Een schoolleider zonder krijt aan de handen, waarom ook niet?

Meneer Coenraad veegde altijd in pak de stoep zodra hij, elke dag als eerste, om kwart over zeven op school kwam. Ik maakte via zijn vrouw kennis met het fenomeen Indische spekkoek, speciaal gebakken voor onze teamvergaderingen. En eens per jaar gingen we met alle leerlingen van de school in een lange rij bussen naar de Efteling, van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat. Wanneer wij dan uitgeput terug kwamen, zat hij klaar in de lerarenkamer, de hele dag het thuisfront bewakend, met een glaasje en een bitterballetje.

Geen ouder tutoyeerde hem, en hij tutoyeerde geen ouder, want wij waren immers de school en niet de hockeyvrienden. Meneer Coenraad was een zeer wijs man. Toen ik per ongeluk, in mijn eerste jaar, een leerling uit groep 5 toeriep: “Wil je weten hoe je néuken schrijft?” En de leerling stomverbaasd reageerde met: “Nee, juf, léuke!”, gaf hij mij de tip om de volgende keer te vragen of de leerling de vraag kon herhalen.

Meneer Coenraad was altijd kalm en strooide met levenswijsheden zoals: ‘Wees als het riet. Buig mee maar breek niet.’ Het hoogtepunt van het jaar voor ons, leerkrachten, was de donderdagavond voor de kerstvakantie. Ná het kerstdiner met de kinderen en het buiten liedjes zingen, schoven wij aan een feestelijk gedekte tafel aan, waar wij tot in de late uurtjes, bediend door de ouderraad, dineerden en het jaar afsloten onder zijn wijze woorden en een royale cadeaubon.

Een nijpend tekort aan goede schoolleiders

Zouden er nog zulke directeuren bestaan, vraag ik mij met weemoed af. In ieder geval niet bijster veel, want het schoolleiderstekort wordt alsmaar nijpender, zoals de Nationale Denktank Onderwijs afgelopen week meldde. En, zo onderzocht deze club jonge mensen die zich elk jaar buigt over een maatschappelijk thema, de schoolleider is in grote mate bepalend voor de kwaliteit van het onderwijs. Hij of zij bepaalt immers de visie, bewaakt de kwaliteit en is verantwoordelijk voor de sfeer op een school. Zonder goede directeur vaart het schip voort, maar zonder kapitein weet men al gauw niet meer waarheen.

De Nationale Denktank kwam met een onorthodoxe oplossing; vis niet langer in de uitgeputte vijver van leerkrachten, maar richt een speciaal, gesubsidieerde traineeship in voor schoolleiders die uit het bedrijfsleven komen. Een directeur zonder krijt aan de vingers, dus. De meeste leerkrachten zullen er niet direct warm voor lopen, maar het wordt tijd dat we dát ook een beetje anders bekijken. Want ja, het is echt wel lastig, leiding geven aan een team dat álles beter weet dan jij, maar scholen waarbij maandenlang de intern begeleider het directiewerk erbij doet, constant met interimmers wordt gewerkt of er iemand met, laten we zeggen, wisselende competenties het directiewerk op zich neemt, daar gaan scholen pas echt aan kapot.

Ik zou met meneer Coenraad willen spreken en zeggen: alleen wanneer wij met de veranderende tijden meebuigen als het riet, breken wij als onderwijssector niet.