Voor de politie heeft het geen prioriteit, dus moeten werkgevers zelf opletten: er gaan valse mbo-diploma’s rond.
Een mbo-diploma kopen? Als we Google mogen geloven is dat betrekkelijk eenvoudig. Op diplomawinkel2019.net wordt er geadverteerd met de volgende tekst (inclusief spelfouten): “Een MBO diploma is een veelgevraagd diploma. Veel mensen die de VMBO hebben afgemaakt komen niet in de gelegenheid verder te studeren voor hun MBO diploma. Sommige krijgen op vroege leeftijd een kind en zijn daarom gedwongen een baan te zoeken om alles te kunnen onderhouden.”
De site vervolgt met: “Laat ons weten welk niveau MBO diploma je zoekt en wij voorzien je van een erkend en officieel MBO diploma. Onze diploma’s worden altijd binnen 1 week geleverd inclusief geldige registratie van DUO.’
Alleen via een e-mailadres is contact mogelijk, maar op vragen van Trouw wordt niet gereageerd. En Duo, de uitvoeringsorganisatie van het ministerie van onderwijs, ontkent uiteraard dat ze voor ‘geldige registraties’ zorgt.
Het is dit soort sites waarvoor voorzitter Ton Heerts van de MBO Raad waarschuwt. Sinds deze zomer neemt de fraude met mbo-diploma’s toe, is zijn indruk. “Wij hoorden eerst dat één malafide bureau meer dan een handvol diploma’s vervalste in de installatiebranche.” Het waren mbo-scholen in en rondom Amsterdam, in het midden van het land en in de regio Nijmegen, die de MBO Raad waarschuwden over deze nepdiploma’s.
De scholen deden samen met werkgevers aangifte, maar politie en justitie stellen volgens Heerts momenteel andere prioriteiten. “Omdat er geen huis in brand is gevlogen en niemand verkeerd is ingeënt.”
Daarom treedt Heerts nu naar buiten om werkgevers te waarschuwen voor valse mbo-diploma’s. Het speelt met name in sectoren waar nu de nood hoog is: de zorg en de installatiebranche. Recent klopte er bij de MBO Raad nog een school aan die twijfelde aan de echtheid van een diploma in de zorg. Heerts: “Ik wil de werkgevers op het hart drukken: bij twijfel niet aannemen.”
Het is niet voor het eerst dat er gefraudeerd wordt met (mbo)-diploma’s. Deze zomer stopte thuiszorgorganisatie Care Free Twente met het leveren van zorg nadat zorgverzekeraar Menzis signalen van fraude had ontvangen. Er werd zorg gedeclareerd waar geen medische indicatie voor was en er werd gewerkt met ongediplomeerd personeel. De Twentse krant Tubantia besloot toen de proef op de som te nemen en zelf zo’n diploma op de kop te tikken. Dat was betrekkelijk eenvoudig: binnen twintig minuten beschikte de verslaggever over het papiertje. Fraude doet zich overigens ook in andere vormen voor, bijvoorbeeld door kopieën te maken van bestaande diploma’s en die vervolgens te verspreiden.
Bij twijfel kloppen werkgevers vaak aan bij de mbo-school waar de werknemer zegt te hebben gestudeerd. Het ROC van Twente bijvoorbeeld krijgt vaker vragen van werkgevers over de echtheid van diploma’s sinds de publicatie in Tubantia. De kwaliteit van de nepdiploma’s is overigens vaak niet best, zei woordvoerder Els van Riel van het ROC van Twente eerder al in Tubantia.
Het is beter om navraag te doen bij Duo dan bij de school, benadrukt Heerts. “Een school kan niet altijd verifiëren of het diploma echt is omdat de student daar bijvoorbeeld niet heeft gestudeerd.” Bij Duo kunnen ze dat wel. Sinds 2012 hebben ze bij Duo een diploma-register. Oud-studenten kunnen digitale uittreksels opvragen van alle diploma’s die ze gehaald hebben, en die kopieën hebben bepaalde eigenschappen die nepdiploma’s niet hebben. Volgens Duo weten mensen het register in toenemende mate te vinden. In 2018 werden 533.152 diploma’s gedownload en 2019 (tot en met vandaag) 828.613 diploma’s. Vraag altijd om zo’n kopie, is de boodschap van Heerts.
Overigens zijn het niet alleen mbo-diploma’s die massaal te koop worden aangeboden via internet. Ook voor hbo’ers zijn er tal van mogelijkheden. Navraag bij de Vereniging Hogescholen leert dat zij nu geen signalen hebben van fraude.
Lees ook:
De toetscultuur in het onderwijs doet de commercie bloeien
Studentenvakbonden vinden dat universiteiten en hogescholen meer tijd moeten besteden aan scriptiebegeleiding om een wildgroei aan commerciële scriptiebureaus te voorkomen. Maar is dat de oplossing?
