Als het aan Asscher ligt, gaat dat ‘heilige artikel 23’ op de schop: ‘Homoseksualiteit afwijzen is niet meer van deze tijd’

Hij vond het pijnlijk, zegt PvdA-fractievoorzitter Lodewijk Asscher. Niet meer van deze tijd. De minister van onderwijs, Arie Slob, liet volgens hem maandag een kans liggen. Tijdens het Kamerdebat over burgerschapsonderwijs kwam Slob niet op voor de rechten van kinderen op reformatorische scholen die worstelen met hun seksuele identiteit. In plaats daarvan benadrukte de minister dat scholen vanwege de vrijheid van onderwijs nou eenmaal het grondwettelijke recht hebben ouders te vragen homoseksualiteit af te keuren.

Voor Asscher onderstreepten de uitspraken van Slob wat hij al veel langer vindt: dat “heilige artikel 23”, waarin de onderwijsvrijheid is vastgelegd, moet op de schop. De afgelopen jaren werkte de PvdA aan een modernisering van het wetsartikel. Discriminatie onder het mom van onderwijsvrijheid mag niet langer mogelijk zijn, vindt de partij. En de overheid moet nadrukkelijk de opdracht krijgen via het onderwijs te werken aan gelijke kansen voor ieder kind. Vandaag stuurt Asscher zijn voorstel naar de Tweede Kamer.

Dat de wijzigingen noodzakelijk zijn, merkte de partijleider al toen hij nog onderwijswethouder was in Amsterdam. Asscher: “In de loop der jaren ben ik gestuit op schoolbestuurders die legitieme vragen over de kwaliteit van het onderwijs, over hoe kinderen worden opgevoed in een moderne westerse samenleving, over normen en waarden, over integratie of de gelijkheid van mannen en vrouwen uit de weg gingen, door zich te verschuilen achter artikel 23.”

De PvdA was deze week medeondertekenaar van een motie die het kabinet oproept een acceptatieplicht in te voeren. Uit het voorstel blijkt dat jullie ook het recht van scholen om op levensbeschouwelijke gronden leerlingen te weigeren uit de Grondwet willen schrappen. Waarom?

“Dat recht is typisch een weerhaakje in het huidige onderwijssysteem. Je ziet dat het gros van de scholen er goed mee omgaat, maar een deel van de scholen misbruikt dat recht om te segregeren. Het incident van deze week is daar een uitvloeisel van. Zo’n reformatorische school heeft nu het recht om leerlingen te weigeren als ouders niet door de ideologische hoepel springen.

“Kansenongelijkheid is een groot maatschappelijk probleem dat door corona onder een vergrootglas is gekomen. Scholen kunnen nu hun onderwijsvrijheid gebruiken om kansarme kinderen buiten de deur te houden. In onze samenleving, waar onderwijs zo verschrikkelijk belangrijk is, heeft dat grote gevolgen voor je kansen op een succesvolle baan, op levensgeluk, en op gezondheid. Toch is het tot nu toe nog niet gelukt om een acceptatieplicht in te voeren, omdat scholen zich met recht kunnen beroepen op artikel 23.”

Sommige wetenschappers en politieke partijen vinden dat religieus of levensbeschouwelijk onderwijs überhaupt niet met publiek geld gefinancierd zou moeten worden. Zo ver wil de PvdA niet gaan, blijkt uit het wetsvoorstel. Waarom toch vasthouden aan de gelijke bekostiging van bijzonder onderwijs?

“Er zijn mensen die zeggen: je zou het Franse systeem moeten hebben. Openbaar onderwijs en anders niks. Ik ben bang dat je daar uiteindelijk op uitkomt als je als samenleving zo verstokt zou blijven vasthouden aan de huidige grondwettelijke bescherming van scholen.

“Ik zie ons voorstel als een verzoeningspoging. Wij zeggen niet: we zijn tegen bijzonder onderwijs. Velen van ons hebben bijzonder onderwijs genoten. Maar om ervoor te kunnen zorgen dat bijzonder onderwijs, al dan niet religieus geïnspireerd, kan blijven bestaan, moet je wel zeggen: we gaan geen scholen meer publiek financieren die zich direct of indirect tegen de rechtstaat keren, of tegen de gelijke behandeling die in ons land zo belangrijk is.”

Om de Grondwet te veranderen, moet er een ruime meerderheid zijn in het parlement. Heeft Slob jullie met zijn uitspraken aan steun geholpen?

“Het zal zeker zijn bedoeling niet zijn geweest, maar hij heeft perfect gedemonstreerd hoe keihard het nodig is dat dit artikel wordt gemoderniseerd. In een poging het te verdedigen heeft hij voor heel Nederland laten zien dat het echt niet meer kan.”

Lees ook:

Bijzondere scholen mogen straks geen leerlingen meer weigeren

Jaren is erover gesproken, maar nu is er ineens een Kamermeerderheid voor: een acceptatieplicht voor alle scholen.

Mogen reformatorische scholen eisen dat ouders homoseksualiteit afwijzen? ‘Verbieden zet alleen maar kwaad bloed’

De Tweede Kamer debatteert maandag over de burgerschapsopdracht van scholen. Een debat over botsende grondrechten. Mogen reformatorische scholen van ouders eisen dat ze een identiteitsverklaring tekenen waarin een homoseksuele levenswijze wordt afgewezen?