CPB: ‘Schrappen van de eindtoets vergroot de ongelijkheid’

Naar schatting 14.000 leerlingen uit groep 8 lopen door het schrappen van de eindtoets een hoger schooladvies mis. De eindtoets ging dit jaar niet door vanwege de coronacrisis. Vooral leerlingen met een migratieachtergrond of kinderen van ouders met een lager inkomen zijn daarvan de dupe, schrijft het Centraal Planbureau in een nieuwe publicatie.

Normaal gesproken geeft een leraar in maart een schooladvies voor de brugklas. Dit advies kan omhoog worden bijgesteld als de score op de centrale eindtoets, voorheen de Citotoets, die in april of mei wordt afgenomen, hoger is dan verwacht. De heroverweging is niet verplicht. In de afgelopen jaren kreeg steeds zo’n 8 procent van de leerlingen op deze manier een hoger advies. Dat zou nu neerkomen op 14.000 leerlingen. Lager scoren op de eindtoets heeft geen consequenties.

Volgens het CPB kan het schrappen van de eindtoets ongelijkheid in het onderwijs vergroten. Het zijn vaker leerlingen met een migratieachtergrond of kinderen van ouders met een laag inkomen of lagere opleiding wier schooladvies in positieve zin wordt bijgesteld.

Minister Slob pleit voor ruimhartige toelating

Onderwijsminister Arie Slob voorzag eerder ook dat het schrappen van de eindtoets negatieve gevolgen zou hebben voor leerlingen. In een brief aan het voortgezet onderwijs deed hij een aantal voorstellen om het gemis van de eindtoets te compenseren, met name voor leerlingen wier schooladvies op basis van deze toets wellicht naar boven zou zijn bijgesteld.

Zo pleit Slob voor een ruimhartige toelating tot het voortgezet onderwijs en vraagt hij scholen om leerlingen, waar mogelijk, hoger te plaatsen. Ook moeten scholen een evaluatie inbouwen tijdens het brugklasjaar, en zo op tijd inzicht geven in het niveau van de scholier, waarop die nog van niveau kan wisselen. Dat is alleen mogelijk op scholen met brede brugklassen, waar leerlingen op dezelfde school kunnen wisselen tussen bijvoorbeeld vmbo en havo. Slob roept middelbare scholen op veel van die brede brugklassen aan te bieden. Ook gemeenten moedigen scholen daartoe aan. Zo geeft Amsterdam scholen met brede brugklassen een bonus.

Het CBP stelt dat het onduidelijk is in hoeverre deze maatregelen om de negatieve effecten van het schrappen van de eindtoets te verminderen daadwerkelijk doorgevoerd zijn, of volgend schooljaar doorgevoerd worden. Om de negatieve gevolgen voor leerlingen te beperken, roept het CPB op om deze lichting brugklassers te blijven volgen om te kijken of alles goed gaat.

Lees ook:

Een raar afscheid voor groep 8: met geschater en tranen, maar zonder ouders

De achtstegroepers van De Windroos in Zaandam, die Trouw tijdens de coronacrisis volgt, nemen deze week afscheid van hun basisschool. Hoe kijken zij terug op de afgelopen maanden?