‘De verengelsing van Nederlandse universiteiten loopt zo’n vaart niet’

‘Die bestuurders, die doen maar wat.’ Het is een sentiment dat rector magnificus Rianne Letschert van de Maastricht University momenteel iets te vaak proeft in Den Haag. “Het baart me grote zorgen.” De thema’s waar de discussie zich op toespitst? Het aantrekken van buitenlandse studenten, de ‘verengelsing’ van de opleidingen, en het bezuinigen op alfa-, gamma- en medische studies.

Allemaal onderwerpen die de universiteit in Maastricht hard raken. Samen met de Wageningen Universiteit heeft Maastricht de grootste populatie buitenlandse studenten. De helft is niet afkomstig uit Nederland. “Dat is van oudsher zo gegroeid. Het komt door de ligging van onze universiteit midden in de Euregio (tussen Duitsland en België, red.) en we bieden studies aan zoals European Law en European Business, studies die zich richten op de internationale arbeidsmarkt”, zegt Letschert.

Politici en studentenvakbonden zijn kritisch over die toename van het aantal buitenlandse studenten. Om die groei deels een halt toe te roepen en universiteiten ook toegankelijk te houden voor Nederlandse studenten, maakte minister Ingrid van Engelshoven (onderwijs) gisteren bekend het collegegeld voor studenten van buiten Europa te verhogen. Instellingen mogen een numerus fixus instellen voor Engelstalige opleidingen als die de vraag niet meer aan kunnen, en opleidingen moeten voortaan heel goed aangeven waarom ze Engelstalig willen onderwijzen.

Taal is belangrijk

Letschert: “Ik begrijp de zorgen, maar we hebben in 2018 al met alle universiteitsbestuurders afgesproken dat we zorg dragen voor de Nederlandse studenten. Taal speelt daarin een belangrijke rol. We kijken met alle rectoren of er voldoende Nederlands aanbod blijft. Maar de beeldvorming – er zijn enkel nog Engelstalige bachelors – is anders en die klopt niet.”

Het brengt de rector weer terug bij het sentiment. “We gaan zorgvuldig om met internationalisering. Maar in Den Haag wordt er gedacht: die bestuurders zijn enkel bezig met het oprichten van campussen in het buitenland. Onzin. Er zijn maar twee instellingen die dat hebben gedaan: Groningen en de hogeschool NHL Stenden.”

Wat Letschert vooral vreest is dat de beeldvorming het beleid gaat bepalen, en dat is volgens haar geen goede ontwikkeling. “Op het moment dat wij gaan uitstralen: wij willen minder internationale studenten in Nederland, bedenkt internationaal toptalent zich wel twee keer. Waarom zouden zij in een land gaan wonen waar ze niet welkom zijn?”

Symboolwerking

De rector kan zich vinden in de opmerking van collega Carel Stolker die begin deze week in Het Financieele Dagblad zei dat de ‘relatie tussen de politiek en de universiteiten op een dieptepunt zit.’ Dan gaat het niet alleen om de ‘beeldvorming’ over internationale studenten, het gaat ook over de alfa-, gamma- en medische studies die moeten inleveren ten opzichte van de technische universiteiten. Voor Maastricht University is dat een zware dobber.

Letschert: “Ik vind ook hier de symboolwerking die ervan uitgaat veel ernstiger dan het financiële plaatje dat eronder ligt. Sociale en geesteswetenschappen zijn opleidingen waar de meeste studenten zitten en waar al het meest op bezuinigd is. Als je dan als kabinet met zo’n maatregel komt in tijden van voorspoed, dan denk ik: dat had je anders moeten organiseren.”

Ook in dit dossier strookt het beeld – de arbeidsmarkt zit enkel te springen om technici – volgens Letschert niet met de werkelijkheid. “Nadat de minister haar plannen bekendmaakte, ben ik eens gaan bellen met Kamerleden en die bevestigden inderdaad dat we te veel politicologen en juristen hebben. Maar het klopt niet met de cijfers die ik onder ogen krijg. Van de mensen die bij ons afstuderen, vinden de meeste een baan op hun niveau.”

Lees ook:
Stop met het lokken van buitenlandse studenten

De internationalisering in het hoger onderwijs heeft nare bijwerkingen. Gelukkig is er een eenvoudige remedie, betoogt econoom, onderzoeker en blogger Hein Vrolijk.