van de leerlingen uit naar een regulier mbo, hbo of wo-studie, die opvallend vaak succesvol afgerond wordt.

Het geheim van het Aurum

Wat is het geheim van het Aurum? Het grappige is dat dit lerarenteam zó onbewust bekwaam is, dat ze dat nauwelijks kunnen uitleggen. Maar het feit dat van het lerarenkorps van 45 leerkrachten er afgelopen jaar ééntje weg is gegaan vanwege het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd betekent in ieder geval dat ze iets heel erg goed doen. Ondanks het bizarre feit dat het vso betaalt volgens de cao van het basisonderwijs. We mogen spieken in de klas. Het is er overal opvallend rustig en prikkelarm ingericht. Leerlingen doen actief mee, geven antwoord op de vragen en zijn betrokken. Leerlingen durven kritisch te zijn op een respectvolle manier. Leerlingen geven aan dat ze hier zichzelf kunnen zijn, ondanks hun kleding of interesses. En inderdaad zien we soms excentriek uitgedoste pubers rondlopen. Dat ze hier wél tot leren komen, omdat er begrip is voor hun bijzonderheden.

En inderdaad, ik zie leerlingen zich terugtrekken met een koptelefoon of op een aparte manier bewegen zonder dat iemand zich er aan stoort. Als een leerling de docente wijst op een foutje in haar sheet, krijgt hij een compliment voor zijn oplettendheid. Maar dus geen scheikundelokaal, want dat is te duur. Deze leerlingen doen hun stinkende best om ondanks hun beperkingen hun diploma te halen, zij verdíenen een scheikundelokaal. Meneer Slob: heeft u hiervoor misschien nog een potje?

Onderwijscolumnist Sofie van de Waart- Govaert was acht jaar juf op verschillende basisscholen. Daarna is ze leerlingen individueel gaan begeleiden, onderwijsadviseur geworden en hoogbegaafdenspecialist. Ze woont en werkt inmiddels in Noord-Brabant. Lees al haar columns hier terug.

Lees ook:

Juist de toekomst van hét schoolvoorbeeld van inclusief onderwijs, De Monnikskap, wordt nu bedreigd

Leerlingen, ouders en een aantal docenten vrezen dat De Monnikskap, een afdeling voor leerlingen met een beperking van het Nijmeegse Dominicus College, vermorzeld gaat worden door financiële regels.