Nederlander op Amerikaanse sanctielijst om Russische kernwapens

De Nederlander Edwin Onno van Ingen is op de Amerikaanse sanctielijst voor Rusland gezet. Volgens Washington werkt hij via zijn bedrijf Ronin Management B.V. samen met Russische laboratoria die gericht zijn op het ontwikkelen van kernwapens.

Volgens de verklaring van het Amerikaanse ministerie van Financiën krijgt Van Ingen vaak de opdracht van Russische veiligheidsdiensten om wetenschappelijke technologieën en apparatuur in te kopen. Die verkoopt hij vervolgens door aan de Russen. Op die manier zou Van Ingen maskeren dat Rusland de echte inkoper is van de fabrikanten.

Omdat Van Ingen met Ronin op de lijst staat, hebben de Amerikanen ook twee andere bedrijven van hem op de sanctielijst gezet: Pro Rata Solutions B.V. en Delta Technical and Scientific Instruments B.V. (ANP)

De Amerikaanse oud-president Barack Obama mag Rusland niet meer in. Hij wordt samen met vijfhonderd andere Amerikanen op een lijst gezet van mensen die voortaan geweerd worden. Het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken zegt dat het een reactie is op de Amerikaanse sancties tegen Rusland.

De Verenigde Staten kondigden donderdag aan dat nog eens zeventig bedrijven uit Rusland of met Russische connecties worden afgesneden van Amerikaanse export. Daarnaast zijn driehonderd Russen op de sanctielijst gezet.

Obama heeft in zijn tijd als president ook geregeld sancties opgelegd aan Rusland, bijvoorbeeld na de annexatie van de Krim en de inmenging in de Amerikaanse verkiezingen in 2016. (ANP)

Premier Mark Rutte is verheugd dat de Verenigde Staten op het punt staan akkoord ​​te gaan met het opleiden van Oekraïense piloten op F-16 straaljagers. "De details worden de komende weken uitgewerkt", zegt Rutte op Twitter.

Ook zijn Britse, Deense en Belgische collega's "verwelkomen" het nieuws vanuit de VS, schrijft Rutte. "Oekraïne kan blijven rekenen op de niet-aflatende steun van Nederland en zijn internationale partners."

Inspanning

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky vraagt al enige tijd om gevechtsvliegtuigen, en met name F16's. Nederland en andere landen willen die niet leveren zonder toestemming van de Verenigde Staten.

De Amerikaanse president Joe Biden heeft de G7-leiders vrijdag laten weten dat de VS een gezamenlijke inspanning met bondgenoten en partners zouden steunen om Oekraïense piloten te trainen in het gebruik van gevechtsvliegtuigen, waaronder F-16's. Dat bericht CNN op basis van een hoge Amerikaanse regeringsfunctionaris. (ANP)

Dit jaar hebben zich volgens Moskou bijna 120.000 mensen ingeschreven voor het Russische leger. Met dat getal kwam Dmitri Medvedev, oud-president en tegenwoordig Poetins tweede man in de Russische Veiligheidsraad.

Moskou doet doorgaans geheimzinnig over het aantal in Oekraïne gesneuvelde militairen, maar het is duidelijk dat het zijn best doet om meer soldaten te rekruteren. Volgens schattingen zou het Russische leger 400.000 extra militairen nodig hebben, dus bovenop de mensen die vorig jaar al bij het leger zaten.

Mobilisatie

In september kondigde president Vladimir Poetin een gedeeltelijke mobilisatie aan voor 300.000 mensen. Dat leidde tot een grote stroom van jonge mannen die het land verlieten om een eventuele dienstplicht te ontlopen. Waarschijnlijk wil Poetin geen tweede mobilisatie uitroepen, om niet op nog meer weerstand in de samenleving te stuiten. In plaats daarvan heeft het leger de laatste maanden een uitgebreide promotiecampagne gevoerd.

Westerse schattingen gaan uit van ongeveer 150.000 doden en gewonden onder de Russische soldaten, net zoveel als aan Oekraïense zijde. De laatste keer dat Rusland zelf iets zei over het dodental was in september, toen ging het om 6000 doden. Het echte getal is onmogelijk te achterhalen. Ook het aantal rekruten dit jaar is niet te verifiëren. (ANP)

Rusland heeft een arrestatiebevel uitgevaardigd tegen de hoofdaanklager van het Internationaal Strafhof (ICC) in Den Haag. De Britse aanklager, Karim Khan, stond in maart juist aan de basis van het arrestatiebevel tegen de Russische president Vladimir Poetin vanwege oorlogsmisdaden die gepleegd zouden zijn in Oekraïne.

Poetin wordt samen met de Russische commissaris voor kinderrechten Maria Lvova-Belova verantwoordelijk gehouden voor vermeende deportaties van kinderen uit door Rusland bezette gebieden in Oekraïne. Het Kremlin reageerde eerder al woedend op de "illegale" besluiten van het ICC. Moskou ontkent ten eerste dat er misdaden zijn gepleegd en ten twee zouden de bevelen geen juridische grondslag hebben. Omdat Rusland niet is aangesloten bij het ICC, is het onwaarschijnlijk dat Poetin op korte termijn voor de internationale rechter verschijnt.

Volgens Khan gaat het om honderden kinderen uit Oekraïense wees- en kindertehuizen. Lvova-Belova heeft zelf een 15-jarig kind uit Marioepol geadopteerd, zei ze in februari. Kyiv en westerse bondgenoten hebben Khan geprezen om het onderzoek dat hij heeft gedaan en de "historische beslissing" die is genomen om Poetin te vervolgen. (ANP)

De groep van zeven machtigste westerse landen bespreekt op hun top in Japan plannen voor een vredesconferentie voor Oekraïne. Zo willen zij verzekeren dat eigen vredesvoorwaarden van Oekraïne niet ondersneeuwen nu landen als China en Brazilië zich als vredesbemiddelaar opwerpen, zeggen ingewijden.

Op de top van de G7 in Hiroshima wordt zondag ook de Oekraïense president Volodymyr Zelensky verwacht. Hij treft er de leiders van de Verenigde Staten, Canada, het Verenigd Koninkrijk, Duitsland, Frankrijk, Italië en gastheer Japan. Later op de dag schuiven ook onder meer de leiders van India, Brazilië en Indonesië aan. De Indiase president Narendra Modi zal Zelensky ook afzonderlijk spreken, meldt India.

Oplossing

De vredestop, die mogelijk in de zomer kan worden gehouden, moet volgens Oekraïnes bondgenoten het 'tienpuntenvredesplan' dat Kyiv afgelopen najaar presenteerde als uitgangspunt nemen. Dat plan schrijft onder meer voor dat Rusland zich helemaal uit Oekraïne terugtrekt. Maar de G7-landen zijn het er wel over eens dat er ruimte moet zijn voor de inbreng van andere landen en bemiddelaars, zeggen diplomaten.

India is dit jaar voorzitter van de G20, waarvan ook bijvoorbeeld China, Rusland en Turkije deel uitmaken. Op de G20-top na de zomer zal de zoektocht naar een oplossing voor het conflict ook hoog op de agenda staan. (ANP)

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky verwijt sommige Arabische leiders dat zij "de verschrikkingen van de Russische invasie" van Oekraïne negeren. Zelensky sprak in Saudi-Arabië op een topconferentie van de Arabische Liga. Het is zijn eerste bezoek aan het Midden-Oosten sinds de Russische invasie van zijn land in februari 2022. Zelensky woont de top niet bij op uitnodiging van het Arabische genootschap, maar van Saudi-Arabië.

De president riep in Jeddah de leiders van de Arabische lidstaten op om "eerlijk te kijken" naar de oorlog in zijn land. "Helaas zijn er nog altijd sommigen in de wereld, en hier bij jullie, die een oogje dichtknijpen als het gaat om illegale annexaties", zei hij. De Oekraïense president vroeg de Arabische delegaties ook om met Oekraïne samen te werken, zonder tussenpersonen.

Kroonprins

Zelensky zou ook plannen hebben voor persoonlijke ontmoetingen met leiders, onder meer met de Saudische kroonprins Mohammed bin Salman. De leiders van de Arabische Liga hebben tot dusver aanzienlijk minder bereidheid getoond Oekraïne te steunen in de strijd tegen Rusland dan Kyivs westerse bondgenoten.

Eerder deze maand besloot de Arabische Liga dat Syrië mag terugkeren in het samenwerkingsverband van de Arabische wereld. Het lidmaatschap van Syrië werd in 2011 opgeschort vanwege het harde optreden van de regering van Bashar al-Assad in de burgeroorlog in het land. Assad is donderdag al in Saudi-Arabië gearriveerd.

Zondag is Zelensky aanwezig bij de top van de G7. Volgens verschillende bronnen vliegt de Oekraïense president dit weekend naar het Japanse Hiroshima. Vanuit Kyiv wordt dit door andere bronnen tegengesproken. (ANP)

Voor het eerst sinds 2019 is een Russisch passagiersvliegtuig geland in Georgië. Het vliegtuig van de Russische luchtvaartmaatschappij Azimuth werd bij het vliegveld van Tbilisi door demonstranten opgewacht. Volgens de oppositiepartij die de demonstratie organiseerde, werden zes mensen opgepakt.

In 2019 schrapte Moskou alle lijnvluchten naar Georgië vanwege anti-Russische straatprotesten in dat land. Vorige week kwam de Russische president Vladimir Poetin hier plotseling op terug. Een Georgische luchtvaartmaatschappij zal naar verwachting zaterdag voor het eerst weer naar Moskou vliegen.

Demonstranten die het Russische vliegtuig stonden op te wachten droegen Georgische en Oekraïense vlaggen. Zij hielden ook een groot spandoek omhoog met "Rusland is een terreurstaat" erop. President Salome Zurabishvili, die pro-EU is, twitterde dat "de ongewenste Russische vlucht in Tbilisi is geland, ondanks het verzet van het Georgische volk". Eerder deze week gingen al honderden Georgiërs de straat op om tegen de hervatting van de vluchten te protesteren.

Volgens de Georgische premier kunnen alleen Russische luchtvaartmaatschappijen die niet zijn getroffen door westerse sancties weer naar Georgië vliegen. Zo probeert hij de Europese Unie niet voor het hoofd te stoten. Georgië vroeg in 2022 EU-lidmaatschap aan, na de inval in Oekraïne. (ANP/AFP)

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky is geland in Saudi-Arabië, waar hij een topconferentie van de Arabische Liga bijwoont. Het is Zelensky's eerste bezoek aan het Midden-Oosten sinds de Russische invasie van zijn land in februari 2022. Zelensky woont de top niet bij op uitnodiging van het Arabische genootschap, maar van Saudi-Arabië.

De president zal in Riyad de leiders van de Arabische lidstaten toespreken. Ook zei hij plannen te hebben voor persoonlijke ontmoetingen met leiders, onder meer met de Saudische kroonprins Mohammed bin Salman. De leiders van de Arabische Liga hebben tot dusver aanzienlijk minder bereidheid getoond Oekraïne te steunen in de strijd tegen Rusland dan Kyivs westerse bondgenoten.

Eerder deze maand besloot de Arabische Liga dat Syrië mag terugkeren in het samenwerkingsverband van de Arabische wereld. Het lidmaatschap van Syrië werd in 2011 opgeschort vanwege het harde optreden van de regering van Bashar al-Assad in de burgeroorlog in het land. Assad is donderdag al in Saudi-Arabië gearriveerd.

Zondag is Zelensky aanwezig bij de top van de G7. Volgens verschillende bronnen vliegt de Oekraïense president dit weekend naar het Japanse Hiroshima. Vanuit Kyiv wordt dit door andere bronnen tegengesproken. (ANP/AFP)

De leiders die in de Japanse stad Hiroshima zijn samengekomen voor de G7-top hebben nog eens hun steun uitgesproken voor Oekraïne in de strijd tegen Rusland. Ze spreken van "illegale, niet te rechtvaardigen en niet uitgelokte" oorlogsdaden in Oekraïne, en zeggen extra maatregelen te treffen tegen Rusland.

In een gezamenlijke verklaring zeggen de G7-leiders dat ze meer willen doen om te zorgen "dat Rusland niet langer de energievoorziening als wapen kan gebruiken tegen de wereld". Ze zeggen in de verklaring dat er pas vrede kan komen als de Russische krijgsmacht zijn materieel en troepen volledig terugtrekt.

Op de top zijn de zeven landen aanwezig die lid zijn van de groep. Naast Japan zijn dat Canada, Duitsland, Frankrijk, Italië, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten. Ook de Europese Unie is lid. Daarnaast zijn ook andere internationale organisaties en een aantal andere landen uitgenodigd. Tot 2014 was ook Rusland lid. Dat land werd eruit gezet naar aanleiding van de bezetting van de Krim. (ANP)

Ook de Oekraïense president Volodymyr Zelensky reist naar het Japanse Hiroshima om aanwezig te zijn bij de driedaagse top van de G7, zeven rijke democratieën en de Europese Unie. Dat meldt het persbureau Bloomberg. Aanvankelijk was bekendgemaakt dat Zelensky de internationale leiders via een videoverbinding zou toespreken.

De G7 bestaat uit de Verenigde Staten, Duitsland, Frankrijk, Italië, Japan, het Verenigd Koninkrijk en Canada. Daarnaast zijn leiders uitgenodigd van landen als India, Brazilië, Indonesië, Zuid-Korea, Australië en Vietnam. Dat wordt gezien als een poging om aarzelende landen meer op de lijn van de G7 te krijgen in gevoelige dossiers zoals de oorlog in Oekraïne.

De top wordt naar verwachting gedomineerd door discussies over twee landen die zelf niet zijn uitgenodigd: Rusland en China. Beijing heeft een gespannen relatie met de VS en andere G7-leden, maar is ook een belangrijke handelspartner voor landen uit de groep. Er wordt overleg verwacht over een gezamenlijke aanpak.

Japan neemt rond de G7-bijeenkomst ongekend strenge veiligheidsmaatregelen. Zo’n 24.000 manschappen van de veiligheidsdiensten gaan waken over de veiligheid van vooraanstaande deelnemers als de Amerikaanse president Joe Biden, zijn Braziliaanse ambtgenoot Luiz Inácio Lula da Silva en de Indiase premier Narendra Modi.

Leiders van G7-lidstaten en de andere uitgenodigde landen bezoeken waarschijnlijk ook het Vredespark in Hiroshima; de eerste stad die is gebombardeerd met kernwapens. De leiders van Japan en Zuid-Korea gaan samen naar een monument voor Koreanen die omkwamen bij de Amerikaanse kernaanval tijdens de Tweede Wereldoorlog. (Redactie/ANP)

Het Amerikaanse ministerie van defensie heeft de waarde van de militaire hulp aan Oekraïne 3 miljard dollar (2,79 miljard euro) te hoog gewaardeerd door een fout in de boekhouding. Dat heeft een woordvoerster van het Pentagon gezegd. De fout kwam aan het licht tijdens een boekhoudkundige audit.

De misrekening komt doordat aan bepaalde wapens die vanuit de Amerikaanse voorraden werden gehaald, een te hoge waarde werd toegeschreven.

Het Pentagon schatte onlangs de totale waarde van de Amerikaanse militaire steun aan Oekraïne sinds het begin van de oorlog op 36,9 miljard dollar (bijna 33,7 miljard euro). Dat bedrag wordt nu waarschijnlijk naar beneden bijgesteld. Medewerkers van het Pentagon en het Congres werden volgens Amerikaanse media donderdag op de hoogte gebracht van de aanpassingen.

Mogelijk zet de aanpassing de deur open voor de levering van nog meer wapens. Woordvoerster Sabrina Singh van het Pentagon benadrukte dat de boekhoudkundige fout op geen enkele manier een negatieve invloed heeft gehad op de Amerikaanse steun aan Oekraïne.

De Verenigde Staten worden beschouwd als de belangrijkste bondgenoot van Oekraïne in de strijd tegen Rusland. (Belga)

Het Verenigd Koninkrijk heeft nieuwe sancties ingesteld tegen Russen en Russische bedrijven. Op de lijst met 86 mensen en organisaties staan onder anderen 'schimmige individuen en rechtspersonen' die betrokken zijn bij 'de diefstal en doorverkoop van Russisch graan', meldt het ministerie van buitenlandse zaken.

De Britse premier Rishi Sunak kondigde eerder tijdens de G7-top aan dat het VK de invoer van Russische metalen als koper, aluminium en nikkel aan banden legt. Ook de inkoop van diamanten wordt bemoeilijkt. Dat laatste is de EU ook van plan.

Europese Raad-voorzitter Charles Michel stelde vrijdag vanuit Hiroshima dat de EU de handel in Russische diamanten zal beperken. Eerdere Europees overleg over een ban op Russische diamanten stuitte op verzet van onder meer België, dat veel diamanten inkoopt uit Rusland. De handel in diamanten levert Rusland naar schatting rond de 4 miljard euro per jaar op.

De Britten hopen met hun sancties de economische druk op Poetin op te voeren, zegt minister van buitenlandse zaken James Cleverly. Volgens de bewindsman wordt het zo moeilijker "om zijn illegale oorlog te voeren en ongekend lijden te veroorzaken bij onschuldige Oekraïners". De nieuwe sancties zijn gericht op de energie- (waaronder kernenergie), defensie-, transport en financiële sector van Rusland, meldt zijn ministerie. (ANP)

In heel Oekraïne klinkt in de nacht van donderdag op vrijdag het luchtalarm. Volgens Oekraïense autoriteiten zijn in diverse regio's luchtafweersystemen geactiveerd.

Het Oekraïense leger heeft op Telegram gemeld dat zich Russische vliegtuigen in de lucht bevinden en er aanvallen met hypersonische Kinzhal-raketten dreigen. In centrale gebieden van het land kunnen volgens de mededelingen drone-aanvallen plaatsvinden.

Oekraïne meldde in de nacht van woensdag op donderdag 'ongeziene' luchtaanvallen op hoofdstad Kiev en andere delen van het land. Eén persoon zou zijn omgekomen bij een aanval op Odesa in het zuiden. Volgens het Oekraïense leger lanceerde Rusland die nacht dertig zee-, lucht- en landkruisraketten. Oekraïne zegt 29 daarvan uit de lucht te hebben gehaald, volgens Rusland was de aanval wel succesvol. (ANP)

De Verenigde Staten gaan nog eens zeventig bedrijven uit Rusland of met Russische connecties volledig afsnijden van Amerikaanse exportproducten. Daarnaast worden ook zo'n 300 individuen toegevoegd aan de sanctielijst.

Dat heeft een hoge Amerikaanse vertegenwoordiger op anonieme basis tegen meerdere persbureaus gezegd in aanloop naar de G7-top in Hiroshima in Japan. De leiders van de G7-landen (de Verenigde Staten, Duitsland, Frankrijk, Italië, Japan, het Verenigd Koninkrijk en Canada) en de EU starten daar vrijdag een driedaagse bijeenkomst.

Het doel van de nieuwe sancties is volgens de bron om de 'Russische oorlogsmachine' tot stilstand te brengen, achterpoortjes te sluiten en de afhankelijkheid van Russische energie verder te verminderen.

Met de aankondiging voor de start van de top lijken de VS een voorbeeld te willen stellen voor andere deelnemers. Aanvankelijk had het land gehoopt de andere G7-partners te overtuigen van een volledige exportban richting Rusland.

Maar niet iedereen wil zover gaan. Onder meer de EU acht een volledig exportverbod niet realistisch, omdat niet alle lidstaten bereid zijn om de economische banden met Rusland helemaal te verbreken. Een EU-vertegenwoordiger gaf donderdag wel de bereidheid aan om de Europese diamanthandel met Rusland aan banden te leggen. (ANP)

De directeur van het Nederlandse defensiebedrijf Aratos Systems is vorige week in Parijs gearresteerd. Hij zou mogelijk militaire goederen en geavanceerde technologie naar Rusland hebben gesmokkeld. Dat blijkt uit een persbericht van het Amerikaanse Openbaar Ministerie (OM).

Volgens het Amerikaanse OM heeft hij Russische bedrijven geholpen de door Westerse landen opgelegde sancties te omzeilen. Ook zou de man - een 59-jarige Griek - in 2017 zijn gerecruteerd door de Russische inlichtingendiensten.

De man zit vast in een Franse cel en wordt mogelijk uitgeleverd aan Amerika. Daar is hij aangeklaagd voor samenzwering, fraude en smokkel. (Trouw)

Al maanden bestempelt China zichzelf als vredesduif als het gaat over de oorlog in Oekraïne. Dat was niet anders tijdens het bezoek van de Chinese topdiplomaat Li Hui aan Oekraïne deze week. Hij reist de komende tijd door Europa, op zoek naar een ‘politieke oplossing voor de crisis in Oekraïne’. China noemt de Russische invasie nog steeds geen oorlog.

Tijdens het bezoek sprak Li met de Oekraïense president Volodymyr Zelensky over een vredesmissie, meldde het Chinese ministerie van buitenlandse zaken in een persbericht. “China is bereid om de internationale gemeenschap aan te sporen de crisis in Oekraïne op te lossen en daarbij eigen inspanningen te leveren om de gevechten te stoppen en de vrede zo snel mogelijk te herstellen”, aldus de verklaring.

Zijn bezoek wordt door de Oekraïense kant een stukje minder optimistisch besproken. Zo melden de Oekraïners zelf niet de ontmoeting tussen Zelensky en Li Hui. In hun persbericht wordt alleen de ontmoeting met de minister van buitenlandse zaken, Dmytro Koeleba, beschreven. Daarin is Koeleba’s boodschap duidelijk: “Oekraïne zal geen enkel voorstel accepteren waarbij het land territorium verliest of de oorlog ‘on hold’ wordt gezet.” Wel waardeert Koeleba de ‘Chinese betrokkenheid’ bij de graandeal.

Li Hui’s bezoek aan Oekraïne is het begin van een grotere Europese tour. Zo bezoekt de diplomaat de komende dagen nog Polen, Frankrijk, Duitsland en Rusland. (Trouw)

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky heeft donderdag de oprichting van een raad aangekondigd die advies moet geven over het herstel van de Oekraïense macht op de Krim.

"We bereiden ons voor om de Krim te re-integreren", aldus Zelensky. "Ik heb het decreet ondertekend over de adviesraad die gaat over de re-integratie en bevrijding van onze Krim en de havenstad Sebastopol." De president zegt te rekenen op de bevrijding van de Krim en op een "volwaardige terugkeer naar het Oekraïense staatssysteem".

Volgens Zelensky zien steeds meer landen in dat het onmogelijk is om "de vrede in de internationale betrekkingen en het internationale recht op volle kracht te herstellen" zolang Rusland het schiereiland niet teruggeeft aan Oekraïne.

Zelensky deed de aankondiging tijdens een bijeenkomst ter nagedachtenis aan de massale deportatie van circa 200.000 Krim-Tartaren in 1944. De Krim-Tataren zijn een aan Turken verwante bevolkingsgroep op het schiereiland de Krim.

Op 18 mei 1944 begon de bloedige deportatie van deze bevolkingsgroep. Dat gebeurde op bevel van Sovjetdictator Josef Stalin. Toen Rusland in 2014 het schiereiland annexeerde, verwoestte volgens Zelensky een "tweede golf van vernietiging alles wat vrij was op de Krim." (ANP)

De Europese gasprijs is donderdag voor het eerst in bijna twee jaar weer onder de 30 euro per megawattuur gezakt. De gasprijs is al weken aan het dalen. Dat gas steeds goedkoper wordt, komt door de nog altijd goed gevulde Europese voorraden en het ruime aanbod van de invoer van vloeibaar gemaakt aardgas (lng).

Volgens persbureau Bloomberg, die hiervoor de toonaangevende Amsterdamse gasbeurs in de gaten houdt, zakte de prijs tussen 15.00 en 16.00 uur iets onder de 30,00 euro per megawattuur. De gasprijs schommelt daarmee rond het laagste niveau sinds de zomer van 2021 en staat ver onder het piekniveau van meer dan 340 euro dat vorig jaar zomer werd bereikt.

Toen schoot de gasprijs omhoog door de onzekerheid of de gasvoorraden in Europa wel voldoende konden worden aangevuld voor de winterperiode, doordat Rusland de gastoevoer aan Europa bijna volledig had afgesloten. (ANP)

Jevgeni Prigozjin, de baas van de Russische huurlingengroep Wagner, heeft het Russische leger er donderdag van beschuldigd zich ten noorden van de belegerde stad Bachmoet terug te trekken. Hierdoor zouden zijn eigen strijders meer gevaar lopen. Gelijktijdig beweert het Oekraïense leger dat het nieuwe terreinwinst heeft geboekt in de Oost-Oekraïense stad.

"Helaas hebben eenheden zich ten noorden van Bachmoet 570 meter teruggetrokken, waardoor onze flanken bloot komen te liggen", zei Prigozjin in een spraakbericht. De Wagner-baas zei in het openbaar een beroep te doen op de leiding van het Russische ministerie van Defensie, omdat zijn brieven niet gelezen worden. "Geef de flanken alsjeblieft niet op", riep hij de Russische minister van Defensie Sergej Sjojgoe en legerchef Valeri Gerasimov op.

Oekraïne heeft momentum 

Het Oekraïense leger zegt ondertussen vooruitgang te boeken. "Ondanks dat onze eenheden geen voordeel hebben op het gebied van uitrusting en personeel, zijn ze doorgegaan met oprukken op de Russische flanken en hebben ze een afstand van 150 tot 1700 meter afgelegd", zei een woordvoerder van het leger op de Oekraïense televisie. Over welke periode de terreinwinst zou zijn geboekt, zei de woordvoerder niet.

Persbureau Reuters zegt zowel de beweringen van het Oekraïense leger, als die van Prigozjin niet onafhankelijk te kunnen verifiëren. Er is al dagen grote onduidelijkheid over de militaire situatie rond Bachmoet. Russische en Oekraïense verklaringen spraken elkaar vaak tegen. (ANP)

 De Oekraïense luchtverdedigingstroepen hebben 29 van de 30 Russische kruisraketten die 's nachts waren afgevuurd uit de lucht gehaald. De Russische aanval was gericht op Kiev en andere regio's. Een persoon zou zijn omgekomen bij een aanval op Odesa in het zuiden.

"De Russische bezetters lanceerden verschillende golven van raketaanvallen vanuit verschillende richtingen. In totaal werden 30 zee-, lucht- en landkruisraketten gelanceerd", aldus het leger, eraan toevoegend dat Oekraïense luchtverdedigingssystemen "29 kruisraketten hadden vernietigd". Ook zouden twee door Iran gemaakte aanvalsdrones en twee verkenningsdrones zijn uitgeschakeld.

Op dinsdag beweerde Rusland nog dat het een geavanceerd Patriot-luchtverdedigingssysteem van Oekraïne, geleverd door het Westen, zou hebben vernietigd.

Oekraïne meldde eerder donderdagochtend al "ongeziene" luchtaanvallen op hoofdstad Kiev. Op verschillende plaatsen waren ontploffingen te horen. In heel het land was het luchtalarm van kracht. (ANP)

Op de Krim is op het spoortraject tussen de steden Simferopol en Sebastopol een goederentrein met graan ontspoord. De ontsporing is volgens de spoorwegmaatschappij veroorzaakt door "inmenging van buitenstaanders".

In een verklaring op Telegram zei Sergej Aksjonov, de Russische gouverneur van de Krim, dat de wagons met graan waren ontspoord en dat niemand gewond raakte. Het treinverkeer tussen de twee steden is opgeschort.

Een Telegramkanaal dat banden heeft met Russische veiligheidsdiensten maakte melding van een explosie op een spoorlijn in de regio. De Krim werd in 2014 door Rusland geannexeerd.

Woensdag hernieuwde Rusland de graanovereenkomst voor de Zwarte Zee, een door Turkije bemiddeld akkoord waarmee de export van landbouwproducten vanuit Rusland en Oekraïne via de Zwarte Zee wordt mogelijk gemaakt. (ANP)

In de gehele Oekraïne is momenteel het luchtalarm van kracht en worden mensen opgeroepen om te schuilen. In onder meer hoofdstad Kiev waren vrijdagochtend vroeg ontploffingen te horen.

"In het district Darnytsky van de hoofdstad waren er vallende brokstukken", zei Serhiy Popko, het hoofd van het militaire bestuur in Kiev, op Telegram. "Gegevens over slachtoffers en schade worden momenteel geverifieerd." Hij voegde ook toe dat de luchtafweer in de stad werkt.

De burgemeester van Kiev, Vitali Klitsjko, zei dat in Darnytsky door vallende brokstukken een brand was uitgebroken bij een bedrijf. In de wijk Desnjansky werd een ontploffing gemeld. "De aanval op de hoofdstad duurt voort", aldus Klitsjko op Telegram. "Verlaat schuilplaatsen niet tijdens het luchtalarm!"

Het leger meldde daarnaast aanvallen met kruisraketten in de regio Vinnytsja, in het centrum van het land. Lokale media rapporteerden tevens explosies in Chmelnytsky, nog meer naar het westen. (Belga)

Rusland heeft de bankrekeningen van Finse en Deense diplomatieke posten bevroren. Ambassades moeten daardoor rekeningen en salarissen betalen met contant geld, melden de twee Noord-Europese landen.

De Finse buitenlandminister Pekka Haavisto maakte bekend dat de rekeningen sinds 27 april niet meer gebruikt kunnen worden. Dat heeft gevolgen voor de Finse ambassade in Moskou en het Finse consulaat in Sint-Petersburg. Haavisto noemde de actie een "pesterij". Het Deense ministerie van Buitenlandse Zaken zei dat bankrekeningen al sinds afgelopen zomer zijn bevroren.

Finland staat volgens de minister in contact met de Russische autoriteiten. Rusland is begin deze maand gevraagd de stap toe te lichten, maar een officiële verklaring blijft uit. Het is daardoor niet duidelijk of de bevriezing van de rekeningen een reactie is op strafmaatregelen tegen Rusland.

Haavisto ziet eerder een link met EU-sancties voor Russische transacties dan de Finse toetreding tot de NAVO. Ook andere EU-landen hebben volgens hem vergelijkbare problemen met betalingen in Rusland. "Voor zover wij weten behoren de beperkingen voor Finland tot de zwaarste", aldus de minister. (ANP)

De Tsjechische regering heeft decreten uit de Sovjettijd ingetrokken die de Russische ambassade het recht gaven op vrij gebruik van land in de hoofdstad Praag en andere steden. Volgens de Tsjechische regering is het vanwege de Russische inval in Oekraïne niet meer te rechtvaardigen dat Rusland winst kan maken door het gebruik van deze stukken Tsjechische grond.

De decreten werden in de jaren zeventig en tachtig van de vorige eeuw getekend, volgens de Tsjechen "onder de loop van Russische tanks en na de bezetting van ons land". Rusland zal nu huur moeten gaan betalen voor het gebruik van de grond. Volgens het Tsjechische persbureau CTK gaat het om 59 stukken grond met onder andere appartementen in Praag en gebouwen in andere steden.

Tsjechië is sinds de inval van Rusland in Oekraïne een uitgesproken bondgenoot van Oekraïne. Het Tsjechische parlement noemde "het huidige Russische regime" in november terroristisch. Vorige maand werd het hoofd van de Russische orthodoxe kerk, patriarch Kirill, op de landelijke sanctielijst gezet vanwege zijn steun voor de Russische inval. (ANP)

De economie van Rusland is in het eerste kwartaal van dit jaar met 1,9 procent gekrompen in vergelijking met een jaar eerder. Dat meldde het Russische federale statistiekbureau Rosstat op basis van een voorlopige raming.

De Russische economie wordt geraakt door de harde westerse sancties die zijn opgelegd door de invasie van Oekraïne. Zo zijn er bijvoorbeeld boycotten op de import van Russische olie, waardoor de inkomsten uit de olie- en gasindustrie voor Moskou onder druk staan. Ook zijn er forse beperkingen voor de Russische bankensector en hebben veel westerse bedrijven het land verlaten.

Verder kampt Rusland ook met ernstige tekorten aan arbeidskrachten omdat mannen naar het front worden gestuurd om te vechten en veel jonge mannen het land zijn ontvlucht. Rusland kampt al jaren met een krimpende bevolking, maar de oorlog in Oekraïne hebben die demografische problemen vergroot.

In het vierde kwartaal van vorig jaar liet de economie van Rusland nog een krimp van 2,7 procent zien. (ANP)

De Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken heeft de Chinese topdiplomaat Li Hui duidelijk gemaakt dat Oekraïne geen vredesovereenkomst voor de oorlog met Rusland zou accepteren als hier verlies van grondgebied mee gepaard gaat. De Chinese gezant voor Euraziatische Zaken Li Hui bracht een bezoek aan Oekraïne als hoogste Chinese diplomaat sinds de Russische invasie.

Beijing probeert zich al langer op te werpen als een neutrale partij die kan bemiddelen in het conflict tussen Rusland en Oekraïne. In februari van dit jaar kwam het met een twaalfpuntenplan dat als basis zou kunnen dienen voor vredesonderhandelingen.

Oekraïne prijst bij het bezoek van Li de betrokkenheid van China bij de vredesonderhandelingen. Buitenlandminister Dmytro Koeleba zegt met de Chinese gezant "in detail" het belang te hebben besproken van een duurzame vrede, maar dat dit wel "met respect voor de soevereiniteit en territoriale integriteit van Oekraïne" moet gebeuren.

Li Hui reist na zijn bezoek aan Oekraïne ook nog naar Rusland, Polen, Frankrijk en Duitsland. (ANP)

Hongarije houdt een extra half miljard euro voor de levering van wapens aan Oekraïne tegen. Alle giften aan Oekraïne gaan ten koste van hulp aan brandhaarden ergens anders in de wereld, stelt de regering in Boedapest.

De EU-landen willen opnieuw 500 miljoen uit de zogeheten Europese vredesfaciliteit gebruiken om wapenleveringen door lidstaten aan Oekraïne te vergoeden. Het land heeft met grote inspanningen een nieuw offensief van bezetter Rusland afgeslagen en maakt aanstalten om in de tegenaanval te gaan. Daarvoor zijn dringend veel wapens en munitie nodig.

Sinds de Russische inval is er al 3,6 miljard euro voor Oekraïne uit het fonds gehaald, zonder dat Hongarije dwars lag. Het land stribbelt ditmaal wel tegen. Het fonds raakt leeg en de EU kan bijvoorbeeld Afrikaanse landen niet helpen zich jihadisten van het lijf te houden, klaagt de regering van premier Viktor Orbán.

Diplomaten van andere lidstaten vermoeden echter andere motieven achter het Hongaarse verzet. Boedapest probeert de strijd tegen Rusland vaker te ontregelen, zeggen EU-bronnen. Bovendien zou Orbán soms zo proberen Brussel onder druk te zetten om geblokkeerde EU-subsidies voor Hongarije vrij te geven.

Veel EU-landen delen de zorg dat andere landen er bekaaid van afkomen op zich wel. Ze stortten daarom eind vorig jaar al 2 miljard euro bij en hebben afgesproken daar dit jaar nog eens 3,5 miljard bij te doen. (ANP)

Of er wel of geen F-16’s naar Oekraïne gaan, hangt af aan de Amerikaanse overheid. Dat zeggen defensieministers Ben Wallace van het Verenigd Koninkrijk en Boris Pistorius van Duitsland. Omdat de F-16 van Amerikaanse makelij is, is het aan de VS om toestemming te geven om de gevechtsvliegtuigen aan Oekraïne te leveren. Kiev hoopt met een straaljagercoalitie F-16’s te bemachtigen om ook in de lucht meer slagkracht te krijgen tegen Rusland.

Wallace zei dat het VK niet over F-16’s beschikt, maar wel bereid is om Oekraïense piloten te trainen. Daarmee herhaalt hij de woorden van premier Rishi Sunak tijdens een bezoek van Oekraïense president Volodymyr Zelensky aan Londen. Volgens Pistorius kan Duitsland geen actieve rol spelen in de straaljagercoalitie. "Wij hebben de trainingscapaciteit, de vaardigheden en de vliegtuigen niet", aldus Pistorius.

Tijdens een ontmoeting met Franse president Emmanuel Macron werd Zelensky al beloofd dat Frankrijk wil helpen met het trainen van piloten. Maar ook Frankrijk gebruikt andere gevechtsvliegtuigen dan F-16’s en zal dus geen vliegtuigen kunnen leveren. (ANP)

Lees ook:
Woorden genoeg over jachtvliegtuigen, maar voorlopig heeft Kiev ze niet

De discussie over de levering van jachtvliegtuigen aan Oekraïne is in een stroomversnelling gekomen.

De graandeal tussen Rusland en Oekraïne is met twee maanden verlengd. De deal zou donderdag aflopen, maar dat is dankzij onderhandelingen in Istanbul afgewend. De Turkse president Recep Tayyip Erdogan bracht het nieuws naar buiten tijdens een toespraak bij zijn AK-partij, waarna Rusland en Oekraïne de verlenging bevestigden.

Het was oorspronkelijk de bedoeling dat de graandeal in principe elke 120 dagen verlengd zou worden. Dat gebeurde in november. Maar in maart 2023 wilde Rusland alleen met zestig dagen verlengen. Ook dit keer zal de deal met zestig dagen worden verlengd.

Rusland dreigde de voorbije weken niet in te stemmen met een verlenging, tenzij het Westen ook blokkades op de export van Russisch graan en kunstmest zou opheffen. Een woordvoerder van het Russische ministerie voor Buitenlandse Zaken zegt dat de deal is verlengd "om landen in nood" te helpen, maar voegde toe dat de houding van Rusland tegenover de overeenkomst verder "niet is veranderd".

De Oekraïense regering zegt dankbaar te zijn voor de verlenging, maar zegt ook dat Rusland "moet stoppen om voedsel als wapen en chantagemiddel te gebruiken".

Sinds de overeenkomst in juli vorig jaar tot stand kwam, zijn miljoenen tonnen graan en andere landbouwproducten uit Oekraïense havens geëxporteerd. Naast Rusland en Oekraïne zijn ook Turkije en de Verenigde Naties partijen in de totstandkoming van de deal. (ANP)

De Oekraïense autoriteiten hebben zes bloggers publiekelijk excuses laten aanbieden. Ze zouden via internet beelden hebben gedeeld van de luchtverdediging in hoofdstad Kiev. Uit hun berichten kon mogelijk worden opgemaakt waar het luchtafweergeschut staat opgesteld.

De bloggers riskeren een gevangenisstraf van acht jaar voor het verspreiden van militaire informatie. "Ik geef mijn schuld toe en vraag de Oekraïners om vergiffenis", zei één van de bloggers in een video van veiligheidsdienst SBOe. "Ik zal het nooit meer doen."

Oekraïne heeft van westerse bondgenoten moderne luchtverdedigingssystemen gekregen. Rusland stelde deze week een van die geavanceerde systemen te hebben geraakt met een raket. Een woordvoerder van de Oekraïense luchtmacht beklemtoonde woensdag dat zijn land nog steeds zo'n Patriot-systeem in gebruik heeft. Hij wilde niet zeggen of de installatie schade heeft opgelopen. (ANP)

 Premier Mark Rutte is "trots" dat het register waarin de oorlogsschade van Oekraïne wordt vastgelegd in Den Haag wordt ondergebracht. Tot het register is besloten door bijna alle leiders van de landen van de Raad van Europa, die bijeen zijn op een top in IJsland.

In het register worden bewijs en informatie voor schadeclaims verzameld die tegen Rusland in stelling kunnen worden gebracht. Dat moet de weg effenen voor afspraken over schadevergoeding ooit. Het register is voorlopig ingesteld voor drie jaar.

Rutte verwelkomt de komst van het register, dat ook een bijkantoor in Oekraïne opent. "Rusland moet ter verantwoording worden geroepen, ook voor de schade die door Oekraïne en zijn bevolking is geleden. Daarom zijn we trots dat het schaderegister in Den Haag zal zetelen, de mondiale hoofdstad van het recht."

Niet alle 46 lidstaten van de Raad van Europa, de verdragsorganisatie die sinds de Tweede Wereldoorlog waakt over de mensenrechten in Europa, doen mee met het schaderegister. Hongarije, Servië en Turkije voelen er niet voor.

De Oekraïense premier Denys Sjmyhal is niettemin "dankbaar" voor het register. Hij roept ook landen buiten de Raad van Europa op zich erbij aan te sluiten. (ANP)

Het laatste schip heeft Oekraïne woensdag verlaten onder de graandeal die de Oekraïense graanexport over zee mogelijk maakt. Het is niet duidelijk of Rusland zal meewerken aan een verlenging van de overeenkomst die donderdag afloopt.

Oekraïne en Rusland sloten de deal in juli vorig jaar met hulp van de Verenigde Naties en Turkije. Sindsdien heeft Oekraïne, een belangrijke exporteur van graan, 30,3 miljoen ton aan graan en andere landbouwproducten uitgevoerd. Het schip van woensdag had 30.000 ton aan mais aan boord.

De graandeal wordt in principe elke 120 dagen met hetzelfde aantal dagen verlengd, tenzij een van de partijen bezwaar heeft. Dat gebeurde twee keer. In maart wilde Rusland alleen met 60 dagen verlengen. Rusland dreigt al langer niet mee te werken. Volgens Moskou wordt de Russische export van voedsel en kunstmest onterecht getroffen door beperkingen als gevolg van internationale sancties tegen het land, bijvoorbeeld op het gebied van logistiek.

De vier betrokken partijen spraken elkaar vorige week in Istanbul, maar een doorbraak bleef uit. De Turkse buitenlandminister Mevlut Cavusoglu zei te denken dat de overeenkomst met zeker twee maanden kan worden verlengd. Een VN-woordvoerder verklaarde dinsdag dat op verschillende niveaus nog overleg plaatsvindt. (ANP)

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky juicht toe dat verscheidene Europese landen zich mogelijk achter een straaljagercoalitie scharen.

"Gisteren hebben we in Groot-Brittannië met Rishi, de premier, afgesproken dat we zullen werken aan een coalitie van gevechtsvliegtuigen", zei Zelensky dinsdagavond in zijn dagelijkse videoboodschap over zijn overleg met Rishi Sunak. "Gisteren werd dit gesteund door de Franse president Macron en vandaag door de Nederlandse premier Mark Rutte." Het Oekraïense staatshoofd had het over 'een goede start voor de coalitie' en bedankte de betrokken landen.

Zelensky probeert al maandenlang moderne gevechtsvliegtuigen van westerse bondgenoten te krijgen voor zijn strijd tegen Rusland. Langere tijd was niet duidelijk of dit er van zou komen, maar er lijkt nu beweging in een mogelijke levering te zitten. De Franse krant Le Monde berichtte eerder al over deze samenwerking, die nog niet door de Rijksvoorlichtingsdienst is bevestigd. (Belga/Redactie)

De Raad van Europa opent een schaderegister om alle verwoestingen tijdens de oorlog in Oekraïne vast te leggen. Volgens de Franse president Emmanuel Macron zijn alle 46 lidstaten van de raad akkoord. Macron hoopt dat alle landen actief bijdragen aan het register en het zo volledig mogelijk invullen.

Tientallen Europese leiders zijn dinsdag naar IJsland gekomen voor een zeldzame top van de Raad van Europa. Ze zoeken er naar manieren om het gezag te herstellen van de mensenrechten en andere afspraken waarover de raad sinds de Tweede Wereldoorlog waakt. Die hebben averij opgelopen door de Russische invasie in Oekraïne.

Het schaderegister moet helpen om de verantwoordelijken voor de oorlog te straffen. Er wordt in Reykjavik ook gesproken over een tribunaal. De top gaat woensdag verder. (ANP)

De Russische huurlingenbaas Jevgeni Prigozjin heeft er doorgaans een handje van om alles en iedereen te beschuldigen van verraad. Meer dan eens verweet de leider van de Wagnergroep de Russische legerleiding ervan dat ze hem niet genoeg wapens leverden en dat ze hem en zijn huurlingen bijgevolg aan hun lot over lieten op het slagveld.

Prigozjin zou nu in het geheim hebben onderhandeld met Kiev, meldt The Washington Post. Zelf vermoedt de huurlingenchef een intern Russisch complot tegen hem persoonlijk.

Lees het hele verhaal van onze verslaggever hier.

Bij de Russische raketaanvallen op de hoofdstad Kiev die Oekraïne zegt te hebben afgeweerd, zijn volgens de krijgsmacht zes hypersonische Kinzjal-raketten neergehaald. Deze bewering is vooralsnog niet onafhankelijk te verifiëren. Wel staat vast dat Oekraïne begin mei al een Kinzjal-raket neerhaalde. 

Het Oekraïense leger sprak toen van een historische gebeurtenis. De raketten kunnen extreem hoog en snel vliegen, om aan luchtafweersystemen te ontsnappen. (ANP)

Oekraïense troepen hebben de voorbije dagen zo'n 20 vierkante kilometer heroverd rond Bachmoet. Dat stelt de Oekraïense onderminister van Defensie Hanna Maljar op Telegram. Er is al dagen grote onduidelijkheid over de militaire situatie rond de stad in het oosten van het land. Russische en Oekraïense verklaringen spraken elkaar vaak tegen.

Er is grondgebied heroverd in de noordelijke en de zuidelijke voorsteden van de stad, schrijft Maljar op Telegram. Tegelijk zou de Russische krijgsmacht "in zekere zin" ook successen boeken, onder meer door delen van de stad te verwoesten met artillerie, en versterkingen de stad binnen te halen. Volgens Maljar worden zware gevechten gevoerd. (ANP)

 Zes Afrikaanse landen willen "zo snel mogelijk" naar Oekraïne en Rusland om te praten over vrede. Zowel de Oekraïense president Volodymyr Zelensky als de Russische president Vladimir Poetin is bereid om mee te werken aan gesprekken, stelt de Zuid-Afrikaanse president Cyril Ramaphosa.

Zuid-Afrika wil al een jaar bemiddelen tussen de strijdende partijen. Ramaphosa zegt dat er nu een plan ligt om met een delegatie van Afrikaanse staatshoofden naar Kiev en Moskou te reizen om een plan te bespreken. "Deze vredesmissie zal bijdragen aan de verscheidene andere missies om dit conflict te beëindigen", aldus de president. Het gaat naast Zuid-Afrika om Congo, Egypte, Oeganda, Senegal en Zambia. (Redactie)

Op het militaire oefenterrein in Grafenwöhr, in de Duitse deelstaat Beieren, zijn 31 M1 Abrams-tanks aangekomen, meldt het Amerikaanse ministerie van Defensie. Het gaat om trainingstanks waarmee Oekraïense militairen worden opgeleid.

De Oekraïense soldaten worden "in de komende weken" in Duitsland getraind in het gebruik en onderhoud van de tanks, voordat ze in Oekraïne worden ingezet in de strijd tegen Rusland. Eind januari besloten de Verenigde Staten na veel discussie om de tanks te sturen. Duitsland levert Leopard-tanks aan Oekraïne.

Eind april gaf de Amerikaanse stafchef van het leger, Mark Milley, al aan dat de VS voor de trainingsfase eerst tanks zouden leveren die niet geschikt zijn voor inzet op het slagveld. De Abrams-tanks die voor de strijd tegen Rusland zijn bedoeld, worden nog gereedgemaakt voor levering. (ANP)

Luchtafweersystemen hebben diverse Russische luchtaanvallen op Kiev afgeslagen, melden Oekraïense functionarissen op Telegram. Volgens hen werd de stad van alle kanten bestookt, door zowel drones, kruisraketten en waarschijnlijk ook ballistische raketten.

"Binnen zeer korte tijd zijn een enorm aantal raketten afgevuurd op de stad. Het was een aanval van uitzonderlijke omvang", zei Serhiy Popko, hoofd van het militaire stadsbestuur van Kiev op de Telegram-berichtenapp. 'Volgens de eerste berichten is de overgrote meerderheid van de vijandelijke doelen in het luchtruim ontdekt en vernietigd.'

Volgens de krant The Kyiv Independent zijn er drie gewonden gevallen. De krant meldt dat in de nacht van maandag op dinsdag "zeker tien explosies" waren te horen in de hoofdstad. Ooggetuigen in Kiev vertelden aan persbureau Reuters dat ze verschillende ontploffingen hoorden die klonken als luchtafweersystemen die objecten vernietigden.

"Explosies in Kiev. Enkele in de wijk Solomyansky", zo schreef burgemeester Vitali Klitsjko van Kiev, die ook meldt dat er puin is gevallen op de dierentuin en dat auto's vlam hebben gevat. (ANP, Reuters)

Voor het eerst sinds 2019 is het weer mogelijk om een rechtstreekse vlucht te boeken tussen Rusland en Georgië. Ondanks spanningen met Moskou en kritiek van het Westen, zette de regering van Georgië daarvoor het licht op groen.

De Russische luchtvaartmaatschappij Azimuth Airlines kreeg van Georgië een vergunning voor een dagelijkse verbinding tussen Moskou en Tbilisi. Volgens het boekingssysteem van de maatschappij zou de eerste vlucht vrijdag worden uitgevoerd.

Georgië neemt niet deel aan de westerse sancties tegen Rusland wegens de invasie van Oekraïne. Het Westen heeft gedreigd om Tbilisi sancties op te leggen als er Russische luchtvaartmaatschappijen mogen landen waartegen strafmaatregelen van kracht zijn.

De rechtstreekse vluchten tussen Rusland en Georgië waren door Moskou in 2019 opgeschort wegens spanningen tussen beide landen. In 2008 vochten ze nog een oorlog uit, waarbij Georgië de controle over ongeveer een vijfde van zijn grondgebied verloor: Moskou erkent Abchazië en Zuid-Ossetië als onafhankelijke staten en heeft er militairen gestationeerd.

De prowesterse Georgische president Salome Zoerabisjvili, die er al herhaaldelijk voor heeft gewaarschuwd dat Rusland zijn invloed in haar land wil vergroten, vindt het hervatten van directie vluchten "onaanvaardbaar zolang Rusland zijn agressie in Oekraïne voortzet en ons grondgebied bezet". Haar regering ziet de zaken anders. Georgië, dat onder meer bekendstaat om zijn kusten, wijnbouw en bergen, is ondanks de spanningen ook sterk afhankelijk van Russische toeristen. (Belga)

In Oekraïne is de nationale anticorruptiebrigade NABU een grootschalig onderzoek gestart naar corruptie binnen het hooggerechtshof. De voorzitter van het hooggerechtshof, Vsevolod Knyazev, is opgepakt omdat hij 2,7 miljoen euro aan smeergeld zou hebben aangenomen, zo berichtte de nieuwswebsite Ukrajinska Pravda maandagavond.

NABU publiceerde op Twitter een foto met bundels biljetten op een bankstel. In het bijhorende bericht heeft de instantie het over "massale corruptie" bij "de leiders en rechters" van het hooggerechtshof. "Diepgaand onderzoek is gaande", zo maakte de instantie bekend zonder nog verdere details bekend te maken.

De 43-jarige Knyazev werd in oktober 2021 aangesteld als voorzitter van het hooggerechtshof. Volgens Oekraïense media vinden er ook bij verscheidene andere rechters van het hof onderzoeken plaats.

President Volodymyr Zelensky heeft herhaaldelijk gezegd de wijdverspreide corruptie in Oekraïne uit te willen roeien. Dat is ook noodzakelijk wil het land in aanmerking komen voor het lidmaatschap van de Europese Unie. Brussel heeft de corruptiebestrijding tot een voorwaarde gemaakt voor Kyiv om te mogen toetreden tot de 27 leden tellende EU. Ondanks de vooruitgang in de afgelopen jaren, staat Oekraïne op de 116de plaats van 180 landen in de Corruption Perceptions Index van Transparency International. (Redactie)

Het Witte Huis ziet aanwijzingen dat Iran en Rusland hun samenwerking verder versterken. Moskou zou sinds augustus al meer dan vierhonderd drones hebben gekregen van Teheran om in de oorlog in Oekraïne in te zetten.

De Amerikanen maken zich zorgen over de nauwe banden tussen de twee vijanden van de Verenigde Staten. Ze werken met name samen op het gebied van wapens. Het partnerschap kan niet alleen voor Oekraïne verkeerd uitpakken, het Witte Huis vreest dat het ook een bedreiging is voor de buurlanden van Iran.

Moskou en Teheran ontkennen steevast dat er drones geleverd worden. Als er Iraanse Shahed-vliegtuigen worden gespot, zouden dat drones zijn die Rusland al voor de invasie had gekocht.

De VS zullen binnenkort nieuwe maatregelen gericht op de militaire samenwerking tussen beide landen aankondigen, liet de woordvoerder van het Witte Huis weten. (ANP)

In de Oost-Oekraïense stad Loehansk is een bom ontploft in een kapsalon en volgens Russische media is Igor Kornet daarbij zwaargewond geraakt. De vijftigjarige Kornet treedt al sinds 2014 op als minister namens de separatisten in de regio Loehansk, die in september illegaal werd geannexeerd door Rusland.

Bij de bomaanslag in het centrum van Loehansk kwam een persoon om het leven. Kornet is naar het ziekenhuis gebracht. Volgens een andere Russische bestuurder van de regio raakten in totaal zeven mensen gewond. Media melden dat onder hen drie beveiligers van Kornet zouden zijn. Het is niet duidelijk wie achter de aanslag op de kapperszaak zit.

Oekraïne legt zich niet neer bij het verlies van Loehansk en vecht terug, maar in de praktijk staat bijna de hele provincie momenteel onder controle van de Russen. (ANP)

President Zelensky heeft na een gesprek met de Britse premier Sunak gezegd dat er wordt gewerkt aan een 'straaljagercoalitie'. Oekraïne vraagt westerse landen geregeld om straaljagers. Volgens Zelensky wordt er nog aan gewerkt, maar kunnen er in de nabije toekomst belangrijke besluiten worden verwacht.

Sunak is bereid op korte termijn Oekraïense piloten te trainen om in westerse gevechtstoestellen te vliegen. Hij zei dat het niet alleen om de levering van straaljagers gaat, maar ook om alles wat daarbij komt kijken, zoals opleiding en logistiek. Het VK is bereid daarin een grote rol te spelen. Oekraïne heeft een voorkeur voor F-16's, maar westerse bondgenoten zijn tot nu toe niet bereid die te leveren.

Reactie Moskou

Sunak en Zelensky hebben ook gesproken over overeenkomsten op de lange termijn met de bondgenoten, om ervoor te zorgen dat Oekraïne zichzelf kan blijven verdedigen en dat er een afschrikwekkende werking van blijft uitgaan op Moskou.

Kort voor aankomst van Zelensky op het buitenverblijf van de Britse premier werd bekend dat het VK honderden aanvalsdrones, luchtdoelraketten en andere luchtafweer levert aan Oekraïne.

Moskou zegt in een reactie op de toegezegde Britse wapenleveringen dat die het verloop van de strijd niet zullen beïnvloeden en de zaak voor Oekraïne uiteindelijk alleen maar zullen verslechteren.

Lees meer: Tijdens zijn Europese tour zamelde Zelensky applaus, geld en wapens in

Oekraïne kan niet verzekeren dat de graandeal met Rusland donderdag wordt verlengd. Met de deal garandeert Rusland veilig transport van Oekraïens graan over de Zwarte Zee. Er is nog geen akkoord bereikt over de voortzetting van de overeenkomst en er staan geen onderhandelingen meer gepland, zegt Kiev.

Door de graandeal die in juli vorig jaar werd afgesloten, werd het effect van de oorlog op de internationale voedselketen beperkt. Oekraïne en Rusland zijn twee van 's werelds belangrijkste graanproducenten.

Moskou dreigde eerder de deal af te laten lopen als reactie op sancties op de uitvoer van Russisch graan. Turkije, dat bemiddelt in de onderhandelingen, was vorige week nog optimistisch dat een nieuwe deal bereikt kon worden. (ANP)

Na zijn bezoeken aan Italië, Duitsland en Frankrijk de voorbije dagen, reist de Oekraïense president Volodymyr Zelensky maandag door naar het Verenigd Koninkrijk.

Hij laat op Twitter weten dat hij in Londen de Britse premier Rishi Sunak zal ontmoeten. "Het Verenigd Koninkrijk is een leider als het gaat over de uitbreiding van onze capaciteiten in de lucht en op de grond", aldus Zelensky.

De president zal maandag ook nog per videolink spreken op de Copenhagen Democracy Summit, een jaarlijkse conferentie met prominente sprekers uit de zakelijke en politieke wereld. (ANP)

Het hoofd van het Russische huurlingenleger Wagner heeft in januari de Oekraïense regering aangeboden de locaties van Russische troepen te delen. In ruil daarvoor wilde Jevgeni Prigozjin dat Kiev zijn militairen terug zou trekken uit Bachmoet. Dat meldt The Washington Post op basis van documenten uit het eerder dit jaar aan het licht gekomen lek van vertrouwelijke Amerikaanse overheidsdocumenten.

Twee Oekraïense bronnen van de krant bevestigen dat Prigozjin meerdere keren gesproken heeft met de Oekraïense inlichtingendienst HUR. Een van hen meldt dat de Wagner-baas het aanbod meerdere keren heeft gedaan, maar dat Kiev het heeft afgewezen omdat het Prigozjin niet vertrouwde en dacht dat het voorstel een val kon zijn. Een Amerikaanse anonieme bron zegt in de krant dat ook Washington vraagtekens zette bij de intenties van Prigozjin.

De Wagner-baas is een bondgenoot van Poetin, maar klaagt al langer over wat hij een gebrek aan steun van Moskou vindt. Het huurlingenleger speelt een grote rol in de strijd om Bachmoet. Prigozjin heeft eerder gedreigd Bachmoet te verlaten als Rusland zijn soldaten niet snel van munitie voorziet. (ANP)

Frankrijk gaat meer lichte tanks en pantserwagens leveren aan Oekraïne. Dat heeft president Emmanuel Macron zondagavond bekendgemaakt in een gezamenlijke verklaring met zijn Oekraïense ambtgenoot Volodymyr Zelensky.

De twee presidenten spraken elkaar zondag in Parijs tijdens een werkdiner waarbij volgens een woordvoerder van Macron de Franse steun op militair en humanitair vlak op het programma stond. De Fransen zullen bij de levering van het militaire materieel ook een training geven aan Oekraïense soldaten.

Macron en Zelensky riepen in hun verklaring ook op tot nieuwe sancties tegen Rusland "om het vermogen van dat land de illegale oorlog voort te zetten af te zwakken". (ANP)

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky wordt zondagavond in Parijs verwacht. Franse media melden op basis van overheidsbronnen dat Zelensky vanuit Duitsland doorreist naar de Franse hoofdstad.

Volgens de Franse krant Le Figaro wordt de president op de luchthaven van Vélizy-Villacoublay ontvangen door de Franse premier Élisabeth Borne en de minister van Buitenlandse Zaken Catherine Colonna. De Franse president Emmanuel Macron ontvangt hem in Parijs voor een werkdiner waarin de twee onder meer "de Franse steun op militair en humanitair vlak" aan Oekraïne zullen bespreken, meldt het Elysée.

Het is het tweede bezoek van Zelensky aan Parijs sinds de Russische invasie in Oekraïne vorig jaar. In februari van dit jaar werd hij door Macron ontvangen, samen met de Duitse bondskanselier Olaf Scholz.

De Oekraïense president was zondagmiddag in Aken om de prestigieuze Karelsprijs in ontvangt te nemen. Eerder op de dag was hij al in Berlijn, waar hij ook met Scholz sprak. Zaterdag bezocht hij Italië en Vaticaanstad. (ANP)

Na afloop van een gesprek met de Oekraïense president Volodymyr Zelensky heeft de Duitse bondskanselier Olaf Scholz beloofd dat de Duitse steun aan Oekraïne niet zal afnemen: "Ik heb het meermaals gezegd en ik zeg het vandaag opnieuw: we zullen Oekraïne steunen zolang dat nodig is."

Hij zei ook dat het bezoek van Zelensky aan Berlijn 'een sterk signaal afgeeft' en dat 'diegenen die verantwoordelijk zijn voor deze oorlog daarvoor zullen worden berecht'. Duitsland staat volgens Scholz open voor een vredesakkoord, "maar dat betekent niet dat we het conflict zomaar stilleggen en ons vrede laten opdringen door Rusland".

Zelensky zei op zijn beurt dat 'de Duitse steun Oekraïense levens redt' en dat 'Kiev Berlijn voor altijd dankbaar zal zijn'. Volgens de Oekraïense president heeft zijn volk groot vertrouwen in het tegenoffensief dat later dit voorjaar wordt verwacht. Zelensky zei te hopen dit jaar nog de Oekraïense overwinning in het conflict met Rusland 'onomkeerbaar' te maken.

Zelensky benadrukte dat westerse bondgenoten niet moeten vrezen dat Kiev aanvallen zal uitvoeren op Russisch grondgebied met de wapens die het ontvangt. "We vallen Rusland niet aan", zei hij. "We bevrijden ons wettig grondgebied." (ANP)

Later op zondag vliegen de Duitse bondskanselier Olaf Scholz en de Oekraïense president Volodymyr Zelensky samen met een Duits regeringsvliegtuig naar Aken. Daar zal Zelensky de prestigieuze Karelsprijs in ontvangst nemen. Dat maakte Scholz bekend na afloop van een onderhoud met Zelensky in Berlijn. (ANP)

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky is aangekomen in Duitsland. Hij landde in Berlijn en is daarna ontvangen door president Frank-Walter Steinmeier. Het is het eerste bezoek van de Oekraïense leider aan Duitsland sinds Rusland zijn land binnenviel.

Zelensky bevestigde in de nacht van zaterdag op zondag dat hij was aangekomen in Duitsland. 'Al in Berlijn', schreef hij op Twitter. 'Wapens. Groot pakket. Luchtverdediging. Reconstructie. EU. NAVO. Veiligheid', vervolgde hij in het korte bericht. Duitsland heeft zaterdag zijn grootste wapenpakket voor Oekraïne tot dusver toegezegd. Dat heeft een waarde van 2,7 miljard euro.

Zelensky arriveerde later bij het presidentiële slot Bellevue voor een gesprek met Steinmeier. Daar tekende hij het gastenboek. 'In de zwaarste periode in de recente geschiedenis van Oekraïne bleek Duitsland een ware vriend en betrouwbare bondgenoot te zijn', schreef hij in het Engels. Hij sloot af met de woorden: 'Glorie aan Oekraïne. Danke Deutschland.'

De Oekraïense leider wordt ook ontvangen door bondskanselier Olaf Scholz. De autoriteiten hebben vanwege het bezoek strenge veiligheidsmaatregelen genomen in delen van Berlijn. Zo mogen boten niet in de buurt komen van het Bundeskanzleramt, het kantoor van Scholz. Omwonenden kregen het verzoek niet zonder identiteitsbewijs de deur uit te gaan.

In de loop van de middag krijgt Zelensky in Aken de prestigieuze Karelsprijs toegekend. Die wil hij volgens Duitse media persoonlijk in ontvangst nemen. De prijs wordt sinds 1950 jaarlijks toegekend aan mensen die zich inzetten voor de Europese eenheid.

Zelensky bracht zaterdag een bezoek aan Italië. Daar trof hij onder meer premier Giorgia Meloni en paus Franciscus. Hij vloog later in een Duits regeringstoestel naar Berlijn met een escorte van de Duitse luchtmacht. (ANP)

Na een bezoek aan Rome, is de Oekraïense president Volodymyr Zelensky zaterdagnacht geland in Berlijn. Het is zijn eerste bezoek aan Duitsland sinds de Russen Oekraïne zijn binnengevallen in februari vorig jaar. Zelensky maakte zijn aankomst in Duitsland zelf bekend op Twitter.

Om veiligheidsredenen wordt het precieze programma van de president niet bekendgemaakt. Wel wordt er gespeculeerd dat hij ontvangen zal worden door de Duitse president Frank-Walter Steinmeier en door bondskanselier Olaf Scholz.

Zondagnamiddag wordt in de Duitse stad Aken de prestigieuze Karelsprijs uitgereikt, maar het lijkt onwaarschijnlijk dat Zelensky die persoonlijk in ontvangst zal nemen. De prijs gaat jaarlijks naar iemand die zich, naar het voorbeeld van Karel de Grote, 'vader van Europa', inzet voor de Europese eenheid. In december werd de prijs toegekend aan Zelensky en het Oekraïense volk.

Het bezoek van Zelensky aan Duitsland was zaterdag al door de Duitse regering bevestigd. Die beloofde toen ook extra wapens te zullen leveren aan Oekraïne, ter waarde van 2,7 miljard euro. (Belga)

Bij de start van de finale van het Eurovisie Songfestival klonk zaterdagavond in grote delen van Oekraïne het luchtalarm. Vorig jaar wist de Oekraïense inzending Kalush Orchestra met het nummer Stefania de overwinning binnen te slepen. Normaal zou Oekraïne dan dit jaar het Songfestival hebben georganiseerd, maar door de oorlog in het land vindt de finale nu plaats in het Britse Liverpool.

Zaterdagavond werd ook Ternopil, een stad in het westen van Oekraïne, aangevallen. Er is sprake van twee gewonden en schade aan een opslagplaats. Ternopil is de thuisstad van één van de Oekraïense deelnemers. Het elektroduo Tvorchi bevestigde dat zaterdagavond op Instagram. Ze riepen Europa op om zich te verenigen tegen de oorlog.

Op de Oekraïense, door de staat gerunde app Dija, verscheen een bericht over de live-uitzending van de finale. Het bericht bevatte ook een boodschap gericht aan de Oekraïners die zijn gevlucht voor de oorlog: "Vergeet niet voor onze jongens te stemmen als je in Europa bent."

In Oekraïne zelf zond het culturele kanaal van de publieke omroep de show uit. Rusland mag niet deelnemen aan het Eurovisie Songfestival. (Redactie)

Tijdens het bezoek van de Oekraïense president Volodymyr Zelensky aan Aken, net over de Zuid-Limburgse grens, vinden zondag demonstraties plaats voor en tegen wapenleveranties aan Oekraïne. De politie verwacht zo'n driehonderd tegenstanders van de wapenleveranties aan Oekraïne en de sancties tegen Rusland. Zij houden een manifestatie bij de Akense Elisenbrunnen. 

Elders in de stad, op het Hof, houden naar verwachting zo'n honderd vredesactivisten een manifestatie tegen wapenleveranties. En op de Theaterplatz vindt een wake plaats van zo'n honderd deelnemers die een vriendschapsbrug willen slaan tussen Duitsland en Rusland.

Tegendemonstratie

Deze acties zijn de Oekraïense vluchtelingen in Duitsland een doorn in het oog. Zij roepen op tot een tegendemonstratie vanaf het stationsplein in Aken, van waaruit ze naar het Kurpark willen lopen. De politie verwacht voor deze demonstratie tussen de zevenhonderd en duizend deelnemers. Deze demonstratie is ook bedoeld als steun in de rug voor president Zelensky.

In totaal verwacht de politie zes demonstraties, zij het met een slag om de arm. Zo kunnen er spontane demonstraties ontstaan, of kunnen demonstranten zich elders verzamelen. De omgeving van het stadhuis, waar Zelensky zondag de prestigieuze Karelsprijs in ontvangst neemt, is afgezet. Er gelden in Aken zondag zeer strenge veiligheidsmaatregelen.

De prijsuitreiking wordt door veel media gevolgd. Zo hebben zich bij de gemeente meer dan 130 journalisten en cameraploegen gemeld voor een accreditatie, vooral uit Duitsland, maar ook uit het soms verre buitenland, zoals The New York Times. De prijsuitreiking in het Akense stadhuis vindt zondag vanaf 15.30 uur plaats en wordt live uitgezonden door de Duitse omroep WDR. (ANP)

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky reist zondag naar Duitsland. Dat melden Duitse overheidsbronnen aan meerdere persagentschappen.

De president landt 's ochtends in Berlijn. Volgens het Duitse persbureau DPA gaat hij later op de dag naar Aken om daar de prestigieuze Karelsprijs in ontvangst te nemen.

Zaterdag is Zelensky nog in Italië waar hij onder anderen de paus spreekt.

Duitsland wordt het negende land dat Zelensky bezoekt sinds de Russische invasie van zijn land.

Zowel een Russische helikopter als een gevechtsvliegtuig is neergestort boven de regio Brjansk, die grenst aan Oekraïne. Dat meldt het Russische persagentschap TASS.

Volgens TASS heeft de motor van de helikopter vuur gevat waarna het toestel is neergestort. Een video die circuleert insinueert echter dat de helikopter is neergehaald door een raket. De beelden, die niet geverifieerd zijn, laten zien hoe de helikopter eerst in de lucht ontploft en vervolgens snel naar beneden tuimelt.

Dat het zou gaan om een aanval wordt niet bevestigd door Russische autoriteiten. Ook Oekraïne heeft nog niet op het incident gereageerd. Het gaat om een Mil Mi-8-helikopter, een type dat al sinds de jaren 60 door de Sovjet-Unie en vervolgens Rusland wordt ingezet voor zowel civiele als militaire doeleinden.

Over wat er met het SU-34-gevechtsvliegtuig is gebeurd, zijn nog geen details bekend en werd nog niet gecommuniceerd. De Sukhoi SU-34 is een veelgebruikte straaljager van het Russische leger. (ANP)

Een onbekend vliegend object is vrijdagavond vanuit Belarus het luchtruim van buurland Polen binnengevlogen. Dat meldt de Poolse defensieminister Mariusz Błaszczak, die vermoedt dat het om een waarnemingsballon gaat.

De militaire luchtverkeersleiding kon het object volgen tot bij het stadje Rypin, in het centrum van het land op ongeveer 300 kilometer van de grens met Belarus. Daarna verdween het van de radar. Intussen wordt op de grond gezocht naar de restanten van het object.

Gezien Polen grenst aan zowel Belarus als Oekraïne is Warschau extra alert op inbreuken op zijn luchtruim. In november vorig jaar kwamen twee Polen om het leven toen een Oekraïense afweerraket per ongeluk neerkwam nabij het dorpje Przewodów, niet ver van de grens met Oekraïne. (ANP)

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky spreekt zaterdag met paus Franciscus in Vaticaanstad. Zelensky landde in Rome en bevestigde daar dat de ontmoeting op het programma staat. De paus spreekt zich vaak uit voor vrede in Oekraïne en zei in april dat het Vaticaan bezig is met een vredesmissie.

Lees hier wat Zelensky en paus Franciscus waarschijnlijk gaan bespreken.

Duitsland bereidt volgens het weekblad Der Spiegel het grootste wapenpakket tot nu toe aan Oekraïne voor. Het zou gaan om militaire steun ter waarde van 2,7 miljard euro.

Der Spiegel meldt dat het pakket dertig Leopard 1-tanks en twintig Marder-infanteriegevechtsvoertuigen bevat. Daarnaast schenkt Berlijn tweehonderd verkenningsdrones, vijftien Gepard-luchtafweervoertuigen en vier Iris-luchtafweersystemen. Bovendien krijgt het Oekraïense leger meer munitie en gepantserde voertuigen om zich te verdedigen tegen het Russische leger. (ANP)

Oekraïense soldaten hebben terrein teruggewonnen in de buurt van Bachmoet, zei president Volodymyr Zelensky vrijdag, terwijl Moskou erkende dat sommige Russische troepen het gebied verlaten hadden.

De "overweldigende inspanningen" van de Oekraïense troepen leidden ertoe dat de Russen tot staan werden gebracht of zelfs "teruggedreven", zei Zelensky op het sociale medium Telegram na een vergadering met zijn generale staf.

Hij voegde eraan toe dat in andere sectoren van het front de situatie onder controle was.

"Onze troepen zijn twee kilometer opgerukt in de Bachmoet-sectie", schreef de plaatsvervangende Oekraïense minister van Defensie. Ze voegde eraan toe dat gedurende de week geen stellingen in de stad waren opgegeven en dat de Russen grote verliezen waren toegebracht.

Een woordvoerder van het Russische ministerie van Defensie erkende het terugtrekken van Russische eenheden ten noordwesten van Bachmoet, maar beschreef dit als een herpositionering om de verdediging te versterken. (ANP)

De Russische autoriteiten hebben vrijdag twee zware explosies gemeld in de stad Loehansk, in het oosten van Oekraïne. Daarbij zouden een lid van de Russische Doema, Viktor Volodatski, en zes kinderen gewond zijn geraakt.

Volgens de Russen zijn de explosies het resultaat van raketaanvallen door het Oekraïense leger. Ook zou onder meer een niet meer gebruike fabriek zijn geraakt. Kiev heeft nog niet gereageerd.

Op sociale media zijn beelden te zien van dikke rookwolken in de stad, maar die konden niet onafhankelijk geverifieerd worden.

Loehansk ligt op zo'n 100 kilometer van het front in Oekraïne. In september vorig jaar werd de regio, samen met Donetsk, Cherson en Zoporizja, geannexeerd door Moskou. (Belga/Reuters)

Een deal tussen het Internationaal Atoomenergieagentschap (IAEA), Oekraïne en Rusland over de bescherming van de kerncentrale in de Oekraïense regio Zaporizja lijkt in zicht te komen. Directeur-generaal Rafael Grossi is van plan deze maand een overeenkomst in de VN-Veiligheidsraad te presenteren, zeggen vier diplomaten tegen persbureau Reuters.

Grossi probeert al maanden afspraken te maken om de veiligheid rondom de kerncentrale, de grootste in Europa, zeker te stellen. Hij hoopt daarmee een nucleaire ramp te voorkomen. Door beschietingen is de externe stroomtoevoer van de centrale al meermaals volledig stil komen te liggen, terwijl die nodig is voor de koeling van de reactoren.

De centrale in het zuiden van Oekraïne werd ruim een jaar geleden, aan het begin van Russische inval, ingenomen door Russische troepen. In de omgeving vinden nog altijd gevechten plaats. Diplomaten zeggen dat de IAEA-chef met uitgangspunten komt voor het beschermen van de kerncentrale, bijvoorbeeld geen beschietingen vanuit en naar het nucleaire terrein. (ANP)

De Duitse wapenfabrikant Rheinmetall, die onder meer Leopard-tanks produceert, gaat uitbreiden naar Oekraïne. In het met Rusland in oorlog verkerende land gaat Rheinmetall een joint venture oprichten met het Oekraïense staatsbedrijf Ukroboronprom. Het bedrijf moet vanaf half juli operationeel zijn.

De focus van dat bedrijf komt in eerste instantie te liggen op de reparatie van militaire voertuigen. "In latere fasen zal de samenwerking gericht zijn op de gezamenlijke productie van bepaalde producten van Rheinmetall in Oekraïne", luidt een verklaring van Rheinmetall. Topman Armin Papperger heeft eerder al aangegeven in gesprek te zijn met de Oekraïense regering over het opzetten van een fabriek in Oekraïne. Toen gaf Papperger aan dat er voor de te bouwen fabriek ongeveer 200 miljoen euro nodig is.

De Duitse regering is een van de belangrijkste bondgenoten van Oekraïne voor wat betreft het leveren van militaire hulp. Zo leverde het land al wapens en munitie die waren geproduceerd door Rheinmetall, waaronder de Leopard-tanks die kortgeleden op het slagveld zijn aangekomen. (ANP)

Rusland beschouwt de Britse levering van langeafstandskruisraketten aan Oekraïne als een "extreem vijandige" daad. De schenking zal volgens het ministerie van Buitenlandse Zaken in Moskou leiden tot "een ernstige escalatie van de situatie".

De al lang door Oekraïne gewenste wapens zouden een rol kunnen spelen in het verwachte tegenoffensief van Kiev. Rusland had al verzekerd met een "adequate" reactie te zullen komen.

De door de Britten geleverde raketten van het type Storm Shadow kunnen doelen tot ruim 250 kilometer ver raken. Daarmee kan het Oekraïense leger Russisch bezet gebied in Oost-Oekraïne of de Krim bestoken.

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky bedankte de Britse premier Rishi Sunak in een telefoongesprek voor de raketten en andere militaire hulp. (ANP)

Gevluchte Oekraïners kunnen in Nederland waarschijnlijk in de loop van dit jaar terecht bij Oekraïense psychologen die zelf ook zijn gevlucht, waardoor een mogelijke taalbarrière wegvalt. Dat schrijft staatssecretaris Eric van der Burg (Asiel) in een brief aan de Tweede Kamer.

Van der Burg beschrijft een win-winsituatie: geestelijke gezondheidszorg wordt laagdrempeliger voor de gevluchte Oekraïners en Oekraïense psychologen die zijn gevlucht voor de oorlog kunnen weer aan het werk. "Ik ben erg blij dat Oekraïense psychologen in Nederland aan het werk kunnen. Enerzijds kunnen zij hun landgenoten met psychische en psychosociale hulpvragen in hun eigen taal helpen. Anderzijds kunnen Oekraïense psychologen zich blijven ontwikkelen en de hier opgedane kennis en ervaring meenemen bij terugkeer naar Oekraïne", licht de staatssecretaris toe.

De organisatie van de psychische hulp ligt in handen van het samenwerkingsverband Empatia en het Loket Oekraïense Ontheemden Psychosociale Hulpverlening (LOOP). Bij Empatia werken VluchtelingenWerk Nederland, OPORA Foundation en PsyGlobal samen om de Oekraïners aan een geschikte werkplek te helpen. LOOP is het adviescentrum voor organisaties die met vluchtelingen uit Oekraïne werken. (ANP)

De Britse premier Rishi Sunak is "teleurgesteld" in het feit dat een videoboodschap van de Oekraïense president Volodymyr Zelensky zaterdag bij de finale van het Eurovisie Songfestival in Liverpool niet mag worden afgespeeld. Een woordvoerder heeft aan Britse media laten weten dat Sunak het "gepast" zou vinden de boodschap wel uit te zenden.

Britse media meldden donderdag dat organisator European Broadcasting Union (EBU) wil voorkomen dat het een politiek evenement wordt. "De waarden en vrijheden waar president Zelensky en het volk van Oekraïne voor vechten, zijn niet politiek, maar fundamenteel", aldus de zegsman van Sunak. "Dat heeft het songfestival vorig jaar zelf ook erkend door Rusland uit te sluiten van deelname."

Zelensky zou hebben gevraagd om in een video aan te dringen op steun tijdens de oorlog in Oekraïne, maar dat wil de EBU niet. "Een van de pijlers van de wedstrijd is het niet-politieke karakter ervan. Dat principe verbiedt de mogelijkheid om tijdens de wedstrijd politieke of soortgelijke verklaringen af te leggen", liet de organisator weten. "Het verzoek van de heer Zelensky om het publiek op het Eurovisie Songfestival toe te spreken, is weliswaar met lovenswaardige bedoelingen gedaan, maar kan helaas niet worden ingewilligd omdat het in strijd zou zijn met de regels van het evenement."

Vorig jaar besloot de EBU kort na de inval in Oekraïne dat Rusland niet mocht meedoen. De organisator stelde destijds dat deelname van Rusland de wedstrijd "in diskrediet" kon brengen. Meerdere landen hadden de EBU onder druk gezet en zeiden niet te komen als Rusland ook mocht komen. Oekraïne won vorig jaar het songfestival en zou daarom eigenlijk het evenement dit jaar organiseren. Vanwege de oorlog heeft het Verenigd Koninkrijk, de nummer twee, de organisatie overgenomen. (ANP)

De Chinese gezant voor Euraziatische Zaken Li Hui brengt tijdens een tour door Europa ook een bezoek aan Oekraïne, meldt het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken vrijdag. Daarmee is het de hoogstgeplaatste Chinese diplomaat die het land bezoekt sinds de Russische invasie.

Tijdens de rondgang in Oekraïne, Polen, Frankrijk, Duitsland en Rusland, die op maandag begint, zal Li zich richten op het bevorderen van vredesonderhandelingen tussen Oekraïne en Rusland. Volgens het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken laat het Oost-Aziatische land hiermee zien dat China "volledig aan de kant van vrede staat".

Li’s bezoek werd aangekondigd tijdens een telefoongesprek in april tussen de Oekraïense president Volodymyr Zelensky en zijn Chinese ambtsgenoot Xi Jinping. De keuze voor Li als gezant is omstreden. Li was van 2009 tot 2019 de Chinese ambassadeur in Rusland. Kort voor zijn vertrek uit Moskou kreeg hij een onderscheiding in de Orde van de Vriendschap van Russische president Vladimir Poetin. (ANP)

Het Oekraïense ministerie stelt dat de krijgsmacht weer wat dichter bij de stad Bachmoet gekomen is. Militairen hebben zo'n 2 kilometer grondgebied heroverd, stelt onderminister van Defensie Hanna Maljar. Het Russische ministerie van Defensie zegt dat die verklaring "niet in overeenstemming is met de werkelijkheid".

De verschillende strijdende partijen spreken elkaar al enige tijd tegen over de situatie rond de Oost-Oekraïense stad. De Oekraïense krijgsmacht zegt al langer bezig te zijn met een opmars terwijl Rusland beweerde zelf vooruitgang te boeken.

De leider van het huurlingenleger Wagner Jevgeni Prigozjin, die voor de Russen werkt, zegt dat Oekraïne wel degelijk dichterbij komt. Volgens hem zijn de Oekraïners begonnen aan hun langverwachte voorjaarsoffensief, al zei de Oekraïense president Volodymyr Zelensky donderdag nog dat daarvoor eerst aanvullende wapenleveranties nodig zijn. (ANP)

De European Broadcasting Union (EBU) heeft een videoboodschap van de Oekraïense president Volodymyr Zelensky zaterdag bij de finale van het Eurovisie Songfestival in Liverpool geweigerd. Volgens de Britse krant The Times wil de organisator voorkomen dat het een politiek evenement wordt.

Zelensky zou hebben gevraagd om in een video aan te dringen op steun tijdens de oorlog in Oekraïne, maar dat wil de EBU niet. "Een van de pijlers van de wedstrijd is het niet-politieke karakter ervan. Dat principe verbiedt de mogelijkheid om tijdens de wedstrijd politieke of soortgelijke verklaringen af te leggen", laat de organisator weten. "Het verzoek van de heer Zelensky om het publiek op het Eurovisie Songfestival toe te spreken, is weliswaar met lovenswaardige bedoelingen gedaan, maar kan helaas niet worden ingewilligd omdat het in strijd zou zijn met de regels van het evenement."

Vorig jaar besloot de EBU kort na de inval in Oekraïne wel dat Rusland niet mocht meedoen. De organisator stelde destijds dat deelname van Rusland de wedstrijd "in diskrediet" kon brengen. Meerdere landen hadden de EBU onder druk gezet en zeiden niet te komen als Rusland ook mocht komen.

Oekraïne zou, door de winst van vorig jaar, eigenlijk het songfestival moeten huisvesten. Vanwege de oorlog heeft het Verenigd Koninkrijk de organisatie overgenomen. (ANP)

De Verenigde Staten denken dat Zuid-Afrika in het geheim wapens heeft geleverd aan Rusland. De Amerikaanse ambassadeur in Pretoria is er volgens de Zuid-Afrikaanse nieuwswebsite News24 van overtuigd dat een schip in een haven bij Kaapstad vijf maanden geleden is volgeladen met wapens en munitie voordat het terugvoer naar Rusland.

Dat zou tussen 6 en 8 december 2022 zijn gebeurd. Toen leidde de aanwezigheid van het Russische schip ook al tot speculaties over wapenleveringen. Een schaduwminister van de Zuid-Afrikaanse oppositiepartij Democratic Alliance zei toen al zeker te weten dat de Russen – in het donker – munitie hadden afgeleverd op een marinebasis.

Ambassadeur Reuben Brigety zegt dat hij zo zeker is van zijn zaak dat hij zijn leven zou verwedden. De VS nemen de zaak zeer hoog op en de ambassadeur noemt het bewapenen van Rusland ‘buitengewoon ernstig’.

Pretoria is volgens de officiële lezing neutraal in het Oekraïne-conflict.

Teruglezen: Een honderd jaar oude vriendschap met de Russen maakt Zuid-Afrika nu ineens verdacht

Het Verenigd Koninkrijk heeft Oekraïne voorzien van langeafstandskruisraketten, meldt CNN op basis van hooggeplaatste westerse bronnen. De al lang door Oekraïne gewenste wapens zouden een rol kunnen spelen in het verwachte tegenoffensief van Kiev. Het ministerie van Defensie in Londen weigerde commentaar te geven. Rusland verzekerde met "een adequate" reactie te zullen komen.

Onlangs werd bekend dat de Britten bedrijven hebben gevraagd raketten met een bereik tot 300 kilometer te leveren, maar Londen zei dinsdag dat er nog geen definitieve beslissing was genomen.

De door de Britten geleverde raketten zijn volgens CNN van het type Storm Shadow, ontwikkeld door het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk en gemaakt door het bedrijf MBDA Missile Systems. Ze worden doorgaans vanuit de lucht gelanceerd en hebben een bereik van ruim 250 kilometer.

Daarmee kunnen de Oekraïners reiken tot diep in Russisch bezet gebied in Oost-Oekraïne of de Krim. Kiev zou Londen hebben verzekerd dat de raketten niet worden ingezet op doelen binnen Rusland. De raketten die de Verenigde Staten tot nu toe hebben geleverd hebben een bereik van ongeveer 80 kilometer. Washington is vooralsnog huiverig om projectielen voor langere afstand te leveren. Wel heeft de Verenigde Staten in februari aangekondigd GLSDB-raketten met een bereik van 150 kilometer te sturen.

Eerder dit jaar liet de Britse premier Rishi Sunak weten dat zijn regering overweegt Kiev te voorzien van langeafstandswapens. Het is niet de eerste keer dat Groot-Brittannië verder is gegaan dan de VS in het leveren van wapens. De Britten kondigden als eersten aan moderne westerse tanks naar Oekraïne te sturen. (ANP)

Oekraïne heeft dinsdag ongeveer honderd droneaanvallen uitgevoerd op Moskou, zei een Russische generaal donderdag. Alle aanvallen zijn afgewend. De drones zouden vanuit Oekraïne en de omgeving van Moskou zijn gelanceerd, meldt staatspersbureau RIA Novosti.

Volgens de generaal werden voor het eerst drones van Amerikaanse makelij met een bereik van 800 kilometer ingezet. De aanvallen werden afgeweerd boven Belgorod, Koersk, Voronezj en Kaloega. De beweringen konden niet onafhankelijk worden nagetrokken.

Een week geleden beweerde Rusland dat Oekraïne twee droneaanvallen had uitgevoerd op het Kremlin. Ook deze werden afgewend. Volgens Moskou probeerde Oekraïne met die aanvallen de Russische president Vladimir Poetin te doden. Poetin was op dat moment niet aanwezig in het overheidsgebouw. Onder andere het Amerikaanse Institute for the Study of War trok de echtheid van de aanvallen op het Kremlin in twijfel. De denktank hield de mogelijkheid open dat de Russen de aanval in scène hebben gezet. (ANP)

Oekraïne heeft meer tijd nodig om het langverwachte tegenoffensief tegen Rusland voor te bereiden. Dat zei de Oekraïense president Volodymyr Zelensky, die in een gesprek met de BBC en andere media uitlegde dat nog steeds wordt gewacht op meer wapenleveranties.

Oekraïne maakt er geen geheim van voorbereidingen te treffen om de Russische invasiemacht aan te vallen. Zelensky zei dat zijn troepen er klaar voor zijn, maar nog wachten op meer materieel van buitenlandse bondgenoten. Het gaat onder meer om gepantserde voertuigen.

De president stelde voldoende middelen te hebben voor een succesvolle aanval. Wel sprak hij de vrees uit dat aan Oekraïense zijde veel doden kunnen vallen als het offensief te vroeg wordt ingezet. "We zouden veel manschappen verliezen en dat is onacceptabel. En dus moeten we wachten. We hebben iets meer tijd nodig".

De verwachtingen over het offensief zijn internationaal hooggespannen. Vanuit de Oekraïense regering wordt geprobeerd die verwachtingen te temperen. De verwachte tegenaanval moet na ruim een jaar oorlog niet worden gezien als een soort wondermiddel, beklemtoonde een hoge Oekraïense regeringsfunctionaris bij de BBC.

In Oekraïne wordt gevreesd dat de internationale steun op termijn kan afbrokkelen als geen doorbraak wordt geforceerd. De Amerikaanse president Joe Biden heeft toegezegd het Oost-Europese land te blijven steunen, maar hij moet volgend jaar worden herkozen.

Zelensky zei zich daar geen zorgen over te maken. Hij stelde dat er in de VS brede politieke steun is voor de Oekraïense zaak, ook bij de Republikeinen. Volgens de president moet maar worden afgewacht wat de situatie is als de Amerikaanse verkiezingen plaatsvinden. "Ik denk dat we tegen die tijd wel hebben gewonnen." (ANP)

Hongarije heeft de organisatie van de EK kunstrijden teruggegeven als gevolg van de oorlog in buurland Oekraïne. Volgens de Hongaarse schaatsbond heeft de oorlog zoveel impact op de economie en de energieprijzen in Hongarije dat het niet verantwoord is om een dergelijk sporttoernooi te huisvesten. De internationale schaatsunie ISU gaat nu op zoek naar een vervangende organisator.

De EK kunstrijden staan voor 22 tot en met 28 januari volgend jaar op het programma. Het was de bedoeling dat het evenement in de Hongaarse hoofdstad Boedapest zou worden gehouden. Landen die de organisatie willen overnemen, kunnen zich tot 26 mei melden bij de ISU.

Begin vorig jaar vielen Russische militairen Oekraïne binnen. Sindsdien wordt gevochten in het land, dat in het westen grenst aan Hongarije. (ANP)

Frankrijk heeft een onderzoek ingesteld dat moet uitwijzen of de dood in Oekraïne van de Franse journalist Arman Soldin neerkomt op een oorlogsmisdaad. Het onderzoek moet in eerste instantie de omstandigheden van de dood van deze in het Bosnische Sarajevo geboren journalist vaststellen, melden aanklagers van het antiterrorismeparket.

De 32-jarige Soldin werd dinsdag gedood bij een raketaanval nabij Bachmoet in Oost-Oekraïne, al maanden het doelwit van Russische troepen. Het Franse persbureau AFP roemde de toewijding en het briljante werk van zijn werknemer. De rest van het team van de videocoördinator bleef ongedeerd. (ANP)

Een Russische brigade nabij de al maanden bevochten Oekraïense stad Bachmoet heeft de benen genomen, melden Oekraïense militairen.

“Het is officieel”, met die woorden bevestigen militairen van de Oekraïense Derde Brigade eerdere berichten over terugtrekking van het Russische leger aan het front nabij Bachmoet, in de Oekraïense provincie Donetsk. De eerste berichten daarover waren de afgelopen dagen de wereld in geholpen door Jevgeni Prigozjin, baas van huurlingenleger Wagner. Het huurlingenleger heeft maandenlang duizenden manschappen bij Bachmoet de dood ingestuurd, zonder het stadje volledig in te nemen.

Volgens de Oekraïense militairen heeft een complete Russische brigade van het reguliere leger, enige duizenden man sterk, de wijk genomen ten zuidoosten van Bachmoet. 

De Oekraïners hebben veel Russen gedood of krijgsgevangen gemaakt en militaire voertuigen hebben verwoest, zo meldt althans woordvoerder Andriy Biletsky van de Oekraïense eenheid, die vorig jaar werd samengesteld uit het fameuze Azov-bataljon. Er is volgens hem een gebied van ruim twee bij drie kilometer ‘volledig bevrijd van de bezettende Russische strijdkrachten’, aldus het bericht.

De Oekraïense militair woordvoerder Serhy Tserevaty meldde op tv dat de Russische brigade ‘helaas nog niet geheel is vernietigd’, en dat de situatie in de stad penibel blijft.

Datzelfde zegt huurlingenbaas Prigozjin, die woensdag opnieuw klaagde dat hij ‘maar 10 procent’ van de munitie krijgt die nodig is. De afgelopen dagen heeft hij in filmpjes vol gevloek en getier de schuld gegeven aan de legertop. Eerder dreigde hij zelf zich terug te trekken, maar daar rept hij met geen woord meer over - wel zouden troepen van het reguliere leger nu dus de benen hebben genomen. (Eric Brassem)

Georgiërs mogen vanaf komende maandag voor het eerst sinds 2000 weer zonder visum naar Rusland reizen. De Russische president Vladimir Poetin heeft ook het vliegverbod tussen beide landen opgeheven. Dit betekent dat Rusland de banden flink aanhaalt met Georgië, waar veel mensen fel anti-Russisch zijn.

Poetin heeft aangekondigd dat burgers straks negentig dagen zonder visum de grens over kunnen. Voor de meeste oud-Sovjetstaten gold dat sowieso al, maar voor Georgiërs niet. Het vrije reizen werd 23 jaar geleden afgeschaft vanwege het risico op terrorisme. In 2019 werden ook directe vluchten tussen de landen verboden na grote anti-Russische protesten in Georgië. Volgens het Russische transportministerie wordt er volgende week meteen zeven keer gevlogen tussen de hoofdsteden Moskou en Tbilisi.

De banden tussen Georgië en Rusland zijn de laatste jaren heel slecht. De twee landen vochten in 2008 een korte oorlog uit om Zuid-Ossetië en Abchazië, regio's die nog altijd afgescheiden zijn van Georgië. Het sentiment bij de bevolking is daarom sterk anti-Russisch. De regering zegt dat zij net als de rest van de Georgiërs pro-EU en pro-Navo is, maar de oppositie vindt dat de regering zich juist pro-Russisch gedraagt. Tbilisi heeft bijvoorbeeld geen sancties ingesteld sinds de Russische invasie in Oekraïne. (ANP)

De Braziliaanse president Luiz Inácio Lula da Silva heeft tijdens een ontmoeting met premier Mark Rutte benadrukt dat de oorlog in Oekraïne moet stoppen. "Ik geloof dat het nu tijd is voor diplomatie. Het is geen tijd voor oorlog."

Lula zei een speciale gezant naar de Oekraïense president Volodymyr Zelensky te hebben gestuurd om te horen wat er nodig is om over vrede te gaan praten. Brazilië hoopt een middenweg te vinden naar vrede, zei de president op een gezamenlijke persconferentie.

Rutte heeft in het gesprek uitgelegd dat de veiligheid en vrijheid van Europa op het spel komen te staan als Rusland zou winnen in Oekraïne. Als we geen wapens hadden gestuurd, was Kiev in de eerste dagen al gevallen, zei de premier. Nederland zal Oekraïne blijven steunen.

Brazilië gaat door met de zoektocht naar vrede, liet Lula weten. Hij zal het onderwerp volgende week ook ter sprake brengen tijdens een top van de G7 in de Japanse hoofdstad Tokio. Brazilië heeft de inval van Rusland in Oekraïne wel veroordeeld, maar doet niet mee aan sancties tegen Rusland.

Vorige maand tijdens een bezoek aan China, zei Lula dat de Verenigde Staten moeten ophouden met de oorlog in Oekraïne 'aan te moedigen'. Ook zou de Europese Unie moeten beginnen te praten over vrede, verklaarde Lula toen tegen de pers. (ANP)

Een Franse journalist is omgekomen door een raketinslag in de omgeving van de Oost-Oekraïense stad Bachmoet, het brandpunt in de oorlog waar al vele maanden zwaar om wordt gestreden. Het Franse persbureau AFP herdenkt de in Sarajevo geboren videojournalist Arman Soldin (32) met warme woorden.

"Het hele bureau is kapot van het verlies van Arman", zei AFP-voorzitter Fabrice Fries, die de toewijding en het "briljante" werk van Arman roemde. "Zijn dood is een vreselijke herinnering aan de risico's en gevaren waarmee journalisten elke dag worden geconfronteerd als ze verslag doen van het conflict in Oekraïne." De rest van het team van de videocoördinator bleef ongedeerd.

Volgens Verslaggevers zonder Grenzen kwamen vorig jaar in Oekraïne zes journalisten om. Voor Soldin kwam dit jaar één andere verslaggever om tijdens zijn werkzaamheden in het door Rusland aangevallen land. Ook chauffeurs en zogenoemde fixers van mediateams die verslag deden van de oorlog in Oekraïne stierven. (ANP)

De Verenigde Staten hebben een nieuw militair steunpakket van 1,2 miljard dollar (1,1 miljard euro) aangekondigd voor Oekraïne. Het Pentagon levert nieuwe luchtafweersystemen, munitie en hulp bij trainingen. De Oekraïense president Volodymyr Zelensky bedankte de Amerikanen voor het "krachtige" defensiehulppakket.

De Amerikanen hebben al bijna veertig steunpakketten geleverd aan Kiev sinds de Russen februari vorig jaar binnenvielen. De beloofde munitie is voor houwitsers en om drones mee uit de lucht te schieten. Bovendien financieren de Amerikanen een systeem voor satellietbeelden.

Volgens het Amerikaanse ministerie van Defensie is het de bedoeling dat de Oekraïners hiermee beter hun grondgebied kunnen verdedigen, maar ook dat ze op de lange termijn Russische agressie kunnen afslaan. De steun is dus ook bedoeld om de verschillende wapensystemen te onderhouden.

Zelensky sprak op Twitter waardering uit voor "dit teken van solidariteit op een symbolische dag voor ons - Europadag en de Dag van de Overwinning op het nazisme in WO II. Samen gaan we op weg naar een nieuwe overwinning!" (ANP)

Dit jaar was er geen vliegshow tijdens de militaire parade in Moskou. Ook ontbraken de gevechtstanks, behalve de historische T-34, op het Rode Plein.

De Russische autoriteiten gaven geen verklaring voor het niet doorgaan van de vliegshow. Eerdere jaren kwam het ook voor dat er geen vliegtuigen waren, maar toen werd het slechte weer als reden gegeven. Deze keer was de lucht helder. Het luchtruim in en bij Moskou was recentelijk geschonden door drones, die zelfs in het Kremlin terechtkwamen. De Russen beschuldigden Oekraïne. Wat het ontbreken van tanks betreft, leggen waarnemers een verband met de Russische oorlog in Oekraïne, waar Rusland al veel tanks verloor.

Verder was de beveiliging van de parade fors opgevoerd om aanslagen te voorkomen. Normaal geldt de militaire parade als belangrijk propagandamiddel voor de Russische president Vladimir Poetin. Het vormt het hoogtepunt van de jaarlijkse viering op 9 mei van de overwinning op nazi-Duitsland in de Tweede Wereldoorlog. (ANP)

De baas van het Russische huurlingenleger Wagner beweert dat Russische legersoldaten posities verlaten bij de zwaarbevochten Oost-Oekraïense stad Bachmoet. Ook zegt Jevgeni Prigozjin dat de Russische staat niet in staat is het eigen land te verdedigen.

Een eenheid van het ministerie van defensie ‘ontvluchtte een van onze flanken’, aldus de Wagner-leider in zijn jongste boodschap op sociale media. “Ze verlieten hun posities, ze vluchtten allemaal.” Verder vraagt hij zich af waarom “de staat het land niet kan verdedigen?”

De nieuwste kritiek van Progizjin kwam op het moment dat de Russische president Vladimir Poetin in Moskou een militaire parade leidde om de overwinning te herdenken op nazi-Duitsland in 1945. De Wagner-baas is al tijden ontevreden over het ontbreken van steun van Defensie.

Hij dreigde en dreigt zich terug trekken uit Bachmoet, omdat hij te weinig munitie en wapens krijgt. Maandag toonde hij zich optimistisch dat hij alsnog de beloofde munitie zou krijgen. Maar dinsdag klaagde hij dat er nog steeds niets was geleverd, maar hij wilde vooralsnog niet meer zeggen om het feest in Moskou niet te ‘bederven’.

Het wordt een bangige 9-mei-viering, dinsdag in Rusland. Hoewel het Kremlin graag anders wil doen geloven, zal de jaarlijkse nationale feestdag waarop de overwinning op nazi-Duitsland wordt gevierd anders verlopen dan normaal. Er heerst in het Kremlin eerder een grafstemming dan een feeststemming, aangezien er in Rusland momenteel niet zo veel te vieren valt.

De ‘Dag van de overwinning’, zoals de officiële naam van de feestdag luidt, staat dit jaar namelijk niet bepaald in het teken van de overwinning die het Kremlin zo graag wil. Integendeel: ruim een jaar oorlog in Oekraïne heeft Rusland allesbehalve het resultaat gebracht waar president Poetin zo op hoopte. Lees hier verder. 

In grote delen van Oekraïne klonk in de nacht van maandag op dinsdag opnieuw het luchtalarm. Volgens de Oekraïense autoriteiten was in Kiev bovendien de luchtverdediging actief. The Kyiv Independent maakte melding van explosies in de hoofdstad. Op niet geverifieerde beelden op sociale media is te zien dat er iets uit de lucht wordt geschoten.

Dinsdag wordt in Rusland de Dag van de Overwinning gevierd. In de aanloop naar deze herdenking van het einde van de Tweede Wereldoorlog werden de aanvallen op Oekraïne in de afgelopen weken flink opgevoerd. Ook maandag werden Oekraïense steden bestookt met drone- en raketaanvallen. (ANP)

De New York Times en het Amerikaanse persbureau AP hebben de prestigieuze Pulitzerprijs gekregen voor hun verslaggeving over de oorlog in Oekraïne.

De New York Times won in de categorie internationale verslaggeving voor de "onverschrokken verslaggeving" over de Russische invasie in Oekraïne, inclusief een acht maanden durend onderzoek naar Oekraïense doden in de stad Boetsja.

AP werd door de jury geëerd voor zijn verslaggeving in woord en beeld vanuit de zwaar bestookte Oekraïense stad Marioepol, lang nadat andere nieuwsorganisaties het toneel al hadden verlaten.

De Pulitzerprijzen zijn een idee van de Amerikaanse krantenuitgever Joseph Pulitzer (1847-1911). Ze worden sinds 1917 uitgereikt. Bij de toekenning van de prestigieuze prijs zijn 15 van de 23 categorieën voorbehouden aan journalistieke werken, van onderzoeksverhalen tot foto's en cartoons. De prijs wordt echter ook toegekend voor literatuur, muziek en theater. De winnaars worden gekozen door een jury van de New Yorkse Columbia University. (Redactie)

De baas van het Russische huurlingenleger Wagner zegt dat hij weer munitie begint te krijgen voor de strijd in Oekraïne. Volgens Jevgeni Prigozjin wordt weer de munitie geleverd die nodig is, hoewel daadwerkelijk nog niets is ontvangen, zo meldt hij in een audioboodschap op sociale media.

De Wagner-baas had onlangs al gezegd dat de Russische defensie hem plotseling toch meer munitie en wapens had beloofd om door te vechten in de al maanden felbevochten Oost-Oekraïense stad Bachmoet, nadat hij eerder had gedreigd zijn troepen daar terug te trekken.

Prigozjin meldt verder zware gevechten in Bachmoet. “Er wordt hevig gestreden, maar de troepen blijven oprukken.” (ANP)

Russische autoriteiten hebben in het door hen bezette gebied ten zuiden van de stad Zaporizja het bevel gegeven aan de Oekraïense bewoners om het gebied te verlaten. Berichten spreken elkaar tegen over de mate waarin de bewoners gehoor geven aan de oproep tot evacuatie.

Het bevel lijkt te maken te hebben met het verwachte Oekraïense voorjaarsoffensief. Dat zou goed ten zuiden van Zaporizja plaats kunnen vinden, om zo de corridor tussen Rusland en de Krim door te snijden.

De evacuaties geven aanleiding tot ongerustheid over de grootste kerncentrale van Europa, die in de eerste dagen van de oorlog door de Russen werd ingenomen en vlak bij de frontlinie ligt. Ook veel personeel van de kerncentrale zou het bevel hebben gekregen tot evacuatie.

Stroom nodig voor koeling

Sinds het begin van de oorlog zijn er zorgen over de veiligheid van de kerncentrale. De reactoren zijn inmiddels uitgeschakeld, maar er is nog altijd stroom nodig voor koeling, om een nucleair ongeval te voorkomen.

Het Internationaal Energieagentschap toont zich bij monde van directeur Rafael Grossi zeer bezorgd over de situatie. Hij wijst op de ‘steeds meer gespannen en stressvolle werkomstandigheden’ van het personeel dat nodig is om de veiligheid van de centrale te garanderen.

Extra reden tot zorg was onlangs de informatie van de Britse geheime dienst, die op foto’s in maart zag dat Russische troepen posities inrichtten op het dak van de centrale. (Redactie)

De Russen zouden arbeidsmigranten uit Centraal-Azië rekruteren om te vechten in Oekraïne, meldt het Britse ministerie van Defensie. Volgens de Britten gaat het Russische leger langs bij moskeeën en immigratiekantoren en richt het zich zo op migranten uit de overwegend islamitische landen in Centraal-Azië.

De migranten zouden worden verleid met de belofte dat ze sneller het Russische staatsburgerschap kunnen krijgen wanneer ze zich aanmelden voor het leger. Ook zouden er bonussen van ruim 2100 euro en salarissen van ruim 3700 euro per maand worden toegezegd.

Rusland zei eind maart 400.000 'vrijwilligers' te willen werven voor de oorlog in Oekraïne. Volgens de Britten is dat om een nieuwe verplichte mobilisatie van Russen zo lang mogelijk uit te stellen, omdat dit vorige keer op veel verzet stuitte. (ANP)

NOS-correspondent in Rusland Iris de Graaf wordt teruggehaald naar Nederland. Dat heeft de hoofdredactie van NOS Nieuws besloten. In een verklaring schrijft hoofdredacteur Giselle van Cann dat De Graaf vanwege haar werk op steeds intimiderender wijze wordt bejegend. ‘Iris zal de ontwikkelingen in Rusland voorlopig vanuit Nederland volgen.’

Een opslagplaats van het Rode Kruis bij de Zuid-Oekraïense stad Odessa is compleet verwoest door een raketaanval. Het pand van zo’n 1000 vierkante meter is in vlammen opgegaan. De werkzaamheden van het Rode Kruis in de regio Odessa zijn daarom opgeschort.

De opslagplaats lag vol met humanitaire hulpgoederen die allemaal zijn verwoest. Er waren geen hulpverleners van het Rode Kruis aanwezig in het gebouw op het moment van de aanval. Op de website van de hulporganisatie staan foto’s van de vlammenzee en het verwoeste complex.

Rusland voerde afgelopen nacht weer grootschalige luchtaanvallen uit met drones en raketten. In Kiev zijn er zeker vijf gewonden gevallen. (ANP)

Volgens Oekraïne dwarsboomt Rusland de uitvoering van de graandeal. Die moet de export van Oekraïens graan over de Zwarte Zee mogelijk maken, ondanks de oorlog. De Russen zouden weigeren binnenkomende schepen te registreren en te inspecteren.

Deze aanpak is in strijd met de voorwaarden van de huidige overeenkomst, aldus het Oekraïense ministerie van Wederopbouw in een verklaring. De autoriteiten in Kiev klagen regelmatig over Russische tegenwerking bij de deal.

De graandeal werd juli vorig jaar gesloten voor de uitvoer van Oekraïense tarwe, maïs en zonnebloemolie. Rusland dreigt zich nog deze maand terug te trekken uit het akkoord als de problemen met zijn eigen graan- en kunstmesttransporten niet worden opgelost. (ANP)

 Voorzitter Ursula von der Leyen van de Europese Commissie brengt dinsdag een bezoek aan de Oekraïense president Volodymyr Zelensky in Kiev. Ze zullen onder meer bespreken wat er moet gebeuren voor Oekraïne tot de Europese Unie kan toetreden, zegt Von der Leyens woordvoerder.

De commissievoorzitter doet Kiev aan op Europadag, de dag dat de Europese Unie het begin van de Europese samenwerking viert. Zelensky heeft aangekondigd dat Oekraïne dat voortaan ook wil vieren. Nu staat het land op 9 mei net als onder meer Rusland nog stil bij de overwinning op nazi-Duitsland, maar dat wil Zelensky in het vervolg net als veel westerse landen een dag eerder vieren. "We verwelkomen de aankondiging warm", zegt de woordvoerder. (ANP)

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky staat maandag stil bij het einde van de Tweede Wereldoorlog, 78 jaar geleden. Hij vergelijkt het kwaad van toen met de oorlog die nu woedt in Oekraïne en zegt dat de Russen "net als het nazisme" verslagen zullen worden.

Zelensky dient maandag een wetsvoorstel in bij het parlement om 8 mei voortaan officieel om te dopen tot de Dag van Herdenking en Overwinning op het Nazisme in de Tweede Wereldoorlog van 1939-1945. Oekraïne viert nu nog net als Rusland en veel andere oud-Sovjetstaten op 9 mei de Dag van de Overwinning. Door het tijdverschil ging de definitieve overgaven van de nazi's daar namelijk net op een andere datum in dan in West-Europa.

De afgelopen jaren besteedde Oekraïne op beide dagen aandacht aan het eind van de oorlog. Nu wil Zelensky op 9 mei officieel de Dag van Europa vieren, een dag waarop de vrede en eenheid van Europa centraal staat. Op 9 mei 1950 zag de Schumanverklaring het licht, de eerste aanzet tot de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal, de voorloper van de EU. Kiev hoopt snel lid te kunnen worden van de unie.

Zelensky benadrukt dat zijn land niet alleen staat in de huidige strijd tegen de Russen, maar zij aan zij met bondgenoten uit "het vrije Europa", net als tijdens de Tweede Wereldoorlog. (ANP)

Al 1.679 mensen, onder wie 660 kinderen, zijn inmiddels geëvacueerd uit het gebied rond de kerncentrale van Zaporizja. Dat meldt een door Moskou geïnstalleerde functionaris in het door Rusland bezette gebied.

De gouverneur van de regio riep de bewoners van het gebied vrijdag op zich in veiligheid te brengen. Volgens hem is dit nodig met het oog op een aanstaand Oekraïens offensief in het gebied. De evacués worden in tijdelijke opvangcentra geplaatst.

Ook het hoofd van de nucleaire waakhond van de VN waarschuwde zaterdag dat de situatie rond de kerncentrale "potentieel gevaarlijk" terrein is geworden voor de omwonenden.

Oekraïne zal naar verwachting binnenkort aan een langverwacht tegenoffensief beginnen om Russisch grondgebied te heroveren, ook in de regio Zaporizja. Vorige week zei de Oekraïense minister van Defensie Oleksi Reznikov dat het offensief niet lang meer op zich zou laten wachten. Waar en wanneer het van start zal gaan, is nog altijd onduidelijk. (Reuters)

Zeker vijf mensen zijn gewond geraakt bij Russische raketaanvallen op Kiev. Dat hebben de autoriteiten van de stad maandagochtend laten weten. Ook was er schade aan gebouwen en vloog er een geparkeerde auto in brand.

Drie gewonden vielen bij explosies in de wijk Solomyanskyi en twee mensen raakten gewond toen brokstukken van een drone neervielen op een twee verdiepingen tellend gebouw in de wijk Sviatoshyn, zo liet burgemeester Vitali Klitschko weten op zijn Telegram-berichtenkanaal. Beide wijken liggen ten westen van het centrum van de hoofdstad.

Getuigen van Reuters zeiden talloze explosies te hebben gehoord in Kiev. Veel aanvallen zouden zijn afgeslagen door het Oekraïense luchtverdedigingssystemen. Ook elders in Oekraïne waren meldingen van schade aan gebouwen na raketaanvallen, zoals in Odesa en Cherson. (Reuters)

Oekraïne heeft in de nacht van zaterdag op zondag met zeker tien drones aanvallen uitgevoerd op het in 2014 door Rusland geannexeerde Krim-schiereiland. Drie daarvan werden uitgevoerd op de haven van Sebastopol, aldus Mikhail Razvozhayev, de door Moskou geïnstalleerde gouverneur van de stad, op Telegram. Volgens hem hebben de Russische luchtverdedigingssystemen alle aanvallen afgeslagen: "Er zijn geen objecten (in Sevastopol) beschadigd."

Over slachtoffers of schade elders op de Krim is niets bekend.

Volgens Oekraïense volgers van Telegram-kanalen vonden er explosies plaats in Sevastopol en Saki - waar Rusland een luchtmachtbasis heeft - en op enkele andere plaatsen. Die berichten konden niet onafhankelijk worden geverifieerd. (Reuters)

Een Pools vliegtuig op een missie voor het Europese grensagentschap Frontex, dat de Europese buitengrenzen controleert, is vrijdag boven de Zwarte Zee onderschept door een Russisch Sukhoi Su-35 gevechtsvliegtuig. Dat meldt het Roemeense ministerie van Defensie, dat spreekt van "totaal onaanvaardbaar agressief gedrag" van Rusland.

"Een vliegtuig van de Poolse grenswachten, dat in samenwerking met Roemenië op een routinepatrouille was, werd het slachtoffer van herhaalde gevaarlijke manoeuvres door een onverantwoordelijke Russische piloot", aldus het Roemeense ministerie van Defensie zaterdag in een verklaring.

"Het toestel wist in Roemenië te landen na een eerste hoogteverlies en vervolgens ernstige besturingsmoeilijkheden als gevolg van turbulentie", liet het ministerie verder weten. "Dit incident is een nieuw bewijs van de provocerende aanpak van Rusland in de Zwarte Zee", aldus de Roemenen. (Belga)

Volodymyr Zelensky heeft koning Charles zaterdagavond gefeliciteerd met zijn kroning. De president van Oekraïne bedankte Charles en het Britse volk daarbij ook voor hun steun in de oorlog tegen Rusland.

Zelensky noemde koning Charles en koningin Camilla "ware vrienden van Oekraïne" en zei dat de kroning van Charles "het begin van een nieuw tijdperk voor de Britse monarchie" inluidde.

De president eindigde zijn felicitaties met de woorden: "Ik wens koning Charles III vele succesvolle jaren op de troon en ik wens het Britse volk voorspoed en onze gedeelde overwinningen." (ANP)

De Russen beweren een verdachte te hebben gearresteerd van de aanslag op de bekende Russische oorlogsactivist en schrijver Zachar Prilepin. Hij zou in opdracht van de Oekraïense geheime dienst hebben gehandeld.

Volgens Russische media bekende de opgepakte man dat hij enkele jaren geleden in Oekraïne was gerekruteerd. Hij kreeg de opdracht om naar Rusland te verhuizen, Prilepin te volgen en een moordaanslag op hem te plegen.

Prilepin raakte gewond bij de aanslag door een bom in zijn auto, zijn chauffeur kwam om. De explosie was in de stad Nizjni Novgorod, 400 kilometer ten oosten van Moskou. Het is nog onduidelijk hoe ernstig de verwondingen van Prilepin zijn. Het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken sprak meteen van terrorisme en wees direct naar Oekraïne.

De 47-jarige Prilepin geldt als pro-Kremlin en steunt de Russische invasie in Oekraïne. In 2017 zei hij dat hij in een vrijwilligersbataljon in de Oekraïense regio Donetsk had gevochten tegen de Oekraïners. Prilepin beweerde dat zijn eenheid 14.000 Oekraïners had gedood in zeven jaar. (ANP)

Jevgeni Prigozjin, de baas van het Wagner-huurlingenleger, heeft concrete stappen gedeeld om zijn troepen terug te trekken van het front in Oost-Oekraïne. Volgens zijn persdienst wil Prigozjin een aanbod accepteren van de Tsjetsjeense leider Ramzan Kadirov om de plek van de Wagner-huurlingen over te nemen bij het zwaarbevochten Bachmoet.

Prigozjin kondigde al aan dat het huurlingenleger zich op 10 mei zou terugtrekken uit Bachmoet vanwege munitietekorten. Volgens de Wagner-chef zijn z'n troepen door die tekorten "gedoemd te sterven". De schuld ligt volgens hem bij het Russische ministerie van Defensie. Prigozjin is al langer kritisch op onder anderen defensieminister Sergej Sjojgoe en legerchef Valeri Gerasimov.

In een brief aan de Russische minister van Defensie heeft Prigozjin gevraagd om een bevel uit te vaardigen waarin de Wagnertroepen officieel worden vervangen door die van Kadirov. Hij zei dat het de Tsjetsjeense troepen "zonder twijfel" zou lukken om Bachmoet te veroveren. (ANP)

Oekraïense vlaggen mogen toch vertoond worden bij drie Sovjet-gedenktekens in Berlijn tijdens de vieringen op maandag en dinsdag die het einde van de Tweede Wereldoorlog gedenken. Dat heeft een Berlijnse rechtbank beslist.

Daarmee verwierp de rechtbank een verbod op vlaggen dat vrijdag door de politie was ingesteld. In een tweet liet de Berlijnse politie weten niet tegen de uitspraak in hoger beroep te gaan.

De politie had het verbod op Russische en Oekraïense vlaggen rond Sovjet-monumenten over de Tweede Wereldoorlog uitgevaardigd in de Berlijnse wijken Treptow, Tiergarten en Schönholzer Heide. Het verbod zou van kracht zijn tijdens de twee dagen dat wordt stilgestaan bij het einde van de Tweede Wereldoorlog in Europa, nu 78 jaar geleden.

Vorig jaar was er eveneens sprake van een verbod op het vertonen van vlaggen, dat toen door Oekraïne bekritiseerd werd. Toen zeiden de Berlijnse autoriteiten dat het was omdat ze niet wilden dat de herdenkingsceremonies van de Tweede Wereldoorlog zouden worden overschaduwd door mogelijke conflicten in verband met de huidige oorlog in Oekraïne. (ANP)

Een rechtbank in Moskou heeft de bekende Russische theaterregisseur Jevgenia Berkovitsj vrijdag officieel aangeklaagd voor het "rechtvaardigen van terrorisme". Dat zou ze hebben gedaan door middel van een prijswinnend toneelstuk over Russische vrouwen die met strijders van terreurorganisatie Islamitische Staat trouwen. Berkovitsj werd donderdag opgepakt.

Het Russische staatspersbureau RIA meldt dat de rechtbank vrijdag heeft besloten dat Berkovitsj tot zeker 4 juli blijft vastzitten. Als ze wordt veroordeeld, kan ze een gevangenisstraf van maximaal zeven jaar krijgen.

Eerder deze week opende de politie een onderzoek naar Berkovitsj en Svetlana Petritsjoek, de schrijfster van het toneelstuk. Met het toneelstuk "Finist, The Brave Falcon" zouden ze de wet hebben overtreden. Een beslissing over mogelijke aanklachten tegen Petrisjoek wordt op een later moment genomen, meldt het Russische staatspersbureau Interfax.

Petitie

Meerdere Russische artiesten en andere bekende personen uit de culturele sector hebben zich uitgesproken tegen de zaak. De Russische journaliste Ksenia Sobtsjak stelt dat het toneelstuk, dat in 2020 in première ging, zich juist uitspreekt tegen terrorisme. Een petitie die de Russische autoriteiten oproept "moordenaars in plaats van poëten te veroordelen" is inmiddels zeker 2000 keer ondertekend.

Sinds Russische troepen in februari vorig jaar binnenvielen in buurland Oekraïne, heeft Moskou beperkingen opgelegd aan de vrijheid van meningsuiting in Rusland. Burgers worden sindsdien aangemoedigd om melding te maken wanneer ze vermoeden dat iemand niet loyaal aan het land is. Veel mensen uit de Russische culturele sector zijn het land ontvlucht. (ANP)

Inwoners van Zaporizja in het oosten van Oekraïne worden opgeroepen te evacueren. Dat meldt Jevgeni Balitski, die door Rusland tot gouverneur van Zaporizja werd benoemd, vrijdag op Telegram.

Volgens Balitski wordt de door Rusland bezette regio de afgelopen dagen harder getroffen door Oekraïens artillerievuur. Verwacht wordt dat Oekraïne binnenkort een tegenoffensief begint in Zaporizja, dat inmiddels voor 80 procent in handen van de Russen is.

Terugtrekkig

Hoofd van huurlingenleger Wagner Groep Jevgeni Prigozjin dreigt ondertussen met terugtrekking op woensdag uit het zwaarbevochten Bachmoet. Prigozjin publiceerde vrijdag een video waarin hij de lichamen van gedode huurlingen laat zien en zegt dat de groepering te weinig munitie krijgt. Prigozjin laat zich daarin kritisch uit over onder anderen de Russische defensieminister Sergej Sjojgoe. Oekraïne verwacht dat voor de terugtrekking juist meer Wagner-huurlingen naar Bachmoet zullen komen met als doel de stad dinsdag te hebben veroverd.

Aan de Oekraïense zijde verlaten inwoners Cherson in aanloop naar een 58-uur durende avondklok die vrijdag ingaat. De avondklok is bedoeld om Oekraïense troepen de ruimte te geven te opereren. Cherson wordt de laatste tijd zwaarder getroffen door bombardementen. (ANP)

De website van de Franse Senaat is tijdelijk niet toegankelijk als gevolg van een cyberaanval. Pro-Russische hackers beweren de site uit de lucht te hebben gehaald omdat Frankrijk nieuwe militaire steun aan Oekraïne voorbereidt.

Het hogerhuis van het Franse parlement liet op Twitter weten dat een team bezig is het probleem op te lossen. De hack is geclaimd door een groep die zichzelf op berichtendienst Telegram NoName noemt. Diezelfde groep zegt ook verantwoordelijk te zijn voor het offline halen van de website van het Franse lagerhuis in maart. Dat was na enkele uren verholpen.

NoName was naar eigen zeggen ook de groep die vorige maand Canadese overheidswebsites verstoorde toen de Oekraïense premier Denys Shmyhal het land bezocht. De Canadese premier Justin Trudeau zei dat een webpagina die een paar uur niet beschikbaar is geen enkele invloed heeft op "onze onwankelbare steun aan Oekraïne".

Ook in andere landen zijn geregeld websites ontoegankelijk door hacks die worden toegeschreven aan pro-Russische groepen. (ANP)

Rusland dirigeert strijders van het Wagner-huurlingenleger naar Bachmoet met als doel de Oekraïense plaats uiterlijk dinsdag te hebben veroverd. Dat stelt de Oekraïense onderminister van Defensie op de dag dat Wagner-baas Jevgeni Prigozjin aankondigde zijn militie woensdag terug te trekken uit Bachmoet.

Rusland viert dinsdag de Dag van de Overwinning ter nagedachtenis aan de Tweede Wereldoorlog. Volgens onderminister Hanna Maliar heeft Moskou de ambitie om Bachmoet dan te hebben ingenomen met hulp van Wagner-strijders die nu elders langs de frontlinie actief zijn. "We zien ze nu van de hele aanvalslinie waar ze waren naar de richting van Bachmoet trekken," zei ze op de Oekraïense televisie.

De troepen van de Wagner Groep spelen een prominente rol bij de strijd om de in puin geschoten stad waar al maanden hevig om wordt gevochten. Prigozjin wil zijn huurlingen terugtrekken omdat het leger hem veel te weinig munitie zou leveren met nodeloze slachtoffers tot gevolg. De Wagner-strijders dragen hun posities komende woensdag over aan de Russische strijdkrachten, aldus Prigozjin. (ANP)

De Russische buitenlandminister Sergej Lavrov zegt dat Rusland met ‘concrete maatregelen’ zal reageren op de vermeende Oekraïense droneaanval op het Kremlin. Ook stelde hij tijdens een bezoek aan India dat de mislukte aanval niet zonder medeweten van Washington had kunnen gebeuren.

Volgens Rusland heeft Oekraïne woensdag geprobeerd met twee drones de Russische president Vladimir Poetin te doden. De drones werden boven het overheidsgebouw in Moskou neergehaald. Onder andere het Amerikaanse Institute for the Study of War trekt de Russische bewering in twijfel. De denktank houdt de mogelijkheid open dat de Russen de aanval in scène hebben gezet.

Rusland beschuldigde de Amerikaanse overheid op woensdag al van betrokkenheid bij de aanval. Zowel de Amerikaanse als de Oekraïense overheid ontkent iets te maken te hebben met de vermeende aanval.

De Russische veiligheidsraad komt vrijdag bijeen. De droneaanval wordt waarschijnlijk tijdens dit overleg besproken, aldus het Kremlin. (ANP)

De Oekraïense afgevaardigde Oleksandr Marikovski heeft een Russische gesprekspartner geslagen, nadat die een Oekraïense vlag had afgepakt bij de onderhandelingen over een graanakkoord in Istanbul. Marikovski had zelf een video van het voorval op Facebook geplaatst.

De Oekraïner poseerde met een Oekraïense vlag voor een foto, achter de Russische afgevaardigde. De Rus draait zich om, pakt de vlag en gaat ervandoor. Marikovski zet de achtervolging in, pakt de vlag terug en slaat de Rus. Voor de zekerheid is de Rus naar het ziekenhuis gebracht.

Turkije heeft het geweld veroordeeld. Parlementslid Mustafa Sentop noemt de ‘provocatie’ onacceptabel. “Dit gedrag verstoort de vreedzame omgeving die Turkije probeert te bewerkstelligen.” De Russische ambassade in Turkije noemt het een ‘buitensporig incident’.

In Istanbul zijn Oekraïense en Russische afgevaardigden samengekomen om met Turkije te overleggen over een akkoord waardoor Oekraïens graan via de Zwarte Zee geëxporteerd kan worden. (ANP)

Huurlingenleger Wagner Groep vertrekt op 10 mei uit de Oost-Oekraïense stad Bachmoet vanwege munitietekorten, zo heeft oprichter Jevgeni Prigozjin aangekondigd. Zijn troepen spelen sinds de zomer een belangrijke rol bij de strijd om de stad die door hevige gevechten volledig in puin ligt.

De posities van Prigozjins troepen zullen op 10 mei worden overgedragen aan het Russische leger. Volgens de Wagner-baas is deze stap nodig omdat de munitietekorten ervoor zorgen dat zijn huurlingen ‘gedoemd zijn’ te sterven. De schuld ligt volgens hem bij het Russische ministerie van defensie.

Langer kritisch 

Prigozjin is al langer kritisch op onder anderen defensieminister Sergej Sjojgoe en legerchef Valeri Gerasimov, maar weerhield zich in de afgelopen weken van kritiek. Zijn persdienst heeft vrijdag een video gedeeld waarin een boze Prigozjin aan Sjojgoe en Gerasimov vraagt waar de munitie blijft. Daarin worden ook bebloede lichamen getoond van wat volgens hem huurlingen zijn.

De huurlingen zouden op één dag zijn omgekomen. “Zij kwamen hier als vrijwilligers en gaan dood zodat jullie dik kunnen worden in jullie kantoren.” Volgens Prigozjin gaan de verantwoordelijken naar de hel en zouden de verliezen bij Wagner vijf keer kleiner zijn als de huurlingen goed zouden worden bevoorraad.

Recordhoge waterstanden kunnen te veel zijn voor een grote dam in het zuiden van Oekraïne en delen beschadigen van de door de Russen bezette kerncentrale Zaporizja. Dat zei een Russische ambtenaar donderdag tegen persbureau Tass.

Renat Karchaa, een adviseur van de algemene directeur van het Russische staatsatoomagentschap Rosenergoatom, zei dat als de dam zou breken, de stroomkabel voor de pompstations van Zaporizja onder water zou komen te staan. “Dit zou problemen veroorzaken voor het bedienen van de centrale en risico’s voor de nucleaire veiligheid betekenen”, aldus Karchaa.

Op satellietbeelden is te zien hoe de dam na het terugtrekken van de Russen uit de nabijgelegen stad Cherson aanzienlijke nieuwe schade heeft opgelopen. Oekraïne en Rusland beschuldigen elkaar ervan de dam te willen doorbreken met explosieven, waardoor een groot deel van het gebied stroomafwaarts onder water zou komen te staan. (ANP)

Honderdduizenden Oekraïense kinderen zijn waarschijnlijk door Rusland overgebracht naar door Moskou gecontroleerde gebieden in Oekraïne of naar Rusland zelf. Dat schrijft de Organisatie voor veiligheid en samenwerking in Europa (OVSE) donderdag in een rapport.

“Het lijkt erop dat er een plan is om hen massaal te assimileren”, zei Veronika Bilkova, professor aan de rechtenfaculteit van Praag, die samen met twee andere deskundigen het onderzoek uitvoerde.

Het is moeilijk om precies te bepalen hoeveel kinderen gedeporteerd werden, omdat dat beleid al begon in 2015, na de annexatie van de Krim, aldus Bilkova. “Volgens de laagste schattingen die we konden vinden, ligt het aantal rond de 20.000. Maar Russische en Oekraïense bronnen suggereren cijfers die tien keer hoger liggen of zelfs meer”, zei Bilkova. “Dit is dus echt iets enorms.”

Het 82 pagina’s tellende rapport noemt veelvuldige schendingen van de rechten van kinderen met een systematisch patroon van integratie in Russische gezinnen in plaats van hulp bij het vinden van familieleden. Zo’n praktijk ‘kan een misdaad tegen de menselijkheid vormen’, concludeert het rapport.

Rusland beweert ‘gevluchte’ kinderen te beschermen, maar volgens de auteurs van het document heeft het ‘wettelijke en politieke maatregelen genomen (...) om de verwerving van het Russische staatsburgerschap en hun plaatsing in pleeggezinnen te bevorderen’.

Slechts 360 kinderen teruggevonden

De overgedragen jonge Oekraïners worden ook ‘blootgesteld aan een pro-Russische informatiecampagne met als doel hen te heropvoeden. Ze worden ook onderworpen aan militaire training’.

Het rapport is gebaseerd op schriftelijke bronnen, een twintigtal interviews en een bezoek aan Kiev in april. Rusland heeft geweigerd mee te werken.

Het Internationaal Strafhof (ICC) vaardigde in maart een arrestatiebevel uit tegen de Russische president Vladimir Poetin wegens de als oorlogsmisdaad gekwalificeerde illegale deportatie van kinderen.

Volgens officiële cijfers hebben de Oekraïense autoriteiten tot nu toe slechts 360 kinderen teruggevonden, terwijl het aantal slachtoffers op meer dan 19.000 wordt geschat.

De 57 leden tellende OVSE werd in 1975 op het hoogtepunt van de Koude Oorlog opgericht om de betrekkingen tussen het Oosten en het Westen te normaliseren, maar het functioneren van de organisatie werd de afgelopen maanden bemoeilijkt doordat Moskou verschillende belangrijke beslissingen blokkeerde. (Belga)

De Oekraïense luchtmacht heeft donderdagavond een eigen drone boven Kiev neergehaald nadat het leger de controle over het onbemande vliegtuigje was kwijtgeraakt. Het kantoor van president Volodymyr Zelensky had eerder gemeld dat de hoofdstad was aangevallen door een ‘vijandige’ drone die was neergehaald door de luchtafweer. Maar enkele uren later bleek dat het ging om een Oekraïense drone die volgens de luchtmacht waarschijnlijk kampte met een technisch probleem.

Burgemeester Vitali Klitsjko van Kiev liet weten dat brand is uitgebroken in het westen van de Oekraïense hoofdstad, mogelijk door dronefragmenten. Over slachtoffers of schade werd niets gemeld.

Inwoners hoorden gedurende twintig minuten geweervuur en explosies. Een Franse journalist zei op Twitter dat de drone niet ver van het presidentieel paleis uit de lucht werd geschoten. President Zelensky was op dat moment net uit Nederland vertrokken. Het toestel zou zijn neergestort in de buurt van de oever van de rivier de Dnipro, net buiten het stadscentrum.

Er was een luchtalarm afgegeven. De militaire autoriteiten vroegen mensen kalm te blijven en naar een veilige plek te gaan. Na bijna een uur werd het signaal veilig gegeven.

Het incident volgt kort op de bewering van Moskou dat het Kremlin is aangevallen door twee drones. Het bestempelde dat als een poging om president Vladimir Poetin te vermoorden. Kiev heeft betrokkenheid ontkend, evenals de Verenigde Staten. (ANP)

Moskou beschuldigt de Verenigde Staten van de drone-aanval op het Kremlin van woensdag. De Russische regering zegt dat ‘beslissingen over zulke terroristische daden in Washington worden genomen, niet in Kiev’. Oekraïne en de VS zeiden eerder al niets met de aanval te maken te hebben en houden er zelfs rekening mee dat die in scène is gezet.

Moskou kwam niet met bewijzen voor de betrokkenheid van Oekraïne of de VS, maar woordvoerder Dmitri Peskov noemde hun ontkenning ‘totaal bespottelijk’. Hij zegt dat de Amerikanen doorgaans de doelwitten kiezen en de Oekraïners slechts hun bevelen uitvoeren.

Het gezaghebbende Amerikaanse Institute for the Study of War denkt dat het waarschijnlijk is dat Rusland de aanval zelf in scène heeft gezet zodat de Russische bevolking het gevoel krijgt dat de oorlog ook dichtbij invloed heeft. Dat zou ervoor moeten zorgen dat er meer steun komt voor het beleid van president Vladimir Poetin. Russische oorlogsbloggers hebben na de aanslag inderdaad opgeroepen om het conflict te escaleren. (ANP)

Russische tv-presentator Vladimir Solovjov heeft tijdens een uitzending opgeroepen om Zelensky te doden tijdens zijn bezoek aan Nederland. “Het maakt ons niets uit in welk land hij is en ook niet dat Nederland een Navo-land is”, aldus Solovjov.

“Net als onze vijand moeten we de meest wrede methodes gebruiken”, stelt Solovjov. De tv-presentator maakt vaker omstreden opmerkingen. Zo noemde hij volgens de onafhankelijke nieuwssite Moscow Times Adolf Hitler een ‘dappere man’ in vergelijking met oppositieleider Aleksej Navalny. (ANP)

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky is ervan overtuigd dat de Russische president Vladimir Poetin in Den Haag zal worden berecht voor ‘zijn misdadige acties’. In een toespraak in het World Forum in Den Haag zei Zelensky dat hij er zeker van is dat die berechting van Poetin er komt, zodra ‘we winnen en we zullen winnen’.

Zelensky zei dat er er een tribunaal moet komen als antwoord op de agressie van Rusland. “Daarvoor is een volwaardig tribunaal nodig.” Van het sluiten van compromissen kan volgens de Oekraïense president geen sprake zijn.

Verder zei de Oekraïense president blij te zijn dat hij in Nederland is. “Het land van vrijheid en rechtvaardigheid.” Zelensky zei als grap ook dat ‘iedereen liever een andere Vladimir’ in Den Haag had gezien in een verwijzing naar Poetin. Zelensky’s voornaam Volodymyr is de Oekraïense schrijfwijze van Vladimir. (ANP)

President Volodymyr Zelensky van Oekraïne heeft in een toespraak tot leden van de Eerste en Tweede Kamer om steun gevraagd voor het Navo-lidmaatschap van zijn land. Ook vroeg hij opnieuw om wapens.

Zelensky zei dat het duidelijk is dat Oekraïne geen lid kan worden zolang er een oorlog gaande is. Maar hij wil wel graag dat de veiligheid van zijn land gegarandeerd wordt. In juli is er een Navo-top in de Litouwse hoofdstad Vilnius.

Hij vroeg ook opnieuw om wapens. Hij refereerde daarbij nog aan de levering van pantserhouwitsers door Nederland vorig jaar. Nederland leverde vorig jaar voor meer dan een miljard euro aan militair materieel aan Oekraïne.

Ook dankte Zelensky de Kamerleden en Nederland voor alle steun. “Nederland verdedigt vrijheid, de rechtstaat en democratie”, zei hij. Een overgrote meerderheid in het parlement staat achter de uitgebreide steun aan zijn land.

Na het gesprek met de Kamerleden vertrok Zelensky naar het Internationaal Strafhof (ICC). Later houdt hij nog een toespraak en heeft hij een gesprek met premier Mark Rutte en diens Belgische collega Alexander De Croo. (ANP)

In een olieraffinaderij bij de Zuid-Russische stad Krasnodar is in de nacht van woensdag op donderdag brand uitgebroken. Volgens het Russische staatspersbureau Tass is de raffinaderij in het plaatsje Ilski getroffen door een drone en staat een opslagtank in brand. De berichtgeving van het staatspersbureau is nog niet onafhankelijk geverifieerd.

Krasnodar ligt niet ver van de grens met Oekraïne, aan de overzijde van de Zee van Azov. In het gebied is veel olie-industrie. Een nacht eerder kwam volgens Tass al een drone neer in het plaatsje Volna, aan de Straat van Kertsj, en veroorzaakte daar een grote brand in een opslagtank met olie.

In het weekend vlogen brandstoftanks in de havenstad Sebastopol in brand, op het door Rusland geannexeerde Oekraïense schiereiland de Krim. Ook die brand zou het gevolg zijn geweest van aanvallen met drones.

Het Oekraïense leger heeft geen van die aanvallen bevestigd, maar Kiev eist bijna nooit de verantwoordelijkheid op voor aanslagen in Rusland of in de door Rusland bezette gebieden. (ANP/Redactie)

In meerdere Oekraïense steden klinkt in de nacht van woensdag op donderdag het luchtalarm en worden explosies gehoord. Volgens The Kyiv Independent heeft de legerleiding in Kiev gewaarschuwd voor een Russische aanval met drones. Er zouden twee harde explosies zijn gehoord in de Oekraïense hoofdstad en de luchtverdediging is actief.

Ook uit veel andere delen van het land komen meldingen van Russische aanvallen. Volgens berichten op Telegram zijn in de steden Odessa, aan de Zwarte Zee, en Zaporizja, in het zuidoosten, explosies gehoord. In delen van Zaporizja zou door beschietingen met kruisraketten de stroom zijn uitgevallen.

De beschietingen komen een dag nadat Rusland Oekraïne ervan beschuldigd heeft het Kremlin in Moskou te hebben aangevallen met twee drones. Oekraïne ontkent die aanval. (ANP)

De Verenigde Staten komen met een nieuw steunpakket voor Oekraïne, het 37e sinds het land werd binnengevallen door het Russische leger. Er worden onder meer opnieuw wapens en munitie gestuurd. Het pakket heeft een waarde van 300 miljoen dollar (circa 270 miljoen euro).

Het ministerie van defensie laat ook weten dat de VS met bondgenoten en partners zullen blijven samenwerken om Oekraïne te voorzien van zijn ‘onmiddellijke behoeften op het slagveld en zijn behoeften op het gebied van veiligheidsondersteuning op de langere termijn’.

De Oekraïense president Volodymyr Zelenksy heeft de VS bedankt. De nieuwe hulp ‘brengt onze overwinning dichterbij’, laat hij via sociale media weten. Ook stelt de president dat de vriendschap en het vertrouwen tussen de twee landen ‘sterker is dan ooit’.

De VS gelden in de oorlog als een van de belangrijkste partners van Oekraïne. De Amerikanen hebben sinds februari vorig jaar in totaal bijna 36 miljard dollar aan steunpakketten toegezegd. (ANP)

President Volodymyr Zelensky van Oekraïne is aangekomen in Nederland. Rond 22.15 uur landde de Oekraïense president met het regeringsvliegtuig op Schiphol. Zelensky nam eerder op de dag in de Finse hoofdstad Helsinki deel aan een ontmoeting van leiders van de Scandinavische landen en IJsland.

Zelensky spreekt in Den Haag onder anderen met premier Mark Rutte en minister Kajsa Ollongren van defensie, meldden ingewijden.

Verder geeft de president een toespraak met de titel ‘Geen vrede zonder gerechtigheid voor Oekraïne’. Daarbij zal ook minister Wopke Hoekstra van buitenlandse zaken aanwezig zijn. Ook staat een ontmoeting met Kamerleden op de agenda.

Zelensky gaat ook langs bij het Internationaal Strafhof. Het ICC doet onderzoek naar misdaden die zijn gepleegd in de oorlog in Oekraïne. Nederland steunt dat onderzoek met geld maar ook met marechaussees die zoeken naar bewijzen van misdaden in Oekraïne.

Het ICC kondigde in maart aan dat er een arrestatiebevel is uitgevaardigd tegen de Russische president Vladimir Poetin. Hij wordt verantwoordelijk gehouden voor het onwettelijk deporteren van kinderen en het overbrengen van hen van Oekraïens grondgebied naar Rusland.

Bij talkshow Op1 liet de Amsterdamse politiechef Frank Paauw doorschemeren dat Zelensky in ieder geval niet aanwezig zal zijn bij de Nationale Dodenherdenking op de Dam. Volgens Paauw zou dat met het oog op de veiligheid een ‘heel ingewikkelde exercitie’ worden vanwege het aantal mensen dat naar de Dam toekomt. (ANP)

Rusland heeft volgens eigen zeggen in de nacht van dinsdag op woensdag twee drones uit de lucht gehaald die aankoersten op het Kremlin. Of die gebeurtenis inderdaad heeft plaatsgevonden, is (nog) niet vast te stellen. Maar dat het Kremlin zegt dat er sprake is van een aanval maakt het al ernstig genoeg.

Alle scenario’s voor het incident – aangenomen dat het heeft plaatsgevonden – zijn denkbaar: was het een ‘valse vlag’-operatie van Rusland, een verdere escalatie in te leiden? Zitten er Russische activisten achter? Of zou het toch een actie van Oekraïne kunnen zijn geweest?

Lees het verhaal dat Eric Brassem schreef over de (veronderstelde) droneaanval.

Wielrenners uit Rusland en Belarus mogen onder neutrale vlag weer deelnemen aan internationale wedstrijden als het WK, wereldbekers en koersen in de Nations Cup. Dat heeft de internationale wielerunie UCI besloten. De unie volgt daarmee de internationale bonden van sporten als judo, tafeltennis, schermen, kanoën en boogschieten.

Renners uit Rusland en Belarus moeten de status van neutrale renner persoonlijk aanvragen. Ze mogen geen enkele betrokkenheid hebben met de Russische of Belarussische wielerbond of het olympisch comité van die landen. De UCI laat bij medailleceremonies ook niet het volkslied van Rusland of Belarus horen, vanwege de aanhoudende oorlog tussen Rusland en Oekraïne. (ANP)

Moeten we sporters uit Rusland en Belarus nou wel of niet verwelkomen op de Olympische Spelen? Journalist John Graat worstelt met die vraag. Sporters uit Iran, Noord-Korea en China mogen gewoon in Parijs meedoen, ter meerdere eer en glorie van abjecte regimes. 

Lees de column van John Graat: Laat Russen maar veel goud winnen in Parijs

Decennialang zijn ze niet voor vol aangezien, maar straks krijgen Europese munitiefabrieken opeens alle denkbare ondersteuning. Tegen de achtergrond van de Russische invasie in Oekraïne kwam de Europese Commissie woensdag met een voorstel om een half miljard euro uit te trekken voor het opvoeren van de productiecapaciteit van die fabrieken. 

Het geld moet uit diverse potjes komen, waaronder niet de meest voor de hand liggende. 

Lees hier het verhaal dat Christoph Schmidt maakte over de Europese defensie-industrie.

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky ontkent dat zijn land een aanval heeft uitgevoerd op de Russische president Vladimir Poetin. “We vechten op ons eigen territorium”, aldus de president in een reactie op Russische beschuldigingen.

Volgens Zelensky is het aan een tribunaal om te oordelen over het lot van Poetin. Oekraïne heeft volgens Rusland geprobeerd Poetin in het Kremlin te vermoorden. Er werd woensdag verklaard dat twee drones onderweg waren naar het Kremlin en dat die waren uitgeschakeld. Rusland dreigt met wraak. Volgens Oekraïne is de aanval door de Russen in scène gezet.

De Amerikaanse buitenlandminister Antony Blinken zegt op de hoogte te zijn van de berichten over de vermeende moordpoging, maar dat hij ze niet kan bevestigen. “Alles wat uit het Kremlin komt, zou ik met een grote korrel zout nemen”, aldus de minister. (ANP)

Russische aanvallen op de Oekraïense regio Cherson hebben woensdag zestien mensen het leven gekost, meldt het kantoor van de Oekraïense openbaar aanklager. De meeste slachtoffers vielen in de gelijknamige hoofdstad van de zuidelijke regio.

In de stad Cherson kwamen twaalf mensen om het leven. Er zijn volgens het kantoor ook 22 mensen gewond geraakt. Russische troepen vallen de regionale hoofdstad regelmatig aan vanuit bezette delen van de regio. De stad Cherson stond vorig jaar maandenlang onder Russische controle. (ANP)

Een woordvoerder van de Oekraïense regering zegt dat zijn land niks met de drones te maken heeft. Zo'n aanval zou Oekraïne niet helpen om de oorlog te winnen en Rusland alleen maar drijven tot 'radicalere daden'.

Rusland viert op 9 mei de Dag van de Overwinning. De herdenking en feestelijkheden gaan volgens de Russische autoriteiten door zoals gepland. Wel is woensdag een verbod aangekondigd om zonder vergunning met drones boven de stad te vliegen. (ANP)

De Russische overheid zegt dat Oekraïne heeft geprobeerd om met drones de residentie van president Vladimir Poetin in het Kremlin aan te vallen. Dat meldt het kantoor van de president. 

Het Kremlin claimt dat er twee drones onderweg waren naar het Kremlin. Ze zouden zijn uitgeschakeld door defensie. Nader bewijs voor de beweringen is vooralsnog niet geleverd, al gaan op sociale media wel beelden rond van een ontploffend vliegtuigje en brand op het dak van het complex. Volgens het Kremlin zijn er geen slachtoffers en is er geen schade berokkend.

Poetin zou niet aanwezig zijn geweest, maar de Russen spreken toch van een poging om de president om brengen en dreigen met vergelding. (ANP)

Vanaf vrijdagmiddag geldt in de Zuid-Oekraïense stad Cherson een avondklok. Mensen moeten van de autoriteiten 58 uur binnenblijven en niemand mag de stad in of uit. De militaire gouverneur Oleksandr Prokudin raadt inwoners aan om nu al voorraden in te slaan.

Het is niet duidelijk wat het precieze doel is van de avondklok, maar volgens Prokudin is het nodig "zodat wetshandhavers hun werk kunnen doen zonder inwoners in gevaar te brengen". In het verleden werden ook dit soort restricties ingevoerd om grote troepenbewegingen mogelijk te maken.

Eerder op woensdag vielen in Cherson drie burgerdoden en vijf gewonden door een Russische aanval op een supermarkt. De stad is in Oekraïense handen nadat ze in november van vorig jaar werd terugveroverd op de Russen. Cherson geldt als een springplank voor Kiev om de zuidoostelijk gelegen gebieden van het land weer in te nemen. (ANP)

Voor de derde keer binnen een week heeft Rusland vannacht geprobeerd Kiev te bestoken met droneaanvallen, maar volgens de autoriteiten in de stad zonder succes. Die lieten weten dat het luchtverdedigingssysteem erin is geslaagd om alle drones te vernietigen.

De sirenes van het luchtalarm klonken urenlang vannacht in Kiev, de omringende regio en het grootste deel van Oost-Oekraïne. Pas bij zonsopgang werd het weer rustig.

"Alle vijandelijke doelen zijn onderschept en neergehaald in het luchtruim rond de hoofdstad", zo liet het militaire bestuur van Kiev weten op de Telegram-berichtenapp. Volgens Oekraïne ging het om Shahed-drones van Iraanse makelij. Hoeveel drones er in totaal zijn neergeschoten, is niet bekend gemaakt. (Redactie)

De Russische minister van Defensie Sergej Sjojgoe wil dat de productie van precisiewapens in Rusland wordt verdubbeld. Daarmee moet worden voldaan aan de vraag naar wapens door de Russische inval in Oekraïne. Hij zegt dat de eerste stappen zijn gezet om dit voor elkaar te krijgen.

Sjojgoe zegt dat er voor 2023 voldoende wapens zijn om de strijd in Oekraïne vol te houden. Precisiewapens zijn raketten die over lange afstand nauwkeurig een doel kunnen raken.

De minister zei dat meerdere Oekraïense wapendepots zijn verwoest. Daar zouden veel wapens hebben gelegen die waren geleverd door westerse partners van Oekraïne. (ANP)

China heeft voor het eerst erkend dat in Oekraïne sprake is van Russische agressie. Beijing stemde in met een resolutie van de Verenigde Naties, waarin die woorden worden gebruikt. China zegt zich neutraal op te willen stellen in het conflict en onthield zich eerder altijd van stemmingen als het om de term 'Russische agressie' ging.

Het gaat om een resolutie over de samenwerking tussen de VN en de Raad van Europa, een organisatie gericht op mensenrechten. In die resolutie is de oorlog in Oekraïne slechts een klein onderdeel. De vergadering stemde apart over de vraag of de paragraaf over de Russische agressie in de resolutie moest worden opgenomen en toen onthield China zich weer van stemming. Maar toen de bewuste paragraaf inderdaad goedgekeurd was en onderdeel was van de resolutie, heeft China wel de gehele tekst goedgekeurd.

De resolutie erkent dat Russische agressie tegen Oekraïne, "en eerder tegen Georgië", voor ongekende uitdagingen heeft gezorgd in Europa. Door nauwere samenwerking tussen de VN en de Raad van Europa zou de vrede en veiligheid op het continent moeten worden hersteld. Dat moet gebeuren op basis van respect voor mensenrechten en de onafhankelijkheid van staten.

China heeft de Russische invasie nooit veroordeeld en doet dat ook in deze tekst niet. Het land wil neutraal blijven in het conflict, maar het Westen vindt dat het China daardoor Rusland toestaat om Oekraïne aan te vallen.

Afgelopen week spraken de Chinese en Oekraïense president elkaar voor het eerst sinds de Russische invasie. Kiev hoopt dat Beijing druk kan uitoefenen op Moskou om de oorlog te beëindigen. (ANP)

Het Witte Huis schat dat in vijf maanden tijd 20.000 Russische soldaten om het leven zijn gekomen in of rondom de belegerde Oekraïense stad Bachmoet. In totaal zouden 100.000 troepen gewond zijn geraakt of zijn gedood. De cijfers zijn gebaseerd op schattingen van de Amerikaanse inlichtingendienst.

John Kirby, de veiligheidswoordvoerder van het Witte Huis, stelt dat ongeveer de helft van de dodelijke slachtoffers deel uitmaakte van het Russische huurlingenleger Wagner. Volgens Kirby is het Russische offensief in Bachmoet "vastgelopen en mislukt".

Bachmoet, in het oosten van Oekraïne, is op dit moment het brandpunt van de oorlog. Beide kanten proberen al maanden controle te krijgen over de stad. Op dit moment heeft Oekraïne slechts de controle over een klein deel ten westen van Bachmoet. De Oekraïense minister van Defensie Oleksiy Reznikov zei maandag op de staatstelevisie dat Oekraïne zich voorbereidt op een tegenoffensief. Die voorbereidingen zouden zich in "de laatste fase" bevinden. (ANP)

De Oekraïense stad Pavlohrad is in de nacht van zondag op maandag getroffen door Russische raketten. Daarbij zijn zeker 34 gewonden gevallen, meldt de regionale gouverneur op Telegram. Onder de slachtoffers zijn vijf kinderen.

De gouverneur verklaart dat onder meer een fabriek, woningen, winkels en scholen zijn getroffen. Ook de regio Cherson werd aangevallen, met volgens het Oekraïense leger een dode en drie gewonden tot gevolg. In Kiev maakte het regionale bestuur eerder bekend alle op de hoofdstad afgevuurde raketten te hebben neergehaald.

De Oekraïense luchtverdediging wist maandagochtend vijftien van de achttien door Rusland gelanceerde raketten te vernietigen, aldus de Oekraïense strijdkrachten. De Russische aanvallen vinden plaats terwijl Oekraïne voorbereidingen treft voor een langverwacht tegenoffensief. (ANP)

Luchtafweersystemen hebben in de nacht van zondag op maandag Russische raketaanvallen op Kiev en omgeving afgeweerd, stellen de plaatselijke Oekraïense autoriteiten. Eerder hadden hulpdiensten in heel Oekraïne gewaarschuwd voor luchtaanvallen.

"De luchtafweer is aan het werk", liet het regionale bestuur van Kiev weten op berichtenapp Telegram, nadat het geluid van explosies in de regio werd gemeld. Het bestuur voegde eraan toe: "Blijf kalm! Blijf in de schuilkelders totdat het luchtalarm stopt!"

Het stadsbestuur van Kiev bevestigde iets later op Telegram dat alle op de stad afgevuurde raketten zijn vernietigd. "Volgens (voorlopige) informatie zijn er geen slachtoffers gevallen onder de burgerbevolking en is geen vernietiging van woonvoorzieningen of van infrastructuur vastgesteld."

De luchtverdedigingssystemen werden ook ingeschakeld om de regio rond de hoofdstad te beschermen tegen Russische raketten. In totaal wist de Oekraïense luchtverdediging maandagochtend vijftien van de achttien door Rusland gelanceerde raketten te vernietigen, schreef de bevelhebber van de Oekraïense strijdkrachten op Telegram. (ANP)

Het Vaticaan is betrokken bij pogingen om een einde te maken aan het conflict tussen Rusland en Oekraïne. Dat zei paus Franciscus zondag in het vliegtuig dat hem vanuit Hongarije terugbracht naar Rome.

Verdere details over de betrokkenheid van de kerk gaf hij overigens niet. "Er is nu een missie aan het werk, maar die is nog niet openbaar. Zodra die openbaar is, zal ik details onthullen'', aldus de 86-jarige paus.

Volgens paus Franciscus heeft hij de situatie in Oekraïne besproken met de Hongaarse premier Viktor Orbán en met bisschop Hilarion, een vertegenwoordiger van de Russisch-Orthodoxe Kerk in Boedapest. "Iedereen is geïnteresseerd in de manier waarop we vrede kunnen bewerkstelligen."

Sinds de Russische invasie heeft de paus bijna wekelijks een oproep gedaan om de vrede te herstellen. Het is ook niet voor het eerst dat hij zich heeft aangeboden als bemiddelaar tussen Kiev en Moskou, maar tot dusverre zonder resultaat.

De Oekraïense premier Denys Shmyhal had donderdag een ontmoeting met de paus in het Vaticaan en zei dat hij met hem van gedachten had gewisseld over een door president Zelensky voorgestelde oplossing voor vrede.

Shmyhal heeft de paus bovendien om hulp gevraagd bij de repatriëring van verdwenen Oekraïense kinderen. De regering schat dat bijna 19.500 kinderen illegaal naar Rusland zijn gebracht. "De Heilige Stoel is bereid om te helpen, omdat dit het enige juiste is om te doen", zei Franciscus. "We moeten alles doen wat menselijkerwijs mogelijk is."(Redactie)

Oekraïne vindt het "niet onrealistisch" dat Beijing de rol van bemiddelaar op zich neemt in de oorlog met Rusland. Dat heeft de minister van Buitenlandse Zaken Andriy Melnyk gezegd aan Duitse media.

"Natuurlijk heeft China eigen belangen", zei Melnyk, "maar ik geloof ook dat het land alleen maar voordelen ziet in een eerlijke en vredevolle oplossing voor deze vijandelijkheden." Hij noemde de Russische invasie een "aardbeving die de hele wereldorde door elkaar schudt".

Eerder deze week belde de Chinese president Xi Jinping met zijn Oekraïense ambtgenoot Volodymyr Zelenski. Het was de eerste keer dat de twee elkaar spraken sinds de invasie veertien maanden geleden. Volgens Melnyk was dat gesprek "een belangrijke stap in de relaties met China en richting het beëindigen van de Russische agressie".

Bij Oekraïense beschietingen op een dorp in de Russische regio Brjansk, zo'n tien kilometer van de grens met Oekraïne, zijn zaterdagavond twee burgers om het leven gekomen. Dat heeft een lokale gouverneur laten weten.

"Volgens voorlopige informatie is één woongebouw volledig verwoest en zijn nog twee huizen gedeeltelijk verwoest", aldus gouverneur Alexander Bogomaz in de berichten-app Telegram.

Oekraïne eist bijna nooit publiekelijk de verantwoordelijkheid op voor aanslagen in Rusland en op door Rusland gecontroleerd gebied in Oekraïne. Beide partijen ontkennen aanvallen op burgers te hebben uitgevoerd sinds de Russische invasie in Oekraïne 14 maanden geleden. (Redactie)

Rusland is er volgens Kiev nog altijd niet in geslaagd om de aanvoerroutes naar de zwaar belegerde stad Bachmoet af te snijden. "De Russen praten al wekenlang over het veroveren van die 'levensweg', maar dat is ze nog steeds niet gelukt", zegt de militaire woordvoerder Sergi Tsjerevaty.

Hoewel er al maandenlang hevig wordt gevochten om de verbindingsweg van Bachmoet naar Tsjasiv Jar, lukt het de Russen maar niet om de Oekraïense logistiek te verstoren, zegt Tsjerevaty. Wapens, munitie en voedingsmiddelen kunnen nog altijd worden aangevoerd.

Niet alleen volharden de Oekraïense soldaten erin hun posities langs de wegen te handhaven, maar bovendien hebben ingenieurs ook nieuwe aanvoerroutes naar Bachmoet aangelegd. De verklaringen van de Oekraïense legerwoordvoerder kunnen overigens niet door onafhankelijke bronnen worden bevestigd.

Bachmoet wordt al maanden aangevallen door Russische soldaten en de huurlingenmacht Wagner. De Russen zeggen ongeveer 85 procent van het grondgebied van de stad te controleren. Oekraïne weigert de grotendeels verwoeste stad op te geven, omdat de hevige strijd leidt tot grote verliezen aan Russische zijde. (Redactie)

Er moet meer aandacht komen voor wat buitenlandse particuliere investeerders voor Oekraïne zouden kunnen betekenen. "We moeten erkennen dat daar kapitaal, dat daar topmensen zitten", vindt minister Sigrid Kaag van Financiën. "Oekraïne zoekt buitenlandse private investeerders die in gebieden die niet zijn bezet kunnen helpen bij vroeg herstel van het land."

De D66-bewindsvrouw zei dit na afloop van een bijeenkomst van de EU-ministers van Financiën in Stockholm. In aanwezigheid van hun Oekraïense ambtgenoot Sergii Marchenko overlegden ze over de wederopbouw van het door de Russische invasie geteisterde land.

Miljardensteun

Er zijn miljarden nodig om bijvoorbeeld door de Russen vernielde transport- en energie-infrastructuur en kapot gebombardeerde woningen en gebouwen te herstellen, of om mijnen te ruimen. Internationale financiële steun is niet toereikend.

"Oekraïne heeft behoefte aan veel particulier geld", zei vicevoorzitter Valdis Dombrovskis van de Europese Commissie. "Het is dan ook belangrijk om het land aantrekkelijker te maken als investeringsbestemming. We werken aan manieren om EU-bedrijven in staat te stellen de wederopbouw van Oekraïne te ondersteunen met exportkredieten en investeringsverzekeringen." (ANP)

Een brandstoftank in de havenstad Sebastopol, op het door Rusland geannexeerde schiereiland de Krim, is zaterdagochtend in brand gevlogen. Volgens Rusland is de brand vermoedelijk veroorzaakt door een droneaanval. Oekraïense media melden dat door het vuur tien olietanks zijn verwoest.

"Volgens voorlopige informatie is de oorzaak een droneaanval", zei de door Rusland geïnstalleerde gouverneur Mikhail Razvozhayev volgens het Russische staatspersbureau TASS op Telegram. Er zou niemand gewond zijn geraakt. Wel werd het "hoogste alarmniveau geactiveerd", aldus de gouverneur.

Rookwolken

De gouverneur zei dat de brand een gebied van 1000 vierkante meter omvatte. Op beelden waren grote rookwolken boven Sebastopol te zien. Volgens Razvozhayev was er geen gevaar voor omliggende woonwijken. In de loop van zaterdagmiddag was de brand volledig geblust.

De Krim werd in 2014 door Rusland geannexeerd. Sinds de Russische invasie in Oekraïne in februari vorig jaar is het schiereiland herhaaldelijk door luchtaanvallen getroffen, soms met ernstige schade of slachtoffers tot gevolg. Russische functionarissen geven Oekraïne de schuld van deze aanvallen.

Een woordvoerder van het Oekraïense leger zegt dat niets erop duidt dat Oekraïne verantwoordelijk is voor de aanval van zaterdag. Kiev claimt bijna nooit verantwoordelijkheid voor aanslagen in Rusland of in door Rusland bezette gebieden. (ANP)

Het hoofd van de Russische huurlingenleger Wagner heeft gedreigd een deel van zijn troepen terug te trekken uit de stad Bachmoet, omdat het Russische leger te weinig munitie levert. Volgens Jevgeni Prigozjin lijdt Wagner hierdoor veel meer verliezen dan nodig.

"Elke dag hebben we weer stapels lichamen die we in een kist stoppen en naar huis sturen", zegt Prigozjin zaterdag in een interview met de Russische militaire blogger Semyon Pegov. De Wagner-baas heeft een brief aan de Russische minister van Defensie Sergej Sjojgoe geschreven, waarin hij hem oproept de voorraden zo snel mogelijk aan te vullen. "Als het munitietekort niet wordt opgelost, zijn we gedwongen ons terug te trekken of te sterven", stelt hij in de brief.

Vijf keer meer verliezen 

Eerder deze week zei Prigozjin dat Wagner vijf keer meer verliezen lijdt dan nodig bij de strijd in Oekraïne. Het brandpunt van de oorlog is op dit moment Bachmoet, in het oosten van Oekraïne. Beide kanten proberen al maanden controle te krijgen over de stad.

Op dit moment heeft Oekraïne slechts de controle over een klein deel ten westen van Bachmoet. Volgens Prigozjin is het Oekraïense leger echter klaar voor een tegenoffensief. Hij voorspelt dat het offensief op 15 mei begint, wanneer het beter weer is. (ANP)

Een brandstoftank in de havenstad Sebastopol, op het door Rusland geannexeerde schiereiland de Krim, is zaterdag in brand gevlogen. Volgens Rusland is de brand vermoedelijk veroorzaakt door een droneaanval.

"Volgens voorlopige informatie is de oorzaak een droneaanval", zei de door Rusland geïnstalleerde gouverneur Mikhail Razvozhayev volgens het Russische staatspersbureau TASS op Telegram. Er zou niemand gewond zijn geraakt. Wel is het "hoogste alarmniveau geactiveerd", aldus de gouverneur.

De gouverneur zegt dat de brand een gebied van 1000 vierkante meter omvat. Op beelden zijn grote rookwolken boven Sebastopol te zien. Volgens Razvozhayev is er geen gevaar voor omliggende woonwijken.

De Krim werd in 2014 door Rusland geannexeerd. Sinds de Russische invasie in Oekraïne in februari vorig jaar is het schiereiland herhaaldelijk door luchtaanvallen getroffen, soms met ernstige schade of slachtoffers tot gevolg. Russische functionarissen geven Oekraïne de schuld van deze aanvallen.

Oekraïne heeft nog niet gereageerd op de mogelijke droneaanval. Kiev claimt bijna nooit verantwoordelijkheid voor aanslagen in Rusland of in door Rusland bezette gebieden. (ANP)

Een dag na de grootschalige Russische raketaanval van vrijdag heeft de Oekraïense president Volodymyr Zelensky een nieuwe oproep om wapens gedaan. In een videoboodschap vraagt hij onder meer om betere luchtverdediging, om het land te kunnen beschermen.

Vrijdagmorgen werden meerdere Oekraïense steden onder vuur genomen met drones en raketten. Daarbij werden ook woonwijken getroffen. Het dodental van de aanvallen is intussen verder opgelopen tot 25. In de centraal gelegen stad Oeman stierven minstens 23 mensen, onder wie vier kinderen. In Dnipro werden een moeder en haar driejarige dochter gedood.

In zijn videoboodschap somde Zelensky op welke wapens zijn land nodig heeft. 'Luchtverdediging, een moderne luchtmacht - want een effectieve luchtverdediging is anders onmogelijk - artillerie, pantservoertuigen. Alles wat nodig is om onze steden en onze dorpen te beveiligen, zowel in het achterland als aan de frontlinies', aldus de president.

Zelensky wees erop dat het wellicht aan de Oekraïense luchtverdediging te danken is dat het aantal burgerslachtoffers niet verder is opgelopen. Van de 23 kruisraketten die door Rusland werden afgevuurd, konden er volgens het Oekraïense leger 21 worden onderschept. (Belga)

Russische troepen hebben vrijdagmorgen vroeg meerdere plaatsen in Oekraïne beschoten. Door de raketaanvallen zijn ten minste 25 doden gevallen, melden de Oekraïense autoriteiten. Eerder was sprake van zeker negentien dodelijke slachtoffers.

Oeman, een plaats in het midden van het land, lijkt het zwaarst getroffen. Daar zijn zeker zeventien mensen gedood en nog eens zeventien gewond geraakt toen een raket een appartementencomplex trof, zegt minister Ihor Klymenko van Binnenlandse Zaken. In Dnipro zijn volgens de burgemeester zeker twee doden gevallen. Het gaat om een vrouw en een kind van 3 jaar.

In meerdere steden in het zuiden en het midden van het land zijn explosies waargenomen, zoals in Krementsjoek en Mykolajiv. Wat er precies is geraakt en hoeveel schade er is, is niet duidelijk. Ook in de hoofdstad Kiev waren ontploffingen te horen.

Misdaad

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky heeft de raketaanvallen veroordeeld. "Elke aanval, elke slechte daad tegen ons land en volk brengt de terroristische staat dichter bij mislukking en bestraffing. We zullen geen enkele misdaad vergeten, we zullen geen enkele indringer zijn verantwoordelijkheid laten ontlopen."

Rusland zegt dat het doelwit van de raketten reserve-eenheden van het Oekraïense leger waren en dat alle aangewezen doelen zouden zijn geraakt. Het Oekraïense leger laat weten 21 van de 23 door Rusland afgeschoten kruisraketten te hebben neergeschoten. De luchtverdediging rond Kiev heeft volgens de autoriteiten van de stad elf kruisraketten en twee drones uit de lucht geschoten.

Het was meer dan vijftig dagen geleden dat de hoofdstad voor het laatst doelwit was van Russische raketaanvallen. (ANP)

Rusland gaat een jaar lang geen data meer publiceren over de productie van olie en gas, meldt het Russische persbureau TASS. Normaal gesproken brengt het statistiekbureau Rosstat maandelijks gegevens naar buiten. De Russische overheid heeft besloten om data over de maand maart en het eerste kwartaal van dit jaar niet te publiceren.

Tot 1 april volgend jaar zal Rusland geen statistieken over olie en gas naar buiten brengen. Waarom Moskou hier tijdelijk mee stopt is niet bekend. Mogelijk wil Rusland verhullen in hoeverre het land wordt geraakt door sancties vanuit onder meer Europa. Met die sancties, zoals het prijsplafond op Russische olie, wil het Westen de financiële middelen van Moskou voor zijn oorlog in Oekraïne beperken. Vanwege de oorlog is Europa grotendeels afgestapt van Russisch aardgas en exporteert het land nu vooral veel olie naar bijvoorbeeld India en China.

In zijn maandelijkse oliemarktrapport meldde het Internationaal Energie Agentschap (IEA) twee weken geleden dat de export van onder meer Russische ruwe olie in maart is gestegen naar het hoogste niveau in bijna drie jaar. Volgens het IEA bedroegen de totale olieverschepingen van Rusland gemiddeld 8,1 miljoen vaten per dag, een stijging met 600.000 vaten (van 159 liter) vergeleken met een maand eerder. (ANP)

De Europese Commissie en een aantal oostelijke lidstaten hebben een akkoord bereikt over de import van Oekraïens graan naar de Europese Unie. Dat meldt vicevoorzitter Valdis Dombrovskis.

Volgens Dombrovskis zal de commissie vrijwaringsmaatregelen uitvaardigen voor tarwe, maïs, koolzaad en zonnebloemzaad. In ruil zeggen Polen, Hongarije, Slowakije en Bulgarije toe hun maatregelen te schrappen. De vier lidstaten hadden de voorbije weken de import van graan en andere landbouwproducten uit Oekraïne verboden omdat de prijzen op hun lokale markten fors waren gezakt. Die prijsdaling kwam doordat veel Oekraïens graan bestemd voor derde landen als gevolg van logistieke problemen langer dan voorzien in deze landen bleef opgeslagen.

Handelsroutes

De maatregelen van Polen, Hongarije, Slovakije en Bulgarije botsten op verzet van de commissie, dat de exclusieve bevoegdheid over het Europese handelsbeleid heeft. De export verloopt via de EU omdat de gebruikelijke handelsroutes via de Zwarte Zee ontoegankelijk zijn. De commissie had eerder al 100 miljoen euro vrijgemaakt om boeren in de vier lidstaten en Roemenië te ondersteunen.

Eerder vrijdag werd bekend dat de EU van plan is Oekraïne nog een jaar langer vrij te stellen van importheffingen en quota, ondanks onvrede in vooral Oost-Europa over de gevolgen van die maatregel voor de eigen boeren. Oekraïne kreeg de algehele vrijstelling in juni vorig jaar om het land aan inkomsten te helpen na de Russische invasie. Voor die tijd konden sommige producten ook al zonder heffingen worden ingevoerd, maar daar kwamen toen bijvoorbeeld ook granen, zuivel en vlees bij. (ANP)

Rusland moet Georgië een schadevergoeding betalen voor de oorlog die het in 2008 tegen dat land voerde. Het buurland in de Kaukasus heeft recht op een kleine 130 miljoen euro, zo oordeelt het Europees Hof voor de Rechten van de Mens.

Rusland bezette tijdens de vijfdaagse zomeroorlog de twee Georgische regio's Abchazië en Zuid-Ossetië, die zich al langer niets van de regering in Tbilisi aantrokken en naar het grote buurland neigden. Toen de Georgische troepen uit de twee regio's waren verdreven, zetten separatistische troepen het op een plunderen. Ze namen Georgische burgers gevangen en folterden en doodden sommigen van hen. Rusland liet hen begaan. Dat maakt Rusland voor die wandaden verantwoordelijk, oordeelde het hof in Straatsburg twee jaar geleden al.

Of Georgië het geld ooit zal ontvangen is maar de vraag. Rusland trekt zich al jaren weinig aan van uitspraken van het hof. Sinds afgelopen jaar is het land bovendien niet langer lid van de Raad van Europa, waar het hof deel van uitmaakt. (ANP)

De Oekraïense resident Volodymyr Zelensky heeft de Chinese leider Xi Jinping gevraagd te helpen bij het terugbrengen van Oekraïense kinderen die volgens Zelensky door Rusland zijn gedeporteerd. "We moeten iedereen erbij betrekken om druk uit te oefenen op de Russische agressor en de terroristen die zoveel van onze kinderen hebben ontvoerd", zei Zelensky.

Xi en Zelensky spraken elkaar woensdag telefonisch. Voor zover bekend was dat het eerste gesprek tussen de twee sinds het begin van de Russische invasie in februari 2022.

Ontvoeringen

Volgens Oekraïense autoriteiten zijn sinds het begin van de oorlog meer dan 16.000 Oekraïense kinderen ontvoerd en naar Rusland overgebracht. De meesten van hen zouden zijn ondergebracht in opvangtehuizen. Op 17 maart vaardigde het Internationaal Strafhof in Den Haag al arrestatiebevelen uit tegen de Russische president Vladimir Poetin en Maria Lvova-Belova, de kinderrechtencommissaris van Rusland, wegens de deportaties.

Moskou verwerpt de beschuldigingen en stelt dat het de Oekraïense kinderen heeft "gered" door hen weg te halen van de gevechten. Ook zeggen de Russen procedures te hebben opgestart om minderjarigen met hun families te herenigen.

Donderdag eiste de Raad van Europa nog de onmiddellijke repatriëring van door Rusland weggevoerde Oekraïense kinderen. De gedwongen overbrenging van de kinderen komt volgens de raad neer op genocide. "Het gedocumenteerde bewijs van deze praktijk komt overeen met de internationale definitie van genocide", schreef de raad in een donderdag door de Parlementaire Assemblee van de Raad van Europa (PACE) aangenomen resolutie.

Tientallen beroemde figuren, onder wie schrijvers en acteurs, hebben een open brief ondertekend waarin ze er bij de Russische president Vladimir Poetin op aandringen om oppositieleider Aleksej Navalni vrij te laten. Ook willen ze dat Rusland een einde maakt aan wat zij omschrijven als Navalni's "marteling" in de gevangenis.

Onder anderen de schrijvers Svetlana Aleksevitsj, JM Coetzee, Herta Müller, Orhan Pamuk, Olga Tokarczuk en Mario Vargas Llosa - allen Nobelprijswinnaars - ondertekenden de brief. Ook danser Michail Barysjnikov, acteurs Jude Law en Benedict Cumberbatch, en schrijvers Margaret Atwood, JK Rowling en Salman Rushdie steunen de oproep.

Corruptie

Navalni, een voormalige advocaat die wereldwijd bekendheid verwierf door de elite van Poetin te bespotten en tegen corruptie te ageren, zit in een strafkolonie straffen uit van in totaal 11,5 jaar, onder meer vanwege fraude. Volgens Navalni zijn de beschuldigingen tegen hem verzonnen om te voorkomen dat hij zich bij presidentsverkiezingen kandidaat stelt tegen Poetin. Het Kremlin verwerpt dit.

Een woordvoerder van Navalni meldde eerder deze maand dat de Kremlin-criticus met hevige buikpijn kampt, mogelijk als gevolg van een langzaam werkend gif dat hem is toegediend. Hij kon niet eten omdat hij geen voedselpakketten mag ontvangen en het gevangenisvoedsel zou zijn kwaal verergeren. Hij werd naar een ziekenhuis gebracht.

Het Kremlin heeft geen commentaar gegeven op de behandeling van Navalni of zijn gezondheidstoestand en zegt dat het een zaak is van de gevangenisdienst. Die heeft in het verleden gezegd dat Navalni alle noodzakelijke medische zorg ontvangt. (ANP)

Bij een beschieting van de Oost-Oekraïense stad Donetsk heeft volgens de burgemeester een Oekraïense granaat een lijnbus getroffen en zijn er zeven doden en meer dan tien gewonden gevallen. Het was een van de zeker tien granaten die volgens burgemeester Aleksej Koelemzin vrijdag even na het middaguur (Nederlandse tijd) door het Oekraïense leger op burgerdoelen in de stad zijn afgevuurd met een MLRS (Multiple Launch Rocket System).

Eerder op de dag troffen Oekraïense raketten een stadion, een winkelcentrum en plekken in twee woonwijken van de stad, aldus Koelemzin. De provinciehoofdstad van ongeveer 900.000 inwoners was een van de plaatsen in het oosten en zuiden van Oekraïne waar een pro-Russische opstand uitbrak in 2014, kort nadat pro-westerse leiders in Kiev de macht grepen. De stad en provincie zijn sindsdien het toneel van gevechten tussen Oekraïense en (pro-)Russische militairen en milities. (ANP)

Russische troepen hebben vrijdagmorgen vroeg meerdere plaatsen in Oekraïne beschoten. Door de raketaanvallen zijn ten minste twaalf doden gevallen, melden de Oekraïense autoriteiten. Eerder was sprake van zeker vijf dodelijke slachtoffers.

Oeman, een plaats in het midden van het land, lijkt het zwaarst getroffen. Daar zijn zeker tien mensen gedood en zeventien gewond geraakt toen een raket een appartementencomplex trof, zegt minister Ihor Klymenko van Binnenlandse Zaken. In Dnipro zijn volgens de burgemeester zeker twee doden gevallen. Het gaat om een vrouw en een 3-jarig kind.

In meerdere steden in het zuiden en het midden van het land zijn explosies waargenomen, zoals in Krementsjoek en Mykolajiv. Wat er precies is geraakt en hoeveel schade er is, is niet duidelijk. Ook in de hoofdstad Kiev waren ontploffingen te horen. (ANP)

Rusland heeft vrijdagmorgen vroeg raketaanvallen uitgevoerd op verschillende plaatsen in Oekraïne. Explosies zijn onder andere gehoord in de hoofdstad Kiev. In Dnipro zijn volgens de burgemeester zeker twee doden gevallen. Het gaat om een vrouw en een 3-jarig kind.

In meerdere steden in het zuiden en het midden van het land zijn explosies waargenomen, zoals in Krementsjoek en Mykolajiv. Wat er precies is geraakt en hoeveel schade er is, is niet duidelijk. Op sociale media is onder meer te zien dat een appartementencomplex in Oeman, in het midden van het land, in brand staat en zwaar beschadigd is. Volgens de politie in de regio zijn de hulpdiensten uitgerukt. (ANP)

Een Russisch kraanschip dat gespecialiseerd is in onderwateroperaties is enkele dagen voordat de Nord Stream-gaspijpleidingen werden opgeblazen in de buurt van het incident gespot. Het Deense leger heeft dat bevestigd aan de krant Dagbladet Information. Een patrouillevaartuig heeft volgens het leger op 22 september ten oosten van het Deense eiland Bornholm tientallen foto's gemaakt van de SS-750.

Vier dagen later explodeerden de Nord Stream 1 en 2 die langs Bornholm lopen. De explosies zijn hoogstwaarschijnlijk het gevolg van sabotage. De grote is vraag is echter wie erachter zit. De gaspijpleidingen kunnen via de Oostzee gas van Rusland naar Duitsland vervoeren.

Eerder meldde het Duitse medium T-Online al dat meerdere Russische oorlogsschepen enkele dagen voor de explosies in de buurt van de gaspijpleidingen waren gezien, waaronder het kraanschip dat ook een mini-onderzeeër aan boord heeft. Dat wordt nu dus bevestigd door het Deense leger. Een expert zegt in Dagbladet Information dat het theoretisch mogelijk is dat het kraanschip met een heel andere reden in de buurt was. "Maar de timing om precies op die plek op dat moment te zijn, is opmerkelijk." (ANP)

De gedwongen overbrenging van Oekraïense kinderen naar Rusland komt neer op "genocide", stelt de Raad van Europa. "Het gedocumenteerde bewijs van deze praktijk komt overeen met de internationale definitie van genocide", aldus de raad, nadat het parlement gestemd had voor een resolutie waarin de repatriëring van de kinderen wordt geëist.

Met de term genocide doelt de raad overigens niet per se op massamoord. Genoeg voor die kwalificatie is volgens de raad dat de deportaties van Oekraïense kinderen "duidelijk gepland, georganiseerd en op een systematische manier" zijn uitgevoerd. Het Russische staatsbeleid zou tot doel hebben "elke band van de kinderen met hun Oekraïense identiteit te vernietigen". Volgens de definitie van de VN valt onder genocide niet alleen massamoord, maar ook het het gewelddadig overbrengen van kinderen van een groep naar een andere groep.

Volgens Oekraïense autoriteiten zijn sinds het begin van de Russische invasie in februari 2022 meer dan 16.000 Oekraïense kinderen ontvoerd en naar Rusland overgebracht. De meesten van hen zouden zijn ondergebracht in opvangtehuizen. Op 17 maart vaardigde het Internationaal Strafhof in Den Haag al arrestatiebevelen uit tegen de Russische president Vladimir Poetin en Maria Lvova-Belova, de kinderrechtencommissaris van Rusland, wegens de deportaties.

Moskou verwerpt de beschuldigingen en stelt dat het de Oekraïense kinderen heeft "gered" door hen weg te halen van de gevechten. Ook zeggen de Russen procedures te hebben opgestart om minderjarigen met hun families te herenigen. (ANP)

Het Kremlin staat niet negatief tegenover het telefoongesprek dat de Chinese en Oekraïense presidenten Xi Jinping en Volodymyr Zelensky woensdag hielden. Woordvoerder Dmitri Peskov zei desgevraagd dat Moskou "alles dat een einde zou kunnen maken aan het conflict in Oekraïne" verwelkomt.

Het was de eerste keer dat de leiders van Beijing en Kiev elkaar spraken sinds de Russische invasie van vorig jaar februari. Xi drong opnieuw aan op vredesonderhandelingen en een wapenstilstand. Rusland is daar enthousiast over, maar voor Oekraïne zijn gesprekken op dit moment onacceptabel, omdat dat vrijwel zeker zou betekenen dat het grondgebied moet afstaan dat door de Russen is ingelijfd.

Dat Rusland het gesprek niet verwerpt neemt volgens Peskov niet weg dat het vast blijft houden aan de doelen die gesteld zijn voor de 'speciale militaire operatie', zoals Moskou de oorlog in Oekraïne noemt. (ANP)

Oekraïne heeft inmiddels "meer dan 98 procent" van de beloofde wapens van de NAVO ontvangen. Volgens secretaris-generaal Jens Stoltenberg gaat het om 1550 gepantserde wagens en 230 tanks. Kiev zou daarom klaar zijn om verloren gebieden te heroveren.

Stoltenberg zegt dat het bondgenootschap zeker negen Oekraïense brigades heeft opgeleid. Ook ging hij in op het telefoongesprek tussen president Volodymyr Zelensky en zijn Chinese collega Xi Jinping van woensdag. Stoltenberg verwelkomt het belletje, maar zegt ook dat het niet wegneemt dat Beijing nog altijd de Russische invasie niet veroordeeld heeft. De NAVO hoopt dat Xi druk uitoefent op Moskou om een eind te maken aan de oorlog. (ANP)

Het Oekraïense leger heeft de rivier de Dnipro overgestoken bij de stad Cherson. Volgens Al Jazeera zijn de Oekraïners gezien bij het dorp Olesjky op de oostkust van de rivier. Ook Russische bloggers maken melding van de oversteek.

Kiev heroverde in het najaar een groot deel van de regio Cherson, tot aan de Dnipro. Sindsdien lag de frontlijn daar grotendeels stil.

De afgelopen dagen gingen al meer berichten rond op sociale media over Oekraïense bootjes die de rivier overstaken naar het gebied dat door de Russen is bezet. De verwachting is dat Oekraïne een nieuw offensief voorbereidt en meer gebied wil veroveren. (ANP)

De Chinese president Xi Jinping heeft met zijn Oekraïense collega Volodymyr Zelensky gebeld. Het langverwachte telefoongesprek is de eerste keer dat de twee leiders elkaar spreken sinds de Russische invasie in Oekraïne. Xi bezocht al wel Rusland en besprak de oorlog meerdere keren met de Russische president Vladimir Poetin, maar een gesprek met Zelensky liet op zich wachten.

Volgens Chinese staatsmedia hebben Xi en Zelensky het aan de telefoon gehad over de situatie in Oekraïne. De Chinese president heeft benadrukt dat de crisis een grote invloed heeft op de wereld en dat Beijing altijd voor vrede is geweest. Hij dringt aan op een zo snel mogelijke wapenstilstand en het houden van vredesonderhandelingen. China zal binnenkort een speciaal gezant naar Oekraïne sturen om met alle partijen te praten over een oplossing.

Zelensky zegt dat het een "lang en veelbetekenend telefoongesprek" was. Hij hoopt dat het een krachtige impuls kan geven aan de betrekkingen tussen beide landen. (ANP)

De Zuid-Afrikaanse president Cyril Ramaphosa kondigde dinsdag aan dat zijn land zich wil terugtrekken uit het Internationaal Strafhof (ICC). Dat zei hij tijdens een bezoek van de Finse president Sauli Niinisto aan zijn land. "Het is verstandig dat Zuid-Afrika zich terugtrekt uit het ICC, grotendeels vanwege de manier waarop het ICC problemen aanpakt", zo zou hij daarover hebben gezegd.

Maar enkele uren later volgde er een verklaring dat er sprake is van een communicatiefout. De woorden van de president zouden verkeerd zijn uitgelegd en er is helemaal geen sprake van dat Zuid-Afrika het ICC de rug toe wil keren, zo liet de regering weten.

In augustus staat een bezoek gepland van de Russische president Vladimir Poetin aan het land. De Russische president heeft een arrestatiebevel op zijn naam staan van het ICC, met als hoofdreden de oorlogsmisdaden door de illegale deportatie van honderden kinderen uit Oekraïne. 

Een verbintenis aan het Strafhof in Den Haag verplicht Zuid-Afrika om Poetin over te dragen aan het ICC als hij in het land is. Het besluit moet nog langs het parlement, waar een meerderheid nodig is om het besluit te ratificeren. (Redactie Trouw)

Lees ook: Een honderd jaar oude vriendschap met de Russen maakt Zuid-Afrika verdacht

De gevluchte Russische Wagner-commandant die asiel probeert te krijgen in Noorwegen, staat nu in Oslo voor de rechter om een andere reden. Hij was in februari verwikkeld in een vechtpartij buiten een kroeg en verzette zich tegen zijn arrestatie. Drie weken later droeg hij in het openbaar een luchtbuks. Bij een veroordeling wordt Andrej Medvedev niet automatisch uitgezet.

De 26-jarige Medvedev erkende dinsdag schuld aan die feiten en zij zich er diep voor te schamen. Volgens zijn advocaat had de man de avond van de vechtpartij te veel alcohol gedronken en begrijpt hij dat hij te ver ging. Medvedev ontkent wel dat hij agenten zou hebben aangevallen op het politiebureau. Medvedev zegt dat hij "instinctief reageerde" op een pijn die hij voelde toen hij uit de politiebus werd gehaald. "Het was niet mijn bedoeling om agenten aan te vallen."

De luchtbuks zou hij hebben gekocht in Oslo voor zelfverdediging. De Rus zegt te vrezen voor zijn leven en dat hij regelmatig wordt uitgescholden door mensen op straat. Het dragen van wapens is illegaal in Noorwegen.

Medvedev stak in januari de Noors-Russische grens over en vroeg asiel aan. Hij zei in interviews dat hij betreurt dat hij vier maanden voor de Wagner Groep heeft gevochten en wat er in Oekraïne is gebeurd. De Noorse autoriteiten bevragen hem over eventuele oorlogsmisdaden van de Russen. De oud-commandant zegt informatie te hebben over executies van huurlingen die weigeren om terug te keren na een eerdere dienstperiode. Medvedev zou daar een video van hebben.

In januari werd hij ook al eens kort opgepakt omdat hij instructies van de politie negeerde. Later zat hij kort vast in Zweden, omdat hij Noorwegen niet had mogen verlaten tijdens zijn asielaanvraag. Hij was naar het buurland gegaan omdat de sigaretten daar goedkoper zijn. (ANP)

De graandeal werkt niet in het voordeel van Rusland en het land ziet daarom geen reden om de overeenkomst te verlengen wanneer die op 18 mei afloopt. Dat blijkt uit een statement van de Kremlin-woordvoerder Dmitri Peskov.

Maandag probeerde VN-topman António Guterres tijdens een ontmoeting in New York de Russische minister van Buitenlandse Zaken Sergej Lavrov nog te overtuigen om de deal te verbeteren en zelfs uit te breiden.

Maar daar heeft het Kremlin geen oren naar. "De omstandigheden die wij eisten bij de totstandkoming van de deal zijn er nooit gekomen", stelt Peskov. Volgens hem kampt Rusland bovendien zelf met obstakels bij de uitvoer van voedingsproducten en kunstmest.

Een eerste overeenkomst dateert al van juli vorig jaar. Toen werd, samen met Turkije en de Verenigde Naties, afgesproken dat Oekraïens graan ondanks de oorlog weer via de Zwarte Zee naar de rest van de wereld kon worden verscheept.

De voorlopig laatste verlenging kwam er midden maart. Kiev had het toen over een verlenging van 120 dagen, maar Rusland claimde dat de overeenkomst slechts zestig dagen betrof.

Volgens de Kremlin-woordvoerder is de impact van de deal op de wereldwijde voedselvoorziening beperkt. "We weten allemaal dat de voedselcrisis andere oorzaken heeft, en dat het geen direct gevolg is van het wegvallen van Oekraïens graan." (ANP)

Oekraïne heeft op aandringen van de VS aanvallen op Rusland afgehouden. Dat schrijft de Washington Post op basis van de honderden geheime Amerikaanse overheidsdocumenten die onlangs werden gelekt.

Volgens de Amerikaanse krant was Kyrylo Budanov, het hoofd van de Oekraïense militaire inlichtingendienst, eerder dit jaar van plan om 'gedurfde aanvallen diep achter de vijandelijke linies' uit te voeren. Die plannen baarden Washington zorgen.

Zwarte Zee

Budanov instrueerde een van zijn officieren om "zich voor te bereiden op massale aanvallen op 24 februari ... met alles wat de inlichtingendienst had". Ambtenaren bespraken zelfs een aanval met behulp van TNT in de Zwarte Zeehavenstad Novorossiysk. Zo'n aanval zou goeddeels symbolisch zijn, maar aantonen dat Oekraïne in staat is om ver in vijandelijk gebied toe te slaan.

In Washington hield men in het geheim de plannen van de Oekraïners in de gaten. Het Witte Huis was al langer bang dat aanvallen op Rusland een agressieve reactie van het Kremlin zouden kunnen uitlokken.'

Relatie VS en Oekraïne 

Op 22 februari, twee dagen voor de verjaardag van de Russische inval in Oekraïne, stelde de CIA in een geheim rapport dat Oekraïense inlichtingendienst "op verzoek van Washington was overeengekomen om aanvallen op Moskou uit te stellen". Uit de documenten, die vrijkwamen bij het lek waarvoor onlangs een 21-jarig lid van de Nationale Garde werd opgepakt,  wordt niet duidelijk wie er precies tussenbeide is gekomen en waarom de Oekraïners ermee instemden zich terug te trekken.

De tussenkomst van de Amerikanen is illustratief voor de relatie tussen de VS en Oekraïne tijdens de oorlog. Oekraïne wil de strijd graag naar het thuisfront in Rusland brengen, maar wordt soms teruggehouden door de VS. Amerika probeert te voorkomen dat het conflict uitloopt op een rechtstreeks gevecht tussen Amerikaanse en Russische troepen.

Tactische kernwapens 

Sommige Amerikaanse functionarissen zien aanvallen op Rusland als zeer riskante operaties, vooral als daarvoor door de VS geleverde wapens gebruikt worden. De Russische president Vladimir Poetin zou die zo bedreigend kunnen vinden dat hij overgaat tot het gebruik van tactische kernwapens.

Oekraïense functionarissen zeggen al langer dat de VS feitelijk controle hebben over sommige militaire operaties. Kiev zal bijvoorbeeld doorgaans zijn geavanceerde, door de VS geleverde raketsystemen niet afvuren zonder bevestigde of door Amerikaanse militairen verstrekte coördinaten. Die worden verstrekt vanaf een basis in Europa, voor de nauwkeurigheid van de aanvallen te waarborgen en de artillerie te sparen. (Redactie Trouw)

De leider van de Russische Wagner Groep heeft gedreigd dat het huurlingenleger bij gevechten in Oekraïne geen soldaten meer gevangen zal nemen. In plaats daarvan zouden gevangen Oekraïense troepen allemaal worden gedood. "We zullen iedereen op het slagveld vernietigen," zei Wagner-baas Jevgeni Prigozjin zondag op Telegram.

De leider van het huurlingenleger dreigde hiermee als reactie op een vermeende onderschepte radioboodschap van Oekraïners waarin zij zouden praten over het doodschieten van gewonde Wagner-huurlingen. Prigozjin beschuldigde Kiev van schending van het internationaal recht.

Of de dreiging van Prigozjin ook uit zal lopen op een werkelijk bevel aan zijn troepen, is niet duidelijk. Tijdens het orthodoxe paasfeest werden er halverwege april nog Oekraïense gevangenen vrijgelaten, ook door de Wagner Groep.

De troepen van Prigozjin vechten naast het Russische leger in Oekraïne, nadat Rusland het buurland in februari vorig jaar was binnengevallen. De Wagner Groep, bestaande uit veel voormalig gevangenen, vecht vooral in het gebied rondom Bachmoet, waar al maanden een hevige strijd gaande is. (ANP)

Polen bouwt een van de sterkste legers van Europa. Volgens de Poolse minister van Defensie Mariusz Blaszczak is zijn land op weg om binnen twee jaar de sterkste defensie van de regio te hebben.

Blaszczak deed die uitspraak op een campagne-evenement in de stad Wolomin, net buiten Warschau, waar zijn partij Recht en Rechtvaardigheid de verkiezingscampagne aftrapte. De minister, die ook vicepremier is, zei dat die militaire macht er alleen komt als zijn partij aan de macht blijft.

"Als de kiezers, als het volk, ons nog een termijn geeft, dan kunnen we elkaar hier in Wolomin over twee jaar weer ontmoeten en ik kan u laten zien dat het Poolse leger het sterkste landleger in Europa zal zijn", zei hij.

De door Recht en Rechtvaardigheid geleide regering in Warschau is een van de trouwste politieke en militaire supporters van Oekraïne. Het Navo-lid voorziet zijn buurland niet alleen van tanks, gevechtsvliegtuigen en grote hoeveelheden ander wapentuig, maar breidt ook zijn eigen leger krachtig uit en verhoogt de defensie-uitgaven. (Belga)

Onder invloed van de oorlog in Oekraïne zijn de defensie-uitgaven wereldwijd tot een recordhoogte gestegen. De uitgaven stegen met 3,7 procent tot 2,24 biljoen dollar (ongeveer 2 biljoen euro), zo staat in een rapport van het in Stockholm gevestigde vredesonderzoeksinstituut SIPRI.

Europa zag de grootste stijging van de militaire uitgaven in minstens 30 jaar (13 procent) als gevolg van de Russische invasie van Oekraïne vorig jaar februari. Het is voor het eerst sinds het einde van de Koude Oorlog in 1989 dat in Centraal en West-Europa 345 biljoen dollar (314 biljoen euro) werd besteed aan defensie.

Wereldwijd bleven de landen voor het achtste jaar op rij meer geld uitgeven aan het leger dan in het voorgaande jaar. De onderzoekers verwachten dat deze trend zich de komende jaren zal voortzetten, gezien de huidige veiligheidssituatie.

De onbetwiste leider in militaire uitgaven blijven de Verenigde Staten, gevolgd door China en Rusland, dat door de oorlog van de vijfde naar de derde plaats sprong. Het instituut tekent daarbij aan dat de Russische cijfers niet honderd procent betrouwbaar zijn vanwege de oorlogssituatie. Oekraïne boekte een stijging van 640 procent en staat nu op de 11de plaats. Vorig jaar stond het land nog 36ste.

Het jaarlijkse SIPRI-rapport wordt beschouwd als 's werelds meest uitgebreide verzameling van gegevens over de militaire uitgaven van landen. (Redactie)

De omgeving van de Oost-Oekraïense stad Charkiv is zaterdagavond getroffen door zeker vijf Russische raketten. Vooralsnog is alleen melding gedaan van schade aan civiele gebouwen, aldus lokale functionarissen.

Met het afschieten van drones en raketten op een grote verscheidenheid aan Oekraïense doelen probeert Rusland al maandenlang schade toe te brengen aan de infrastructuur in het land.

Volgens de regionale gouverneur Oleh Sinegubov werd een woonhuis in het dorp Kotliary, ten zuiden van Charkiv, geraakt door een raket, terwijl in de stad zelf een grote brand uitbrak na een raketinslag. (Redactie)

Volgens de leider van de Russische privémilitie Wagner, Jevgeni Prigozjin, heeft de zoon van Kremlinwoordvoerder Dmitri Peskov met zijn groep meegevochten in Oekraïne. Peskov, die een vertrouweling is van de Russische president Vladimir Poetin, zou Prigozjin zelf hebben gepolst over de deelname van zijn zoon Nikolaj aan de oorlog.

De leider van de Wagnergroep heeft Peskov naar eigen zeggen afgeraden om zijn zoon naar het reguliere Russische leger te sturen. Prigozjin heeft al vaker kritiek geuit op de slechte uitrusting en de ontoereikende opleiding en leiding van het leger.

Nikolaj Peskov, die lange tijd in Londen heeft gewoond en ook onder de naam Nikolai Choles bekend is, heeft zelf aan de Russische tabloid KP gezegd dat hij gediend heeft omdat hij dat als zijn plicht zag. In de krant staat ook een foto van de 33-jarige zoon van Dmitri Peskov in uniform. Hij zou ook een medaille gekregen hebben, al zeggen critici dat dit nog niet bewijst dat hij effectief aan de oorlog heeft deelgenomen.

Volgens Prigozjin werd de jonge Peskov in de buurt van Loehansk ingezet onder een valse naam, na drie weken training. Hij zegt dat hij zich gedurende zes maanden voorbeeldig gedroeg en bekritiseert het feit dat de meeste leden van de Russische elite hun kinderen uit de oorlog weghouden. "Hun ouders verbergen hen", aldus Prigozjin. (Belga) 

Letland heeft aangekondigd dat het wapens gaat leveren aan Oekraïne. Dat gebeurde na gesprekken op de Amerikaanse luchtmachtbasis in het Duitse Ramstein, waar een groep van een veertigtal bondgenoten de militaire steun aan Oekraïne coördineert. Ook Spanje belooft een tiental tanks.

Volgens het Letse ministerie van Defensie zullen alle Stinger-luchtdoelraketten van het Baltische land, lid van de EU en de Navo, aan Kiev worden geleverd. Daarnaast zullen in Letland meer Oekraïense soldaten worden opgeleid.

"Letland heeft gereageerd op het verzoek van Oekraïne om luchtverdedigingssystemen te leveren en heeft besloten Oekraïne te voorzien van alle Stinger-systemen die we nog hebben. We zullen ons best doen om ze zo snel mogelijk te leveren", aldus minister van Defensie Ināra Mūrniece. Zij gaf echter geen details over het aantal toestellen of een leveringsschema.

Ook Spanje heeft vrijdag de levering aangekondigd van zes van de tien Leopard 2 tanks, die volgens de Spaanse minister José Manuel Albares "binnen enkele dagen" zouden moeten worden geleverd. Een tweede levering van vier tanks volgt later. Het gaat om tien van de 109 Leopard 2A4 tanks die Spanje heeft en die van een ouder model zijn. Madrid beschikt ook over 239 nieuwere en krachtigere 2A6's, maar er is geen sprake om die over te dragen aan Oekraïne. (Belga)

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky heeft vrijdag gezegd dat zijn land "nieuwe militaire eenheden" aan het opbouwen is. Hij benadrukte verder dat de focus momenteel ligt op het heroveren van de bezette gebieden in Oekraïne.

"We bereiden actief nieuwe brigades en eenheden voor die zich aan het front zullen bewijzen", aldus de 45-jarige president in zijn dagelijkse videotoespraak. Hij zei ook dat zijn ontmoetingen met de generale staf gingen over het verschaffen van alle middelen om Oekraïne te bevrijden van de Russische bezetting.

"Iedereen in Oekraïne moet begrijpen dat de belangrijkste taak van de staat is om onze gebieden te bevrijden, onze grond en ons volk terug te nemen uit de Russisch gevangenschap", zei hij verder. "Het front heeft de hoogste prioriteit."

Verder bedankte Zelensky de westerse partners die Oekraïne helpen zich te verdedigen. "Hun vastberadenheid komt volledig overeen met de feitelijke situatie en behoeften op het slagveld", zei de president. (Belga)

De 21-jarige man die ervan wordt verdacht geheime militaire documenten te hebben gelekt, begon daar mogelijk al aan het begin van de oorlog in Oekraïne mee. The New York Times schrijft dat Jack Teixeira niet alleen al langer dan eerder gedacht informatie online deelde, maar dat hij dat ook in een tweede, grotere chatgroep deed.

De krant constateert dat een profiel dat overeenkomt met dat van Jack Teixeira al in februari 2022 geheime inlichtingen deelde op berichtendienst Discord. De groep aan wie hij de documenten stuurde, had zo'n zeshonderd leden. Zij zagen informatie over onder meer het aantal doden in Oekraïne, spionnenagentschappen in Moskou en de aard van de hulp die was aangeboden aan Oekraïne. In de berichten beweert de afzender dat de documenten afkomstig zijn van de NSA, de CIA en andere inlichtingendiensten.

Teixeira, die als techspecialist bij de Amerikaanse luchtmacht werkte, werd vorige week opgepakt en aangeklaagd voor het lekken van geheime militaire documenten. De aanklacht gaat over het delen van die informatie in een Discordgroep die uit vijftig leden bestond. Het is volgens The New York Times niet duidelijk of de autoriteiten ervan op de hoogte zijn dat hij ook documenten deelde in de grotere groep. (ANP)

Russisch-gezinde oligarchen en anderen die proberen de onafhankelijkheid of democratie in Moldavië te ondermijnen, kunnen straks gemakkelijker worden gestraft door de EU. De 27 lidstaten hebben ingestemd met een nieuw sanctie-arsenaal dat speciaal op hen mikt, zeggen hoge EU-diplomaten.

De pro-westerse regering in Moldavië waarschuwt al geruime tijd dat Rusland zou azen op het land, dat ligt ingeklemd tussen Oekraïne en Roemenië. Daarvoor zou Moskou bijvoorbeeld de Moldavische zakenmagnaat Ilan Sjor inschakelen, die bijvoorbeeld Moldaviërs zou betalen om de straat op te gaan tegen de regering.

De EU kan mensen als Sjor tot dusver alleen strafmaatregelen opleggen als ze bijvoorbeeld de mensenrechten schenden, de Russische oorlog tegen Oekraïne steunen of sancties tegen Rusland ontduiken. Personen of organisaties tegen wie de nieuwe, op Moldavië toegesneden sancties straks in stelling worden gebracht kunnen bijvoorbeeld niet meer bij in de EU ondergebracht vermogen. Ook mogen Europese bedrijven en burgers geen zaken meer met hen doen. Gestrafte personen zouden de unie niet meer in mogen. (ANP)

Duitsland en Polen gaan een werkplaats openen waar Leopard-tanks worden gerepareerd die gebruikt zijn door het Oekraïense leger in de strijd tegen de Russen. De Duitse minister van Defensie Boris Pistorius zegt dat de plek voor de kapotte tanks in Polen komt te liggen. De bondgenoten van Kiev kwamen samen op de militaire basis in het Duitse Ramstein en sloten daar een akkoord over de financiering van de reparaties.

Het opzetten van het reparatiepunt gaat volgens Pistorius tussen de 150 en 200 miljoen euro kosten. Na lang aandringen, beloofden westerse landen Oekraïne begin dit jaar tientallen moderne Leopard 2-tanks. Die zijn geproduceerd door Duitsland, dus veel regeringen moesten wachten op toestemming uit Berlijn voordat de levering kon beginnen. Oekraïense soldaten worden in Polen en Duitsland getraind in het gebruik van de Leopards.

Behalve Duitse, Poolse en Oekraïense vertegenwoordigers waren ook veel andere westerse defensieleiders naar Ramstein gekomen om het over verdere militaire steun aan Oekraïne te hebben. De Oekraïense president Volodymyr Zelensky vraagt zijn bondgenoten nu om gevechtsvliegtuigen en luchtafweer. Kiev hoopt daarnaast zo snel mogelijk lid te kunnen worden van de NAVO. (ANP)

Twee derde van de eerste munitie die de Europese Unie Oekraïne heeft beloofd is geleverd, zegt EU-buitenlandchef Josep Borrell. Het gaat vooral om de granaten voor zwaar geschut waar Oekraïne om zit te springen. "De EU doet er alles aan om te leveren, en wel snel", bezweert Borrell.

De EU-landen hebben Oekraïne toegezegd voor 1 miljard euro aan munitie te leveren die ze nog op voorraad hebben. Die zou er sneller kunnen zijn dan wapentuig dat nog moet worden gekocht. Oekraïne zou in de praktijk kunnen rekenen op munitie voor bijna het dubbele bedrag, omdat de lidstaten volgens afspraak meer leveren dan de EU vergoedt.

"Sinds 9 februari is meer dan 66 procent van de eerste 1 miljard euro geleverd", twittert Borrell. En "het werk aan gezamenlijke inkoop gaat door", verzekert hij over een tweede beloofde partij munitie. Over die vracht, die gezamenlijk door de EU-landen zou moeten worden aangekocht, groeit juist het ongeduld. Frankrijk ligt dwars, omdat het beter vastgelegd wil zien dat de granaten van Europese makelij moeten zijn. (ANP)

De Oekraïense regering zegt dat de situatie in Bachmoet "gespannen maar onder controle" is. Russische troepen proberen de stad in het oosten van Oekraïne al maanden in te nemen en hebben er inmiddels grote delen van veroverd.

Onderminister Hanna Maljar (Defensie) gaf op Telegram een korte update, vlak voordat het Russische ministerie van Defensie verklaarde dat Russische troepen vechten in het westen van Bachmoet. Alleen dat deel van de stad is nog in handen van het Oekraïense leger, dat vooralsnog weigert het gebied te verlaten.

De stad ligt door de aanhoudende strijd in puin en is nu vrijwel verlaten, terwijl er voor de Russische invasie zo'n 80.000 mensen woonden. De Russische strijdkrachten willen vanuit Bachmoet verder oprukken in Oost-Oekraïne, iets wat het Oekraïense leger koste wat het kost wil voorkomen. Daarnaast heeft de stad door de lang aanhoudende en bloedige gevechten veel symbolische waarde gekregen.

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky neemt deel aan de Navo-top in Litouwen komende zomer. "Ik ben blij dat hij de uitnodiging heeft aangenomen", zei Navo-chef Jens Stoltenberg vrijdag.

Stoltenberg, die Zelensky donderdag voor het eerst sinds de Russische inval van ruim een jaar oud in Kiev bezocht, zei eerder dat hij hoopte op de deelname van de Oekraïense president. Of Zelensky echt afreist naar de Litouwse hoofdstad Vilnius of via videoverbinding meepraat, laten ze nog in het midden. De president waagde zich sinds de invasie maar zelden over de grens.

Zelensky zei donderdag te hopen dat de top in Vilnius "historisch" wordt. Hij doelde daarmee op het versnellen van de toetreding van Oekraïne tot de westerse militaire alliantie, een vurige wens van Kiev. De Navo ziet volgens ingewijden geen ruimte voor spoedige aansluiting van het land, maar zal de kwestie wel "hoog op de agenda" zetten in Vilnius, verzekerde Stoltenberg.

In het Russische Belgorod zijn zeker drie mensen gewond geraakt nadat een Russisch gevechtsvliegtuig op de stad schoot, meldt de regionale gouverneur Vjatsjeslav Gladkov. Eerder maakten de Russische autoriteiten bekend dat het om een ongeluk ging. Belgorod ligt vlak bij Oekraïne.

Een Sukhoi SU-34, een supersonische jachtbommenwerper, vloog over de stad toen het toestel per ongeluk een wapen afvuurde. Dat heeft het Russische ministerie van defensie verklaard, aldus het Russische persbureau Tass. Hoe het ongeluk heeft kunnen plaatsvinden en wat voor wapen is gebruikt, is niet bekend.

Schade aan gebouwen 

Door de explosie is in een van de hoofdstraten van Belgorod een krater met een diameter van 20 meter ontstaan. Er ligt puin op straat en er is volgens de gouverneur schade aan vier auto's en drie gebouwen. Hij meldt ook dat een beschadigd appartementengebouw is ontruimd.

Vanuit de regio Belgorod worden soms aanvallen op Oekraïne uitgevoerd. Rusland en Oekraïne zijn nu ruim een jaar met elkaar in oorlog. Het Russische leger viel het buurland op 24 februari 2022 binnen en sindsdien vinden er ook explosies plaats bij brandstof- en munitiedepots in de Russische regio. Rusland geeft Oekraïne daar de schuld van, maar dat land ontkent. (ANP)

Voor het eerst sinds bijna een maand hebben de Russen weer droneaanvallen uitgevoerd op de Oekraïense hoofdstad Kiev. Ook andere gebieden in Oekraïne zijn aangevallen door gevechtsdrones. Of er slachtoffers vielen, is nog niet bekend.

Volgens de Oekraïense strijdkrachten konden acht van de tien aanvallen worden afgeslagen. In de nacht van donderdag op vrijdag ging in heel Oekraïne het luchtalarm af.

Bij de oorlog tegen het buurland gebruiken de Russen sinds afgelopen herfst gevechtsdrones van Iraanse makelij. (ANP)

Onder de in totaal 41,2 miljoen ton kolen die China in maart importeerde, waren volgens de meest recente Chinese douanegegevens ook recordaankopen van kolen uit Rusland en Mongolië. De Chinese regering heeft van energiezekerheid een prioriteit gemaakt nu de Chinese economie weer opengaat en de vraag naar brandstof toeneemt.

China kocht van Rusland 8,8 miljoen ton kolen, bijna drie keer zoveel als de hoeveelheid die het vorig jaar rond deze tijd afnam. Tegelijkertijd steeg de import van Russische ruwe olie eveneens naar een recordhoogte. De kolenimport uit Mongolië bedroeg 5,8 miljoen ton.

Sinds de oorlog in Oekraïne is Rusland uitgegroeid tot een belangrijke leverancier. Ruslands grootste thermische kolenmijn beloofde deze week om de export naar China dit jaar te verdrievoudigen om sancties elders te helpen compenseren. Het einde van de pandemie maakte bovendien vrijer verkeer van goederen over de grens met Mongolië mogelijk. (ANP)

De Duitse minister van Defensie Boris Pistorius vindt beperkte aanvallen van Oekraïne op Russisch grondgebied een acceptabele tactiek bij het afweren van de invasie van Rusland.

Het is in zo'n oorlog "volkomen normaal dat de aangevallen partij oprukt in vijandelijk gebied, bijvoorbeeld om aanvoerroutes af te snijden", zei hij donderdagavond tegen de Duitse omroep ZDF. "Zolang er geen steden, burgers of burgergebieden worden aangevallen, zal men dat noodzakelijkerwijs moeten accepteren."

Tegelijkertijd maakte Pistorius duidelijk dat het Westen in gedachten moet houden "hoe deze oorlog wordt uitgevochten" bij het nemen van beslissingen over wapenleveranties aan Kiev. "Als Oekraïne bepaalde soorten bommen eist die wereldwijd verboden zijn, dan moet je nee zeggen." (ANP)

Het Duitse leger stopt dit jaar met de inzet van de Duitse Patriot-luchtverdedigingssystemen in Polen en Slowakije, zegt een woordvoerder van het ministerie van Defensie. Volgens Berlijn wordt geprobeerd de beperkte militaire middelen zo goed mogelijk te gebruiken.

Volgens de woordvoerder zijn de landen op de hoogte gebracht van de plannen. De inzet in Polen zou in juni moeten eindigen, terwijl die in Slowakije tegen het einde van het jaar afloopt.

Berlijn bood aan om Patriot-eenheden naar Polen te sturen nadat twee mannen omkwamen door een verdwaalde Oekraïense raket die in november vorig jaar het Poolse dorp Przewodów trof. Het uitzenden van Patriots naar Slowakije kort na het uitbreken van de oorlog in Oekraïne was bedoeld om de oostflank van de Navo te versterken.

Tijdens de Koude Oorlog had Duitsland 36 Patriot-eenheden. Momenteel hebben de Duitse strijdkrachten de beschikking over elf Patriots. (ANP)

Een Russisch gevechtsvliegtuig heeft donderdag in de Russische stad Belgorod per ongeluk een explosie veroorzaakt en gebouwen beschadigd, aldus het Russische ministerie van Defensie. Dat meldt het Russische persbureau TASS. Plaatselijke autoriteiten rapporteerden een enorme explosie in de stad die dicht bij Oekraïne ligt.

Volgens het Russische ministerie van Defensie vloog een Sukhoi SU-34 over de stad toen het toestel per ongeluk een wapen afvuurde. Het ministerie zei niet om wat voor wapen het ging. De SU-34 is een supersonische jachtbommenwerper.

In een van de hoofdstraten van de stad werd een krater met een diameter van 20 meter geslagen. Twee vrouwen raakten gewond en vier auto's en vier gebouwen werden beschadigd, vertelde de regionale gouverneur. (ANP)

Nog geen maand na zijn benoeming stapt de Oekraïne-gezant van het kabinet alweer op. Ron van Dartel heeft in een boek uitlatingen gedaan over Oekraïne en Rusland die niet goed gevallen zijn. Hij besloot daarop direct terug te treden als gezant. Minister Liesje Schreinemacher (Buitenlandse Handel) respecteert het besluit.

Van Dartel wordt geciteerd in het boek 'Als je de lat lager legt ga je niet hoger springen' van Gerard Dielessen. Hij zegt daarin onder meer dat Oekraïners ook Russen zijn. "Dat moeten we niet vergeten. Dat is de realiteit." Ook zegt hij dat de steun voor de Russische president Vladimir Poetin groter is dan wordt gedacht. "Ook bij de Russen in de rest van Europa. Die zijn pragmatisch, passen zich aan."

Van Dartel was voor zijn pensionering werkzaam bij Buitenlandse Zaken. Hij was onder meer ambassadeur in Moskou, Belgrado en Warschau. Als gezant moest hij Nederlandse bedrijven helpen die zich willen inzetten voor de wederopbouw van Oekraïne. Er zal zo snel mogelijk een nieuwe gezant wordt gezocht, aldus minister Schreinemacher. (ANP)

Toetreding van Oekraïne tot de Navo staat hoog op de agenda van de Navo-top komende zomer, zegt Navo-chef Jens Stoltenberg. Hij verzekert het land, tijdens zijn eerste bezoek aan Kiev sinds Rusland vorig jaar binnenviel, dat Oekraïnes toekomst in de Navo ligt.

“Laat ik duidelijk zijn: Oekraïnes rechtmatige plaats is in de Euro-Atlantische familie”, zei Stoltenberg aan het eind van het verrassingsbezoek. “Oekraïnes rechtmatige plaats is in de Navo. En mettertijd zal onze steun jullie helpen om dit mogelijk te maken.”

Oekraïne streeft al langer naar het Navo-lidmaatschap, dat het land zou verzekeren van de onvoorwaardelijke steun van de Verenigde Staten en zijn dertig bondgenoten in de machtige westerse militaire alliantie. Sinds de Russische invasie van ruim een jaar geleden geldt toetreding des te meer als een zaak van levensbelang. De Oekraïense president Volodymyr Zelensky drong er bij Stoltenberg nog eens op aan snel werk te maken van de aansluiting van Oekraïne. (ANP)

Nederland en Denemarken kopen samen veertien Leopard 2A4 tanks voor Oekraïne. De tanks worden vermoedelijk volgend jaar aan Oekraïne geleverd, schrijft minister Kajsa Ollongren van Defensie aan de Tweede Kamer.

De gevechtstanks worden uit de voorraad van de Duitse industrie aangeschaft. Ze moeten eerst nog wel worden gemoderniseerd. De kosten bedragen ongeveer 165 miljoen euro en beide landen delen de kosten, aldus Ollongren.

Verder steunt Nederland met 260 miljoen euro twee initiatieven voor de gemeenschappelijke inkoop van 155mm artilleriemunitie. Defensie verwacht de helft van de kosten hiervan terug te krijgen van de Europese Vredesfaciliteit.

Defensie denkt dat met de Leopard 2A4 Oekraïne een 'overwicht' kan krijgen op het slagveld. "De grote vuurkracht, goede bescherming en snelheid van deze gevechtstank maakt dat mogelijk." Ook andere landen leverden dit type tank aan Oekraïne.

Het kabinet kondigde onlangs aan transparanter te willen zijn over de leveranties van militair materieel aan Oekraïne. Dat zou nodig zijn om draagvlak te behouden, maar geeft ook een signaal richting Oekraïne en Rusland. (ANP)

De Verenigde Staten sturen munitie en ander militair materiaal naar Oekraïne ter waarde van 325 miljoen dollar. Het nieuwe pakket is essentieel voor het versterken van het Oekraïense leger op het slagveld, aldus het ministerie van defensie in Washington.

Het gaat om munitie voor raketwerpers van het type Himars, raketten en granaten voor artillerie en tanks. Ook worden antitankmijnen en logistieke ondersteuningsvoertuigen verscheept.

Het gaat om de 36e levering uit voorraden van het Amerikaanse leger. (ANP)

Een video van het bezoek van Vladimir Poetin aan de bezette Oekraïense regio’s Cherson en Loehansk roept veel vragen op. Zo zei de president in een eerste versie van de video dat Pasen eraan komt. Maar als het bezoek inderdaad maandag plaatsvond, zoals het Kremlin zegt, was het orthodoxe paasfeest al gevierd. Nadat een Russische nieuwssite de ongerijmdheid had ontdekt werd de zinsnede uit het filmpje geknipt.

Lees hier verder.

Heineken laat weten een koper te hebben gevonden voor zijn Russische activiteiten en heeft bij plaatselijke autoriteiten toestemming gevraagd voor de verkoop van het onderdeel. Wie die koper is, maakte het bedrijf bij zijn kwartaalbericht niet bekend.

Het Nederlandse bierconcern zei kort na de Russische inval in Oekraïne vorig jaar Rusland te willen verlaten. De verkoop van het merk Heineken stopte toen in het land, maar de brouwer werkte wel door in het land met andere merken. Heineken wilde zijn onderdelen in Rusland verkopen, maar volgens het bedrijf maakten constant veranderende regels in het land het lastig om een deal te sluiten.

Eerder rekende Heineken erop honderden miljoenen euro's af te moeten schrijven bij de verkoop van zijn Russische activiteiten. Het is niet direct duidelijk hoe dat nu zit. "Als we goedkeuring hebben, delen we verdere details over de koper en de overeenkomst", schrijft Heineken bij zijn kwartaalresultaten. (ANP)

Lees ook: Weg uit Rusland, dat willen veel bedrijven wel. Maar hoe?

Boeren die gedupeerd zijn door de import van goedkoop Oekraïens graan kunnen nog eens 100 miljoen euro tegemoetzien, zegt de Europese Commissie. Die werkt ook aan preventieve maatregelen om te voorkomen dat de import van een aantal Oekraïense landbouwproducten Europese landbouwers schaadt.

Polen, Hongarije, Slowakije, Roemenië en Bulgarije klagen al langer dat hun boeren in de knel komen door de importen uit Oekraïne. Sinds de Russische invasie zijn die deels verschoven van Arabische en Afrikaanse landen naar de EU. De unie heeft de toegang vergemakkelijkt om Oekraïne te helpen.

Vorige maand trok de commissie al ruim 56 miljoen euro uit om benadeelde boeren te helpen. Maar dat stemde de gedupeerde landen nog niet tevreden. (ANP)

Lees ook: Zelensky bedankt Polen en hoopt op meer, in weerwil van Poolse boeren

Oekraïne heeft Patriot-luchtafweersystemen ontvangen, bevestigt defensieminister Oleksiy Reznikov op Twitter. In datzelfde bericht bedankt hij de Verenigde Staten, Duitsland en Nederland voor het nakomen van hun beloften over de levering van de mobiele verdedigingssystemen.

"Vandaag wordt onze prachtige Oekraïense lucht veiliger omdat Patriot-luchtverdedigingssystemen in Oekraïne zijn aangekomen", aldus Reznikov. Oekraïense militairen hebben volgens de minister hun best gedaan om de bediening zo snel mogelijk onder de knie te krijgen.

De VS, Duitsland en Nederland werken samen bij levering van Patriots, nadat Kiev meermaals om het zeer geavanceerde systeem had gevraagd om steden te beschermen tegen Russische luchtaanvallen. Nederland levert twee lanceerinstallaties en raketten, zo werd in januari bekend.

Duitsland maakte dinsdag al melding van de levering van een Patriot-systeem. (ANP)

Westerse landen die de import van Russische olie aan banden hebben gelegd in reactie op de invasie van Oekraïne, zijn daarna veel meer olieproducten gaan importeren vanuit landen die hun import van Russische ruwe olie juist hebben opgevoerd. Onderzoekers van het onafhankelijke Centre for Research on Energy and Clean Air (CREA) stellen die praktijk aan de kaak in een woensdag verschenen rapport.

De in Helsinki gevestigde denktank becijfert dat landen die een prijsplafond hebben ingesteld, zodat Moskou minder geld verdient, in de twaalf maanden na de invasie voor 42 miljard euro aan olieproducten hebben ingevoerd vanuit landen als China, Turkije, Singapore, de Verenigde Arabische Emiraten en India. Die landen zijn in het gat gedoken en juist meer Russische olie gaan afnemen, vaak tegen gunstige prijzen. Als ze van ruwe olie uit Rusland bijvoorbeeld benzine maken, mogen ze die gewoon verkopen aan westerse landen.

Volgens de onderzoekers wordt de Russische olie op die manier in feite witgewassen. Ze noemen het een "grote omissie die de impact van de sancties tegen Rusland kan ondermijnen". Lidstaten van de Europese Unie importeren volgens de onderzoekers veruit de meeste olieproducten vanuit de 'witwaslanden'. Die import had in het jaar na de invasie een waarde van 17,7 miljard euro. Het gaat dan bijvoorbeeld om benzine, diesel, vliegtuigbrandstof en stookolie.

Van de ruim 20 miljoen ton aan olieproducten die de EU in een jaar tijd importeerde uit de genoemde landen, neemt Nederland het grootste deel voor zijn rekening: 5,1 miljoen ton volgens het rapport. Dat is niet geheel verwonderlijk, gezien de dominantie positie van de haven van Rotterdam. (ANP)

Duitsland heeft een Patriot-verdedigingssysteem aan Oekraïne geleverd, meldt een Duitse overheidswebsite die de wapenleveranties van Berlijn aan Oekraïne bijhoudt.

Oekraïense militairen hebben al training gekregen in de bediening van het systeem van Duitse en Amerikaanse instructeurs. Dat gebeurde op een locatie in een Navo-lidstaat waar ook gezamenlijke oefeningen werden gehouden. 65 andere Oekraïense militairen hebben vorige maand een vergelijkbare training gehad in de VS.

Het mobiele Patriot-systeem, een van 's werelds meest geavanceerde luchtafweersystemen, kan worden gebruikt om vliegtuigen, ballistische raketten en kruisraketten onschadelijk te maken.

Ook Nederland en de Verenigde Staten hebben Oekraïne toegezegd een Patriot-systeem te leveren. De Nederlandse bijdrage behelst twee lanceerinrichtingen en een aantal raketten, maakte het ministerie van Defensie in januari bekend. (ANP)

Polen en Oekraïne hebben een deal gesloten over de doorvoer van Oekraïens graan. Afgelopen weekend verbood Polen nog de import van graan uit Oekraïne om zo eigen boeren te beschermen.

Volgens de Poolse landbouwminister Robert Telus komt er nu een systeem om ervoor te zorgen dat het graan door zijn land vervoerd kan worden, maar niet op de Poolse markt terechtkomt. Volgens Telus zullen die transporten worden gemonitord en verzegeld. 

De Poolse ontwikkelingsminister Waldemar Buda zei dat de deal vanaf vrijdag in werking treedt, maar dat een importverbod voor Oekraïense levensmiddelen voor verkoop in Polen wel in stand blijft. Naast graan staat ook onder meer honing uit Oekraïne op de lijst met verboden producten. (ANP)

De Europese Commissie overlegt woensdag met de vijf EU-landen die geen Oekraïens graan meer willen binnenlaten. De commissie werkt onder meer aan extra compensatie voor boeren in Polen, Hongarije, Slowakije, Roemenië en Bulgarije die gedupeerd worden door de instroom van het goedkope graan.

De vijf klagen al langer dat hun boeren in de knel komen door de importen uit Oekraïne. Sinds de Russische invasie zijn die deels verschoven van Arabische en Afrikaanse landen naar de EU, die de toegang heeft vergemakkelijkt om Oekraïne te helpen. (ANP)

De Doema, het Russische lagerhuis, heeft ingestemd met een aantal wetswijzigingen waarmee misdaden als hoogverraad zwaarder bestraft kunnen worden. De Russische regering gebruikt dergelijke aanklachten om critici het zwijgen op te leggen.

Wie wordt beschuldigd van hoogverraad kan in de toekomst een levenslange celstraf krijgen. Nu is de maximale straf hiervoor nog twintig jaar. Ook worden de maximumstraffen voor een aantal terroristische en sabotagemisdrijven verhoogd.

De Doema heeft ook ingestemd met een wet die "hulp bij de uitvoering van besluiten van internationale organisaties waarin Rusland niet deelneemt" strafbaar stelt. Dit lijkt een reactie te zijn op het arrestatiebevel dat is uitgevaardigd door het Internationaal Strafhof (ICC) in Den Haag tegen de Russische president Vladimir Poetin. Rusland is niet aangesloten bij het ICC.

De wetswijzigingen moeten nog worden goedgekeurd door het hogerhuis voordat Poetin de wetten in werking kan laten treden, maar dat wordt als een formaliteit beschouwd. (ANP)

Europa zal het moeilijk krijgen met het aanvullen van de gasvoorraden voor komende winter. Dat zegt het Russische staatsgasconcern Gazprom. Vanwege de oorlog in Oekraïne is Europa grotendeels afgestapt van Russisch aardgas. Dankzij het milde winterweer en een fors toegenomen import van vloeibaar gemaakt aardgas (lng) elders uit de wereld konden de voorraden voor afgelopen winter wel voldoende gevuld worden.

Gazprom stelt dat de gasvoorraden in Europa momenteel relatief laag zijn. Het bedrijf gaf verder aan dat Europa komende winter mogelijk niet opnieuw zal profiteren van relatief mild weer, wat dus leidt tot een groter gebruik om bijvoorbeeld woningen te verwarmen. Ook kan Europa meer moeite krijgen om aan voldoende lng te komen omdat de concurrentie op die markt toeneemt, aldus Gazprom.

"Het zal erg moeilijk worden, gezien de politiek gemotiveerde besluiten om de import van Russisch gas via pijplijnen te weigeren. De hoeveelheid beschikbaar gas op de Europese markt zal erg beïnvloed worden door concurrentie voor lng", aldus Gazprom in een bericht gepubliceerd op Telegram.

Europa is bezig meer terminals te bouwen voor de import van lng uit bijvoorbeeld de Verenigde Staten en Qatar. Ook worden duurzame energieprojecten versneld om zo de afhankelijkheid van energie uit Rusland tegen te gaan, terwijl ook flink wordt bespaard op gasverbruik. Dat zou moeten helpen om ook volgende winter zonder tekorten aan gas door te komen in Europa. (ANP)

De Russische oppositieleider Aleksej Navalni kan een nieuwe strafzaak tegemoetzien. De Kremlincriticus wordt verweten dat hij verantwoordelijk is voor wanorde in het gevangeniswezen, een vergrijp waar volgens zijn woordvoerder tot vijf jaar extra celstraf op staat. Navalni zit al een 11,5 jaar lange celstraf uit.

Het betreft de tiende strafzaak tegen de 46-jarige Navalni, meldt zegsvrouw Kira Jarmisj op sociale media. "Hij riskeert al 35 jaar gevangenisstraf, maar dat is niet genoeg voor Poetin; hij wil dat Aleksej voor altijd in de gevangenis zit en eist dat er nieuwe strafzaken tegen hem worden verzonnen met gebruik van totaal onmenselijke methodes."

De nieuwe zaak werd aangespannen nadat een medegevangene met zeer gebrekkige persoonlijke hygiëne in de cel van Navalni werd geplaatst, terwijl hij zelf afwezig was. De stank was zo erg dat Navalni later weigerde terug te gaan naar zijn cel.

Volgens ongeschreven regels van de gevangenis was hij verplicht de veroordeelde er met geweld uit te schoppen, aldus Jarmisj. Maar Navalni vertelde de bewakers volgens zijn woordvoerder dat hij dat niet zou doen omdat de betreffende gevangene geen blaam trof en de gevangenis hem als "instrument" gebruikte. (ANP)

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky is langs geweest bij militairen aan het front in het oosten van Oekraïne, meldt zijn kantoor. Dat bezoek vond dinsdag plaats in de stad Avdiivka.

Zelensky kreeg informatie over de stand van zaken en deelde er onderscheidingen uit. Hij bedankte de militairen voor hun inzet en wenste de strijdkrachten overwinningen en veel gezondheid toe. Omgekomen soldaten werden geëerd met een moment stilte.

De stad heeft tijdens de oorlog grote schade opgelopen. Voor de Russische invasie ruim een jaar geleden, woonden er in Avdiivka zo'n 30.000 mensen. Nu zouden dat er nog minder dan 2000 zijn. Avdiivka ligt in de regio Donetsk en op ongeveer 90 kilometer ten zuidwesten van de eveneens fel bevochten stad Bachmoet. (ANP)

De in Rusland opgepakte Amerikaanse journalist Evan Gershkovich blijft in voorlopige detentie. Hij had beroep aangetekend tegen zijn voorarrest, maar dat is dinsdag afgewezen door een rechtbank in Moskou.

De 31-jarige journalist van The Wall Street Journal werd op 29 maart opgepakt op verdenking van spionage en zit tot in ieder geval 29 mei in voorarrest. Hij kan bij een veroordeling tot twintig jaar celstraf krijgen. Gershkovich en zijn werkgever ontkennen dat er is gespioneerd, maar volgens het Kremlin is de Amerikaan op heterdaad betrapt, al is daar tot dusver geen bewijs over gedeeld.

De hoorzitting in de rechtbank van Moskou was deels toegankelijk voor de media, die Gershkovich voor het eerst zagen sinds de arrestatie. Hij werd in een hok met glazen wanden van de rest van de zaal gescheiden. Op beelden van voordat het vonnis werd uitgesproken, is te zien dat hij zijn armen over elkaar heen had geslagen en glimlachte.

De Amerikaanse regering stelt dat Gershkovich ten onrechte wordt vastgehouden en heeft zijn vrijlating tot een prioriteit gemaakt. Hij kreeg maandag bezoek van de Amerikaanse ambassadeur in Rusland. Zij maakte achteraf bekend dat de journalist zich goed voelt en zich sterk houdt.

Gershkovich, wiens ouders de Sovjet-Unie voor de VS verlieten, schrijft al ruim vijf jaar over Rusland. Hij was bezig met een artikel over de houding van de Russische bevolking jegens rekruteringspogingen van het huurlingenleger van de Wagner Groep, dat in Oekraïne voor Rusland vecht.

Egypte had bijna raketten aan Rusland geleverd, schrijft The Washington Post op basis van vijf documenten die zijn uitgelekt via de berichtendienst Discord. Een diplomatiek offensief van de Verenigde Staten zou echter een stokje voor die wapenlevering hebben gestoken, stelt de Amerikaanse krant. Egypte pauzeerde de plannen vorige maand en besloot in plaats daarvan artilleriemunitie voor Oekraïne te fabriceren.

Vorige week onthulde The Washington Post al dat de Egyptische president Abdel Fattah al-Sisi in februari met een geheim plan kwam om Rusland 40.000 raketten te leveren. Die onthulling werd gedaan na bestudering van de via sociale media gelekte documenten met geheime en gevoelige defensie-informatie over de oorlog in Oekraïne. Al-Sisi zou de plannen geheim hebben willen houden om "problemen met het Westen te voorkomen".

Volgens nieuwe documenten waar de Amerikaanse krant de hand op heeft weten te leggen, zou de Egyptische president begin vorige maand hebben besloten Moskou toch geen wapens te leveren. Amerika is volgens de krant de meest genereuze westerse bondgenoot van Egypte en voorziet het land van meer dan 1 miljard dollar (920 miljoen euro) aan militaire steun per jaar.

Dat de VS erin zijn geslaagd Egypte op andere ideeën te brengen is volgens de krant een "diplomatieke overwinning" voor de regering van president Joe Biden. In ruil voor de munitieproductie voor Oekraïne krijgt Egypte volgens de krant "geavanceerde Amerikaanse militaire items", zonder daarover verder in detail te treden.

Egypte heeft overigens ontkend raketten voor Rusland te produceren. (ANP)

De inspectie van schepen van en naar Oekraïense havens is maandag voor de tweede keer geblokkeerd, stelt de Oekraïense regering. De Oekraïners zeggen herhaaldelijk dat het stilleggen van de graandeal dreigt.

Rusland, Oekraïne, Turkije en de Verenigde Naties bereikten in juli een overeenkomst, waardoor Oekraïne graan kan blijven exporteren via de Zwarte Zee, ondanks de oorlog met Rusland. De controle van de schepen wordt aangestuurd door een coördinatiecentrum in Istanboel.

Vorige week lag de inspectie al een keer stil, vanwege onenigheid tussen de controleurs uit de verschillende landen. Na een dag zou de inspectie weer hervat zijn, maar volgens de Oekraïners hebben de Russen sinds 10 april de registraties van schepen stopgezet die door Oekraïense havens worden ingediend. Ook zouden maandag weer inspecties zijn geblokkeerd. De Russen zouden hun eigen plan trekken als het gaat om welke schepen er wel of niet worden geïnspecteerd, tot ongenoegen van de inspecteurs van de andere partijen.

De Amerikaanse ambassadeur in Oekraïne, Bridget Brink, lichtte op Twitter toe dat momenteel meer dan vijftig schepen bij de rivier de Bosporus, die grenst aan de Zwarte Zee, wachten op goedkeuring om naar Oekraïense havens te gaan om graan te laden: "Rusland probeert de economie van Oekraïne te wurgen en de voedselstroom te vertragen in plaats van zich aan de voorwaarden van zijn overeenkomst te houden."  (ANP)

De internationale gemeenschap heeft zich uitgesproken tegen de veroordeling van de Russische criticus Vladimir Kara-Moerza tot een kwart eeuw cel vanwege hoogverraad. De Commissaris voor de Mensenrechten bij de Verenigde Naties roept Moskou op Kara-Moerza "zonder uitstel" vrij te laten. De buitenlandchef van de EU noemde het vonnis "schandalig hard".

Volgens EU-buitenlandchef Josep Borrell laat de veroordeling van Kara-Moerza "wederom zien hoe het rechtssysteem politiek wordt misbruikt om activisten en alle stemmen die zich verzetten tegen de onwettige oorlog van Rusland tegen Oekraïne onder druk te zetten." Hij wees er ook op dat de rechtszaak niet voldeed aan internationale normen van eerlijke en openbare rechtspraak.

Ook nationale regeringen reageerden op de jongste zaak tegen de oppositie in Rusland. De Britse regering vindt dat Kara-Moerza, die ook de Britse nationaliteit heeft, onmiddellijk moet vrijkomen. De Russische ambassadeur in het Verenigde Koninkrijk is op het matje geroepen.

Het Duitse ministerie van Buitenlandse Zaken sloot zich aan bij de oproep tot onmiddellijke vrijlating. "Het proces tegen Vladimir Kara-Moerza laat zien hoe het Russische rechtssysteem tegen hem en veel van zijn landgenoten wordt gebruikt, en hoe de repressie in Rusland schokkende proporties aanneemt", zei een woordvoerder. (ANP)

Slowakije heeft alle beloofde straaljagers overgedragen aan Oekraïne. De eerste lading MiG-29-gevechtsvliegtuigen kwam eind vorige maand al aan, nu heeft het Slowaakse ministerie van Defensie alle dertien vliegtuigen gestuurd.

Slowakije is het tweede land dat besloot om straaljagers te leveren voor het Oekraïense leger. Ook Polen wil Kiev op die manier helpen in de oorlog tegen Rusland. Warschau heeft inmiddels acht MiG-29's geleverd, met nog zeker zes in aantocht.

Het Oekraïense leger maakt al gebruik van dit type gevechtsvliegtuigen uit de Sovjettijd en kan ze dus in principe direct inzetten zonder extra trainingen. (ANP)

Volgens Oekraïne maakt het Russische leger steeds vaker gebruik van Chinese onderdelen voor zijn gevechtsuitrusting. Dat zou blijken uit componenten die werden aangetroffen op het slagveld, zei Vladyslav Vlasiuk, een adviseur van de stafchef van de Oekraïense president.

'Omdat er vanwege de sancties die het Westen aan Rusland heeft opgelegd, geen Westerse onderdelen meer die kant op gaan, is het land genoodzaakt om die elders vandaan te halen en het is niet zo moeilijk te raden uit welk land. China natuurlijk', zo zei hij tijdens een videogesprek tegen persbureau Reuters.

China heeft herhaaldelijk ontkend militaire uitrusting naar Rusland te sturen. Maar volgens Oekraïense experts zijn er Chinese onderdelen aangetroffen in onder andere het navigatiesysteem van drones waarvoor eerder een Zwitsers systeem werd gebruikt. En Russische tanks bleken te zijn uitgerust met een Chinees vuurcontrolesysteem, waar voorheen een systeem van Franse makelij voor werd gebruikt.

Reuters kon de informatie niet onafhankelijk verifiëren, en kan evenmin met zekerheid zeggen of de genoemde componenten mogelijk bestemd zijn geweest voor niet-militaire doeleinden of wellicht naar Rusland zijn gekomen via een derde partij.

Op de vraag of Chinese bedrijven inderdaad onderdelen hadden geleverd aan het Russische leger, antwoordde een woordvoerder van het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken dat China 'door de eeuwen heen met allerlei landen handelsovereenkomsten heeft gesloten, met inbegrip van Rusland, op basis van gelijkheid en wederzijds voordeel'. 'En wat de export van militaire artikelen betreft, daarin blijft de positie van China voorzichtig en verantwoordelijk, dat is nooit anders geweest.'

Vlasiuk noemde onder andere de Chinese North Industries Group (Norinco), een Chinese wapenfabrikant, als één van de leveranciers. Een medewerker van het bedrijf zei desgevraagd echter dat het 'geen militaire onderdelen levert aan Rusland'. Het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken reageerde niet onmiddellijk op een verzoek om commentaar, aldus Reuters. (Redactie)

De oorlog in Oekraïne en de daaropvolgende sancties tegen Rusland hebben tot nu toe weinig effect gehad op het Nederlandse olieverbruik. Dat constateert het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) op basis van cijfers over vorig jaar.

Volgens het statistiekbureau heeft de raffinaderijsector in Nederland in 2022 nagenoeg evenveel olie verwerkt als in 2021. Het verbruik van benzine, diesel en lpg in het verkeer liep daarnaast slechts 1 procent terug. Een van de oorzaken hiervan is dat verschillende sancties die zijn ingesteld op de invoer van Russische olieproducten pas in december vorig jaar of februari dit jaar ingingen. Ook speelt mee dat Russische olie door raffinaderijen simpelweg vervangen werd door inkoop uit andere landen.

Het CBS merkt een duidelijke verschuiving in de loop van het jaar. Zo kwam er eind vorig jaar meer olie binnen uit Saoedi-Arabië, Irak en Kazachstan om het wegvallen van de maandelijkse Russische import te compenseren.

Verder heeft overheidsorgaan COVA vorig jaar een grote hoeveelheid diesel ingekocht en opgeslagen om mogelijke brandstoftekorten bij transport, landbouw en andere voor de samenleving belangrijke sectoren te voorkomen. De zogeheten strategische dieselvoorraden van Nederland zijn verdubbeld, en al die extra diesel is nog voor een groot deel uit Rusland gehaald. Ook andere strategische voorraden zijn volgens het CBS in omvang toegenomen.

In de petrochemische industrie is wel 15 procent minder olie verbruikt. Dan gaat het bijvoorbeeld om het omzetten van olie naar kunststof. Dit is het laagste verbruik sinds 2015. Volgens het CBS heeft dat een duidelijk aanwijsbare oorzaak. De fabrieken in deze sector zetten hun productie in de loop van vorig jaar namelijk op een lager pitje vanwege de hoge aardgasprijzen en gepland onderhoud. Daardoor zijn er ook enkele petrochemische processen tijdelijk stilgelegd. (ANP)

Rusland laat 130 Oekraïense gevangenen terugkeren naar hun thuisland, meldt Kiev. Zij zijn onderdeel van een ruil ter gelegenheid van het orthodoxe paasfeest. Hoeveel gevangenen terugkeren naar Rusland is niet bekend.

De Russische Wagner Groep publiceerde zondag ook een video van de chef Jevgeni Prigozjin die minstens honderd Oekraïense gevangenen vertelt dat ze vrijgelaten worden. De soldaten, sommigen gewond, gaan vervolgens een truck in om verplaatst te worden. "Ik hoop dat jullie niet opnieuw in onze handen vallen", zegt een van de Wagnerstrijders tegen hen voor ze weggaan.

Zowel Zelensky als Poetin heeft zondag een toespraak gehouden voor Orthodox Pasen. Zelensky ziet in de wederopstanding van Christus een symbool voor de Oekraïense overwinning in de oorlog. Poetin prees de rol van de Russisch Orthodoxe Kerk en ziet het paasfeest als een inspiratie voor hoop. (ANP)

Polen heeft zaterdag de invoer van graan en ander voedsel uit Oekraïne verboden. De maatregel heeft als doel om lokale boeren te beschermen tegen lage prijzen.

"Vandaag heeft de regering besloten tot een verordening om de invoer van graan in Polen en tientallen andere soorten voedsel te verbieden", zei Jaroslaw Kaczynski, voorzitter van regeringspartij Recht en Rechtvaardigheid. Naast graan, staat ook onder meer honing op de lijst met verboden producten.

Boerenprotesten Polen

Sinds de Russische invasie in Oekraïne gaat de graanexport uit Oekraïne via de Europese Unie naar andere landen. Door de oorlog zijn de traditionele routes over de Zwarte Zee geblokkeerd. Als gevolg van logistieke problemen, stapelde het graan zich echter op in Polen, waardoor de lokale prijzen omlaag werden gedreven. Dit leidde tot boerenprotesten en het aftreden van de Poolse minister van Landbouw.

Kaczynski stelt dat niet ingrijpen zou leiden tot een "verreikende crisis" in de landbouwsector. "We moeten de Poolse landbouw beschermen", zei hij tijdens een conventie van zijn partij.

De regeringsleider benadrukte dat Polen buurland Oekraïne blijft steunen. "We blijven, zonder ook maar de kleinste verandering, vrienden en bondgenoten van Oekraïne", aldus Kaczynski.

Oekraïne teleurgesteld

Het Oekraïense ministerie van Landbouwbeleid heeft zaterdag gezegd het besluit van Polen te betreuren. "Poolse boeren hebben te maken met een moeilijke situatie, maar we benadrukken dat Oekraïense boeren met de moeilijkste situatie te maken hebben", aldus het ministerie. Het ministerie stelde voor om in de komende dagen tot een nieuwe overeenkomst te komen, die beide partijen tevreden maakt.

Polen en verschillende andere landen in Centraal-Europa hebben de Europese Unie vorige maand al om hulp gevraagd om de lage prijs van Oekraïens graan tegen te gaan. (ANP)

Het Russische leger zegt dat de troepen van de Wagner Groep nog eens twee wijken hebben veroverd in de Oost-Oekraïense stad Bachmoet. De afgelopen dagen lijken de Russen de aanvallen te hebben opgeschroefd in de zwaar belegerde stad, volgens het Britse ministerie van Defensie.

Russische troepen proberen al maanden om Bachmoet in te nemen, maar uiterst langzaam boeken ze vooruitgang. Inmiddels hebben de Russen een groot deel van de stad in handen, maar in sommige westelijke gebieden van Bachmoet verzetten de Oekraïense soldaten zich nog.

Volgens de Britten werkt het huurlingenleger van de Wagner Groep de afgelopen dagen beter samen met het Russische leger en zijn ze daarom beter in staat om de Oekraïners terug te dringen. Wagner valt aan vanuit het centrum van Bachmoet, terwijl de Russische luchtmacht de operatie ondersteunt vanuit het noorden en het zuiden. (ANP)

Nederland steekt via de Wereldbank 100 miljoen euro in garanties voor financiering van agrarische bedrijven in Oekraïne en in bijvoorbeeld generatoren om het land door de komende winter te helpen. Die toezegging heeft minister Liesje Schreinemacher van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking gedaan bij de voorjaarsvergadering van de Wereldbank in Washington.

Volgens de bewindsvrouw gaat het om de eerste concrete invulling op het gebied van herstelsteun van de 2,5 miljard euro die Nederland eerder voor dit jaar aan Oekraïne heeft beloofd. De nadruk bij dat grote bedrag lag op militaire steun, maar Schreinemacher verzekert dat er ook goed naar andere steunmogelijkheden wordt gekeken.

"40 miljoen euro wordt specifiek ingezet voor agrarische bedrijven zodat zij nog dit seizoen graan kunnen kopen of landbouwmateriaal dat kapot geschoten is kunnen vervangen", legt ze uit. "Deze bedrijven gaan gewoon een lening aan met een lokale bank, maar omdat banken daar nu natuurlijk huiverig zijn met leningen komt er een garantie dat de bank ten allen tijden zijn geld terug krijgt. Dan is de bank ook geneigd sneller een lening te verstrekken." (ANP)

Door een Russische raketaanval op een appartementencomplex in de Oekraïense stad Slovjansk zijn zeker acht mensen om het leven gekomen, zegt de Oekraïense gouverneur van de regio Donetsk. Volgens de autoriteiten vielen er 21 gewonden. Reddingswerkers en medici zijn ter plaatse.

Gouverneur Pavlo Kyrylenko meldde op Telegram dat er mogelijk nog mensen onder het puin liggen. Een 2-jarig kind kon levend uit het verwoeste gebouw worden gehaald maar is onderweg in de ambulance alsnog overleden.

"De kwaadaardige staat toont opnieuw zijn essentie aan", schreef president Volodymyr Zelensky in een bericht met beelden van een beschadigd gebouw. "Gewoon mensen vermoorden op klaarlichte dag. Al het leven ruïneren, vernietigen."

De industriestad in het oosten van Oekraïne telde voor het begin van de oorlog ruim 100.000 inwoners. De stad ligt ten westen van de frontlinie en is in handen van het Oekraïense leger. Rusland, dat al vele maanden zijn energie steekt in het nabijgelegen Bachmoet, wil de stad graag inlijven. (ANP)

Het kabinet houdt voor dit jaar rekening met de komst van nog eens 47.500 ontheemden uit Oekraïne, als gevolg van de aanhoudende oorlog met Rusland. Dat meldt staatssecretaris Eric van der Burg (Asiel en Migratie) aan de Tweede Kamer. Het zou betekenen dat er eind dit jaar meer dan 135.000 Oekraïners in Nederland verblijven. Afgelopen januari waren er ongeveer 88.000 Oekraïners in Nederland.

Van der Burg ziet op dit moment nog geen aanleiding om meer plek vrij te maken dan de voorgenomen 90.000 plekken per 1 juli. Vanaf dan verwacht het kabinet ruim 111.000 Oekraïense vluchtelingen. Nu is er volgens het ministerie nog wat ruimte, aangezien 97,3 procent van de opvangcapaciteit bezet is.

De staatssecretaris benadrukt wel dat de prognose "aan vele externe factoren onderhevig is en daardoor erg complex blijft". Iedere twee maanden wordt gekeken of de prognose klopt en zo mogelijk moet worden bijgesteld. Op basis daarvan kan de opvangcapaciteit weer worden aangepast.

Op zijn wekelijkse persconferentie zei premier Mark Rutte dat "helaas niets erop wijst dat Poetin van plan is snel een einde te maken aan de Russische agressie tegen Oekraïne". De premier zegde toe Oekraïne bij te blijven staan, "op alle mogelijke terreinen". Van der Burg valt hem bij, en schrijft dat Nederland "zo lang als nodig bescherming biedt aan hen die de oorlog in Oekraïne ontvluchten".

Het kabinet bespreekt rondom de Voorjaarsnota wat het toenemende aantal vluchtelingen betekent voor de begroting. (ANP)

Oekraïnse strijdkrachten vinden steeds meer Chinese onderdelen in Russische wapens. Dat stelt Vladyslav Vlasiuk, een adviseur van president Volodymyr Zelensky. 

"In de wapens die we op het slagveld vinden treffen we voortdurend verschillende elektronica aan," zegt Vlasiuk. "De trend is nu dat we minder westerse onderdelen en meer onderdelen uit een ander, niet moeilijk te raden, land vinden. Dat land is China, natuurlijk" zei hij tijdens een videogesprek. 

China heeft sinds de Russische invasie in Oekraïne herhaaldelijk ontkend dat het militaire uitrusting naar Rusland stuurt. De invasie leidde tot westerse sancties, onder meer op het sturen van militaire technologie.

Volgens Oekraïense deskundigen werden er Chinese onderdelen gevonden in een navigatiesysteem van Orlan-luchtdrones, die eerder een Zwitsers systeem gebruikten. De experts zeggen ook Chinese onderdelen te hebben gevonden in Russische tanks. Daarvoor werden eerder onderdelen van Franse makelij gebruikt.

China, dat zich onlangs opwierp als bemiddelaar tussen Oekraïne en Rusland, heeft gezegd het conflict niet te willen verergeren. Het is van mening dat westerse wapenleveranties aan Oekraïne dat wel doen.

Vlasiuk beschrijft een 'voortdurende strijd' om eerst sancties tegen Rusland op te leggen en vervolgens de achterpoortjes te sluiten die Moskou zou vinden om ze te omzeilen. "We zien dat er veel voorbeelden zijn van derde landen die, gewild of ongewild, doorgaan met het ondersteunen van het omzeilen van sancties. (Reuters)

De export van Russische ruwe olie en petroleumproducten is in maart gestegen naar het hoogste niveau in bijna drie jaar, ondanks de westerse sancties tegen het land vanwege de invasie van Oekraïne. Dat meldt het Internationaal Energie Agentschap (IEA) in zijn maandelijkse oliemarktrapport.

Volgens het IEA bedroegen de totale olieverschepingen van Rusland gemiddeld 8,1 miljoen vaten per dag, een stijging met 600.000 vaten (van 159 liter) vergeleken met een maand eerder. Daarbij nam vooral de hoeveelheid geëxporteerde petroleumproducten toe. Rusland exporteert nu vooral veel olie naar bijvoorbeeld India en China vanwege de westerse sancties, zoals het olie-embargo van de Europese Unie en het prijsplafond op Russische olie.

Handelaren kunnen vanwege die sancties dan wel weer flink afdingen op de prijzen, wat dus zorgt voor druk op de olie-inkomsten voor Rusland. De olie-export leverde vorige maand 12,7 miljard dollar op voor Rusland. Dat is weliswaar 1 miljard dollar meer dan in februari, maar wel een daling van 43 procent vergeleken met een jaar eerder. Met de sancties wil het Westen de financiële middelen van Moskou voor zijn oorlog in Oekraïne beperken.

Het IEA schrijft verder in het rapport dat de productieverlagingen door de OPEC+ de kansen op een tekort op de oliemarkt in de tweede helft van dit jaar vergroten. De OPEC+ gaat de productie verder verlagen om zo de prijzen te stutten. Dat heeft al geleid door een flinke stijging van de olieprijzen in de afgelopen tijd. Het IEA zegt dat die hogere prijzen de inflatie weer kunnen aanjagen, met dus extra pijn voor consumenten, met name in armere landen.

De EU-landen zijn het eens geworden over de financiering van extra munitie voor Oekraïne. Er wordt 1 miljard euro uit de zogeheten Europese vredesfaciliteit vrijgemaakt voor de levering van munitie uit hun arsenalen, maakt EU-buitenlandchef Josep Borrell bekend.

Door het besluit om het wapenfonds opnieuw aan te spreken kunnen lidstaten die munitie uit bestaande voorraden doneren aan de Oekraïense strijdkrachten of bestellingen van dit voorjaar voorrang geven daar deels voor worden vergoed. Omdat ze ongeveer de helft terugkrijgen zou de maatregel goed zijn voor bijna 2 miljard aan artilleriemunitie.

De oorlog in Oekraïne is uitgemond in een slijtageslag en het land dreigt die te verliezen als zijn bondgenoten niet snel meer munitie sturen, vooral artilleriegranaten voor bijvoorbeeld de Nederlandse en Duitse pantserhouwitsers. Volgens Borrell “toont de maatregel de eensgezinde vastberadenheid van de EU aan om door te gaan met het steunen van het zelfverdedigingsrecht van Oekraïne tegen de meedogenloze Russische agressor”.

Het besluit maakt deel uit van een ‘driesporenbeleid’ om dreigende munitietekorten in Oekraïne aan te pakken. Zo zou nog eens een miljard uit hetzelfde wapenfonds moeten gaan naar de gezamenlijke inkoop van nieuwe munitie. Ook wil de EU de decennialang ingekrompen wapenindustrie helpen en aanmoedigen om de productie op te voeren. (ANP)

De Wikimedia Foundation, eigenaar van de online-encyclopedie Wikipedia, heeft donderdag van een Russische rechter een boete gekregen omdat het weigert informatie over de militaire inzet van Rusland in Oekraïne te verwijderen, meldt het persbureau Interfax. Volgens de rechtbank gaat het om "valse informatie" in de online-encyclopedie. De boete bedraagt omgerekend ruim 22.000 euro.

Het is niet de eerste boete die Rusland aan Wikipedia oplegt. Ook in februari en begin april van dit jaar werden al vergelijkbare boetes uitgedeeld, steeds vanwege informatie die volgens de Russen onjuist of extremistisch is. Er lopen volgens persbureau Reuters al twee hoger beroepen van Wikimedia tegen de boetes.

De Russische regering probeert sinds de inval in Oekraïne in februari 2022 de onafhankelijke informatie over de oorlog in het land te onderdrukken. Wikimedia zei bij een eerdere boete al dat de informatie waarover de Russische autoriteiten klagen goed is onderbouwd en in overeenstemming is met de Wikipedia-normen. (ANP)

Rusland moet het Oekraïense staatsgasbedrijf Naftogaz 5 miljard dollar betalen omdat dat land na de annexatie van de Krim in 2014 onrechtmatig bezittingen van Naftogaz heeft afgepakt. Dat heeft het Permanent Hof van Arbitrage in Den Haag bepaald, meldt Naftogaz zelf in een verklaring. Volgens het Oekraïense bedrijf is de uitspraak "een belangrijke overwinning op energiegebied".

Als Rusland de schadevergoeding, die omgerekend neerkomt op ruim 4,5 miljard euro, niet betaalt kan Naftogaz maatregelen nemen. Het Oekraïense staatsbedrijf heeft dan het recht om buitenlandse bezittingen van Rusland of Russische staatsbedrijven over te nemen.

De beslissing van het Permanent Hof van Arbitrage komt volgens Naftogaz neer op de grootste schadevergoeding die is toegekend vanwege de Russische onteigening van eigendommen op de Krim. Het Permanent Hof van Arbitrage bestaat sinds 1899 en beslissingen van de instelling zijn bindend. Er is geen beroep mogelijk. (ANP)

De persoon die geheime Amerikaanse overheidsdocumenten lekte, werkte op een militaire basis. De eerste documenten met gevoelige informatie over onder meer de oorlog in Oekraïne doken eind vorig jaar op in een besloten chatgroep op de berichtendienst Discord, schrijft The Washington Post. Ze werden daar gepubliceerd door een twintiger die de groep leidde en die zich OG noemde. Hij zei dat hij ze had meegenomen van zijn werk op de basis.

De krant baseert zich op gesprekken met twee leden van de chatgroep die zeggen OG's ware identiteit te kennen. De krant las berichten uit de chatgroep en analyseerde zo'n driehonderd foto's van geheime documenten die grotendeels nog niet elders gepubliceerd zouden zijn. Ook zegt de krant te beschikken over een stemopname, foto's en een video van OG.

Aanvankelijk tikte OG de stukken woord voor woord over en voorzag ze van commentaar, onder meer om het jargon van inlichtingendiensten uit te leggen. Omdat de andere leden in de groep de ellenlange berichten niet lazen en omdat het hem te veel tijd kostte, plaatste hij later foto's van geheime stukken. De twee groepsleden waarmee de krant sprak herkenden in sommige foto's op de achtergrond delen van de kamer waarin OG ook wel videoboodschappen voor hen opnam.

De chatgroep bestond volgens The Washington Post sinds 2020 en was alleen toegankelijk op uitnodiging. De ongeveer twintig leden, voornamelijk jongens en jongemannen, deelden een fascinatie voor "wapens, militaire uitrusting en God", aldus de krant. OG publiceerde er sinds eind vorig jaar enkele documenten per week, die van Discord hun weg vonden naar andere sociale media. (ANP)

Marokko krijgt het geavanceerde Himars-systeem aangeleverd van de Verenigde Staten. De vraag naar de Himars is groot, met name in Oekraïne, dat de raketartillerie met veel succes inzet tegen de Russen. Ondanks het schaarse aanbod krijgt Marokko er nu maar liefst achttien geleverd. Ook Nederland overweegt om Himars aan te schaffen.

Het Amerikaanse ministerie van buitenlandse zaken ging dinsdagavond akkoord met de wapendeal. Naast de Himars koopt het land tal van andere wapensystemen en munitie van de Amerikanen. Met de deal is ruim een half miljard euro gemoeid.

Opmerkelijk is dat de Himars-raketten voor Marokko een groter bereik hebben dan die van Oekraïne, dat al maanden vraagt om raketten met een groter bereik. De Amerikanen willen daar echter nog niet aan beginnen, uit vrees dat Kiev de Himars zal inzetten om doelen in Rusland te raken.

Bovendien willen de Amerikanen hun eigen voorraad Himars-raketten op peil houden. Die is door de leveranties aan Oekraïne al flink geslonken, omdat de productie van de wapens complex is en veel tijd vraagt. Er kunnen op dit moment in een jaar tijd slechts zestig van dergelijke lanceersystemen geproduceerd worden. (Ghassan Dahhan)

Lees het volledige verhaal hier

De 54-jarige Aleksej Moskaljov, wiens dochter een kritische tekening maakte over de oorlog in Oekraïne, wordt door Belarus uitgeleverd aan Moskou. De Rus uit Jefremov, 300 kilometer ten zuiden van Moskou, ontvluchtte eind maart zijn huisarrest, de grens over, naar Belarus.

Daags erna werd hij bij verstek veroordeeld tot twee jaar celstraf. Dit omdat zijn 13-jarige dochter in april vorig jaar op school een tekening maakte van raketten die afvlogen op een moeder en dochter onder een Oekraïense vlag, met daarop de Oekraïense leuze ‘Slava Oekrajini’ (Glorie aan Oekraïne), en ‘Nee tegen de oorlog van Poetin’. Dat was niet de bedoeling van de schoolopdracht: er was juist gevraagd om tekeningen die speciale militaire interventie in Oekraïne zouden ondersteunen.

De docent van het meisje stapte naar de veiligheidsdienst FSB, en uiteindelijk werd de man, die online zelf ook kritiek uitte op de oorlog, uit de ouderlijke macht ontzet. Zijn dochter werd in een weeshuis geplaatst en Moskaljov werd dus tot twee jaar cel veroordeeld. Hij werd vorige week, na twee dagen op de vlucht te zijn geweest, al opgepakt. Vermoedelijk kon hij worden getraceerd nadat hij zijn telefoon aanzette, schrijft The Guardian.

Dochter Masja zou inmiddels bij het weeshuis opgehaald zijn door haar moeder, aldus het Kremlin. (Joris Belgers)

Afgelopen week zijn online meerdere video's opgedoken waarin Oekraïense soldaten lijken te zijn onthoofd door Russische troepen. Op een opname liggen twee onthoofde lichamen van Oekraïense soldaten naast een vernietigd pantservoertuig. Of de soldaten al dood waren toen zij werden onthoofd is onbekend.

Een andere opname toont hoe een levende krijgsgevangene wordt vastgehouden en door een Russische soldaat met een mes wordt onthoofd. Afgaand op de groene vegetatie dateert deze opname volgens CNN van afgelopen zomer. De video wordt veelvuldig gedeeld op Russische Telegramkanalen.

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky heeft met een videoboodschap de internationale gemeenschap opgeroepen tot actie. "Dit toont wat Rusland is. We zullen niks vergeten. Niemand kan dit negeren." De Russische woordvoerder Dmitri Peskov spreekt van 'gruwelijke beelden' die 'onderzocht zullen worden'. (Redactie)

De inspectie van schepen die onder de graandeal Oekraïens graan exporteren is woensdag hervat, melden de Verenigde Naties. Het werk lag dinsdag stil vanwege onenigheid tussen de controleurs van Rusland, Oekraïne, Turkije en de VN.

De vier partijen waren betrokken bij de totstandkoming van het akkoord en controleren samen alle schepen van en naar Oekraïne, vanuit een coördinatiecentrum in Istanbul. Zij hebben volgens een VN-woordvoerder overeenstemming bereikt over de lijst met graanschepen.

Yurii Vaskov, de Oekraïense onderminister van Infrastructuur, sloeg dinsdag alarm omdat geen enkel schip kon doorreizen. Hij zei tegen de Britse krant The Guardian dat dit kwam doordat Russische functionarissen drie door Oekraïne aangemelde schepen van de lijst hadden geschrapt en de namen hadden ingediend van andere inkomende schepen uit de wachtrij van vijftig. (ANP)

Rusland heeft een test uitgevoerd met een intercontinentale raket, meldt het Russische ministerie van Defensie via staatspersbureau RIA. In de zuidelijke regio Astrachan, aan de Kaspische Zee, werd een ballistische langeafstandsraket afgevuurd vanaf een militair oefenterrein. De raket kwam zoals gepland terecht in een oefengebied in buurland Kazachstan, aldus het ministerie.

Sinds het begin van de Russische inval in Oekraïne in februari 2022 heeft Moskou al meerdere langeafstandsraketten getest. Op 25 maart maakte Rusland bekend dat het in Belarus tactische nucleaire wapens gaat stationeren. Het gaat dan om raketten die een korter bereik hebben dan intercontinentale raketten. (ANP)

De Wereldbank wil haar steentje bijdragen aan de toekomstige wederopbouw van Oekraïne na de Russische invasie, maar de kosten kunnen niet enkel worden gedragen door internationale financiële instellingen. West-Europese landen zullen moeten bijspringen, zei de president van de Wereldbank, David Malpass, dinsdag tijdens een bijeenkomst van het Internationaal Monetair Fonds (IMF) en de Wereldbank.

Malpass merkte in zijn toespraak op dat de Wereldbank na de Tweede Wereldoorlog een grote rol speelde bij de wederopbouw van de Europese staalindustrie. Een vergelijkbare rol zou de instelling in deze tijd kunnen spelen in Oekraïne. De omvang van de benodigde hulp noemde hij echter "ontmoedigend".

Volgens een recente schatting door de Wereldbank, de Verenigde Naties, de Europese Commissie en Oekraïne zelf is 411 miljard dollar (376,5 miljard euro) nodig om de economie van Oekraïne weer op te bouwen - oftewel 2,6 maal het verwachte bruto binnenlands product voor 2022.

De geschatte kosten zijn vooral zo hoog door de schade die de Russen hebben aangebracht aan de infrastructuur, in het bijzonder aan de elektriciteitsvoorziening, het wegennet en de spoorwegen, aldus Malpass.

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky spreekt de bijeenkomst van de Wereldbank woensdag per video toe. (ANP)

De deal die Oekraïne in staat stelt graan via de Zwarte Zee te exporteren, verkeert in ‘kritieke staat’ vanwege acties van Rusland, zegt de bewindsman die aan de kant van Oekraïne verantwoordelijk is voor het initiatief. Hij spreekt tegenover de krant The Guardian van een ‘onaanvaardbare’ blokkade.

De door de Verenigde Naties en Turkije bemiddelde overeenkomst loopt sinds juli. Vertegenwoordigers van Rusland, Turkije en de VN inspecteren schepen op weg van en naar Oekraïense havens, maar dinsdag vonden er geen inspecties plaats, zegt Yurii Vaskov, de Oekraïense onderminister van infrastructuur.

Oekraïne had drie graanschepen aangemeld, maar de Russen schrapten die en dienden namen van andere inkomende schepen uit de wachtrij van vijftig in, aldus Vaskov vanuit Kiev. Als gevolg daarvan heeft geen enkel schip zijn reis kunnen voortzetten, wat volgens Vaskov ‘de facto’ neerkomt op een blokkade.

Kiev heeft de schending van dinsdag met spoed aan de orde gesteld bij de VN en Turkije, voegde hij eraan toe. 

Rusland heeft herhaaldelijk zijn onvrede uitgesproken over de deal, onder meer omdat het bij zijn eigen export zou worden gehinderd door westerse sancties. Vorige maand zei Moskou de overeenkomst met slechts zestig dagen te verlengen, terwijl Oekraïne aanstuurde op het dubbele. (ANP)

In verschillende delen van Rusland zijn nieuwe massagraven ontdekt met lichamen van het huurlingenleger van de Wagner Groep, meldt de BBC. De Britse omroep zegt op de hoogte te zijn van zeven van dergelijke begraafplaatsen, met in totaal minstens 995 lichamen. Veel van hen zouden veroordeelden zijn geweest die er in ruil voor strafvermindering voor kozen in Oekraïne te vechten.

Lokale bewoners ontdekten deze maand twee niet eerder genoemde massagraven in Novosibirsk en bij Irkoetsk, aldus de Russischtalige editie van de BBC. Voorheen werden slachtoffers begraven in de buurt van waar hun familieleden wonen, maar dat zou inmiddels vaak in andere regio's gebeuren, zonder dat familie wordt ingelicht. Nabestaanden proberen het lichaam van hun overleden familielid te lokaliseren om hen thuis opnieuw te kunnen begraven, aldus de BBC. (ANP)

Onder voorzitterschap van Japan komt de G7, de groep van zeven rijkste industrielanden, woensdag in Washington bijeen. Op de agenda staat onder andere de crisis in Oekraïne, zo heeft de Japanse minister van Financiën Shunichi Suzuki dinsdag laten weten. Andere onderwerpen van gesprek zijn de wereldeconomie en de financiële markten.

Volgens Japanse ambtenaren is het doel van de bijeenkomst van de G7 om de solidariteit met Oekraïne te versterken, nieuwe toezeggingen te doen over financiële steun aan het land en vast te houden aan de sancties tegen Rusland. De G7 bestaat uit Groot-Brittannië, Canada, Frankrijk, Duitsland, Italië, de Verenigde Staten en Japan. (Redactie)

De Oekraïense regering heeft maandag een vermeende Amerikaanse afluisteroperatie tegen president Zelensky in twijfel getrokken. Presidentieel adviseur Michailo Podoljak zei op de Oekraïense televisie dat het overleg tussen het staatshoofd en het leger op een andere manier gebeurt dan beschreven wordt in de gelekte Amerikaanse vertrouwelijke documenten.

De relaties tussen Oekraïne en de westerse partners zijn niet in gevaar door de publicatie van de documenten, zegt hij. Ook vallen plannen voor een Oekraïens tegenoffensief niet in het water, want die worden continu bijgesteld, aldus Podoljak. Een bron dicht bij president Zelensky had eerder wel aan CNN verklaard dat Oekraïne zijn militaire plannen deels had aangepast vanwege de gelekte documenten.

Uit eerdere berichten was gebleken dat het Amerikaanse ministerie van Defensie over geheime documenten beschikte waaruit bleek dat Zelensky tijdens een overleg met legerverantwoordelijken in februari droneaanvallen had gesuggereerd tegen Russische legersites in de regio Rostov. Dat zou ertoe geleid hebben dat Washington Kiev niet wilde voorzien van langeafstandswapens.

"Wij zouden nooit zo abstract in een overleg bepalen om de Rostovregio te bombarderen", zo reageerde Podoljak. Tijdens een dergelijk overleg worden vooral prioriteiten gesteld en strategieën bepaald, zei hij. Podoljak voegde ook toe dat de informatie over de problemen met de Oekraïense luchtverdediging al bekend was. (Belga)

Rusland heeft Amerikaanse consulaire medewerkers nog altijd geen toegang verleend tot de eind vorige maand gearresteerde Wall Street Journal-verslaggever Evan Gershkovich, meldt het Amerikaanse ministerie van Buitenlands Zaken. Daarmee handelt Rusland volgens de Amerikanen in strijd met het internationaal recht.

Moskou heeft dit weekend Washington formeel op de hoogte gebracht van de aanhouding van Gershkovich, die al sinds 29 maart wordt vastgehouden op beschuldiging van spionage. "Op dit moment is het niet verlenen van toegang een schending van de verplichtingen van Rusland onder onze consulaire conventie", zei een woordvoerder van het ministerie. (ANP)

Lees ook: buitenlandse journalisten in Rusland vogelvrij, blijkt uit arrestatie Amerikaanse correspondent Gerhskovich

Twee Russen zijn in hun land veroordeeld tot negentien jaar cel voor het gooien van molotovcocktails naar een gemeentehuis, als onderdeel van hun protest tegen de oorlog in Oekraïne en de gedeeltelijke militaire mobilisatie.

Het betreft de zwaarste straf die tot nu toe is uitgedeeld voor dit soort aanvallen, waarvan er tientallen zijn geweest sinds Rusland Oekraïne binnenviel. De twee mannen zijn volgens staatspersbureau TASS schuldig bevonden aan het uitvoeren van een terroristische daad namens een georganiseerde groep. Zij ontkende hun daden niet, maar wel dat er sprake was van terrorisme.

De gedeeltelijke mobilisatie werd in september afgekondigd door president Vladimir Poetin, een half jaar na het begin van de Russische inval in Oekraïne. Een paar honderdduizend reservisten werden opgeroepen voor de strijd in Oekraïne. Dat leidde in Rusland tot een uittocht van mannen die niet wilden meevechten aan het front. (ANP/AFP)

De Belarussische president Aleksandr Loekasjenko heeft maandag beklemtoond dat hij van Rusland garanties wil dat zijn land wordt verdedigd als ware het Rusland in het geval het wordt aangevallen.

Belarus werkt al nauw samen met Rusland, ook militair. De twee hebben in 1999 een Uniestaat opgericht waarmee de twee buurlanden met elkaar verweven zijn. Ze zijn ook lid van een verband van voormalige Sovjetrepublieken, de Gemenebest van Onafhankelijke Staten. Het Russische leger viel Oekraïne ruim een jaar geleden aan vanuit Belarus. (ANP)

De situatie bij Bachmoet is moeilijk maar onder controle, meldt de commandant van de Oekraïense troepen in Oost-Oekraïne. Die zegt dat Rusland is overgestapt naar de zogeheten tactiek van de verschroeide aarde, waarbij alles van waarde wordt vernietigd.

Oekraïense militairen weerstaan volgens de commandant "heldhaftig" het Russische offensief. Ook zouden ze erin zijn geslaagd eenheden van het Russische huurlingenleger Wagner Groep uit te putten, zodat de vijand nu gedwongen is speciale troepen van de reguliere Russische strijdkrachten in te zetten.

Wagner-baas Jevgeni Prigozjin zei eerder dat zijn eenheden voortgang boekten in Bachmoet en dat de Oekraïense troepen het moeilijk hadden vanwege het wegvallen van aanvoerroutes. Zijn privéleger speelt een grote bij de strijd om inmiddels deels bezette Bachmoet, waar de bloedigste strijd plaatsvindt sinds het begin van de Russische invasie ruim een jaar geleden. (ANP)

De Oekraïense president Zelensky heeft zondag de hoop uitgesproken dat er binnen een jaar vrede is in zijn land. In een videoboodschap zei hij dat de gebeden om vrede gehoord worden en dat elke christelijke feestdag het land eraan herinnert dat het kwaad overwonnen kan worden. "De nederlaag van het kwaad komt dichterbij", zei hij.

Heel wat christenen in Oekraïne vierden zondag Pasen. Grote delen van de bevolking volgen echter de oude kalender van de Russisch-Orthodoxe Kerk, waarbij Pasen pas komende zondag plaatsvindt en het zondag Palmzondag was.

Zelensky hekelde in zijn videoboodschap de Russische raketaanvallen op Palmzondag. In Zaporizja, in het zuiden van het land, kwamen daarbij een man en een 11-jarig meisje om het leven. "Zo brengt een terreurstaat zijn Palmzondag door", zei de president. "Zo isoleert Rusland zich nog meer van de wereld en de mensheid."

Zelensky eindigde zijn videoboodschap met de hoop dat "Palmzondag volgend jaar kan plaatsvinden in vrede en vrijheid voor heel ons volk". Hij bedankte in zijn video ook de Oekraïners voor hun verzet tegen de Russische invasie en zijn bondgenoten in het buitenland voor de ondersteuning met wapens en munitie.

De oorlog in Oekraïne duurt al meer dan 13 maanden. Een overwinning van Rusland of Oekraïne is nog niet in zicht en er zijn ook geen plannen voor vredesonderhandelingen. (Belga)

Rusland zegt bij een raketaanval op de Oekraïense stad Zaporizja een depot te hebben vernietigd met 70.000 ton brandstof. Dat heeft het Russische ministerie van Defensie zondag verklaard.

Het ministerie zei verder dat het Russische leger ook een opslag met raketten, munitie en andere artilleriewapens in de regio had bestookt.

Eerder op de dag dag lieten de Oekraïense autoriteiten weten dat een 50-jarige man en zijn 11-jarige dochter werden gedood bij een Russische aanval op een woonhuis in dezelfde stad. De moeder kon worden gered. (Redactie)

Rond de dertig Oekraïense kinderen die naar Rusland waren gedeporteerd, zijn weer teruggehaald naar Oekraïne. De Oekraïense hulporganisatie Save Ukraine maakte dat zaterdag bekend.

De kinderen waren afkomstig uit de noordoostelijke regio Charkiv en zuidelijke regio Cherson en zijn tijdens de oorlog door de Russen meegenomen. Met de hulp van Save Ukraine zijn familieleden van de kinderen erin geslaagd om ze in Rusland op te sporen en mee terug te nemen.

Mykola Kuleba van Save Ukraine meldde dat het om de vijfde reddingsoperatie gaat van de organisatie. "Het was speciaal vanwege het aantal kinderen dat we konden terugbrengen en vanwege de complexiteit." De kinderen zaten in wat de Russen zomerkampen noemen. Sommige kinderen waren volgens Kuleba de afgelopen vijf maanden vijf keer naar een andere locatie in Rusland verhuisd.

Volgens Kiev zijn sinds de invasie naar schatting 19.500 kinderen naar Rusland gedeporteerd. Vorige maand vaardigde het Internationaal Strafhof in Den Haag een arrestatiebevel uit tegen de Russische president Vladimir Poetin en de Russische kinderrechtencommissaris Maria Lvova-Belova vanwege de illegale deportatie van Oekraïense kinderen. Rusland weerspreekt de beschuldigingen. (ANP)

Russische pogingen om het Oekraïense stroomnetwerk ernstig te beschadigen zijn "hoogstwaarschijnlijk mislukt", concludeert het Britse ministerie van Defensie in een update over de oorlog. Volgens de Britten zal de situatie rondom de energie voor de Oekraïners de komende maanden verder verbeteren vanwege de stijgende temperaturen. Volgens staatsenergiebedrijf Ukrenergo werd al 80 procent van het beschadigde hoofdnet geheel of gedeeltelijk hersteld.

Ukrenergo laat op het berichtenplatform Telegram weten dat 250 Russische raketten onderdelen van de energie-infrastructuur hebben geraakt sinds de start van de oorlog in februari vorig jaar. Dat leidde meermaals tot stroomuitval in heel Oekraïne, waardoor huishoudens onder meer voor langere periodes zonder verwarming zaten, terwijl temperaturen onder het vriespunt zakten. Volgens de Britten gaan de aanvallen op kleinere schaal door, maar hebben ze "hoogstwaarschijnlijk veel minder gevolgen".

Het vervangen en repareren van de energie-infrastructuur is een uitdaging voor de Oekraïense energiebedrijven. Zij krijgen daarbij steun van NAVO-landen. Volgens het energiebedrijf werden door Europese landen al vijfhonderd apparaten geleverd die nodig zijn om stroomcircuits te herstellen. (ANP)

De Oekraïense strijdkrachten lijken uit het centrum van de fel omstreden stad Bachmoet te zijn verdreven. Waarnemers van het Britse ministerie van Defensie berichtten dat Russische troepen en milities de westelijke oever van de rivier de Bachmoetovka helemaal hebben ingenomen. Het centrum van de stad ligt daar, tussen de rivier en de spoorweg in. De Russen staan volgens sommige waarnemers inmiddels al vlak bij het station.

Bachmoet is al geruime tijd vrijwel ingesloten. De bevoorrading van Oekraïense troepen is vrijwel uitsluitend mogelijk over een weg van Bachmoet naar het 10 kilometer westelijker gelegen Tsjasiv Jar. Maar die aanvoerroute dreigt volgens de Britse waarnemers voor de Oekraïners circa 4 kilometer ten noordwesten van de stad verloren te gaan door de opmars van Russische troepen en/of de huurlingen van de Wagner Groep.

Aan het begin van de week meldde de huurlingengroep al dat ze het gemeentehuis hadden ingenomen. Kiev zei dat nog om het pand werd gevochten. Het stadhuis staat in het centrum circa 300 meter van de rivier en een kilometer van het station. Ten westen van de spoorlijn zijn nog buitenwijken in handen van de Oekraïners. Kiev noemt de situatie in Bachmoet "moeilijk". (ANP)

De Oekraïense strijdkrachten lijken uit het centrum van de fel omstreden stad Bachmoet te zijn verdreven. Waarnemers van het Britse ministerie van Defensie berichtten dat Russische troepen en milities de westelijke oever van de rivier de Bachmoetovka helemaal hebben ingenomen. Het centrum van de stad ligt daar, tussen de rivier en de spoorweg in. De Russen staan volgens sommige waarnemers inmiddels al vlak bij het station.

Bachmoet is al geruime tijd vrijwel ingesloten. De bevoorrading van Oekraïense troepen is vrijwel uitsluitend mogelijk over een weg van Bachmoet naar het 10 kilometer westelijker gelegen Tsjasiv Jar. Maar die aanvoerroute dreigt volgens de Britse waarnemers voor de Oekraïners circa 4 kilometer ten noordwesten van de stad verloren te gaan door de opmars van Russische troepen en/of de huurlingen van de Wagner Groep.

Aan het begin van de week meldde de huurlingengroep al dat ze het gemeentehuis hadden ingenomen. Kiev zei dat nog om het pand werd gevochten. Het stadhuis staat in het centrum circa 300 meter van de rivier en een kilometer van het station. Ten westen van de spoorlijn zijn nog buitenwijken in handen van de Oekraïners. Kiev noemt de situatie in Bachmoet "moeilijk".

Geheime plannen van de Verenigde Staten en de Navo rond militaire steun aan Oekraïne zijn uitgelekt via sociale media, zeggen Amerikaanse regeringsbronnen tegen The New York Times.

Het Amerikaanse ministerie van defensie onderzoekt hoe de documenten op Twitter en Telegram zijn beland. Het zou gaan om de voorbereiding van een aankomend Oekraïens offensief tegen Rusland, in de vorm van onder meer overzichten van geplande wapenleveranties en troepenaantallen, aldus de Amerikaanse krant.

Volgens bronnen van The New York Times zijn de documenten op sommige plaatsen aangepast. Met name schattingen van Russische oorlogsdoden zouden naar beneden zijn bijgesteld, terwijl het aantal doden aan Oekraïense zijde wordt overschat. Dat zou erop kunnen wijzen dat Rusland achter de mogelijke desinformatiecampagne zit.

De Amerikaanse regering tracht de gelekte documenten verwijderd te krijgen, maar is daar tot dusver niet in geslaagd.

Eerder deze week lieten de VS weten met nieuwe militaire steun voor Oekraïne te komen, ter waarde van 2,6 miljard dollar (2,37 miljard euro). Het pakket bevat onder meer munitie voor door de VS geleverde raketwerpers van het type Himars. De documenten stellen onder meer hoe snel Oekraïne die Himars-munitie opgebruikt. (ANP)

Het kan kwaadschiks, maar ook goedschiks. Een ongetwijfeld verwoestende heroveringsoorlog om de Krim is niet per se nodig. Praten over teruggave van het Oekraïense schiereiland dat Rusland in 2014 illegaal heeft geannexeerd kan ook, zodra Oekraïne een sterke militaire uitgangspositie heeft. Lees hier meer.

De actie van Giro555 voor slachtoffers van het conflict in Oekraïne heeft in totaal bijna 184,5 miljoen euro opgebracht. Het is daarmee de op een na succesvolste actie ooit, melden de samenwerkende hulporganisaties van Giro555. De inzameling voor de slachtoffers van de tsunami in Azië in 2004 bracht met 208,3 miljoen euro het meest op.

Op 28 februari 2022 werd het gironummer geopend om geld op te halen voor de getroffenen van de oorlog, die vier dagen daarvoor was uitgebroken. De nationale actie liep tot en met vorige maand en was daarmee de langstlopende actie van Giro555.

Het opgehaalde geld wordt uitgegeven aan humanitaire hulp. Het gaat dan om het uitdelen van voedselpakketten en financiële bijdragen voor het kopen van voedsel, drinkwater, kleding en medicijnen. Ook is het geld bedoeld voor bijvoorbeeld het repareren van huizen, water- en elektriciteitsvoorzieningen, en voor tijdelijke behuizing, kinderopvang, traumazorg en ontmijning.

Giro555 is een initiatief van elf samenwerkende hulporganisaties, waaronder het Rode Kruis, Oxfam Novib en UNICEF. Ook is er een aantal gasthulporganisaties betrokken bij de Oekraïne-actie, zoals Dokters van de Wereld en PAX. (ANP)

Voor het eerst sinds de Russische invasie heeft de Oekraïense president Volodymyr Zelensky een officieel aangekondigd staatsbezoek afgelegd: woensdag bezocht hij Polen. 

In een land met een lange geschiedenis van Russische bezettingen is de sympathie voor de Oekraïense strijd groot. Maar er verschijnen wolkjes aan de strakblauwe lucht van de Pools-Oekraïense betrekkingen.

Die wolkjes waren de afgelopen weken afkomstig van Poolse boeren. Zij eisen een importstop op Oekraïense landbouwproducten.

Lees het artikel van Ekke Overbeek over de innige relatie tussen beide landen.

De brand die woensdag enige tijd woede in het Russische ministerie van defensie in het centrum van Moskou is naar verluidt kortsluiting. Er zijn geen gewonden gevallen, meldt persbureau Tass op gezag van de hulpdiensten. De brandweer kon het vuur snel blussen. (ANP)

In het Russische ministerie van defensie in het centrum van Moskou is brand uitgebroken, meldt persbureau Tass op gezag van de hulpdiensten. Over de oorzaak en eventuele slachtoffers is nog niets bekendgemaakt.

Op beelden die staatsmedia deelden, is een kleine rookpluim te zien die opstijgt vanuit het defensiehoofdkwartier aan de Znamenka-straat, niet ver van het Kremlin.

De Franse president Emmanuel Macron denkt dat China een grote rol te spelen heeft bij het bereiken van vrede in Oekraïne. Hij zei dat aan het begin van zijn driedaagse bezoek aan Peking, waarvan het hoogtepunt een overleg met de Chinese leider Xi Jinping is.

Macron zei tijdens een bijeenkomst van de Franse gemeenschap dat Frankrijk met China zal proberen te werken "in deze gedeelde verantwoordelijkheid voor vrede en stabiliteit" in Oekraïne. Volgens de president kan China een belangrijke rol spelen door zijn nauwe band met Rusland. Die twee landen trekken steeds meer met elkaar op.

Het bezoek van Macron aan China is zijn eerste in vier jaar tijd. Hij spreekt Xi donderdag tijdens een overleg met Europese Commissievoorzitter Ursula von der Leyen. Dat gesprek gaat naar verwachting vooral over Oekraïne. (ANP)

Elke dinsdag praat Jelle Brandt Corstius je bij over de oorlog in Oekraïne en de situatie in Rusland. In de nieuwe aflevering komt de Russische blogger aan bod, die om het leven kwam bij een explosie. 

Daarnaast gaat het over de eerste gevangenen van Wagner die terugkomen uit de strijd en de arrestatie van Amerikaanse correspondent Evan Gershkovich. Ook gaat Brandt Corstius in gesprek met Carlien Booij, mediaspecialist bij Beeld en Geluid, over de rol van propaganda in oorlogen door de jaren heen.

Polen is bereid alle MiG-29-gevechtsvliegtuigen die het bezit naar Oekraïne te sturen. De Poolse president Andrzej Duda zegt dat de afgelopen maanden al vier straaljagers zijn geleverd en dat er nu vier bij komen. Nog eens zes worden op dit moment klaargemaakt, maar in de toekomst zou Oekraïne misschien kunnen beschikken over alle 28 gevechtsvliegtuigen.

Naast Polen heeft ook Slowakije straaljagers toegezegd aan Kiev. Het zijn er dertien, waarvan er zeker vier al bij de Oekraïense troepen zijn aangekomen. Omdat het leger gebruikmaakt van hetzelfde type gevechtsvliegtuigen, kunnen de toestellen in principe meteen worden ingezet. (ANP)

De Navo-landen trekken meer geld uit voor de modernisering van het Oekraïense leger. Dat kondigde Navo-chef Jens Stoltenberg dinsdag aan na overleg met de 31 buitenlandministers van de alliantie. Sinds de Russische invasie heeft de Navo steevast benadrukt dat niet het bondgenootschap, maar individuele lidstaten Oekraïne overeind houden met militaire en andere hulp. Dat moest voorkomen dat de Navo in de oorlog werd meegezogen. Maar het bondgenootschap probeert nu toch meer collectief te doen.

Uit het fonds dat daarvoor wordt gebruikt, het zogeheten Ucap, worden geen wapens maar bijvoorbeeld trainingen, communicatiesystemen en materieel betaald. Navo-landen storten er 500 miljoen euro in. Nederland neemt 100 miljoen voor zijn rekening, werd maandag al duidelijk. Dat leverde Nederland en drie andere geldschieters complimenten op van de secretaris-generaal.

Het belang van deze hulp ligt voor minister Wopke Hoekstra van Buitenlandse Zaken met name in "het commitment van de Navo-landen als gezamenlijk instituut", zei hij na afloop van het overleg met zijn collega's. Tegelijkertijd blijft volgens hem overeind staan dat "de alliantie ervoor moet zorgen dat de Navo niet in oorlog raakt". (ANP)

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky krijgt een uitnodiging voor de NAVO-top in Litouwen komende zomer. "We kijken ernaar uit president Zelensky te ontmoeten op onze top in Vilnius", zei Navo-chef Jens Stoltenberg dinsdag.

Oekraïne wil graag lid worden van de westerse militaire alliantie, zeker sinds Rusland het land is binnengevallen. Maar toetreding is nog ver weg, erkennen vriend en vijand. Niettemin sprak Zelensky eerder op de dag de hoop uit dat de Navo-top in juli zijn land wat dichter bij het lidmaatschap kan brengen.

Of Zelensky in juli inderdaad in Vilnius aanschuift valt nog niet te zeggen. Sinds de oorlog uitbrak verliet hij Oekraïne slechts sporadisch. (ANP)

De Verenigde Staten komen met nieuwe militaire steun voor Oekraïne ter waarde van 2,4 miljard euro. Het pakket bevat onder meer munitie voor door de VS geleverde raketwerpers van het type Himars, raketten en granaten voor artillerie en tanks.

Verder wordt munitie voor Patriot-luchtverdedigingssystemen geleverd, evenals granaatwerpers, brandstoftankers, transportvoertuigen voor zwaar materieel en handvuurwapens, maakte het ministerie van Defensie in Washington bekend.

Het gaat om het 35e Amerikaanse steunpakket voor Oekraïne sinds augustus 2021. Sinds het begin van de oorlog in Oekraïne ruim een jaar geleden hebben de VS meer dan 35 miljard dollar militaire hulp aan Kiev toegezegd.

De Verenigde Staten blijven samenwerken met hun bondgenoten en partners om Oekraïne te voorzien in zijn behoeften op het slagveld, aldus het ministerie. (ANP)

Lees ook: Opinie van EU-buitenlandchef Josep Borrell: Samen munitie kopen voor Oekraïne helpt de vrede

De Mensenrechtenraad van de Verenigde Naties heeft ingestemd met een resolutie waarin ze eist dat Rusland stopt met de deportaties van Oekraïense kinderen en andere burgers naar Rusland of gebieden in Russische handen. Ook moet het land internationale organisaties toegang geven om hulp te verlenen aan deze mensen.

In de resolutie roept de raad Moskou op "een einde te maken aan de onwettige gedwongen verplaatsing en deportatie van burgers en andere beschermde personen binnen Oekraïne of naar de Russische Federatie". Ook wil het VN-orgaan dat Rusland informatie geeft over de burgers die met geweld zijn overgebracht.

Met de resolutie wordt ook het mandaat van de VN-commissie die verantwoordelijk is voor het onderzoeken van mensenrechtenschendingen in Oekraïne sinds de Russische invasie met een jaar verlengd.

28 van de 47 raadsleden stemden in met de tekst. Zeventien landen onthielden zich van stemming. China en Eritrea stemden als enige twee leden tegen.

Volgens Kiev werden tot eind februari 16.221 kinderen naar Rusland gedeporteerd. De VN-commissie kon die cijfers niet verifiëren.

Op 16 maart kwam de mensenrechtencommissie al met een rapport waarin ze de deportatie van kinderen een oorlogsmisdaad noemt. Een dag later vaardigde het Internationaal Strafhof in Den Haag een arrestatiebevel uit tegen de Russische president Vladimir Poetin vanwege de "illegale deportatie" van Oekraïense kinderen. (ANP)

Lees ook: 
* Hoe de Russische kinderombudsvrouw de deportatie van Oekraïense kinderen witwast
* Advocate documenteert kinderontvoeringen door Rusland. ‘Er is enorm veel bewijs’

Finland, dat dinsdag toetreedt tot de NAVO, heeft de bondgenoten volgens de alliantie nog niet gevraagd om straks troepen in het land te stationeren. Rusland, dat meer dan 1300 kilometer grens met Finland deelt, waarschuwt daartegen.

Permanente NAVO-bases in Finland zijn "tot dusver geen onderwerp van gesprek", zegt secretaris-generaal Jens Stoltenberg. Of die er ooit komen is aan Finland, onderstreept hij. Anders dan veel andere NAVO-landen heeft Finland na de Koude Oorlog zijn verdediging altijd op orde gehouden. Het staat volgens NAVO-bronnen zijn mannetje.

De NAVO is de afgelopen jaren wel meer gaan oefenen in Noord-Europa en is er ook meer aanwezig, aldus de NAVO-chef. Maar dat is volgens hem "slechts een antwoord" van de westerse militaire alliantie op het gedrag van Rusland. Dat trekt al jaren versterkingen samen in het noorden en het poolgebied, constateert de Noorse secretaris-generaal. "En we hebben ook gezien dat president Poetin bereid is de wapens op te nemen tegen buurlanden." Hij ziet "een patroon".

Nu Finland dinsdag volwaardig lid wordt van de NAVO is er in ieder geval "geen ruimte meer voor misrekeningen van Moskou over de bereidheid van de NAVO om Finland te beschermen", stelt Stoltenberg. Het land heeft voortaan de "onwrikbare" verzekering van de dertig andere lidstaten dat ze te hulp schieten als het wordt aangevallen.

De NAVO liet tegenstanders afgelopen decennia vaak gissen naar haar reactie op bijvoorbeeld aanvallen op Georgië of Oekraïne. Die onzekerheid zou afschrikkend werken, hoopte de alliantie. Maar sinds de Russische invasie in Oekraïne klinkt steeds luider dat die methode niet heeft gewerkt en de NAVO juist heel duidelijke taal moet spreken. (ANP)

De Russische kinderrechtencommissaris Maria Lvova-Belova ontkent schuldig te zijn aan de illegale deportatie van kinderen van Oekraïne naar Rusland. Zij is daar volgens het International Strafhof (ICC) in Den Haag samen met president Vladimir Poetin verantwoordelijk voor.

Tegen de twee zijn vorige maand arrestatiebevelen uitgevaardigd. Het ICC zegt informatie te hebben dat honderden kinderen uit weeshuizen en verzorgingstehuizen zijn meegenomen en dat een deel in Rusland is opgegeven voor adoptie.

De kinderrechtencommissie zegt van het ICC, dat niet door Rusland wordt erkend, geen gegevens over de zaak te hebben ontvangen en dat het niet duidelijk is waar de beschuldigingen op zijn gebaseerd. Lvova-Belova stelt dat er altijd toestemming wordt gevraagd aan de ouders en dat altijd wordt gehandeld in het belang van het kind. Mochten er problemen zijn met bepaalde families, dan is Lvova-Belova naar eigen zeggen bereid om te helpen bij het oplossen ervan.

De commissaris zegt dat Rusland sinds de invasie in Oekraïne meer dan 5 miljoen vluchtelingen uit de Oost-Oekraïense regio's Donetsk en Loehansk heeft opgevangen. Onder hen zouden 730.000 kinderen zijn. Zij zouden samen met hun ouders of voogden naar Rusland zijn gekomen. Er zijn volgens haar geen gevallen bekend waarbij een kind werd gescheiden van familie en werd overgebracht naar een pleeggezin. (ANP/Reuters)

De Russische president Vladimir Poetin heeft toestemming gegeven om 94,8 miljard roebel (1,1 miljard euro) over te maken aan Shell voor zijn aandeel in het grote olie- en gasproject Sakhalin-2 in Rusland. Dat meldt de Russische krant Kommersant op basis van bronnen. Shell was eerder mede-eigenaar van dit project.

De toestemming voor de overboeking is volgens de bronnen aan het Russische gasbedrijf Novatek gegeven. Poetin besloot vorig jaar per decreet dat alle rechten in het winningsproject voor vloeibaar gemaakt aardgas (lng) en olie overgingen naar een nieuwe Russische onderneming. Shell bleef met lege handen achter na de ingreep van het Kremlin.

Voorheen bezat Shell 27,5 procent van Sakhalin-2, maar het bedrijf schreef dit belang volledig af. Dat kostte het Britse olie- en gasbedrijf 1,6 miljard dollar. Shell maakte vlak na de Russische inval in Oekraïne bekend volledig te vertrekken uit Rusland. (ANP)

De Oekraïense havenstad Odesa is in de nacht van maandag op dinsdag getroffen door een Russische drone-aanval, zo melden de lokale autoriteiten. Over de omvang van de schade is nog niets bekend.

Volgens de Oekraïense luchtmacht zouden er 17 drones van Iraanse makelij zijn afgevuurd, waarvan de Oekraïense luchtverdedigingstroepen er 14 wisten te onderscheppen en onschadelijk te maken. Het hoofd van het militaire bestuur van het Odesa-district, Yuriy Kruk, waarschuwde dat er een tweede golf van aanvallen zou kunnen volgen.

Odesa was vóór het uitbreken van de Russische invasie in 2022 een favoriete vakantiebestemming voor veel Oekraïners en Russen. Sinds het begin van de oorlog is Odesa echter al herhaaldelijk gebombardeerd door het Russische leger. De havenstad ligt strategisch en is belangrijk voor de uitvoer van graan.

In januari plaatste Unesco het historische centrum van Odesa op de lijst van Werelderfgoed in gevaar. Daartoe besloot de VN-organisatie nadat Oekraïne delen van de stad, vaak de parel van de Zwarte Zee genoemd, in oktober had voorgedragen als werelderfgoed. (Redactie)

De Russische minister van Buitenlandse Zaken Sergej Lavrov vindt dat het Westen probeert om Rusland en China "uit elkaar te drijven". In een interview met Russische staatsmedia zegt Lavrov dat China en Rusland juist "schouder aan schouder staan". Beijing roept bij hem een "gevoel van kameraadschap" op, aldus Lavrov.

In het dinsdag gepubliceerde interview zegt de Russische buitenlandminister ook dat de Europese Unie zich vijandig heeft opgesteld en Rusland is "kwijtgeraakt". Lavrov zegt verder dat Rusland "hard op zal treden" als dat nodig is.

De Chinese president Xi Jinping bezocht zijn Russische collega Vladimir Poetin vorige maand. Dat maakte volgens EU-kopstuk Ursula von der Leyen duidelijk hoezeer Moskou afhankelijk is geworden van China. "Het is helder dat China Poetins zwakheid ziet als een manier om zijn invloed op Rusland te vergroten", stelde de voorzitter van de Europese Commissie eind vorige maand. (ANP)

De Russische president Vladimir Poetin heeft de bij een aanslag gedode Russische militaire blogger Vladlen Tatarsky postuum onderscheiden. De uiterst fanatieke voorstander van de oorlog tegen Oekraïne kwam zondag om het leven door een bomexplosie tijdens een bijeenkomst in een café in Sint-Petersburg.

Tatarsky is de Orde van Moed toegekend voor de moed en dapperheid die hij heeft getoond bij de uitoefening van zijn professionele taken, maakte het Kremlin bekend.

Volgens de Russische justitie zit de Oekraïense geheime dienst achter de aanslag, met hulp van aanhangers van de gevangen Russische oppositieleider Aleksej Navalny. Tatarsky had ruim 560.000 volgers op het sociale medium Telegram en hij was een van de invloedrijkste militaire bloggers in het land. De politie hield al een vrouw aan. (ANP)

Wie was de opgeblazen Vladlen Tatarsky en waarom was hij een doelwit? Lees hier ons profiel van de voormalig oorlogsblogger.

Nederland stuurt een hulppakket van 274 miljoen euro naar Oekraïne, melden ministers Liesje Schreinemacher (Ontwikkelingssamenwerking) en Wopke Hoekstra (Buitenlandse Zaken). Hiervan gaat 180 miljoen euro naar humanitaire hulp, landbouw en herstelwerkzaamheden. Het resterende bedrag wordt gebruikt om de strijdkrachten te ondersteunen, overigens zonder wapens te leveren.

Dit is het eerste Nederlandse hulppakket aan Oekraïne van dit jaar. Het wordt betaald uit de 2,5 miljard euro die eerder al is gereserveerd om het door oorlog geplaagde land in 2023 te ondersteunen.

Schreinemacher heeft tegelijk bekendgemaakt dat ze een speciaal gezant heeft aangesteld die de taak krijgt om het Nederlandse bedrijfsleven te betrekken bij de wederopbouw van Oekraïne. Deze taak is toebedeeld aan oud-diplomaat Ron van Dartel. (ANP)

Finland maakt vanaf dinsdag officieel deel uit van de NAVO. Het land treedt dan toe tot de westerse militaire alliantie en kan daarmee rekenen op haar bescherming.

"We zullen de Finse vlag voor het eerst hijsen hier op het hoofdkwartier", zei NAVO-chef Jens Stoltenberg. "Het zal een goede dag zijn voor de veiligheid van Finland, van Noord-Europa en van de NAVO als geheel." Ook Zweden, dat samen met Finland wilde toetreden maar nog op goedkeuring van Turkije en Hongarije wacht, wordt er veiliger op, aldus Stoltenberg.

De buitenlandministers van de NAVO-landen vergaderen dinsdag op het hoofdkwartier in Brussel. Het bondgenootschap viert op die dag ook zijn 74e verjaardag.

Finland vroeg bijna een jaar geleden het NAVO-lidmaatschap aan. De Russische invasie van Oekraïne had het land, dat juist heel lang uitdrukkelijk buiten militaire allianties bleef, op andere gedachten gebracht. "Het enige wat nu nog rest is wat morgen plaatsvindt", zei de secretaris-generaal. Turkije levert dan de ratificatiepapieren in, waarop ook Finland de laatste formaliteiten kan afronden en om 15.30 uur de Finse vlag op het hoofdkwartier wordt gehesen. (ANP)

Het Russische huurlingenleger Wagner Groep zegt Bachmoet "in juridische zin" te hebben veroverd. De leider van de groep, Jevgeni Prigozjin, liet zondagavond weten dat zijn troepen de Russische vlag hebben gehesen op het gemeentehuis van de Oost-Oekraïense stad, die al maandenlang het middelpunt vormt van felle gevechten

"Vanuit een juridisch oogpunt is Bachmoet ingenomen", aldus Prigozjin in een geluidsopname die hij deelde via Telegram. Daar deelde hij ook videobeelden waarop hij een Russische vlag vasthoudt met daarop een eerbetoon aan de militaire blogger Vladlen Tatarski, die eerder zondag omkwam bij een bomaanslag in een café in Sint-Petersburg.

"De commandanten van de units die het gemeentehuis en het hele centrum hebben ingenomen zullen deze vlag uithangen", aldus Prigozjin. "Dit is het Wagner-privéleger, dit zijn de mannen die Bachmoet hebben ingenomen. Wettelijk gezien is het van ons."

Oekraïne heeft nog niet gereageerd op de claim van Prigozjin. (ANP)

Een bekende Russische militaire blogger is zondag omgekomen bij een bomexplosie in een café in Sint-Petersburg. Zeker zestien mensen raakten gewond bij de explosie in het centrum van de op een na grootste stad van Rusland, melden de autoriteiten.

Pro-Kremlinblogger Vladlen Tatarski heeft zich geregeld achter de Russische invasie in Oekraïne opgesteld. Het is onduidelijk of hij een doelwit was. Ook is onduidelijk wie er achter de ontploffing zit.

Het ministerie van Binnenlandse Zaken heeft de dood van Tatarski, wiens echte naam Maxim Fomin was, bevestigd. Hij had meer dan 560.000 volgers op Telegram en was een van de prominentste van de invloedrijke militaire bloggers.

Het café waar de bom ontplofte was ooit van Jevgeni Prigozjin, eigenaar van het Wagner-privéleger dat in Oekraïne voor Rusland vecht. De organisatoren van de bijeenkomst in het café, de Cyber Front Z-beweging, zeiden volgens lokale media in een reactie dat er veiligheidsmaatregelen waren genomen, maar dat die onvoldoende zijn gebleken.

Tatarski was een van de aanwezigen bij een ceremonie in september in het Kremlin waar de annexatie door Rusland van vier gedeeltelijk bezette regio's in Oekraïne werd afgekondigd. "We zullen iedereen verslaan, we zullen iedereen doden, we zullen iedereen beroven die nodig is. Alles zal zijn zoals we het willen", zei hij bij die gelegenheid.

Als Tatarski het doelwit was, zou het de tweede moord op Russische bodem zijn op een spraakmakende figuur die verband houdt met de oorlog in Oekraïne. Moskou beschuldigde de Oekraïense geheime dienst in augustus van de moord op Daria Doegina. Deze dochter van de ultranationalistische ideoloog Aleksandr Doegin kwam om bij een autobomaanslag. Kiev ontkende betrokkenheid, maar ook vanuit de VS kwamen berichten dat dat anders zou liggen.

Oekraïne heeft een twaalfpuntenplan opgesteld voor de Krim zodra het schiereiland is heroverd op Rusland. Het plan voorziet onder meer in de sloop van de in 2018 geopende brug die het schiereiland verbindt met het Russische vasteland.

Het schiereiland zal worden 'gezuiverd' van mensen die de Russische autoriteiten hebben bijgestaan sinds de inlijving van de Krim in 2014, schrijft Oleksiy Danilov, secretaris van de Oekraïense Nationale Veiligheids- en Defensieraad op Facebook. Medewerkers van de Russen en 'verraders' van de Oekraïense staat zullen in de tweede fase van het plan worden berecht. Russen die zich na februari 2014 op het schiereiland hebben gevestigd, moeten worden uitgezet en aankopen van onroerend goed worden nietig verklaard.

Verder komt er een grootschalig 'ontgiftingsprogramma' om de gevolgen van Russische propaganda ongedaan te maken, aldus Danilov. Politieke gevangenen, onder wie veel Krim-Tataren, moeten onmiddellijk worden vrijgelaten, zegt hij.

De Russische president Vladimir Poetin bezocht de Krim afgelopen maand, precies negen jaar nadat Rusland het schiereiland annexeerde. Sinds hij zijn leger in februari vorig jaar opdracht gaf Oekraïne binnen te vallen, zijn er een aantal explosies en droneaanvallen op de Krim gemeld waarbij Russische wapens en munitie zijn vernietigd, maar Oekraïne heeft die niet officieel opgeëist.

Oekraïne zegt nooit akkoord te zullen gaan met een vredesakkoord zonder dat de Krim wordt teruggegeven. Onder anderen de Franse president Emmanuel Macron heeft daar steun voor uitgesproken.

ANP

Oekraïne heeft een twaalfpuntenplan opgesteld voor de Krim zodra het schiereiland is heroverd op Rusland. Het plan voorziet onder meer in de sloop van de in 2018 geopende brug die het schiereiland verbindt met het Russische vasteland.

Het schiereiland zal worden 'gezuiverd' van mensen die de Russische autoriteiten hebben bijgestaan sinds de inlijving van de Krim in 2014, schrijft Oleksiy Danilov, secretaris van de Oekraïense Nationale Veiligheids- en Defensieraad op Facebook. Medewerkers van de Russen en 'verraders' van de Oekraïense staat zullen in de tweede fase van het plan worden berecht. Russen die zich na februari 2014 op het schiereiland hebben gevestigd, moeten worden uitgezet en aankopen van onroerend goed worden nietig verklaard.

Verder komt er een grootschalig 'ontgiftingsprogramma' om de gevolgen van Russische propaganda ongedaan te maken, aldus Danilov. Politieke gevangenen, onder wie veel Krim-Tataren, moeten onmiddellijk worden vrijgelaten, zegt hij.

De Russische president Vladimir Poetin bezocht de Krim afgelopen maand, precies negen jaar nadat Rusland het schiereiland annexeerde. Sinds hij zijn leger in februari vorig jaar opdracht gaf Oekraïne binnen te vallen, zijn er een aantal explosies en droneaanvallen op de Krim gemeld waarbij Russische wapens en munitie zijn vernietigd, maar Oekraïne heeft die niet officieel opgeëist.

Oekraïne zegt nooit akkoord te zullen gaan met een vredesakkoord zonder dat de Krim wordt teruggegeven. Onder anderen de Franse president Emmanuel Macron heeft daar steun voor uitgesproken. (ANP)

Zoals elk jaar worden in Rusland in de lente jonge mannen voor de dienstplicht van een jaar opgeroepen. Schout-bij-nacht Vladimir Tsimlianski van de generale staf zei dat 147.000 van de 700.000 dienstplichtigen voor half juli worden opgeroepen en dat ze niet naar Oekraïne zullen gaan. Later dit jaar volgt nog een oproepronde.

Voor het eerst maakt defensie volgens Tsimlianski gebruik van internet voor de oproepen. Waar dat niet mogelijk is blijft de oproep per post worden verstuurd. De oproepen gaan naar mannen in de leeftijd van 18 tot 27 jaar. Die hebben sinds vijftien jaar een dienstplicht van één jaar. Daarvoor was het langer.

Bij de Russische strijdkrachten werken naar schatting zeker 1,15 miljoen mensen, onder wie circa 830.000 actieve militairen. De inval in Oekraïne in februari 2022 heeft de Russische strijdkrachten op veel terreinen teleurgesteld. Jarenlange corruptie binnen de gelederen, achterstallig onderhoud van materieel en gebrekkige tactische en operationele samenwerking van legeronderdelen hebben de opmars doen vastlopen. Honderdduizenden Russen zijn sinds de invasie van Oekraïne naar het buitenland gegaan om de dienstplicht te ontlopen.

De Amerikaanse topmilitair Mark Milley denkt niet dat Oekraïne de oorlog dit jaar zal winnen. De Oekraïense president Volodymyr Zelensky wil alle Russische militairen uit het land verdrijven en dat wordt erg lastig, aldus de legerstafchef in een interview met nieuwssite Defense One.

In de bezette gebieden zitten volgens Milley honderdduizenden Russen. Over Zelensky's doel zegt hij dat het "niet onmogelijk is" om te bereiken. "Ik zeg alleen dat het een zeer moeilijk taak is." Kiev ziet het vertrek van het Russische leger als een voorwaarde voor vrede. Een wapenstilstand wordt als onacceptabel gezien, omdat Rusland dan nog steeds de controle heeft over delen van Oekraïne.

De Verenigde Staten zijn een van de belangrijkste bondgenoten van Oekraïne in de ruim een jaar durende strijd tegen Rusland. De Amerikanen leveren miljarden aan steun. Er zijn volgens Milley geen plannen om langeafstandsraketten van het type ATACMS te sturen. "We hebben er zelf relatief weinig van en we moeten ervoor zorgen dat we onze eigen munitievoorraden onderhouden." (ANP)

Het overgrote deel van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties maakt zich zorgen over het plaatsen van kernwapens in Belarus. Alleen Rusland, eigenaar van de kernkoppen, vindt dat er niets mis is met de plaatsing in het buurland. Rusland heeft een veto in de Veiligheidsraad, dus van een resolutie zal het niet komen.

De westerse landen die aanwezig waren bij de vergadering van de raad zien de kernwapens in Belarus als een bedreiging. "Dit is een klap voor de stabiliteit in Europa en de internationale vrede en veiligheid", zei de Franse ambassadeur. De vertegenwoordiger van het Verenigd Koninkrijk benadrukte dat Rusland niet geprovoceerd wordt, zoals Moskou beweert. "Niemand bedreigt Ruslands soevereiniteit".

Rusland vindt dat er geen verschil is tussen de aanwezigheid van Russische kernwapens in Belarus en Amerikaanse kernwapens in Europese NAVO-landen. China en Brazilië spraken zich in algemene zin uit tegen de verspreiding van kernwapens. Zelfs al zou het Kremlin zijn uitgelokt door het Westen, dan rechtvaardigt dat in de ogen van Brasilia deze actie nog niet. (ANP)

Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) heeft een vierjarig financieringspakket van 15,6 miljard dollar (omgerekend zo'n 14,4 miljard euro) voor Oekraïne goedgekeurd. Dat meldt een ingewijde aan persbureau Reuters. Daarmee ligt het besluit formeel vast, nadat het IMF en Oekraïne anderhalve week geleden een voorlopige overeenkomst had gesloten.

De lening is de eerste die het IMF doet aan een land in een actieve oorlog. Voorheen was het niet mogelijk om landen te hulp te schieten die met buitengewoon veel onzekerheden kampten, zoals een oorlog met een buurland. Maar inmiddels heeft het IMF de eigen regels aangepast.

De miljardensteun moet helpen bij het stabiliseren van de overheidsfinanciën, de wederopbouw en het economisch herstel. Op de lange termijn moet het geld ook helpen bij de toetreding tot de Europese Unie. Het IMF verwacht dat bondgenoten van Oekraïne met extra financiële hulp komen dankzij het nieuw pakket. (ANP)

De Amerikaanse president Joe Biden roept op tot de vrijlating van de in Rusland opgepakte journalist Evan Gershkovich. De Amerikaan blijft er voorlopig vastzitten op verdenking van spionage, in afwachting van zijn proces.

"Laat hem gaan", zei Biden toen hij in het Witte Huis vragen van de pers beantwoordde. Het Witte Huis had de arrestatie eerder al veroordeeld en waarschuwt Amerikanen niet naar Rusland af te reizen. Amerikaanse burgers in Rusland krijgen het advies het land voor hun eigen veiligheid te verlaten.

De 31-jarige journalist van The Wall Street Journal werd opgepakt in Jekaterinenburg, zo'n 1400 kilometer ten oosten van Moskou waar hij nu wordt vastgehouden. Zijn voorarrest duurt tot en met 29 mei, maar kan nog worden verlengd. Gershkovich kan worden veroordeeld tot maximaal twintig jaar cel. De details van zijn zaak zijn niet openbaar gemaakt. (ANP)

Russische en Belarussische tennissers mogen komende zomer weer deelnemen aan Wimbledon, onder neutrale vlag. De spelers uit beide landen werden tijdens de afgelopen editie geweerd vanwege de oorlog in Oekraïne.

Als gevolg van het weren van de Russen en Belarussen besloten de tennisbonden ATP en WTA vorig jaar geen punten toe te kennen op Wimbledon.

Het grandslamtoernooi in Londen wordt van 3 tot en met 16 juli gespeeld. (ANP)

De atleten van Oekraïne hebben donderdag officieel de opdracht gekregen om wedstrijden met sporters uit Rusland of Belarus te boycotten. Dat heeft het Oekraïense kabinet beslist, zo maakte kabinetsminister Oleh Nemchinov bekend. Het besluit geldt voor alle wedstrijden, met inbegrip van de kwalificatietoernooien voor de Olympische Spelen van 2024 in Parijs.

Het besluit is genomen op voorstel van de minister van Jeugd en Sport en de voorzitter van het Oekraïens olympisch comité, Vadym Gutzeit. Mochten atleten toch deelnemen aan wedstrijden met sporters uit Rusland en Belarus, dan kunnen de betreffende bonden hun nationale status ontnomen worden.

De beslissing van de Oekraïense regering is een reactie op de aanbevelingen van het Internationaal Olympisch Comité (IOC) om sporters uit Rusland en Belarus als neutrale deelnemers toch tot wedstrijden toe te laten. (Redactie)

Oekraïne heeft nog maar de controle over een derde van Bachmoet, bevestigt een adviseur van de president na meldingen van internationale waarnemers. De stad in het oosten van het land is al maanden het toneel van een bloedige strijd met de Russen.

De adviseur ontkent dat de stad wordt omsingeld door Russische troepen. Onder anderen Jevgeni Prigozjin van het Russsiche huurlingenbedrijf Wagner Groep had verklaard dat Bachmoet ‘praktisch omsingeld’ was. Vorige week zei Prigozjin dat 70 procent van de stad was ingenomen.

Oekraïne meldde vorige week dat de situatie rond Bachmoet was gestabiliseerd en dat het leger snel met een tegenoffensief begint. De stad had voor de Russische invasie ongeveer 70.000 inwoners. De meeste mensen zijn vertrokken en de stad is door de oorlog grotendeels verwoest. (ANP)

De betrekkingen tussen de Europese Unie en China hangen af van hoe China omgaat met de oorlog van Rusland tegen Oekraïne, zegt EU-kopstuk Ursula von der Leyen. De EU moet risico’s die kleven aan die betrekkingen verminderen, meent de voorzitter van de Europese Commissie, maar China ook weer niet helemaal de rug toekeren.

“We moeten op dit punt eerlijk zijn”, zei Von der Leyen in een toespraak over China waarnaar lang is uitgekeken. “Hoe China zich blijft verhouden tot Poetins oorlog zal een bepalende factor zijn voor het vervolg van de relatie tussen de EU en China.”

Het bezoek van de Chinese president Xi Jinping aan zijn Russische collega Vladimir Poetin maakte volgens haar duidelijk hoezeer de laatste afhankelijk is geworden van Beijing. “Het is helder dat China Poetins zwakheid ziet als een manier om zijn invloed op Rusland te vergroten.” Het Westen maant de opkomende grootmacht al sinds de Russische inval in Oekraïne om Moskou te bewerken om in te binden. (ANP)

Op zaterdag 1 april neemt Moskou het voorzitterschap van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties op zich. De Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken Dmytro Koeleba vindt het ongehoord dat "een land dat een koloniale oorlog voert en waarvan de leider op de arrestatielijst van het ICC staat" deze taak op zich kan nemen.

Hij noemt het in een bericht op Twitter "een slechte grap" en zegt dat de wereld geen veilige plek kan zijn met Moskou aan het roer van de Veiligheidsraad.

Het voorzitterschap van de raad verloopt via een rotatiesysteem waarbij elk lid het voor een periode van een maand op zich neemt. In totaal heeft de Veiligheidsraad vijftien leden, waarvan vijf vaste. Rusland is één van die vaste leden.

Als voorzitter kan Rusland de beslissingen van de raad niet beïnvloeden, maar het land kan wel de agenda zetten. De laatste keer dat Rusland voorzitter was van de raad was in februari vorig jaar, uitgerekend de maand dat het Oekraïne binnenviel. (ANP)

Vier bankiers zijn in Zwitserland veroordeeld voor het helpen van een goede vriend van de Russische president Vladimir Poetin. De concertcellist Sergej Roldoegin maakte miljoenen franken over via de Gazprombank in Zürich, maar aanklagers denken dat dat geld niet van Roldoegin zelf was, die door de Zwitsers "Poetins portemonnee" wordt genoemd.

De rechter verwijt de bankiers onzorgvuldigheid bij het uitzoeken waar het geld vandaan kwam. Het gaat om drie Russen en een Zwitser die Roldoegin tussen 2014 en 2016 hielpen met zijn transacties, ter waarde van zo'n 30 miljoen frank (ongeveer gelijk aan 30 miljoen euro). De vier zijn schuldig bevonden en hebben voorwaardelijke boetes gekregen van in totaal honderdduizenden franken.

Volgens de aanklagers symboliseert de zaak hoe Poetin "stromannen" zoals Roldoegin gebruikt om zijn geld te verbergen. Roldoegin is een goede vriend van Poetin en zelfs de peetvader van zijn oudste dochter Maria. De aanklagers denken dat het onwaarschijnlijk is dat Roldoegin zelf zoveel geld kon hebben.

In Zwitserland zijn banken verplicht de samenwerking te verbreken als er twijfels zijn over de herkomst van geld. Het Kremlin ontkent dat er gefraudeerd is en zegt dat Poetins financiën altijd transparant zijn.

Sinds de Russische invasie in Oekraïne staat Roldoegin op de Zwitserse sanctielijst. (ANP)

Een Amerikaanse journalist in Rusland, Evan Gershkovich van zakenkrant The Wall Street Journal, is in Jekaterinenburg gearresteerd. De veiligheidsdienst FSB heeft dit bekendgemaakt, melden plaatselijke media.

De journalist was volgens de FSB bezig geheime informatie te bemachtigen en verzamelde informatie over "de activiteiten van een van de ondernemingen van het Russische militair-industriële complex". Schuldig bevonden aan spionage kan Gershkovich tot twintig jaar cel krijgen.

Volgens plaatselijke mediaberichten is de verslaggever woensdag opgepakt in een restaurant in Jekaterinenburg, circa 1400 kilometer ten oosten van Moskou. (ANP)

Duitsland gaat Oekraïne de komende jaren voor 8 miljard euro aan directe militaire steun geven voor de strijd tegen Rusland. Een commissie van het Duitse parlement gaf hier woensdag toestemming voor.

De miljarden worden uitgegeven aan de aanschaf van tanks, wapens en materieel voor Oekraïne. Het geld moet over een periode van zo'n tien jaar, tot 2032, worden gebruikt. Boris Pistorius, de Duitse minister voor Defensie, noemde het nieuwe steunpakket een "belangrijke stap die duidelijk maakt dat we Oekraïne op de lange termijn steunen in de strijd tegen Poetin".

Er komt ook 4 miljard euro vrij om de voorraden van het Duitse leger aan te vullen. De Bundeswehr wordt volgens critici al jaren ‘vergeten’ als het gaat om financiering. (ANP)

Oekraïne gaat naar eigen zeggen Oekraïens-orthodoxe monniken niet met geweld uit het wereldberoemde Holenklooster zetten vanwege vermeende banden met Rusland. De monniken kregen eerder te horen dat ze op 29 maart moesten vertrekken.

De Oekraïense regering heeft de overeenkomst met de kerk over het gratis gebruik van het klooster beëindigd. De Oekraïens-orthodoxe kerk zegt te hebben gebroken met de Russisch-orthodoxe kerk, waarvan het hoofd voorstander van de oorlog in Oekraïne is, maar Kiev denkt dat de kerk nog steeds afhankelijk is van Moskou.

"De uitzettingsprocedure moet vandaag worden gestart", aldus een regeringswoordvoerder. Maar het is niet bekend hoelang dit proces zal duren. De monniken blijven naar eigen zeggen zolang mogelijk in het klooster. De situatie was er woensdag kalm. De politie was net als op voorgaande dagen aanwezig en bezoekers mochten het pand in en uit. (ANP)

Hongarije stemt nog niet over de Navo-toetreding van Zweden vanwege 'een groot aantal grieven' over de kritiek die dat land heeft over het beleid van premier Viktor Orbán. De regering wil eerst met Stockholm in overleg om de kloof te overbruggen, aldus een woordvoerder.

Stockholm heeft zich volgens de zegsman jarenlang vijandig opgesteld tegenover Hongarije. Hij zegt dat de Zweden "herhaaldelijk langs de diplomatieke weg kritiek op Hongarije hebben geuit en hun politieke invloed gebruiken om Hongaarse belangen te schaden". Daarbij wordt verwezen naar de kritiek op uitholling van de rechtsstaat in Hongarije. (ANP)

Lees ook: Orbán lijkt niet succesvol in politiek spel rond Navo-uitbreiding

De zes Leopard-tanks die Spanje aan Oekraïne beloofd heeft, zullen na het Paasweekend verzonden worden. Dat zei de Spaanse minister van defensie Margarita Robles woensdag. 

De gevechtsvoertuigen, die sinds de jaren negentig niet meer zijn gebruikt, zijn volgens Robles gerepareerd en worden momenteel getest. Vervolgens zullen ze verscheept worden naar Oekraïne. (Reuters)

Lees ook: Honderd westerse tanks, wat kan Oekraïne daarmee?

Sporters uit Rusland en Belarus blijven uitgesloten van deelname aan de derde Europese Spelen in de Poolse stad Krakau deze zomer. Het organisatiecomité volgt daarmee niet de aanbeveling van het Internationaal Olympisch Comité om Russen en Belarussen onder neutrale vlag weer te laten meedoen aan internationale wedstrijden.

Vertegenwoordigers van het Europees Olympisch Comité besloten in oktober al dat atleten uit de genoemde landen niet aan de Europese Spelen kunnen deelnemen.

De derde editie van de Europese Spelen vindt plaats van 21 juni tot en met 2 juli. (ANP)

De Russische president Vladimir Poetin heeft woensdag toegegeven dat de internationale sancties tegen Russische bedrijven en personen negatieve gevolgen kunnen hebben op de economie van het land. Hij sprak tijdens een bijeenkomst met de regering van gevolgen op de middellange termijn.

De afgelopen maanden hield de Russische president juist vol dat Rusland de sanctiepakketten goed doorstond. Die houding lijkt nu enigszins bijgesteld. Tijdens de bijeenkomst, die op televisie werd uitgezonden, zei Poetin ook dat de Russische productiesector nog steeds traag is. (ANP)

Ron van Dartel wordt de Oekraïne-gezant van het kabinet. Hij gaat Nederlandse bedrijven helpen die in Oekraïne aan de slag willen met de wederopbouw. Door de oorlog is voor honderden miljarden euro's aan schade ontstaan.

Van Dartel gaat contacten leggen met de Oekraïense autoriteiten, het Nederlands bedrijfsleven en internationale financiële instellingen. Hij gaat ondernemingen koppelen aan de wensen van Oekraïne.

Van Dartel (1953) was eerder ook ambassadeur in onder meer Servië en Polen. Hij was ambassadeur in Moskou toen vlucht MH17 in 2014 werd neergehaald. (ANP)

De Russische strategische troepen zijn begonnen met oefeningen met mobiele nucleaire intercontinentale ballistische raketsystemen van het type Yars, meldt het Russische ministerie van Defensie op Telegram. In totaal zijn meer dan 3000 militairen en zo'n 300 stuks materieel bij de oefeningen betrokken.

De mobiele intercontinentale atoomraket Yars kan meerdere, onafhankelijk van elkaar te richten, kernkoppen dragen, waarmee vier en mogelijk zelfs tien verschillende doelen kunnen worden vernietigd. Het heeft een bereik van 11 duizend kilometer. 

Er worden manoeuvres uitgevoerd in drie regio's van Rusland, meldt staatspersbureau RIA, zonder die regio's te noemen. Ook wordt geoefend in het camoufleren van raketsystemen en het bestrijden van moderne luchtverkenningsapparatuur, zoals drones. (Redactie, ANP)

De Amerikaanse president Joe Biden heeft het zaterdag aangekondigde plan van de Russische president Vladimir Poetin om kernwapens in buurland Belarus te plaatsen bestempeld als "gevaarlijke" praat. "Dit is een gevaarlijke manier van praten en het is zorgwekkend", zei Biden.

Volgens Amerikaanse functionarissen zijn er nog geen tekenen dat Rusland de kernwapens daadwerkelijk naar Belarus heeft verplaatst. "Dat hebben ze nog niet gedaan", beaamde Biden.

Zondag noemde de NAVO de Russische plannen al "gevaarlijk en onverantwoordelijk". Poetin wees erop dat ook de VS kernwapens hebben geplaatst in andere landen, met name bij NAVO-bondgenoten in Europa. (ANP)

Finland en Zweden worden "legitieme doelwitten" voor Russische "vergeldingsacties" zodra ze toetreden tot de Navo. Daarvoor waarschuwde de Russische ambassadeur in Stockholm dinsdag.

"Na de toetreding van Finland en Zweden zal de totale lengte van Ruslands grenzen met de Navo bijna verdubbelen", aldus ambassadeur Viktor Tatarintsev in een verklaring op de website van het Russische ministerie in Zweden. "Als iemand nog steeds denkt dat dit de veiligheid van Europa op een of andere manier zal verbeteren, wees er dan maar zeker van dat de nieuwe leden van het vijandige blok een legitiem doelwit zullen worden voor Russische vergeldingsmaatregelen, ook van militaire aard", aldus Tatarintsev.

De aanvragen tot Navo-toetreding van beide landen zijn een direct gevolg van de Russische invasie in Oekraïne. Finland wacht enkel nog op de door president Recep Tayyip Erdogan beloofde Turkse ratificatie om toe te treden tot het militaire bondgenootschap. De aanvraag van Zweden is op een diplomatiek kruispunt beland, na een veto van Ankara en een vertraging van de ratificatie door Hongarije. (Belga)

Een Russische alleenstaande vader is dinsdag veroordeeld tot twee jaar celstraf wegens ‘in diskrediet brengen van het leger’. Zijn dochter is opgenomen in een weeshuis.

De ellende voor Alexej Moskaljov (54) en zijn dochter Masja (13) begon in april vorig jaar, met een schooltekening. De twee woonden in een flat in Jefremov, een stadje van 40.000 inwoners, driehonderd kilometer ten zuiden van Moskou.

Masja en haar medeleerlingen moesten een tekening maken om de Russische troepen in Oekraïne te ondersteunen. In plaats daarvan tekende Masja raketten die afvliegen op een moeder en dochter onder een Oekraïense vlag, met daarop de Oekraïense leuze ‘Slava Oekrajini’ (Glorie aan Oekraïne), en ‘Nee tegen de oorlog van Poetin’.

Een onderwijzer stapte naar de politie. Daarop kwam de geheime dienst FSB in actie: vader en dochter werden ondervraagd. De FSB kwam erachter dat de dochter haar tegendraadse ideeën over de oorlog niet van een vreemde had. Moskaljov had op sociale media karikaturen van president Poetin geplaatst, en zich uitgesproken tegen de oorlog. Dat kwam hem op omgerekend vierhonderd euro boete te staan.

Daarmee was de kous nog niet af. De gemeentelijke Jeugdzorg opende in januari een zaak om Moskaljov uit de ouderlijke macht te ontzetten. In februari werd hij in hechtenis genomen, zijn dochter werd op 1 maart in een heropvoedingsgesticht geplaatst, zo staat in een petitie, opgezet door Andrej Morev, de Moskouse leider van oppositiepartij Jabloko, die zelf ook vervolgd wordt.

Wat de zaak nog opmerkelijker maakt, is de publieke verontwaardiging die ondanks alle repressie losbarstte. Begin deze maand hadden al 80.000 mensen de petitie voor hereniging van vader en dochter ondertekend.

Lees hier verder.

Mogelijke droneaanvallen op essentiële energie-infrastructuur vormen een serieuze bedreiging voor Ruslands energieveiligheid, zegt energieminister Nikolai Shulginov.

Volgens persbureau Reuters noemde Shulginov Oekraïne niet met naam, al spreekt Rusland van meerdere Oekraïense droneaanslagen in de afgelopen maanden.

Oekraïne heeft de aanslagen tegen Russische doelwitten nog nooit publiekelijk toegegeven, maar hoge ambtenaren in Kiev leken zo nu en dan blij te zijn met het nieuws over succesvolle droneaanslagen op Russische grond.

“De cruciale bedreiging op dit moment bestaat uit daden van illegale bemoeienis door het gebruiken van onbemande luchtvaartuigen", zei Shulginov tijdens een rondetafel discussie waar hij het had over de veiligheid van Russische energievoorzieningen.

Hij zei dat hij samenwerkte met het Russische ministerie van defensie en FSB inlichtingendienst omtrent de kwestie. (Reuters)

De veertien Britse Challenger 2-tanks die het Verenigd Koninkrijk in januari beloofde te leveren zijn aangekomen in Oekraïne, meldt het ministerie van Defensie in Kiev. De tanks worden naar verwachting al in de lente ingezet.

De Oekraïense minister van Defensie prees de Britse Challengers en noemde ze "werken van militaire kunst". Vanuit Londen liet de Britse regering weten dat Oekraïense soldaten speciaal getraind zijn om de tanks te gebruiken in de frontlinie.

Eerder maandag werd al bekend dat de Oekraïense strijdkrachten achttien Leopard 2-gevechtstanks ontvangen hebben vanuit Duitsland, evenals veertig Duitse Marder-infanteriegevechtsvoertuigen en twee gepantserde bergingsvoertuigen. (ANP)

De Veiligheidsraad van de Verenigde Naties laat geen onafhankelijk onderzoek uitvoeren naar de sabotage van de Nord Stream-gaspijpleidingen, waardoor via de Oostzee gas van Rusland naar Duitsland werd vervoerd. 

Rusland had om zo’n onderzoek verzocht, maar alleen Brazilië, China en Rusland zelf stemden voor de resolutie. De overige twaalf leden van de Veiligheidsraad onthielden zich van stemming. Een resolutie heeft negen stemmen nodig om te worden aangenomen. Geen van de vijf landen met vetorecht maakte daar gebruik van.

De Amerikaanse onderzoeksjournalist Seymour Hersh schreef begin februari dat duikers van de Amerikaanse marine met explosieven de bomaanslag op de pijpleidingen hebben gepleegd. Het Witte Huis ontkent dit. Begin maart berichtte The New York Times dat waarschijnlijk een ‘pro-Oekraïense groep’ achter de sabotage zit. 

Volgens de Russische president Vladimir Poetin is de sabotage aan de Nord Stream-gaspijpleidingen uitgevoerd ‘op staatsniveau’. (ANP)

 De Oekraïense strijdkrachten hebben achttien Leopard 2-gevechtstanks ontvangen vanuit Duitsland, zei bondskanselier Olaf Scholz maandag op een persconferentie met premier Mark Rutte in Rotterdam. 

"We hebben geleverd zoals aangekondigd", zei het Duitse regeringshoofd. Eerder had het Duitse blad Der Spiegel de aankomst van het wapentuig al gemeld.

Duitsland heeft in januari toegezegd de tanks te leveren. Volgens Der Spiegel zouden ook veertig Duitse Marder-infanteriegevechtsvoertuigen en twee gepantserde bergingsvoertuigen het land hebben bereikt.

Het Duitse leger trainde gedurende enkele weken Oekraïense troepen die de gevechtsvoertuigen zullen bedienen. Die trainingen gebeurden op oefenterreinen in Münster en Bergen, in Noord-Duitsland.

Ook zijn drie door Portugal gedoneerde Leopard-tanks in Oekraïne afgeleverd, aldus Der Spiegel.

(ANP)

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky heeft maandag militairen bezocht aan de frontlinie in de regio Zaporizja, in het zuidoosten van Oekraïne. Hij werd daar bijgepraat over de situatie aan het front en deelde onderscheidingen uit. 

"Ik ben al onze strijders dankbaar voor het verdedigen van Oekraïne, onze soevereiniteit, onze steden en onze kinderen", schreef het Oekraïense staatshoofd op Telegram. "We zullen zeker winnen."

Zelensky had in Zaporizja ook een ontmoeting met topman Rafael Grossi van het Internationaal Atoomenergieagentschap (IAEA). Volgens Grossi hebben de twee gesproken over de bescherming van de aanwezige kerncentrale en de werknemers van de centrale in Enerhodar, die sinds het begin van de oorlog in Russische handen is. Ook bezochten ze samen een waterkrachtcentrale aan de Dnipro, die het nucleaire complex van stroom voorziet.

De Oekraïense president bezocht vorige week ook al het front bij de stad Bachmoet, waar al wekenlang hard wordt gevochten. Ook sprak hij met ambtenaren en inwoners in de zuidelijke regio Cherson, waar Oekraïense troepen Russische militairen verjoegen na een maandenlange bezetting.

De grondtroepencommandant van Oekraïne zei maandag dat Kiev zijn volgende stap aan het plannen is nu de Russen het zwaartepunt van hun offensief hebben verlegd van Bachmoet naar de stad Avdiivka. Vanwege voortdurende beschietingen hebben de autoriteiten de bevolking opgeroepen die stad te verlaten en gemeentewerkers geëvacueerd.

De Engelse voetbalclub Chelsea heeft afgelopen seizoen ruim 120 miljoen pond verlies gemaakt, bijna 140 miljoen euro. Dat komt volgens Chelsea vooral door alle beperkingen waar de club mee te maken kreeg als gevolg van de sancties tegen de voormalige eigenaar Roman Abramovitsj. 

De Russische zakenman verkocht Chelsea aan het einde van het vorige seizoen aan een Amerikaans consortium onder leiding van Todd Boehly.

Nadat Russische militairen vorig jaar in februari Oekraïne waren binnengevallen, zette de Britse overheid Abramovitsj op de sanctielijst. De Rus zou nauwe banden onderhouden met president Vladimir Poetin. Daarom mocht Chelsea, sinds 2003 eigendom van de Rus, tijdelijk geen tickets voor thuiswedstrijden meer verkopen. Ook moest de fanshop een tijdje dicht en kon de club niet met spelers onderhandelen over contracten. Chelsea had ook een speciale licentie nodig om überhaupt te blijven voetballen.

Abramovitsj besloot daarop de club te verkopen. Het winnende bod kwam van het consortium rond Boehly. Het overnamebedrag van omgerekend zo’n 3 miljard euro ging naar goede doelen, omdat Abramovitsj zelf niet aan de deal mocht verdienen.

Chelsea presenteerde maandag de jaarcijfers over het seizoen 2021-2022. Ondanks de dieprode cijfers, zegt de club te voldoen aan de financiële regels van de Europese bond Uefa en de Premier League. (ANP)

Stichting Leeuw, een opvangcentrum voor grote katachtigen in Nederland, haalt een leeuw op uit Polen. Leeuwin Zoya kwam in Zoo Poznan terecht, nadat zij gered was uit oorlogsgebied in Oekraïne. Naar verwachting komt de leeuwin maandagavond aan.

Over een paar weken haalt Stichting Leeuw ook nog een leeuw en twee tijgers op uit Frankrijk. Dat heeft echter niks met de oorlog in Oekraïne te maken. De dieren hebben in circussen gewerkt, maar leven nu al bijna een jaar in een trailer in Frankrijk. Ze zouden binnenkort afgemaakt worden, maar de stichting wil dat voorkomen. De leeuw is 18 jaar oud, de tijgers 13 en 14 jaar. (ANP)

De Europese Unie is bereid nieuwe sancties op te leggen aan Belarus als dat land Russische kernwapens plaatst. 

"Wit-Rusland als gastheer van Russische kernwapens zou een onverantwoordelijke escalatie en bedreiging voor de Europese veiligheid betekenen", schreef EU-buitenlandchef Josep Borrell zondag op Twitter. "Belarus kan het nog steeds stoppen, het is hun keuze. De EU staat klaar om te reageren met verdere sancties." (ANP)

Lees ook: Waarom Poetin nucleaire wapens in Belarus wil stationeren

De Oekraïense economie groeit volgens een nieuwe raming van de centrale bank dit jaar met slechts 0,3 procent, na een krimp van 30 procent in 2022. Dat zei gouverneur Andrey Pyshniy van de Nationale Bank van Oekraïne tegen de Financial Times.

Eerdere ramingen waren positiever, maar de Russische raketaanvallen op Oekraïense energienetwerken deze winter hebben de vooruitzichten verslechterd. (ANP)

Russische uitlatingen over het stationeren van nucleaire wapens in Belarus zijn volgens de Navo 'gevaarlijk en onverantwoordelijk'. 

President Vladimir Poetin heeft gezegd dat zijn land tactische nucleaire wapens in het buurland Belarus wil plaatsen. Hij wees erop dat de VS ook kernwapens hebben geplaatst in andere landen, met name bij Navo-bondgenoten.

De Navo stelt in een verklaring dat er weliswaar geen aanwijzingen zijn dat Rusland het beleid ten aanzien van kernwapens heeft gewijzigd.

Met de nieuwe deal tussen Rusland en Belarus zouden kernwapens na decennia weer terugkeren in Belarus. Na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie in 1991 lagen kernwapens in de onafhankelijke landen Rusland, Oekraïne, Belarus en Kazachstan. In het jaar daarop werd afgesproken dat al deze wapens in Rusland zouden komen te liggen. De verplaatsingen werden in 1996 afgerond. (ANP)

De Oekraïense centrale bank zal niet langer geld printen voor de regering om daarmee de oorlog tegen Rusland te financieren. Die noodgreep aan het begin van de oorlog was gevaarlijk, zegt gouverneur Andrey Pyshniy van de Nationale Bank van Oekraïne tegen de Financial Times.

Als centrale banken direct schulden opkopen van de regering om een begrotingstekort te financieren, vergroten ze het risico op extreem hoge inflatie doordat het vertrouwen in de nationale munt verslechtert. Maar de regering in Kiev wilde aanvankelijk liever geen geld ophalen met belastingverhogingen of de uitgifte van obligaties bij private investeerders in Oekraïne. Daardoor was het ministerie van financiën afhankelijk van de geldpers van de centrale bank. (ANP)

De Russische president Vladimir Poetin zegt niet aan een militair bondgenootschap met China te werken. De landen werken volgens hem wel samen op militair vlak, maar dat zou geen bondgenootschap zijn.

"We hebben niets te verbergen. Alles wat wij samen doen is bekend en iedereen kan dat zien, alles is transparant", aldus Poetin zondag. De president beschuldigde het Westen ervan wel een nieuwe "as" te willen bouwen. Hij vergeleek het met de samenwerking tussen Duitsland, Italië en Japan in de Tweede Wereldoorlog. (ANP)

Lees ook: Xi laat zien dat Poetin niet alleen op de wereld is

Een topadviseur van de Oekraïense president Volodymyr Zelensky zegt dat Belarus een nucleaire gevangene is geworden van Rusland nu Rusland kernwapens in Belarus wil stallen. Rusland maakte deze beslissing zaterdag bekend nadat de presidenten van beide landen tot een overeenkomst waren gekomen.

"Deze beslissing zal Belarus enorm destabiliseren", aldus adviseur Oleksiy Danilov. De VS zeiden zaterdag geen noodzaak te zien om hun eigen nucleaire strategie te wijzigen, omdat Rusland geen voorbereidingen treft voor gebruik van een kernwapen. (ANP)

De Verenigde Staten hebben geen aanwijzingen dat Rusland voorbereidingen treft voor het gebruik van kernwapens. Dat meldt het Amerikaanse ministerie van Defensie nadat de Russische president Vladimir Poetin bekendmaakte nucleaire wapens in Belarus te stationeren.

Het ministerie zegt de situatie in de gaten te houden, maar vooralsnog geen reden te zien om de nucleaire strategie van de VS aan te passen. "We blijven ons inzetten voor de collectieve verdediging van het NAVO-bondgenootschap", aldus Defensie. Belarus, waarvan Rusland de belangrijkste bondgenoot is, grenst aan de NAVO-lidstaten Polen, Litouwen en Letland.

Met de nieuwe afspraak tussen Rusland en Belarus zouden kernwapens na decennia weer terugkeren in Belarus. Na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie in 1991 lagen kernwapens in de nieuwe landen Rusland, Oekraïne, Belarus en Kazachstan. In het jaar daarop werd afgesproken dat al deze wapens in Rusland zouden komen te liggen. De verplaatsingen werden in 1996 afgerond. (ANP)

De strijdkrachten van Oekraïne zijn erin geslaagd het Russische offensief rondom de belegerde stad Bachmoet in het oosten van het land af te slaan. Dat zei generaal Valery Zaluzhniy, de stafchef van het Oekraïense leger, zaterdag. 

"Dankzij de titanische inzet van de verdedigingskrachten wordt de situatie in Bachmoet gestabiliseerd," zei Zaluzhniy in een bericht op de applicatie Telegram na een gesprek met zijn Britse ambtsgenoot Tony Radakin. Ook het Britse ministerie van Defensie zegt dat het Russische offensief bij de stad is vastgelopen.

Donetsk

Bachmoet is een belangrijk doelwit van de Russen in hun pogingen de Donbas, een belangrijke industriële regio, in te nemen. Eerder stelde de Russische legerleiding nog vertrouwen te hebben in een goede afloop van het offensief. Volgens Oekraïne is het aantal Russische aanvallen in en rond Bachmoet recentelijk afgenomen van ruim dertig tot minder dan twintig per dag.

Intussen voeren pro-Russische strijders ook aanvallen uit rondom Avdiivka, net buiten de door de Russen bezette stad Donetsk. Ook meer naar het noorden, bij Svatove, wordt gevochten. Het Britse ministerie van Defensie stelt in haar dagelijkse nieuwsbrief dat Rusland hoogstwaarschijnlijk probeert de eigen frontlinies te stabiliseren en een meer defensieve houding aan zou nemen. (Reuters)

Moskou gaat in Belarus tactische nucleaire wapens stationeren. Dat is de Russische president Vladimir Poetin overeengekomen met zijn Belarussische ambtgenoot Aleksandr Loekasjenko. De twee gelden als trouwe bondgenoten; Loekasjenko steunt de invasie van Rusland in Oekraïne.

Tactische kernwapens zijn specifiek ontwikkeld om op het slagveld te gebruiken en veel kleiner dan een klassieke atoombom. Ze kunnen echter wel veel meer ravage aanrichten dan conventionele wapens.

Non-proliferatieverdrag

Volgens Poetin is de nieuwe faciliteit in Belarus op 1 juli gereed en kunnen de wapens dan worden verplaatst. De Russische leider wijst er wel op dat die niet in Belarussische handen komen of door het land gebruikt kunnen worden.

Rusland schendt met de verplaatsen het nucleaire non-proliferatieverdrag niet, claimt Poetin, omdat ook de Verenigde Staten nucleaire wapens stationeren bij Europese bondgenoten.

Loekasjenko is politiek en economisch afhankelijk van Moskou. In Belarus staan al langer tien Russische bommenwerpers die tactische nucleaire wapens kunnen afvuren. Bij de start van de Russische invasie in februari vorig jaar trok een deel van de troepen via Belarus Oekraïne binnen. (ANP)

Het hoofd van het Internationaal Atoomenergieagentschap (IAEA) reist volgende week naar de kerncentrale in de Oekraïense regio Zaporizja. Het wordt het tweede bezoek van directeur-generaal Rafael Mariano Grossi aan het nucleaire complex in het door Rusland bezette gebied.

Grossi gaat naar de centrale in Enerhodar om te beoordelen hoe het zit met de veiligheid en wat veranderd is sinds het vorige bezoek in september, laat het IAEA weten. Sinds dat vorige bezoek zitten experts van de VN-atoomwaakhond op permanente basis op het terrein van de grootste kerncentrale van Europa. Die worden om de zoveel tijd afgewisseld. Grossi neemt een nieuw team deskundigen met zich mee.

De kerncentrale werd aan het begin van de oorlog ingenomen door Russische troepen. In de omgeving vinden zo nu en dan beschietingen plaats die problemen veroorzaken voor het centrale. Begin maart viel alle externe stroomtoevoer voor de zesde keer uit, terwijl die nodig is voor de koeling van de reactoren. De IAEA pleit alle langere tijd voor een veiligheidszone rond het nucleaire complex. (ANP)

Nadat eerder op zaterdag de Britse inlichtingendienst al liet weten dat de Russische aanval op Bachmoet "grotendeels tot stilstand is gekomen", zegt nu ook het hoofd van het Oekraïense leger Valery Zaluzhny dat zijn troepen "erin slagen om de situatie te stabiliseren".

Op maandag had de baas van de huurlingengroep Wagner, Jevgeni Prigozjin, nog gezegd dat zijn manschappen ongeveer 70 procent van de stad in handen hebben. De Wagner Groep speelt een belangrijke rol in de strijd om Bachmoet. Maar de frontlinie lijkt er dus amper te verschuiven.

De strijd om de stad, die ooit 70.000 inwoners telde maar nu vrijwel is verlaten, duurt al maanden. Bachmoet op zich heeft geen groot strategisch belang voor Oekraïne, maar door het zo lang mogelijk uit te houden en tegelijkertijd schade te berokkenen bij de Russen, hoopt Kiev de Russische opmars elders aan het front te vertragen. Volgens westerse schattingen zijn er in de slag om Bachmoet al 20.000 tot 30.000 Russische soldaten gesneuveld of gewond geraakt.

Met de tijd die Kiev door het standhouden in Bachmoet koopt, hoopt het een tegenaanval te kunnen voorbereiden. Op donderdag zei een topcommandant van het Oekraïense leger dat zo'n tegenoffensief tegen "de uitgeputte Russische troepen" er heel binnenkort zit aan te komen. (ANP)

De mensenrechtencommissie van de Verenigde Naties in Oekraïne maakt zich ernstige zorgen over standrechtelijke executies door zowel Russische als Oekraïense strijdkrachten. Matilda Bogner, het hoofd van de VN-mensenrechtenmissie in Oekraïne, laat weten dat de organisatie documentatie heeft van dergelijke executies van gevangenen aan beide kanten van de strijd.

"We zijn diepbezorgd over de standrechtelijke executies van tot 25 Russische krijgsgevangenen en gewonden. Deze werden vaak uitgevoerd direct na overmeestering in de gevechtslinie", aldus Bogner. "We zijn op de hoogte van onderzoek door de Oekraïense autoriteiten van vijf gevallen waarbij 22 slachtoffers vielen, maar we weten niets van vervolging van de daders." Ze uitte ook haar ontzetting over de executies van vijftien Oekraïense militairen. Elf daarvan werden uitgevoerd door de huurlingengroep Wagner.

De mensenrechtencommissaris van het Oekraïense parlement liet in een reactie weten dat de beschuldigingen aan het adres van de Oekraïense troepen hem verbaasden, en hij de feiten wilde zien waarop de VN-commissie zich baseert. Het Oekraïense ministerie van Buitenlandse Zaken bedankte in een statement de VN-toezichthouders voor het werk dat zij doen, maar benadrukte dat Oekraïne verwacht dat de VN "elke stap uit de weg zullen gaan die gezien kan worden als het gelijkstellen van het slachtoffer en de agressor". (ANP)

Een Russische man die naar Kazachstan vluchtte omdat hij niet wilde vechten in het leger heeft een celstraf van 6,5 jaar gekregen. Hij kreeg geen asiel in Kazachstan en is daarom uitgeleverd aan Rusland, dat niet mild is voor deserteurs.

De 36-jarige Michail Zjilin verliet zijn land vorig jaar toen het Kremlin een gedeeltelijke mobilisatie aankondigde. Net als duizenden anderen ging hij naar Kazachstan. Zjilin ging in de bossen illegaal de grens over, terwijl zijn vrouw en kinderen met de auto gewoon via een grenspost gingen. Maar zijn asielaanvraag werd afgekeurd en hij werd ook tegengehouden toen hij door probeerde te reizen naar Armenië.

Zjilin is een tegenstander van de Russische invasie in Oekraïne. Hij werkte voor een veiligheidsfaciliteit in Siberië in de communicatie. De rechter heeft hem schuldig bevonden aan desertie en het illegaal oversteken van de grens. (ANP)

De voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen en de Poolse premier Mateusz Morawiecki lanceren samen met de autoriteiten in Kiev een initiatief om door Rusland ontvoerde kinderen terug naar Oekraïne te brengen.

"Dit is een verschrikkelijke herinnering aan de donkerste tijden in onze geschiedenis", zo verklaarde Von der Leyen donderdag na afloop van de eerste dag van de Europese top in Brussel. "Wat daar gebeurt, is een oorlogsmisdaad. We weten vandaag dat 16.200 kinderen zijn gedeporteerd. Slechts 300 zijn teruggekeerd."

Met premier Morawiecki wil Von der Leyen een conferentie over deze kinderen organiseren. Details over een datum of plaats verstrekte ze niet, wel een doelstelling. "We willen de internationale druk verhogen zodat alle mogelijke maatregelen worden genomen om de locatie van deze kinderen te achterhalen en we willen de VN-organen en andere internationale organisaties helpen om betere en completere informatie over gedeporteerde kinderen te verkrijgen, inclusief de kinderen die later geadopteerd werden."

De arrestatiebevelen die het Internationaal Strafhof in Den Haag onlangs heeft uitgevaardigd tegen de Russische president Vladimir Poetin en de Russische kinderrechtencommissaris Maria Lvova-Belova met betrekking tot deze deportaties zijn 'helemaal gerechtvaardigd', voegde Von der Leyen er nog aan toe. (Belga)

De EU veroordeelt het dreigement van een kopstuk van het Russische regime om het Internationaal Strafhof (ICC) in Den Haag aan te vallen. Het schermen van oud-president Dmitri Medvedev met een raketbeschieting op het hof is ‘illegaal’ en ‘onacceptabel’, zegt EU-buitenlandchef Josep Borrell.

Aanleiding voor het dreigement was het aanhoudingsbevel dat het ICC heeft uitgevaardigd voor de Russische president Vladimir Poetin. Medvedev, tegenwoordig Poetins tweede man in de Russische Veiligheidsraad, waarschuwde het hof dat het rekening moet houden met een hypersonische raket uit Rusland.

De EU steunt het ICC volledig, benadrukt Borrell. "Iedere vergeldingsmaatregel tegen hen die betrokken zijn bij het werk van het ICC is onaanvaardbaar." De unie betreurt dan ook de sancties die Rusland heeft aangekondigd tegen de aanklager en rechters van het hof. (ANP)

Hongarije zal de Russische president Vladimir Poetin niet arresteren als hij het land betreedt, zegt de kabinetschef van de Hongaarse premier Viktor Orban. De arrestatie zou volgens deze Gergely Gulyas wettelijk ongegrond zijn, ondanks het arrestatiebevel dat het Internationaal Strafhof (ICC) vrijdag tegen Poetin heeft uitgevaardigd.

Hongarije is een van de ondertekenaars van het Statuut van Rome, waarmee het ICC in het leven is geroepen. Het Statuut van Rome is niet ingebouwd in het Hongaarse rechtssysteem, zegt Gulyas. "We kunnen verwijzen naar de Hongaarse wet en op basis daarvan kunnen we de Russische president niet arresteren." Ook zei hij dat de Hongaarse regering geen standpunt had ingenomen over het arrestatiebevel.

Het ICC wil dat Poetin wordt gearresteerd vanwege oorlogsmisdaden die gepleegd zouden zijn in Oekraïne. Volgens het strafhof is de Russische president verantwoordelijk voor het onwettelijk deporteren van kinderen en het overbrengen van hen van Oekraïens grondgebied naar Rusland. (ANP)

Slowakije heeft een eerste lading MiG-29-gevechtsvliegtuigen naar Oekraïne gestuurd. Het gaat om vier van de dertien exemplaren die vorige week werden toegezegd. De rest wordt in de komende weken geleverd, aldus het Slowaakse ministerie van defensie.

Slowakije was het tweede land dat besloot Oekraïne straaljagers te sturen voor de strijd tegen Rusland. De beslissing werd vorige week vrijdag bekendgemaakt, een dag nadat Polen aankondigde vier MiG-29's te sturen. Het Oekraïense leger maakt al gebruik van dit type gevechtsvliegtuigen uit de Sovjettijd en kan ze dus in principe direct inzetten zonder extra trainingen.

Vanuit Rusland werd vorige week onverschillig gereageerd op de donatie van Slowakije en Polen. Het Kremlin verklaarde dat de gevechtsvliegtuigen zullen worden vernietigd. De gedoneerde MiG-29's "zullen geen verschil maken" in de oorlog, aldus een woordvoerder. (ANP)

Finland stuurt drie extra Leopard 2-tanks naar Oekraïne, als onderdeel van een nieuw militair steunpakket. Het land heeft ook een verzoek voor straaljagers ontvangen uit Oekraïne en komt "binnen weken" met een reactie, zegt minister van defensie Antti Kaikkonen.

Kiev heeft gevraagd om Hornet-straaljagers. Kaikkonen zegt geen voorstander van de donatie te zijn, omdat Finland de gevechtsvliegtuigen de komende jaren zelf nodig heeft om het land te beveiligen. De Hornets van het Finse leger worden vervangen door in 2021 bestelde F-35's, maar de eerste jets worden pas over twee tot drie jaar geleverd.

Finland, dat minder dan tweehonderd Leopards heeft, maakte eerder bekend ook al drie tanks te sturen. De toenmalige defensieminister, die Kaikkonen tijdens diens vaderschapsverlof verving, zei dat Finland niet veel tanks kan missen. "We hebben een lange oostgrens te verdedigen, we zijn nog steeds geen Navo-lid en we kunnen onze eigen veiligheid niet in gevaar brengen", verklaarde de tijdelijke minister.

Finland, dat een 1300 kilometer lange grens met Rusland deelt, heeft vanwege de oorlog in Oekraïne besloten Navo-lid te worden. In het land zelf zijn alle benodigde stappen genomen om tot de alliantie toe te treden. Het wacht alleen nog op de goedkeuring van twee van de dertig lidstaten. Dat zijn Turkije en Hongarije. Kaikkonen denkt dat het proces in het beste scenario binnen enkele weken is voltooid. (ANP)

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky heeft een bezoek gebracht aan Cherson, de Zuid-Oekraïense stad die eind vorig jaar werd heroverd op de Russen. Hij beloofde daar 'alles te herstellen' van de schade die het Russische leger heeft aangericht. Nog altijd wordt Cherson regelmatig beschoten door de Russen, die het land aan de overkant van de rivier in handen hebben.

Zelensky was woensdag ook al op bezoek in Bachmoet, de stad aan de frontlijn in het oosten waar de ogen al maanden op gericht zijn. Een commandant van het Oekraïense leger beweert donderdag dat de Russische troepen rond Bachmoet 'vermoeid' beginnen te raken. 

De Russen proberen de stad uit alle macht in te nemen en hebben een groot deel inmiddels in handen, maar dat eist wel zijn tol volgens de commandant. Hij zegt dat de Oekraïners 'zeer binnenkort van de gelegenheid gebruik zullen maken, zoals we deden bij Kiev, Charkiv en Koepjansk', waar de Russische troepen eerder teruggedrongen werden.

De frontlijnen bewegen de laatste maanden nog maar weinig. Het Britse ministerie van Defensie schrijft donderdag in de dagelijkse inlichtingenupdate wel dat Rusland een kleine terreinwinst heeft geboekt bij Kreminna, een plaats in de regio Luhansk. De Russen zouden vanaf daar willen doorstoten naar Koepjansk, een stad die als spoorknooppunt strategisch gelegen is. (ANP)

Omdat de Russische president Vladimir Poetin geen plannen heeft voor vrede in Oekraïne zullen westerse landen Kiev wellicht langer moeten steunen, waarschuwt Navo-chef Jens Stoltenberg in een interview met The Guardian donderdag.

Poetin 'maakt geen plannen voor vrede, hij plant meer oorlog', zegt de Noor tegen de Britse krant. Stoltenberg wijst erop dat Rusland zijn militaire industriële productie opvoert en de banden aanhaalt met autoritaire regimes in een poging aan meer wapens te komen.

Daarom moeten de Verenigde Staten, Groot-Brittannië, Frankrijk, Duitsland en andere westerse landen bereid zijn om Oekraïne lange tijd te steunen met wapens, munitie en ander materieel. Ook vraagt Stoltenberg de Navo-leden om er tijdens de komende topontmoeting in het Litouwse Vilnius mee in te stemmen om 2 procent van hun bnp uit te geven aan defensie.

"De behoefte zal er blijven, want dit is een uitputtingsslag. Het gaat om de industriële capaciteit om de steun vol te houden", aldus Stoltenberg. Met door het Westen geleverd materieel zouden de Oekraïners volgens Stoltenberg 'een offensief kunnen lanceren en grondgebied kunnen heroveren', hoewel hij benadrukt dat de Navo geen partij is in het conflict.

Van de EU-top die donderdag van start gaat in Brussel wordt verwacht dat Europese leiders hun steun aan Oekraïne opnieuw nadrukkelijk herhalen en het besluit om zo snel mogelijk extra munitie te leveren bekrachtigen. (ANP)

Het Internationaal Atoomenergieagentschap maakt zich nog steeds zorgen om de "precaire" veiligheid van de kerncentrale in de Oekraïense regio Zaporizja. Met name de aanhoudende problemen rond de stroomtoevoer verhogen volgens het IAEA de kans op een ongeval.

De laatste overblijvende externe elektriciteitslijn raakte beschadigd door Russische raketaanvallen op 1 maart en blijft sindsdien regelmatig uitvallen, meldde IAEA-baas Rafael Grossi woensdag in een verklaring. "De nucleaire veiligheid van Zaporizja blijft precair", aldus Grossi. "Ik roep alle partijen op zich te committeren aan de veiligheid van de centrale."

Voor noodsituaties waarbij de externe stroomtoevoer wegvalt zijn in Zaporizja dieselgeneratoren aanwezig. De kerncentrale, de grootste van Europa, heeft externe elektriciteit nodig voor de koeling van de reactoren. Zaporizja werd aan het begin van de oorlog ingenomen door Russische militairen en staat nog steeds onder Russische controle.

Het IAEA wijst ook nog op de grote druk die personeelsleden van de krachtcentrale ervaren. "De verminderde personeelsbezetting in combinatie met de psychologische stress van het aanhoudende militaire conflict heeft invloed op de nucleaire veiligheid en beveiliging van de fabriek", voegde het hoofd van de atoomwaakhond van de Verenigde Naties eraan toe. (ANP)

De Europese Raad van regeringsleiders en staatshoofden, zoals de ‘EU-top’ officieel heet, komt voor zijn traditionele lente-overleg van twee dagen in Brussel bijeen. De Raad volgt kort op een speciale migratietop begin februari, maar de 27 leiders hebben desondanks genoeg te bespreken.

De top begint donderdag om 11.30 uur. Oekraïne staat ook nu weer hoog op de agenda, en president Volodymyr Zelensky zal zich per videoverbinding melden. In februari kwam hij persoonlijk naar Brussel. De EU zal haar steun aan het door de oorlog met Rusland geteisterde land opnieuw nadrukkelijk herhalen en het besluit van de buitenlandministers om zo snel mogelijk extra munitie te bezorgen bekrachtigen.

De secretaris-generaal van de Verenigde Naties, António Guterres, schuift aan om mee te praten over "belangrijke geopolitieke kwesties", heeft raadsvoorzitter Charles Michel de leiders in zijn invitatiebrief laten weten.

De beoogde hervorming van de elektriciteitsmarkt komt ook aan de orde, evenals migratie. Volgens ingewijden is Nederland zeer ingenomen met de vaart die de Europese Commissie zet achter het uitwerken van maatregelen om 'stap voor stap' de komst van migranten te verminderen. (ANP)

Elke dinsdag praat Jelle Brandt Corstius je bij over de oorlog in Oekraïne en de situatie in Rusland.

Met deze week: een Oekraïense soldaat verstopt zich 42 dagen voor de Russen en overleeft door antivries te drinken; zijn Xi en Poetin nou wel zulke goede vriendjes?; en een gesprek met Trouw-hoofdredacteur Cees van der Laan.

Het Zweedse parlement heeft zoals verwacht formeel ingestemd met de toetreding van het land tot de Navo. Het blijft echter onzeker of en wanneer Zweden lid kan worden van de Navo.

De dertig Navo-lidstaten moeten nieuwe leden unaniem goedkeuren en dat is bij Zweden vooralsnog niet gebeurd. Turkije ligt dwars en het is niet duidelijk wanneer de stemming in Hongarije plaatsvindt. Dat terwijl Finland, dat tegelijk met Zweden een lidmaatschapsaanvraag had ingediend, waarschijnlijk van die twee landen binnenkort wel goedkeuring krijgt. 

De andere lidstaten zijn al akkoord met de toetreding van zowel Zweden als Finland. (ANP)

Lees ook: Turkije zet deur open voor Navo-toetreding Finland

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky heeft militairen bezocht aan de frontlinie bij de stad Bachmoet. Hij werd daar bijgepraat over de situatie aan het front en deelde ook onderscheidingen uit.

"Regio Donetsk. De frontlinieposities van het Oekraïense leger in de omgeving Bachmoet. Ik ben vereerd om hier vandaag te zijn om onderscheidingen uit te delen aan onze helden. Om hun handen te schudden en hen te bedanken voor het beschermen van de soevereiniteit van ons land", aldus Zelensky op sociale media.

De president ging eind vorig jaar ook al naar Bachmoet. Toen liet hij militairen een Oekraïense vlag ondertekenen, die hij later in de Verenigde Staten overhandigde aan het Amerikaanse parlement.

Op de dag van het nieuwe bezoek vonden ook Russische luchtaanvallen plaats in de buurt van Kiev en in Zaporizja. Daarbij werden meerdere gebouwen geraakt. Er vielen zeker vijf doden en minstens veertig gewonden. (ANP)

De wederopbouw van Oekraïne na de Russische invasie kost waarschijnlijk ongeveer 411 miljard dollar, omgerekend zo'n 380 miljard euro. Dat is 2,5 keer de totale economie van het land. De Wereldbank, de Verenigde Naties, de Europese Commissie en Oekraïne zelf hebben die rekensom woensdag naar buiten gebracht.

De schade is sterk opgelopen sinds de laatste schatting van afgelopen september. Toen werden de kosten geraamd op 349 miljard dollar (323 miljard euro). In de afgelopen maanden is vooral de schade aan de energievoorziening sterk gestegen. Sinds oktober voert Rusland veel aanvallen op bijvoorbeeld elektriciteitscentrales uit. De schade is sinds juni vervijfvoudigd, met name in regio's als Donetsk, Charkiv, Loehansk en Cherson

In het bedrag is niet alleen de fysieke schade aan gebouwen, wegen en andere infrastructuur meegenomen. Ook de gevolgen voor het dagelijks leven van mensen en hun mogelijkheden om geld te verdienen, zijn in kaart gebracht. (ANP)

Sinds het begin van de oorlog in Oekraïne op 24 februari vorig jaar hebben 213 Oekraïners die in Nederland werken zich met vragen en klachten gemeld bij FairWork, een organisatie die strijdt tegen moderne slavernij in ons land. Bij 74 van de Oekraïners was er sprake van signalen van arbeidsuitbuiting, een vorm van mensenhandel. Dit is een grote toename in vergelijking met het jaar voor de oorlog, toen 17 Oekraïners aanklopten. In dat jaar werden drie keer signalen van arbeidsuitbuiting genoteerd.

Naast meldingen over mogelijke arbeidsuitbuiting kreeg Fairwork van Oekraïense vluchtelingen vorig jaar 82 klachten over het niet uitbetalen van salaris, vaak in combinatie met andere arbeidsrechtelijke klachten. Ze vertelden onder meer dat een werkgever moest worden betaald voor een burgerservicenummer of dat ze door een tussenpersoon gedwongen werden zich in te schrijven bij de Kamer van Koophandel.

Een Oekraïense man van middelbare leeftijd die zich bij FairWork meldde had via een advertentie een werkgever gevonden die onder meer Russisch sprak, dat zorgde ervoor dat de communicatie gemakkelijk ging. De man ging aan het werk in de bouw, zonder contract, maar dat zou de werkgever na een maand in orde maken. Ze spraken een salaris van 12 euro per uur af. De eerste maand werkte de man 240 uur, meer dan 10 uur per dag. Tot zijn verrassing kreeg hij daarna geen contract en werd hij zonder reden ontslagen. Bovendien ontving hij geen salaris.

FairWork stelt dat deze man geen uitzondering is. Volgens de organisatie zijn er werkgevers die misbruik maken van kwetsbare mensen die slecht geïnformeerd zijn en de Nederlandse taal en cultuur niet kennen. "Dat het nu ook nog eens gaat om oorlogsslachtoffers die voor een habbekrats moeten werken en net zo makkelijk weer worden ontslagen, maakt het dubbel zo smakeloos", zegt een woordvoerder. (ANP)

Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) heeft een voorlopig akkoord bereikt met Oekraïne over noodkredieten van omgerekend 15,6 miljard dollar voor een periode van vier jaar. De Russische invasie heeft grote schade aan de economie veroorzaakt en daarom is Oekraïne hard op zoek naar financiële hulp. Het uitvoerend bestuur van het IMF moet de overeenkomst nog goedkeuren.

Eerder dit jaar meldde de speciale IMF-gezant voor Oekraïne, Gavin Gray, al dat het land vorderingen heeft gemaakt met hervormingen die de organisatie nodig vond. Zo is Oekraïne bezig met het verbeteren van het openbaar bestuur, de strijd tegen corruptie en het versterken van de rechtsstaat.

Sinds het Russische leger het land binnenviel kromp de Oekraïense economie met 30 procent en leven veel mensen in armoede. Voor de Oekraïense regering is het steeds moeilijker om aan genoeg geld te komen voor de strijd tegen de Russen, waardoor het begrotingstekort hard oploopt.

De miljardensteun moet helpen bij het stabiliseren van de overheidsfinanciën, de wederopbouw en het economisch herstel. Op de lange termijn moet het geld ook helpen bij de toetreding tot de Europese Unie. Het IMF verwacht dat bondgenoten van Oekraïne nu ook met extra financiële hulp komen dankzij het nieuw pakket.

Voor het omvangrijke noodpakket moest het IMF wel de eigen regels aanpassen. Voorheen was het niet mogelijk om landen te hulp te schieten die met buitengewoon veel onzekerheden kampten, zoals een oorlog met een buurland. Maar eerder deze maand paste de organisatie de regels zodanig aan dat noodkredieten wel mogelijk zijn aan landen die buiten hun eigen schuld om te maken hebben met grote risico's. (ANP)

Het Chinese vredesplan voor Oekraïne kan mogelijk als basis dienen om het conflict op te lossen, als Kiev en westerse bondgenoten daar klaar voor zijn. De Russische president Vladimir Poetin heeft dat verklaard na overleg met zijn Chinese collega Xi Jinping in Moskou, aldus Russische persbureaus. Het Westen vecht volgens Poetin in Oekraïne door "tot de laatste Oekraïner".

De twee leiders hebben volgens het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken uitvoerig over de oorlog gesproken, onder meer over het vredesplan dat China een maand geleden publiceerde. Rusland en Oekraïne worden daarin opgeroepen tot het zo snel mogelijk beëindigen van de oorlog. Het twaalf-puntenplan bevat geen concrete stappen.

Xi, die maandag in Rusland arriveerde, drong volgens Chinese staatsmedia aan op een oplossing voor de oorlog. Hij herhaalde na de gesprekken met Poetin dat China zich onpartijdig opstelt als het over de oorlog in Oekraïne gaat, en dat het land pleit voor dialoog. Critici beschuldigen de regering in Beijing ervan stilzwijgend achter Moskou te staan. Sommige landen vrezen voor Chinese wapenleveringen aan de Russen.

De twee presidenten plaatsten ook zoals verwacht hun handtekeningen onder samenwerkingsovereenkomsten. De economische samenwerking tussen de landen wordt door Poetin gezien als een "prioriteit".

 De Amerikanen zijn van plan de levering van Abrams-tanks aan Oekraïne te versnellen voor de strijd tegen de Russische invasie. De Oekraïners krijgen de geavanceerde tanks mogelijk al komende herfst en niet volgend jaar, zo is vernomen van een Amerikaanse functionaris en van een andere bron.

Na maandenlange terughoudendheid heeft de regering-Biden uiteindelijk 31 Abrams-tanks beloofd. Washington benadrukte steeds hoe moeilijk het zou zijn de tanks in Oekraïne te onderhouden, maar ging uiteindelijk in op het dringende verzoek van de regering in Kiev. (ANP)

Rusland en China werken steeds nauwer samen, stelt de bezorgde NAVO-chef Jens Stoltenberg. Dat maakt hij op uit het bezoek van de Chinese president aan Moskou. De westerse militaire alliantie heeft volgens hem aanwijzingen dat Rusland China om wapens heeft gevraagd. Maar vooralsnog is er geen bewijs dat Beijing daar gehoor aan heeft gegeven, zegt de secretaris-generaal.

Stoltenberg waarschuwt China nog maar eens geen wapens te leveren aan Rusland, dat  de invasie in Oekraïne zag vastlopen en daarbij militair materieel verloor. "Dat zou steun aan een illegale oorlog betekenen", zei de NAVO-baas bij de presentatie van het jaarverslag van zijn organisatie. "We hebben tekenen gezien dat Rusland hierom heeft verzocht en dat dit een kwestie is waar in Beijing over wordt nagedacht door de Chinese autoriteiten."

De afgelopen weken maakten diverse media melding van de levering van wapens aan Rusland door Chinese bedrijven. Het zou onder meer om aanvalsgeweren en scherfvesten gaan. Westerse leiders zeggen daarvoor nog geen bewijzen te zien. Ze geven China, dat in alle toonaarden ontkent, voorlopig het voordeel van de twijfel.

Tijdens zijn bezoek aan Moskou heeft de Chinese president Xi Jinping zijn ambtgenoot Vladimir Poetin uitgenodigd in Peking. Dat bezoek zou nog dit jaar moeten plaatsvinden, melden Russische staatsmedia.

Poetin begroette Xi als ‘goede vriend’ toen die maandag aankwam in Moskou voor een driedaags bezoek. De twee wereldleiders voerden een ‘informeel gesprek’ van bijna 4,5 uur. Dinsdag staat opnieuw een ontmoeting op het programma.

Volgens het Kremlin praten de presidenten over het verdiepen van hun partnerschap en de strategische samenwerking, ook op internationaal niveau. Naar verwachting zullen ze ook praten over het ‘vredesplan’ dat China recent deelde over het beëindigen van de oorlog in Oekraïne, waar vanuit Kiev afwijzend op is gereageerd. Poetin zei nogmaals dat onderhandelingen voor hem een optie waren, maar die bereidheid neemt het Westen niet serieus.

De laatste keer dat Poetin China bezocht, was vlak voor de Russische invasie in Oekraïne. Hij was toen onder meer aanwezig bij de openingsceremonie van de Olympische Winterspelen in Peking. Xi en Poetin kondigden toen een ‘partnerschap zonder grenzen’ aan. (ANP)

De Japanse premier Fumio Kishida is dinsdag naar Kiev vertrokken voor een ontmoeting met de Oekraïense president Volodymyr Zelensky. Zijn verrassingsbezoek volgt kort na een bezoek aan de Indiase premier Narendra Modi in New Delhi. Bij de Japanse omroep NHK was te zien hoe de premier in Polen in een trein richting Oekraïne stapte.

Kishida, die in mei de G7-top in Hiroshima zal voorzitten, is de enige G7-leider die Oekraïne nog niet had bezocht. Japan is wel solidair met de andere G7-landen (Canada, Duitsland, Frankrijk, Italië, het VK en de VS) als het gaat om de steun aan Oekraïne in het conflict met Rusland. Kishida zal volgens het ministerie persoonlijk aan Zelensky laten weten dat hij ‘respect heeft voor de moed en het doorzettingsvermogen van het Oekraïense volk dat is opgestaan om het vaderland te verdedigen’. (Trouw) 

De explosies die maandag zijn waargenomen op de Krim, zijn volgens de militaire inlichtingendienst van Oekraïne een succesvolle aanval geweest op een Russisch treintransport met kruisraketten. De lading Kalibr-raketten was onderweg naar de Russische Zwarte-Zeevloot.

Verschillende inwoners van Dzjankoj bevestigen op sociale media explosies en schoten te hebben gehoord, maar over de toedracht is nog veel onduidelijk. Volgens de door Rusland aangestelde gouverneur van de regio, Sergej Aksjonov, waren het juist de Russen die een vijandelijke drone uit de lucht hebben geschoten. Geen van beide versies kon onafhankelijk worden geverifieerd.

Aksjonov zei op sociale media dat één persoon gewond was geraakt door vallend puin na de explosies. Ook raakten gebouwen beschadigd en viel de elektriciteit uit. Zijn rapport vermeldde niet dat er een transport met kruisraketten was geraakt, of waarom de Russen luchtafweerwapens hadden afgevuurd. 

De Krim werd in 2014 door de Russen ingenomen en vervolgens geannexeerd. De Oekraïense president Zelensky heeft gezworen al het Oekraïense land dat Rusland nu bezet houdt, te willen heroveren, inclusief de Krim. (Trouw)

Meer dan dertig ministers hebben tijdens een conferentie in Londen steun beloofd aan het onderzoek van het Internationaal Strafhof (ICC) naar door Rusland gepleegde oorlogsmisdaden in Oekraïne. Het gaat om zo’n vier miljoen euro, plus hulp in de vorm van expertise, zei de Britse minister van justitie en gastheer Dominic Raab na afloop van het overleg. De conferentie werd samen met Nederland georganiseerd.

De aanwezigen luisterden aan het eind van de conferentie naar een videoboodschap van de Oekraïense president Volodymyr Zelensky. "Als iedereen de noodzakelijke stappen zet, komen we allemaal dichter bij ons gemeenschappelijke doel. Om gerechtigheid te laten winnen, om Oekraïne te laten winnen", zei hij.

"Dit was een belangrijke herinnering dat we ook na deze bijeenkomst alles moeten doen wat in onze macht ligt om Oekraïne te steunen", zei minister Dilan Yeşilgöz (justitie en veiligheid) in haar slotwoord. "Nederland staat klaar." De Nederlandse bijdrage bestaat naast 1 miljoen euro uit expertise bij opsporingswerk in het land. Het gaat om onderzoeksteams onder leiding van de Koninklijke Marechaussee.

Meerdere landen bieden hulp aan

De hoofdaanklager van het Internationaal Strafhof (ICC) in Den Haag, Karim Khan, vroeg op de conferentie naast geld ook om technische ondersteuning. Net als Nederland sturen ook de Belgen en Tsjechen onderzoekers. Denemarken gaat helpen met de identificatie van slachtoffers, en Ghana bij de bescherming van getuigen door ze elders onder te brengen, aldus Raab. Er zijn ook afspraken gemaakt over psychische hulp voor slachtoffers. Later deze week wordt naar verwachting een overeenkomst gesloten om een ICC-kantoor te openen in Oekraïne.

"Het belangrijkste is dat dit helpt om het recht te laten zegevieren", zei minister Yeşilgöz. "We weten dat er een oorlog gaande is en iedere dag dat we wachten met het verzamelen van bewijs, raken we belangrijke bewijsstukken kwijt. Er is geen tijd te verliezen." (ANP)

De Chinese president Xi Jinping heeft op de eerste dag van zijn bezoek aan Rusland bijna 4,5 uur gesproken met zijn Russische ambtgenoot Vladimir Poetin, melden Russische persbureaus. Het gesprek was van tevoren aangekondigd als ‘informeel’.

Dinsdag vinden onderhandelingen plaats en worden er naar verwachting samenwerkingsovereenkomsten ondertekend. De gesprekken gaan niet alleen over de relatie tussen de landen en het aangaan van nieuwe samenwerkingen, maar ook over internationale kwesties. Het woord ‘Oekraïne’ kwam echter niet voor in de aankondigingen van het driedaagse bezoek van Xi, en het woord ‘oorlog’ viel al helemaal niet. (ANP)

 Het Russische huurlingenbedrijf Wagner heeft volgens eigenaar Jevgeni Prigozjin circa 70 procent van Bachmoet onder controle. Deze berichtgeving kan niet onafhankelijk bevestigd worden. Om die stad in het oosten van Oekraïne wordt al maanden zwaar gevochten, met vele slachtoffers aan beide kanten van de oorlog tot gevolg.

Prigozjin schrijft in een brief aan de Russische defensieminister Sergej Sjojgoe dat zijn Wagner Groep ruim de helft van Bachmoet heeft ingenomen en "doorgaat met operaties om de bevrijding van de stad te voltooien". Het nieuws is niet door Oekraïne bevestigd.

Daarnaast verklaart Prigozjin dat het Oekraïense leger eind maart of begin april een offensief begint met als doel de eenheden van Wagner af ​​​​te snijden van het merendeel van de Russische troepen in Oost-Oekraïne. Hij vraagt Sjojgoe maatregelen te nemen zodat de Oekraïners niet zullen slagen. Als Wagner wordt afgesneden, kan dat volgens Prigozjin "negatieve gevolgen" hebben voor de Russische operatie in Oekraïne. (ANP)

De EU-landen hebben ook de laatste meningsverschillen over de gezamenlijke inkoop van munitie voor Oekraïne bijgelegd. Nederland kan ermee leven dat de artilleriegranaten waar Oekraïne om zit te springen geen kostbare extra tijd kosten, zeggen EU-bronnen.

De EU-lidstaten gaan samen een miljoen artilleriegranaten leveren, zo is de bedoeling. Oekraïne raakt snel door die granaten heen. Ze worden gebruikt voor zwaar geschut als de pantserhouwitsers die Nederland en Duitsland eerder hebben geleverd. De Russische invasie is uitgemond in een slijtageslag waarbij Rusland probeert met zijn surplus aan munitie en mensen de overhand te krijgen. Oekraïne probeert slimmer en zuiniger te werk te gaan, maar verbruikt toch meer dan het aangevoerd krijgt.

De benodigde artilleriemunitie kost in totaal 4 miljard euro. Bij dat bedrag kan de EU wel in de buurt komen, verzekerde buitenlandchef Josep Borrell eerder. De EU-landen gebruiken 1 miljard euro uit het 'wapenfonds' van de EU voor de levering van restanten uit eigen arsenalen en daarbovenop 1 miljard euro voor de gezamenlijke inkoop van nieuwe granaten. (ANP)

In Rusland is een strafrechtelijk onderzoek begonnen tegen de hoofdaanklager en drie rechters van het Internationaal Strafhof (ICC) in Den Haag. ICC-hoofdaanklager Karim Khan heeft tot ergernis van het Kremlin een arrestatiebevel uitgevaardigd tegen de Russische president Vladimir Poetin en de Russische commissaris voor kinderrechten Maria Lvova-Belova. Ze worden verantwoordelijk gehouden voor vermeende deportaties van kinderen uit de door Rusland bezette gebieden in Oekraïne.

Volgens de Russische justitie hebben de magistraten van het ICC illegale besluiten genomen en wordt een onderzoek tegen ze ingesteld. Het Kremlin ontkent de misdaden te hebben gepleegd en noemt de bevelen van het ICC juridisch zonder basis. Rusland is niet aangesloten bij het ICC, wat een voorwaarde voor de succesvolle vervolging en berechting zou zijn.

China ,dat het hof ook niet erkent, heeft in een reactie het arrestatiebevel van het ICC veroordeeld. Het hof zou "dubbele standaarden" moeten vermijden en de "immuniteit van staatshoofden" moeten respecteren. Beijing doelt op de westerse invloed op het ICC en het jarenlang uitblijven van zaken over misdaden in bijvoorbeeld Afghanistan en Israël.

De VS erkennen het ICC ook niet en hebben tal van maatregelen genomen om te voorkomen dat Amerikanen ooit voor dit hof verschijnen. Er zijn enige tijd maatregelen afgekondigd tegen prominente medewerkers van het ICC inclusief de hoofdaanklager. (ANP)

 De Chinese president Xi Jinping is voor het eerst sinds de Russische inval in Oekraïne aangekomen voor een driedaags bezoek aan Rusland. Hij spreekt er zijn Russische ambtgenoot Vladimir Poetin over onder meer de oorlog en de samenwerking tussen de twee landen. De eerste ontmoeting tussen de twee is om 14.30 uur onze tijd volgens Russische media.

Xi was halverwege 2019 voor het laatst in Rusland. Poetin bezocht China begin vorig jaar vlak voordat zijn leger Oekraïne binnenviel. Zo was hij bij de openingsceremonie van de Olympische Winterspelen in Beijing. De presidenten gingen toen een partnerschap "zonder grenzen" aan. De twee zagen elkaar in september weer voor het eerst bij een regionale top in Oezbekistan.

De leiders zullen volgens het Kremlin praten over het verdiepen van het partnerschap en de "strategische samenwerking" tussen de landen, ook op internationaal niveau. Het is de verwachting dat ze ook overleg zullen voeren over het vredesplan dat China recent deelde over het beëindigen van de oorlog in Oekraïne, waar vanuit Kiev afwijzend op is gereageerd.

China probeert zich als neutrale partij op te stellen als het om Oekraïne gaat, maar volgens critici keurt Beijing de Russische invasie stilzwijgend goed. Het Westen hoopt dat de Chinezen hun invloed gebruiken om Poetin ervan te overtuigen dat hij de oorlog moet beëindigen. Tegelijkertijd vreest het Westen dat China Rusland wapens gaat leveren. (ANP)

De Russische regering heeft ambtenaren in het Kremlin opgedragen zich van iPhones te ontdoen. De apparaten zouden kwetsbaar zijn tegenover westerse geheime diensten, berichtte de krant Kommersant. Gooi ze weg of geef ze aan je kinderen voor 1 april, zei Sergej Kirijenko van de presidentiële afdeling van het Kremlin.

Er worden mogelijk andere smartphones verstrekt. President Vladimir Poetin heeft zelf naar eigen zeggen helemaal geen smartphone, maar hij maakt wel af en toe eens gebruik van het internet, aldus de Kremlinwoordvoerder. (ANP)

Nederland draagt nog eens een miljoen euro bij aan het Internationaal Strafhof (ICC) in Den Haag. Dat zegt minister Dilan Yeşilgöz van Justitie en Veiligheid maandag toe tijdens een conferentie met zo'n dertig ambtgenoten en andere hoge functionarissen op het gebied van justitie in Londen. Doel is om het onderzoek naar oorlogsmisdaden in Oekraïne te ondersteunen.

De helft van het geld is bestemd om slachtoffers en getuigen van onder meer seksueel geweld en geweld tegen kinderen bij te staan. Met de overige 500.000 euro kan het ICC andere landen in staat stellen een bijdrage te leveren aan het onderzoek in de vorm van menskracht en deskundigheid. Het bedrag komt volgens het ministerie bovenop de eerder toegezegde twee miljoen euro en de onderzoeksteams onder leiding van de Koninklijke Marechaussee die Nederland naar Oekraïne stuurt.

De bijeenkomst in Londen is een initiatief van Yeşilgöz en de Britse minister van Justitie Dominic Raab. Ook hij heeft voor dit jaar een miljoen pond (ruim 1,1 miljoen euro) extra toegezegd voor het ICC. Doel van de conferentie in Londen is dat ook andere landen geld, mensen en middelen vrijmaken.

Het ICC heeft vrijdag arrestatiebevelen uitgevaardigd tegen de Russische president Vladimir Poetin en de hoge overheidsfunctionaris Maria Lvova-Belova voor hun rol in mogelijke oorlogsmisdaden in Oekraïne. Het ICC doet al een jaar onderzoek naar Oekraïne. (ANP)

De Russische president Vladimir Poetin heeft de constructieve rol die Xi Jinping bereid is te spelen bij de beheersing van de crisis in Oekraïne toegejuicht. De Chinese leider arriveert maandag in Moskou voor een driedaags bezoek. Eerder had hij zich al gepresenteerd als bemiddelaar tussen het Kremlin en de regering in Kiev.

Poetin deed zijn uitspraken in een artikel in een Chinese krant, dat het Kremlin zondagavond naar buiten bracht. De Russische president ging uitgebreid in op verbetering van de handelsbetrekkingen met China en betalingen in eigen valuta. Hij sprak de verwachting uit dat de waarde van de in- en uitvoer van producten tussen beide grootmachten dit jaar boven de 200 miljard dollar zal uitkomen.

Poetin zei aan de vooravond van de besprekingen met Xi ook dat beide landen bezig zijn hun buitenlandpolitiek te coördineren om ‘gezamenlijke bedreigingen het hoofd te bieden’. Dat is volgens hem nodig doordat de Amerikaanse neiging Rusland en China te beteugelen steeds scherpere trekken krijgt. (ANP)

De Russische president Vladimir Poetin heeft de verwoeste Oekraïense stad Marioepol bezocht. Dat heeft het Kremlin vandaag bekendgemaakt. Het is de eerste keer sinds het begin van de Russische invasie van Oekraïne in februari vorig jaar dat Poetin naar bezet gebied in het buurland is afgereisd.

Poetin reisde met een helikopter af naar Marioepol voor zijn 'werkbezoek' aan de havenstad bij de Zee van Azov, in de regio Donetsk. Daarna volgde een rondrit in de stad om poolshoogte te nemen en met inwoners te spreken, aldus Moskou. De Russische vicepremier Marat Choesnoellin informeerde de president over de stand van de wederopbouw.

De Zuid-Oekraïense havenstad was in de eerste maanden na de invasie de brandhaard van de oorlog en is hevig beschoten. De Russen kregen de stad in mei in handen. De Oekraïense president Volodimir Zelenski beloofde afgelopen donderdag in zijn dagelijkse videoboodschap de stad te heroveren.

Het Kremlin maakte daarna ook bekend dat Poetin een bezoek had gebracht aan Rostov aan de Don, vlak over de grens in Rusland. Daar bezocht hij het commandocentrum van de Russische strijdkrachten in Oekraïne en had hij een ontmoeting met de legerleiding. Onder anderen de stafchef van het leger Valeri Gerasimov was daarbij aanwezig. Poetin bezocht het commandocentrum voor het laatst op 17 december, samen met defensieminister Sergej Sjojgoe en Gerasimov.

Zaterdag had Poetin al het Oekraïense schiereiland de Krim bezocht, precies negen jaar na de annexatie door Rusland. Hij ging onder meer langs bij een kunstschool in Sebastopol, de thuisbasis van de Russische Zwarte Zeevloot. (ANP/Belga)

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky legt nieuwe sancties op aan Rusland en de Russische bondgenoten Iran en Syrië. Dat maakte hij zaterdagavond bekend in zijn dagelijkse videoboodschap.

De nieuwe sancties zijn gericht tegen zo'n 400 personen en bedrijven. Het gaat onder meer om de verantwoordelijken voor de levering van Iraanse kamikazedrones aan Rusland. Moskou gebruikt die bij de invasie van Oekraïne.

De sancties hebben vooral een symbolische betekenis. De meeste betrokkenen doen geen zaken met Kiev. (ANP)

De Russische president Vladimir Poetin is aangekomen op het schiereiland in het zuiden van Oekraïne. Het is precies negen jaar geleden dat Rusland de Krim annexeerde.

Tijdens het verrassingsbezoek bezocht Poetin onder meer een kunstschool in Sebastopol, de grootste stad op de Krim. Hij kreeg ook een rondleiding van de gouverneur van Sebastopol, Mikhail Razvozhayev. "Onze president weet hoe hij mensen moet verrassen. Op een goede manier", schreef Razvozhayev op berichtendienst Telegram.

In december 2022 was Poetin ook op de Krim, toen om te laten zien dat de beschadigde Krimbrug, die het schiereiland verbindt met het Russische vasteland, was hersteld na een Oekraïense aanval twee maanden eerder. De Krim is het dichtst bij het front in Oekraïne waar Poetin sinds de invasie is geweest. (ANP)

Na lang onderhandelen hebben Rusland en Oekraïne, samen met Turkije en de Verenigde Naties, opnieuw een graandeal gesloten voor een periode van 120 dagen. Dat melden de Oekraïense minister voor Infrastructuur en de Turkse president Recep Tayyip Erdogan.

De graandeal maakt het mogelijk dat Kiev maar ook Moskou ondanks de oorlog graan, mest en andere landbouwproducten kunnen uitvoeren via de Zwarte Zee. Beide landen zijn belangrijke wereldwijde graanleveranciers. (ANP)

De Amerikaanse president Joe Biden noemt het arrestatiebevel van het Internationaal Strafhof (ICC) tegen de Russische president Vladimir Poetin gerechtvaardigd. "Ik denk dat het een heel sterk punt maakt", zei Biden vrijdag in Washington. Poetin heeft duidelijk oorlogsmisdaden begaan, zei hij. Het Internationaal Strafhof wordt echter niet wereldwijd erkend, "zelfs niet door ons", voegde de president eraan toe.

Het in Den Haag gevestigde ICC heeft vrijdag een arrestatiebevel uitgevaardigd tegen Poetin wegens oorlogsmisdaden in Oekraïne. Onderzoekers beschuldigen hem ervan dat hij kinderen uit bezet Oekraïens gebied naar Russisch grondgebied heeft ontvoerd.

Op de vraag of Poetin zou worden gearresteerd op basis van het arrestatiebevel van het ICC als hij naar Amerika zou reizen, reageerde veiligheidswoordvoerder John Kirby vrijdagavond ontwijkend. Hij acht het in ieder geval onwaarschijnlijk dat Poetin komt. Een woordvoerder van het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken zei eerder al dat het arrestatiebevel voor Poetin geen betekenis heeft omdat Rusland niet is aangesloten bij het zogeheten Statuut van Rome. Dat is de wettelijke basis voor het strafhof. (ANP)

De deportaties van Oekraïense kinderen naar Rusland konden niet plaatsvinden zonder dat daartoe een bevel was gegeven door de Russische president Vladimir Poetin. Dat zei de Oekraïense president Volodymyr Zelensky vrijdag in een reactie op de arrestatiebevelen die het Internationaal Strafhof in Den Haag (ICC) vrijdag uitvaardigde voor Poetin en de Russische commissaris voor kinderrechten Maria Lvova-Belova.

Poetin en Lvova-Belova worden door het strafhof verantwoordelijk gehouden voor het onwettelijk deporteren van kinderen en het overbrengen van hen van Oekraïens grondgebied naar Rusland. Eenmaal daar zijn veel van de kinderen geadopteerd.

"Dit is een historische beslissing die zal leiden tot historische verantwoording", zei Zelensky in een videoboodschap. "Het ging bij deze deportaties om een beleid van kwaadaardigheid door een staat en dat begint bij de hoogste ambtenaar van die staat."

Karim Khan, de hoofdaanklager van het ICC, zei vrijdag dat Rusland honderden kinderen uit Oekraïense wees- en kindertehuizen heeft weggehaald. Volgens de Oekraïense president ligt het daadwerkelijke aantal kinderen dat naar Rusland gedeporteerd is mogelijk "ruim boven" de 16.000. "Het is niet mogelijk dat zo'n criminele operatie wordt uitgevoerd zonder een bevel van de man die aan het roer staat van de terreurstaat", aldus Zelensky. (ANP)

Lees ook: Arrestatiebevel voor Poetin wegens oorlogsmisdrijven. ‘De internationale gemeenschap moet dit nu uitvoeren’

 "Iedere beslissing die het ICC maakt, geldt niet voor Rusland", zegt het Kremlin in een reactie op het besluit van het Internationaal Strafhof in Den Haag om een arrestatiebevel uit te vaardigen tegen de Russische president Vladimir Poetin en de Russische commissaris voor kinderrechten Maria Lvova-Belova. Volgens een woordvoerder van het Kremlin zijn de beschuldigingen van het ICC "buitensporig en onacceptabel".

Poetin en Lvova-Belova worden door het strafhof beschuldigd van het onwettelijk deporteren van kinderen en het overbrengen van hen van bezet grondgebied in Oekraïne naar Rusland.

Niet aangesloten bij het Statuut van Rome
Een woordvoerder van het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken zei eerder al dat het arrestatiebevel voor Poetin geen betekenis heeft, omdat het land niet is aangesloten bij het zogeheten Statuut van Rome. Dat is de wettelijke basis voor de rechtbank.

Of Poetin nog naar landen durft te reizen die het ICC wel erkennen uit angst daar te worden opgepakt, wil het Kremlin niet zeggen.

In een reactie tegenover het Russische staatspersbureau RIA stelt Lvova-Belova het arrestatiebevel te beschouwen als bevestiging voor haar werk waarmee ze "kinderen in ons land helpt". Ze zegt ondanks het arrestatiebevel door te gaan met haar werkzaamheden.

(ANP)

Rechters van het Internationaal Strafhof in Den Haag hebben een arrestatiebevel uitgevaardigd tegen de Russische president Vladimir Poetin vanwege oorlogsmisdaden die gepleegd zouden zijn in Oekraïne. Volgens het strafhof is Poetin verantwoordelijk voor de oorlogsmisdaden.

Ook tegen Maria Lvova-Belova is een arrestatiebevel uitgevaardigd. Zij is de Russische commissaris voor kinderrechten. (ANP)

De Chinese president Xi Jinping brengt volgende week een staatsbezoek aan Rusland. Hij komt maandag voor zijn driedaagse bezoek naar Moskou, melden het Kremlin en het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken. Xi luncht maandag met president Vladimir Poetin. Het wordt een informele ontmoeting van de twee leiders. Dinsdag spreken ze elkaar opnieuw tijdens wat onderhandelingen wordt genoemd.

Een van de onderwerpen waar Xi met zijn Russische ambtgenoot over spreekt is de oorlog in Oekraïne. China stelt zich naar eigen zeggen neutraal op en wil bemiddelen. Xi zou de Oekraïense president Volodymyr Zelensky opbellen na zijn bezoek aan Poetin. De Volksrepubliek heeft geen sancties tegen Rusland ingesteld en vaart wel bij de groeiende handel tussen de twee mogendheden. Peking en Moskou hebben het volgens Russische media onder meer over "de verdieping van hun strategische samenwerking".

In het Westen wordt gevreesd dat China ook wapens gaat leveren aan Rusland. Volgens Poetin wordt zijn land door het Westen aangevallen in een 'sanctieoorlog'. (ANP)

De Slowaakse regering heeft ingestemd met een zending van MiG-29-gevechtsvliegtuigen naar Oekraïne. Daarmee wordt Slowakije het tweede land dat Oekraïne straaljagers levert voor de strijd tegen Rusland.

Het gaat volgens premier Eduard Heger om dertien exemplaren die sinds augustus niet meer worden gebruikt vanwege het aflopen van een onderhoudsovereenkomst met Rusland. Een deel is nu niet operationeel. Het Oekraïense leger maakt al gebruikt van dit type gevechtsvliegtuigen uit de Sovjettijd.

De aankondiging van Slowakije komt een dag nadat Polen bekendmaakte vier MiG-29's naar Oekraïne te sturen. Polen en Slowakije hadden al aangegeven bereid te zijn gevechtsvliegtuigen te leveren, andere westerse bondgenoten zijn terughoudender. Kiev heeft meermaals om straaljagers gevraagd. (ANP)

In het volstrekt neutrale Zwitserland is sinds het begin van de oorlog in Oekraïne de mening over het eigen defensiebeleid veranderd. Uit een enquête die het ministerie van Defensie heeft laten houden, blijkt dat voor het eerst meer dan de helft van de bevolking voorstander is van toenadering tot de NAVO.

Volgens het onderzoek, waarvan de resultaten donderdag zijn gepubliceerd, stemde 55 procent van de ondervraagden begin dit jaar in met die strategie ten gunste van de Noord-Atlantische Verdragsorganisatie. Dat is 10 procentpunt meer dan in januari 2022. Van de respondenten was bovendien 53 procent de mening toe gedaan dat de neutraliteit van het Alpenland de militaire verdediging in samenwerking met de NAVO niet in de weg staat.

Voor de meeste Zwitsers blijft het bij samenwerking. Twee derde van de geënquêteerden voelt vooralsnog niets voor toetreding. Daarvoor staat de neutraliteit te hoog in het vaandel, al is ook dat het afgelopen jaar minder geworden. Het Zwitsers parlement en de regering staan op het standpunt dat de kopers van Zwitserse wapens die niet aan derde landen mogen leveren. Bern verbiedt bijvoorbeeld dat Duitsland Zwitserse munitie voor tanks naar Oekraïne stuurt. Dit thema kwam in het Defensieonderzoek niet aan de orde. (ANP)

 Een lokale politicus heeft in de Russische stad Samara een boete van omgerekend 1850 euro gekregen wegens een satirische protestactie. De afgevaardigde in het regionale parlement, Michail Abdalkin, verspreidde een videofilmpje waarop te zien is dat hij met pastaslierten om de oren zit te luisteren naar een toespraak van president Vladimir Poetin op tv. In het Russisch bestaat de uitdrukking iemand "spaghetti om de oren hangen", wat zoveel wil zeggen als hem of haar "leugens verkopen".

De plaatselijke rechter was volgens de site Protokol.Samara niet gecharmeerd van die humor en veroordeelde de dissidente maker wegens het in diskrediet brengen van het Russische leger. (ANP) 

Defensie heeft woensdag twee Russische militaire schepen begeleid tijdens hun passage door het Nederlandse deel van de Noordzee. Het ministerie van Defensie meldde donderdag dat daarbij het fregat Zr.Ms. Tromp en een helikopter zijn ingezet.

Een Belgisch patrouilleschip had het fregat en de tanker uit Rusland eerder geëscorteerd. Na de passage door het Nederlandse deel van de Noordzee heeft de Zr.Ms. Tromp de begeleiding van de Russische schepen overgedragen aan een Brits fregat.

De Russische schepen zijn afkomstig uit de Middellandse Zee. Defensie denkt dat de schepen onderweg zijn naar hun thuisbasis in Rusland. (ANP)

Het Pentagon heeft beelden vrijgegeven van het incident, dinsdag, waarbij een Russisch gevechtsvliegtuig een Amerikaanse drone eerst besproeide met brandstof, en daarna botste tegen de propeller van de drone.

De vrijgegeven beelden beslaan slechts drie momenten tijdens de confrontatie, die volgens de VS in totaal ruim een half uur duurde. De video is geschoten door de MQ-9 Reaper drone. Die toont hoe een Russisch SU-27 gevechtsvliegtuig - een van de twee toestellen die erbij betrokken waren - een gordijn van brandstof in de baan van de spionagedrone legt.

Daarna is te zien hoe het Russische toestel nog eens langs scheert, waarna de camera lijkt uit te vallen, kennelijk omdat het toestel de drone heeft geraakt. Op de laatste beelden is te zien dat een van de propellers vervormd is.

VS verwijt Rusland 'roekeloos gedrag'

De bestuurders van de drone lieten het toestel daarna in een glijvlucht neerstorten in de Zwarte Zee. Voordat de drone neerkwam hebben de Amerikaanse militairen de software in het toestel vernietigd, aldus militaire bronnen tegenover nieuwszender CNN, om te voorkomen dat de verzamelde informatie in handen van de Russen zou komen.

Volgens Amerikaanse media zijn de Russen inmiddels op de plek gearriveerd waar de drone neerging. Het water zou daar ongeveer duizend meter diep zijn, wat het bergen een lastige zaak maakt.

De Russische en Amerikaanse ministers van defensie, Sergei Sjojgoe en Lloyd Austin, hebben telefonisch contact gehad over het incident. De Amerikanen verwijten de Russen ‘roekeloos gedrag’. De betrokken Russische piloten moeten van hogerhand opdracht hebben gekregen voor hun manoeuvres, zo melden militaire bronnen aan CNN. De Russische minister van buitenlandse zaken Sergei Lavrov verwijt de Amerikanen dat ze het gebied zijn binnengedrongen dat Rusland eenzijdig heeft aangemerkt als oorlogszone. Volgens de Amerikanen vond de botsing plaats in internationale wateren. (Eric Brassem)

Lees ook: Amerikanen nemen drone-botsing met Russisch vliegtuig hoog op, maar niet te hoog

Veiligheidsdiensten in Polen hebben zes buitenlanders aangehouden op verdenking van spionage voor Rusland, meldt de BBC op basis van Poolse regeringsbronnen. Ze zouden verborgen camera’s hebben geplaatst bij spoorwegknooppunten en langs belangrijke verkeersroutes die gebruikt worden voor de bevoorrading van het Oekraïense leger.

De camera’s zijn aangetroffen in de provincie Subkarpaten, die grenst aan Oekraïne. Veel westerse militaire hulp vindt via die provincie zijn weg naar het buurland. Sommige camera’s waren verborgen in de buurt van een vliegveld dat als knooppunt gebruikt wordt voor humanitaire en militaire hulp, aldus de Britse publieke omroep. (ANP)

De botsing tussen een Russisch gevechtsvliegtuig en een Amerikaanse drone boven de Zwarte Zee dinsdagavond was vermoedelijk "een onopzettelijke actie van Rusland". Dat zegt een woordvoerder van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken woensdag.

De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken zegt dat het onderzoek naar het incident loopt. Over mogelijke opzet of een mogelijk motief zei hij op dit moment nog geen uitspraken te kunnen doen. "Het was een roekeloos en onveilig incident, maar we moeten verder onderzoek doen", zei de minister.

Moskou heeft Washington naar aanleiding van het incident gewaarschuwd om uit de buurt van het Russische luchtruim te blijven. "We zullen niet langer toestaan dat iemand onze wateren schendt", zei de Russische ambassadeur in de Verenigde Staten volgens het Russische staatspersbureau TASS.

De botsing vond plaats in het internationale luchtruim, nabij Oekraïens grondgebied dat Rusland beweert te hebben geannexeerd. Volgens de Amerikanen was de drone daar bezig met een routinesurveillancevlucht. Het toestel zou plots zijn geraakt door een Russische straaljager. Rusland zegt zelf niet verantwoordelijk te zijn voor de crash. (ANP)

Rusland gaat proberen om de neergestorte militaire drone van de Verenigde Staten uit de Zwarte Zee te halen, zo stelt Nikolaj Patroesjev, de secretaris van de Russische Veiligheidsraad, die tevens beweert dat de drone bewijs zou zijn dat de VS "direct deelnemen" aan de oorlog in Oekraïne.

"Ik weet niet of we de drone kunnen bergen of niet, maar het moet gebeuren. En we zullen er zeker aan werken", zei secretaris Nikolaj Patroesjev tegen Russische staatstelevisie. 

Het is niet duidelijk of de Amerikanen zelf gaan proberen om het wrak van de drone uit zee te halen. Volgens het Witte Huis is er een kans dat de drone nooit wordt geborgen, omdat die mogelijk terecht is gekomen in een te diep gedeelte van de Zwarte Zee. Een woordvoerder zei dat Rusland dankzij voorzorgsmaatregelen maar beperkt informatie uit de kapotte drone kan halen.

De onbemande drone stortte dinsdag neer na een incident met Russische straaljagers. Volgens de Amerikanen was de drone in het internationaal luchtruim bezig met een routinesurveillancevlucht en werd deze plots geraakt door een van de straaljagers. Rusland ontkent verantwoordelijk te zijn voor de crash en stelt dat de relatie met de VS "een dieptepunt" had bereikt. (ANP)

Het Turkse parlement zal "zeer waarschijnlijk" voor half april het NAVO-lidmaatschapsaanvraag van Finland goedkeuren, zeggen twee Turkse functionarissen. Het lijkt er steeds meer op dat Finland afzonderlijk van Zweden tot het militaire bondgenootschap zal toetreden.

"We staan ​​positief tegenover de toetreding van Finland", zegt een van de functionarissen. Die verklaart dat het "niet verkeerd is om te zeggen" dat de toetredingsonderhandelingen op verschillende momenten plaatsvinden. De ander vertelt de Finse aanvraag waarschijnlijk wordt goedgekeurd voordat het huidige parlement halverwege april de werkzaamheden staakt in aanloop naar de presidents- en parlementsverkiezingen in mei.

De uitspraken komen vlak voor een meerdaags bezoek van de Finse president Sauli Niinistö aan Turkije. Hij heeft onder anderen een ontmoeting met zijn Turkse ambtgenoot Recep Tayyip Erdogan, die in januari voor het eerst hintte dat Finland mogelijk eerder dan Zweden tot de NAVO toetreedt. Erdogan hintte woensdag opnieuw op groen licht voor de Finse lidmaatschapsaanvraag.

Bezwaren

Finland en Zweden trekken samen op in hun poging lid te worden van de NAVO, als reactie op de oorlog in Oekraïne. Hun aanvragen moeten door alle dertig NAVO-lidstaten worden goedgekeurd. Alleen Hongarije en Turkije hebben dat nog niet gedaan. Boedapest zal dat naar verwachting doen, maar Turkije ligt nog dwars. De Turkse bezwaren richten zich met name op Zweden.

Ankara eist dat beide landen - maar vooral Zweden - meer actie ondernemen tegen aanhangers van terroristische groeperingen, bijvoorbeeld de Koerdische Arbeiderspartij (PKK). De landen kwamen deze week in Brussel bijeen, maar het overleg lijkt weinig te hebben opgeleverd. De Zweedse premier Ulf Kristersson zei dat de kans dat Finland vóór Zweden tot de NAVO toetreedt was toegenomen. (ANP)

De Verenigde Staten zijn woedend over de botsing tussen een Russisch gevechtsvliegtuig en een Amerikaanse drone. Niettemin spreken de Amerikanen over een ‘ongeluk’. Daarmee trachten ze het risico op verdere escalatie te beperken.

Lees hier over het incident.

Volgens de Russische president Vladimir Poetin is de sabotage aan de Nord Stream-gaspijpleidingen vorig jaar uitgevoerd op "staatsniveau". Dat zei hij dinsdag op de Russische staatstelevisie. Het idee dat een autonome pro-Oekraïense groep verantwoordelijk is voor de explosies doet hij af als "complete onzin".

Het is nog steeds onduidelijk wie achter de explosies van de Nord Stream-leidingen zit. Duitsland, Zweden en Denemarken zijn onderzoeken gestart naar de toedracht van de sabotage. Afgelopen week publiceerden media in Duitsland, de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk berichten dat waarschijnlijk een pro-Oekraïense groep achter de sabotage zit. Er zouden echter geen bewijzen zijn dat de Oekraïense regering erbij betrokken was. De Oekraïense president Zelensky heeft de suggestie van Oekraïense betrokkenheid afgedaan als "belachelijk".

Zweedse en andere Europese onderzoekers hebben gezegd dat er sprake was van een opzettelijke aanval, maar hebben nog niet gezegd wie verantwoordelijk zou zijn voor de aanval. Moskou heeft, zonder bewijs te leveren, de schuld bij westerse landen gelegd. In het tv-interview hint Poetin op Amerikaanse betrokkenheid, iets dat eerder al door de Verenigde Staten werd ontkend. (ANP)

Het Russische parlement heeft een wetsvoorstel aangenomen dat het in diskrediet brengen van 'groepen vrijwilligers' die vaak als huurlingen in de oorlog meevechten strafbaar stelt. Het is een aanvulling op wetgeving waarmee het in diskrediet brengen van de strijdkrachten streng kan worden bestraft.

Het in diskrediet brengen van de strijdkrachten en dus straks ook van huurlingen en vrijwilligers, kan worden bestraft met vijf jaar cel. Wie dat bewust doet met 'valse informatie' riskeert zelfs tot vijftien jaar cel.

De wetgevers in de Doema doelen op huurlingen van de Wagner Groep, een bedrijf dat nauw verbonden is met het Kremlin. Die huurlingen vechten momenteel in en rond de stad Bachmoet in Oekraïne aan Russische zijde. Voor de strijdende partijen is het een prestigeslag geworden, met aan beide zijden grote verliezen, terwijl de frontlijn weinig is verschoven in meer dan een half jaar van strijd.

De Wagner Groep claimt tot vlakbij het centrum te zijn opgetrokken, op de oostelijke oever van de rivier de Bachmoetka, maar die stroom is een barrière om het centrum in te trekken. Russische troepen en huurlingen zijn er ook nog steeds niet in geslaagd de stad op de westelijke oever van de rivier te omsingelen. (ANP)

Rusland gaat de deal met Oekraïne over graanexporten via de Zwarte Zee met zestig dagen verlengen. Dat heeft de regering in Moskou laten weten na overleg met de Verenigde Naties in het Zwitserse Genève.

De overeenkomst, die vorig jaar juli werd gesloten, maakt de uitvoer van Oekraïens graan en andere landbouwproducten mogelijk, ondanks de oorlog. De afspraken werden in november na moeizame onderhandelingen verlengd tot 18 maart.

Of de deal binnen die extra zestig dagen opnieuw wordt verlengd, zal afhangen van versoepelingen van de sancties tegen de Russische uitvoer van voedsel en kunstmest, zo heeft de Russische onderminister van Buitenlandse Zaken, Sergej Versjinin, laten weten in een verklaring.

Door het akkoord stegen de prijzen van voedingsmiddelen wereldwijd minder snel omdat Oekraïne, een belangrijke producent van graan, weer kon exporteren. Aan het begin van de Russische invasie in Oekraïne ruim een jaar geleden dreigden grote tekorten en stegen de prijzen. 

De deal geldt dan ook als een van de weinige diplomatieke successen sinds de oorlog. In de eerste maanden hielden Rusland en Oekraïne nog overleg over vrede, maar de onderhandelingen liepen vast en werden vervolgens niet meer hervat. Beide partijen zien elkaars voorwaarden voor vrede als onaanvaardbaar. (ANP)

Rusland wil de deal met Oekraïne over graanexporten via de Zwarte Zee verlengen, maar hooguit met zestig dagen. Moskou is niet tegen een verlenging, zei de plaatsvervangend buitenlandminister van Rusland na overleg met de Verenigde Naties in het Zwitserse Genève.

De overeenkomst, die vorig jaar juli werd gesloten, maakt de uitvoer van Oekraïens graan en andere landbouwproducten mogelijk, ondanks de oorlog. De afspraken werden in november na moeizame onderhandelingen verlengd tot 18 maart. Als geen van de betrokken partijen dwarsligt, blijft de deal ook na die datum geldig.

Door het akkoord konden de prijzen van voedingsmiddelen wereldwijd dalen omdat Oekraïne, een belangrijke producent van graan, weer kon exporteren. Aan het begin van de Russische invasie in Oekraïne ruim een jaar geleden dreigden grote tekorten en stegen de prijzen. De deal geldt dan ook als een van de weinige diplomatieke successen sinds de oorlog. (ANP)

De Chinese president Xi wil volgende week afreizen naar Moskou om daar te spreken met de Russische president Poetin, zo melde persbureau Reuters vanochtend. Na dit bezoek wil hij ook spreken met de Oekraïense president Zelensky, zo meldt The Wall Street Journal op basis van ingewijden. Deze ontmoeting zou digitaal moeten plaatsvinden. 

Mocht het tot een gesprek komen tussen de twee leiders, dan zou dat voor de eerste keer zijn sinds Russische invasie in Oekraïne. China werpt zich de laatste tijd op als bemiddelaar in het conflict, eerder publiceerden ze een vredesplan dat de basis moet vormen voor de gesprekken. 

Vorige week was China al betrokken bij het samenbrengen van de rivalen Iran en Saudi-Arabië, die hun ambassades heropenen. (Redactie)

Het Kremlin is niet blij met de Oscar die de documentaire over het gevangen oppositielid Aleksej Navalny heeft gekregen. De film over de vergiftiging van de felste criticus van president Vladimir Poetin won zondagnacht de belangrijkste prijs voor documentaires. Moskou ziet die toekenning als een bewijs van "politisering" van de Oscars.

Navalny kon zelf de prijs niet in ontvangst nemen omdat hij in de gevangenis zit, maar zijn vrouw Joelia was wel op het filmgala. "Mijn man zit in de gevangenis voor het vertellen van de waarheid, voor het verdedigen van de democratie", zei ze toen ze samen met hun kinderen op het podium stond.

In de documentaire zoekt Navalny samen met Bellingcat-onderzoekers uit wie er verantwoordelijk is voor zijn vergiftiging. Tijdens de film zat hij in Duitsland om te herstellen van die aanval. Na zijn terugkeer naar Rusland werd hij meteen opgepakt. Hij zit nu een celstraf uit van 11,5 jaar.

Kremlinwoordvoerder Dmitri Peskov moest toegeven dat hij de film niet heeft gezien, maar vermoedt dat het een gepolitiseerde documentaire is. "En Hollywood schuwt zelf soms ook niet om werken te politiseren." (ANP)

De Chinese president Xi heeft plannen om volgende week de Russische president Poetin te bezoeken, meldt persbureau Reuters op basis van ingewijden. Het bezoek van Xi stond al vast, maar naar verwachting pas voor april of mei. De reden voor het vervroegen van het bezoek is onduidelijk. 

Op de agenda van het staatsbezoek staat het Chinese plan om een einde te maken aan de oorlog in Oekraïne. Dit plan is sceptisch ontvangen in het Westen, onder meer vanwege de diplomatieke steun van China aan Rusland. 

Op diplomatiek vlak is er sprake van toenadering tussen de twee landen. De hoogste diplomaat van China bezocht recentelijk Rusland en zei daarbij dat de banden tussen de landen onbreekbaar zijn en niet worden beïnvloed door druk uit het Westen. Het bezoek lijkt dan ook bedoeld om het beeld van een innige Chinees-Russische relatie te benadrukken. 

Poetin heeft Xi 39 keer ontmoet sinds hij president is van Rusland. De laatste keer was in september bij een ontmoeting tijdens een top in Centraal-Azië. (Redactie)

Europese landen, geconfronteerd met de Russische invasie van Oekraïne, hebben het afgelopen jaar meer wapens ingevoerd, meldt het Stockholm International Peace Research Institute (SIPRI). Volgens het instituut is Oekraïne na Qatar en India nu de grootste wapenimporteur ter wereld.

"Hoewel wapentransfers wereldwijd zijn afgenomen, zijn die naar Europa sterk gestegen als gevolg van de spanningen tussen Rusland en de meeste andere Europese staten", zegt SIPRI-onderzoeker Pieter Wezeman. "Na de Russische invasie van Oekraïne willen Europese staten sneller meer wapens importeren."

Tot en met 2021 was de Oekraïense wapeninvoer jarenlang laag. Nu ontvangt Oekraïne grote hoeveelheden wapens uit de Verenigde Staten en Europa, en moet het zodoende alleen de wapenreuzen Qatar en India laten voorgaan wat invoer betreft.

Tegelijk is de uitvoer van wapens door Rusland, die gewoonlijk tot de hoogste ter wereld behoort, "tussen 2013-2017 en 2018-2022 met 31 procent gedaald", meldt het internationale vredesonderzoeksinstituut. Volgens SIPRI zal de export waarschijnlijk blijven afnemen, aangezien Rusland wapens zal houden voor zijn eigen strijdkrachten en sancties landen ervan zullen weerhouden met Moskou zaken te doen. Toch voert Rusland nu meer uit naar China en Egypte, voegt SIPRI er nog aan toe. (ANP)

De autoriteiten van het Oost-Europese Moldavië hebben leden van een pro-Russisch netwerk gearresteerd die het land zouden willen destabiliseren. Na huiszoekingen werden 25 mannen ondervraagd en zeven aangehouden, aldus de politie.

De actie tegen de door "Moskou georkestreerde" beweging kwam kort voor een pro-Russische betoging in de Moldavische hoofdstad Chisinau. Volgens media in de ex-Sovjetrepubliek waren er enkele uren voor de demonstratie ook vier bommeldingen in Chisinau. Onder meer de internationale luchthaven werd ontruimd. Ook hierin speelde de Russische geheime dienst een rol, denken de autoriteiten.

De Moldavische partij van de voortvluchtige pro-Russische en invloedrijke zakenman Ilan Shor organiseerde de afgelopen weken al protesten tegen de pro-Europese regering. Hij wordt ervan verdacht deelnemers geld toe te steken.

Ook Washington beschuldigt Rusland ervan Moldavië, tussen Oekraïne en Roemenië, te willen destabiliseren met als doel een pro-Russische regering te installeren. (ANP)

Zowel het Russische als het Oekraïense leger heeft de afgelopen 24 uur zware verliezen geleden in de omgeving van Bachmoet. Beide kanten zeggen dat de tegenstander honderden manschappen heeft verloren in de strijd.

Volgens Kiev hebben de Russen 221 soldaten verloren bij Bachmoet en zijn er nog eens 300 gewond geraakt. Rusland meldt juist dat 210 Oekraïners zijn omgekomen in de regio Donetsk. Moskou specificeerde niet waar in Donetsk, maar de hevigste gevechten vinden al maanden plaats bij Bachmoet.

Die stad, grotendeels omsingeld door de Russen, is momenteel in twee delen gescheiden, met de rivier Bachmoetka als frontlijn. Het westelijke deel is nog in handen van Oekraïne, maar het oostelijke deel is veroverd door het Russische leger. (ANP)

De Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken Dmytro Koeleba beschuldigt Duitsland ervan de levering van munitie aan zijn land onnodig te vertragen. In een interview met de Duitse krant Bild am Sonntag zegt Koeleba dat Duitse wapenfabrikanten hem al in februari verzekerd hebben klaar te zijn om te leveren, maar dat de regering hun contracten niet ondertekent.

"Het probleem ligt dus bij de regering", benadrukt Koeleba, die zegt dat munitietekorten momenteel het grootste probleem zijn in de strijd tegen Rusland. Het Oekraïense leger heeft volgens hem vooral artilleriegranaten nodig. "Ik denk dat Duitsland echt meer kan doen als het om munitie gaat", aldus de minister.

Koeleba roept Duitsland ook op om Oekraïense piloten te leren vliegen in moderne, westerse gevechtsvliegtuigen. Oekraïne vraagt zijn bondgenoten al langer om zulke straaljagers. De Oekraïense luchtmacht beschikt nu alleen over oudere Russische straaljagers.

De minister zegt niet te verwachten dat zijn land snel moderne vliegtuigen zal krijgen, maar wil dat Oekraïense piloten er klaar voor zijn indien dat gebeurt. Als Duitsland het voortouw zou nemen bij de opleiding, dan is dat "een duidelijke boodschap van politieke betrokkenheid", zegt Koeleba. (ANP)

Patriarch Kirill, het hoofd van de Russisch-orthodoxe kerk, heeft paus Franciscus en andere religieuze leiders opgeroepen Oekraïne ervan te overtuigen de Oekraïens-orthodoxe kerk niet uit het wereldberoemde Holenklooster van Kiev te zetten. De Oekraïense regering heeft via een brief laten weten dat de kerk het kloostercomplex voor 29 maart moet verlaten, omdat zij te pro-Russisch is en zou samenwerken met Moskou.

Kirill dringt in een verklaring er bij religieuze leiders en internationale organisaties op aan "alles in het werk te stellen om de gedwongen sluiting van het klooster, die zal leiden tot een schending van de rechten van miljoenen Oekraïense gelovigen, te voorkomen". De oproep is onder meer gericht aan paus Franciscus, aartsbisschop van Canterbury Justin Welby, het hoofd van de Egyptische koptische kerk, paus Tawadros, VN-secretaris-generaal António Guterres en VN-mensenrechtenchef Volker Türk.

Kirill staat pal achter de Russische inval in Oekraïne. De Oekraïens-orthodoxe kerk zegt de banden met Rusland en het patriarchaat van Moskou te hebben verbroken en het slachtoffer te zijn van een politieke heksenjacht. Sinds oktober vorig jaar heeft Oekraïne regelmatig huiszoekingen verricht in kerken, sancties opgelegd aan bisschoppen en strafzaken geopend tegen diverse geestelijken.

Het Holenklooster van Kiev werd in 1051 gesticht en geldt als een vooraanstaand centrum van het oosters-orthodoxe christendom in Oost-Europa. Het complex staat ook op de Werelderfgoedlijst van Unesco. Het werd tot eind vorig jaar beheerd door de staat en door de Oekraïens-orthodoxe kerk. (ANP)

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky heeft beschietingen op de zuidelijke stad Cherson, waarbij eerder zaterdag drie doden vielen, scherp veroordeeld. Het gaat volgens hem om "brute terroristische aanvallen" van pro-Russische eenheden.

De slachtoffers zaten in een auto die door de Russen werd beschoten en in brand vloog, zeiden regionale autoriteiten. Meerdere auto’s werden getroffen en drie andere mensen raakten gewond. Volgens Zelensky waren de inzittenden naar een winkel gegaan om boodschappen te doen. "Ik wil al onze steden en gemeenschappen steunen die het slachtoffer zijn van brute terroristische aanvallen", aldus de president in zijn dagelijkse videoboodschap.

Zelensky noemt Rusland een "slechte staat", die wapens gebruikt om "leven te vernietigen en niets menselijks achter te laten". "Ruïnes, puin en granaatinslagen in de grond zijn een zelfportret van Rusland", zei het Oekraïense staatshoofd.

Donderdag meldde Kiev ook al dat drie mensen in Cherson om het leven waren gekomen door Russische artillerie. Sinds de Russische troepen de stad eind vorig jaar hebben verlaten, nemen ze Cherson regelmatig onder vuur vanaf de andere kant van de rivier de Dnjepr. Cherson is deel van het gebied dat Rusland zei te annexeren, maar dat daarna door de Oekraïners is heroverd. (ANP)

De Russen hebben het oostelijke deel van de Oost-Oekraïense stad Bachmoet in handen, volgens het Britse ministerie van Defensie. De frontlinie ligt nu bij de rivier Bachmoetka, die de stad in een oostelijk en een westelijk deel scheidt. De Britten denken dat de Russen die rivier niet zomaar over kunnen steken.

De Oekraïners hebben de voorbije weken alle belangrijke bruggen over de Bachmoetka opgeblazen. Bovendien zijn de oevers vrij grote open vlaktes, waardoor Russen die oversteken makkelijk kunnen worden beschoten vanuit Oekraïense gebouwen.

Wagner-baas Jevgeni Prigozjin, die met zijn huurlingenleger een belangrijke rol speelt in de belegering van Bachmoet, plaatste een video waarin hij zegt dat zijn troepen het centrum van de stad bijna hebben bereikt. Hij staat bovenop een hoog gebouw en wijst naar een ander gebouw dat het gemeentehuis van Bachmoet zou moeten zijn, volgens hem op 1200 meter afstand. Dat zou kunnen kloppen, aangezien de rivier redelijk dicht bij het centrum ligt.

Prigozjin klaagt verder nog eens over het gebrek aan munitie dat hij ontvangt van het Russische leger. Sinds enkele weken uit hij stevige kritiek op defensie dat haar troepen aan hun lot zou overlaten. Prigozjin komt nauwelijks nog op Russische televisie en lijkt naar de achtergrond te worden geduwd door het Kremlin.

Maar volgens de Britse inlichtingen heeft ook Oekraïne het zwaar met de munitie in Bachmoet. Doordat de stad grotendeels is omsingeld, is de bevoorrading een probleem geworden. Kiev zet nu helikopters in om Russische doelen in de omgeving te beschieten. (ANP)

De Oekraïense regering wil dat de Oekraïens-orthodoxe kerk het wereldberoemde Holenklooster van Kiev voor 29 maart verlaat. De Oekraïens-orthodoxe kerk zegt hierover een officiële brief te hebben ontvangen, zo schrijft het vrijdag op de website van het kloostercomplex.

Het Holenklooster van Kiev werd in 1051 gesticht en geldt tegenwoordig als een vooraanstaand centrum van het oosters-orthodoxe christendom in Oost-Europa. Het complex staat ook op de Werelderfgoedlijst van Unesco. Het complex werd tot eind vorig jaar beheerd door de staat en door de Oekraïense-orthodoxe kerk, die banden heeft met de Russisch-orthodoxe kerk.

Eind vorig jaar besloot de Oekraïense regering de overeenkomst met de Oekraïens-orthodoxe kerk over het gebruik van panden in het complex op te zeggen. De uitzetting betreft het deel van het grotklooster waar zich de ingangen bevinden van de grotten die in de middeleeuwen door monniken zijn gemaakt.

Voordat Rusland in februari vorig jaar de grootschalige invasie van Oekraïne lanceerde, sloot de kerk zich aan bij het Patriarchaat van de Russisch-orthodoxe Kerk. Dat reageerde met afschuw op het nieuws van de uitzetting en noemde het "het hoogtepunt van wetteloosheid". (ANP)

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky noemt de vermeende Oekraïense betrokkenheid bij het opblazen van Nord Stream-pijpleidingen "belachelijk". Oekraïners 'zitten zeker niet' achter de actie, aldus de president. Kiev had de betrokkenheid van Oekraïne eerder al weersproken.

Lees ook: Informatielekken voeden speculatie over de Nord Stream-aanslagen

Duitse en Amerikaanse media wezen eerder deze week naar de mogelijke betrokkenheid van een pro-Oekraïense groep. Volgens Zelensky waren de recente publicaties bedoeld om de westerse hulp aan Oekraïne te vertragen. "Ik vind het erg gevaarlijk dat sommige onafhankelijke media, waar ik altijd veel respect voor heb gehad, zulke stappen ondernemen", verklaarde de president. Hij voegde eraan toe dat de situatie zo positief uitpakt voor Rusland.

Moskou zegt dat het Westen verantwoordelijk is voor het opblazen van de gaspijpleidingen in september vorig jaar. Daar is geen bewijs voor geleverd. Wie achter de ontploffingen zit, is nog steeds niet duidelijk. Duitsland, Zweden en Denemarken zijn onderzoeken gestart. De twee Nord Stream-leidingen liggen op de bodem van de Oostzee en werden aangelegd om Russisch gas naar Duitsland te transporteren. (ANP) 

De Europese Unie moet nog eens 3,5 miljard euro uittrekken voor militaire hulp aan met name Oekraïne, vindt buitenlandchef Josep Borrell. Hij gaat aan de EU-landen voorstellen het alweer leeg rakende fonds dat daarvoor is bedoeld opnieuw bij te vullen, zegt een hoge EU-bron.

Met het fonds van oorspronkelijk 5,7 miljard euro, de zogeheten Europese vredesfaciliteit, moest de EU eigenlijk zeven jaar (tot 2027) kunnen doen. Maar sinds de Russische inval in Oekraïne is er al 3,6 miljard uit geput om wapens naar dat land te sturen. Een eind aan de oorlog is niet in zicht en Oekraïne zal nog veel meer nodig hebben, klinkt het alom, terwijl de EU ook andere landen wil helpen met bijvoorbeeld de strijd tegen jihadisten. De EU-landen stortten eind vorig jaar 2 miljard bij, maar dat gaat waarschijnlijk meteen op aan de aanschaf van munitie waar Oekraïne om zit te springen.

Nederland liet eerder doorschemeren het inleggen van extra geld te steunen. Het zou met de geopperde verhoging in totaal ongeveer 200 miljoen euro extra moeten bijdragen. 

Geen eigen wapens

De EU levert Oekraïne zelf geen wapens en andere benodigdheden voor de strijd, maar vergoedt de uitgaven van de lidstaten. Die kunnen na wapenleveringen de kosten die ze hebben gemaakt bij de 'vredesfaciliteit' declareren.

De oorlog in Oekraïne is uitgemond in een slijtageslag en het land dreigt die te verliezen als zijn bondgenoten niet snel meer munitie sturen, vooral artilleriegranaten voor bijvoorbeeld de Nederlandse en Duitse pantserhouwitsers. De EU-landen denken erover 1 miljard uit het fonds vrij te maken voor lidstaten die Oekraïne nog wat van die granaten uit hun arsenalen kunnen leveren. Omdat ze ongeveer de helft vergoed krijgen zou dat goed zijn voor bijna 2 miljard aan artilleriemunitie. Ze overwegen nog eens een miljard uit de vredesfaciliteit te gebruiken voor gezamenlijke extra inkoop. (ANP) 

De Russische minister van Buitenlandse Zaken Sergej Lavrov heeft naar eigen zeggen afgelopen week in New Delhi zijn Amerikaanse collega Antony Blinken op "een beschaafde en constructieve" manier gesproken. Volgens Lavrov ging het gesprek over nucleaire bewapening en over de strijd in Oekraïne.

De ministers waren beiden op een bijeenkomst van de G20 in de Indiase hoofdstad. Ze spraken elkaar kort in de wandelgangen van de bijeenkomst. Het was hun eerste ontmoeting sinds de Russische invasie in Oekraïne in februari 2022. Volgens de Amerikanen duurde het gesprek minder dan tien minuten. (ANP)

Het Wagner-huurlingenleger lijkt zijn offensief rondom de Oekraïense stad Bachmoet tijdelijk te hebben gepauzeerd. Dat stelt het Institute for the Study of War (ISW). Volgens de Amerikaanse denktank is het onduidelijk of de groep in Bachmoet nog genoeg manschappen heeft om zijn offensief voort te zetten.

Sinds de huurlingen van de Wagnergroep op 7 maart oostelijk Bachmoet innamen, voerden ze geen aanvallen meer uit. Die pauze volgt op negen maanden van aanvallen op het oostelijke gedeelte van de stad. Het ISW denkt dat de groep daarbij veel manschappen en materieel heeft verloren.

Woordvoerder Serhiy Cherevaty van de Oekraïense oostelijke groepering van strijdkrachten zei op 9 maart dat het aantal Russische versterkingen in de stad toeneemt. Deze toename van reguliere Russische troepen zou erop kunnen wijzen dat zij worden ingezet bij een poging om het centrum van Bachmoet te veroveren. (Redactie)

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky krijgt opnieuw geen spreektijd tijdens de uitreiking van de Oscars, aanstaande zondag. Dat meldt het goed ingevoerde Amerikaanse vakblad Variety.

Vorig jaar werd het verzoek van Zelensky om te spreken tijdens de uitreiking van de belangrijkste filmprijzen ook al geweigerd. Het is niet bekend waarom de voormalige acteur opnieuw geen zendtijd krijgt tijdens een van de best bekeken Amerikaanse televisie-uitzendingen van het jaar.

Zelensky maakte vorige maand tijdens het Filmfestival van Berlijn wel virtueel zijn opwachting om te praten over de situatie in zijn land, waar al ruim een jaar een oorlog met Rusland woedt. Ook was hij vorig jaar via satellietverbinding te zien tijdens de filmfestivals van Cannes en Venetië. (ANP)

De kerncentrale in de Oekraïense regio Zaporizja is weer aangesloten op het stroomnet, meldt de Oekraïense energiemaatschappij Ukrenergo. De toevoer van elektriciteit werd donderdag in de vroege ochtend beschadigd door Russische raketaanvallen.

Het was volgens het Internationaal Atoomenergieagentschap (IAEA) de zesde keer sinds de Russische inval dat alle externe stroomtoevoer uitviel. Voor dit soort noodsituaties zijn dieselgeneratoren aanwezig. De kerncentrale, de grootste van Europa, heeft externe elektriciteit nodig voor de koeling van de reactoren.

De kerncentrale van Zaporizja werd aan het begin van de oorlog ingenomen door Russische militairen en staat nog steeds onder Russische controle. Bij problemen met de stroomtoevoer geven Rusland en Oekraïne elkaar telkens de schuld. De IAEA maakt zich grote zorgen om de veiligheid en pleit daarom voor een veiligheidszone rondom het nucleaire complex. (ANP)

 In de Oekraïense stad Cherson zijn drie doden gevallen door Russische raketaanvallen, meldt de Oekraïense regering. In de westelijke stad Lviv kwamen zeker vijf mensen om nadat een raket een huis raakte. Rusland voerde in de nacht van woensdag op donderdag een serie aanvallen uit op verschillende steden in Oekraïne, waaronder Kiev, Charkiv en Odesa.

De tweede stad van het land, Charkiv, kwam door de aanval zonder stroom en verwarming te zitten. Ook kerncentrale Zaporizja had problemen in de stroomvoorziening. De centrale maakt nu gebruik van dieselgeneratoren. Volgens atoomagentschap IAEA is dit de zesde keer sinds de Russische inval vorig jaar dat alle stroom bij de kerncentrale is uitgevallen en deze op noodstroom moet functioneren. De kerncentrale is al een jaar in Russische handen en volgens Moskou hebben de raketaanvallen niets met de stroomuitval te maken.

Volgens president Volodymyr Zelensky werden er door Rusland 81 raketten afgevuurd. Oekraïne zou hiervan bijna de helft hebben neergeschoten. (ANP)

Rusland heeft in de nacht van woensdag op donderdag raketaanvallen uitgevoerd op een flink aantal steden in Oekraïne, waaronder Kiev, Charkiv en Odessa. Daarbij zijn ook woonwijken geraakt, vooralsnog zijn er geen dodelijke slachtoffers gemeld.

De gouverneur van Odessa laat op Telegram weten dat een energieleverancier is geraakt, waardoor de stroom in delen van Odessa is uitgevallen. Charkiv, de op een na grootste stad van het land, werd volgens de lokale gouverneur vijftien keer getroffen. Ook daar waren nutsbedrijven het doelwit. Twee mensen raakten gewond toen een raket vlak bij hun huis insloeg.

De burgemeester van Kiev maakte donderdagochtend vroeg bekend dat er in het zuidwesten van zijn stad meerdere explosies hebben plaatsgevonden.

Ook in Dnipro en andere gebieden van Oekraïne zijn in de nacht van woensdag op donderdag raketaanvallen gemeld. (ANP)

Koning Willem-Alexander en koningin Máxima bezoeken donderdag, de laatste dag van hun driedaagse staatsbezoek aan Slowakije, een hulpcentrum voor Oekraïense vluchtelingen in de stad Poprad.

Het hulpcentrum is gevestigd in een voormalig schoolgebouw en wordt door met name Oekraïense vluchtelingen gerund. Het koningspaar gaat in gesprek met de vluchtelingen en spreekt daarnaast met hulpverleners.

Het bezoek aan Slowakije ging dinsdag van start, met onder meer een stadswandeling door Bratislava en gesprekken over persveiligheid met Slowaakse media en politie. Op woensdag, Internationale Vrouwendag, ging het koningspaar onder meer met Slowaakse jongeren in gesprek over gender(on)gelijkheid en bezochten zij een café waar vorig jaar voor de deur twee mensen uit de lhbti-gemeenschap zijn vermoord. (ANP/Redactie)

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky heeft in zijn dagelijkse toespraak geprobeerd de Georgiërs een hart onder de riem te steken tijdens hun pro-Europese protesten. Hij zegt dat er "geen Oekraïner is die Georgië geen succes wenst. Democratisch succes. Europees succes".

Net als Oekraïne hoopt Georgië lid te kunnen worden van de Europese Unie. Dat staat nu onder druk door een nieuwe omstreden wet. Daardoor kunnen organisaties worden aangemerkt als "buitenlandse agenten" wanneer ze meer dan 20 procent van hun financiering uit het buitenland ontvangen. Tegenstanders vrezen dat de wet kan worden gebruikt om critici het zwijgen op te leggen. Ze noemen het antidemocratisch en anti-Europees en zijn bang dat het een EU-lidmaatschap in de weg zal staan. Enkele EU-kopstukken en EU-lidstaten uitten al hun bezorgdheid. (ANP)

De steun die Nederland en zijn bondgenoten geven aan Oekraïne staat los van de vraag of dat land betrokken is bij het opblazen van de Nord Stream-pijpleidingen voor Russisch gas, zegt defensieminister Kajsa Ollongren. Wie Oekraïne ergens op wil afrekenen houdt ze voor wat de echte reden is voor de westerse hulp aan dat land: "dat Rusland deze agressieoorlog niet mag winnen".

Onderzoek naar de sabotage van de gasleidingen wijst in de richting van een waarschijnlijk pro-Oekraïense groep, meldden Duitse media en de New York Times dinsdag. Oekraïne ontkent dat het de hand had in de aanslag. Maar als dat toch het geval blijkt, zou dat weleens kunnen vreten aan het draagvlak voor verdere steun om zich Rusland van het lijf te houden, vrezen sommigen.

Westerse leiders houden zich vooralsnog op de vlakte over de onthullingen en doen die af als "speculaties". Ze relativeren wel alvast de eventuele repercussies. "Wees nooit bang voor de waarheid", zegt EU-buitenlandchef Josep Borrell na afloop van overleg met de defensieministers van de EU-landen en die van Oekraïne. "Ik ben niet bang voor de waarheid. Welke waarheid dan ook."

"De steun die we geven aan Oekraïne, geven we omdat Oekraïne het slachtoffer is van een daad van agressie van Rusland", onderstreept Ollongren. "En omdat het uiteindelijk ook over ons gaat. Dáár gaat het om. En dat is waarom we ermee moeten doorgaan." (ANP)

De EU-landen zijn het in grote lijnen eens over het leveren van extra munitie aan Oekraïne en de gezamenlijke inkoop van nieuwe munitie. "Iedereen stemt in met de dringendheid" van de maatregelen om dreigende tekorten af te wenden, zegt EU-buitenlandchef Josep Borrell.

Bij overleg van de defensieministers woensdag was volgens minister Kajsa Ollongren de stemming duidelijk: "We moeten dit doen, er is geen andere keus." De ministers handelen dan ook voor EU-begrippen " razendsnel. Over minder dan twee weken hopen we een finaal besluit te hebben".

Met de brede steun van de defensieministers werkt Borrell nu verder aan "drie sporen die elkaar aanvullen". Voor de levering van munitie die lidstaten nog op de plank hebben liggen, zou 1 miljard euro worden vrijgemaakt. Dat geld komt uit het budget waaruit wapenleveringen van EU-landen aan Oekraïne worden vergoed.

Wapenindustrie moet weer op gang komen

Nog eens een miljard uit die pot moet gaan naar de gezamenlijke inkoop van nieuwe munitie. Daarbij zouden ook lidstaten hun eigen lopende contracten kunnen aanspreken. Duitsland bijvoorbeeld zegt graag bereid te zijn om binnen zijn eigen raamovereenkomsten met de wapenindustrie extra te bestellen.

Ten slotte moet de decennialang gekrompen wapenindustrie worden geholpen en aangemoedigd om weer op toeren te komen. Zo kunnen EU-landen ook gemakkelijker hun arsenalen voor Oekraïne aanspreken. Ze weten dan dat ze die op den duur weer kunnen vullen. (ANP)

De baas van de Verenigde Naties heeft de verlenging van de graandeal tussen Rusland en Oekraïne tijdens een bezoek aan de Oekraïense hoofdstad Kiev omschreven als "cruciaal". Het maakt de uitvoer van graan en andere producten via de Zwarte Zee mogelijk, ondanks de oorlog.

Door de overeenkomst konden de prijzen van voedingsmiddelen wereldwijd dalen. Het was ook een wezenlijke hulp "voor bevolkingen die ook een zware tol betalen voor deze oorlog, vooral in ontwikkelingslanden", aldus VN-secretaris-generaal Antonio Guterres verder.

De graandeal werd vorig jaar juli gesloten en in november na moeizame onderhandelingen verlengd tot 18 maart. Als geen van de betrokken partijen dwarsligt, blijft de deal ook na die datum geldig. (ANP)

In de zwaar beschoten Oost-Oekraïense stad Charkiv brandt na ruim een jaar weer straatverlichting. De teruggekeerde verlichting leidde in de op één na grootste stad van Oekraïne tot vreugde. Inwoners spraken over een kleine overwinning op de Russen.

De stad, 40 kilometer van de grens met Rusland, was ruim een jaar in duisternis gehuld toen die regelmatig werd aangevallen door Russische troepen. De openbare verlichting brandde voor het eerst weer een paar uur in het stadscentrum. De straatverlichting wordt geleidelijk uitgebreid naar meer wijken, aldus de burgemeester.

De koplampen van auto's waren de afgelopen tijd vrijwel de enige lichtbron 's nachts in de stad. Er waren veel ongevallen waarbij mensen gewond raakten. (ANP)

Het al maanden door Rusland belegerde Oost-Oekraïense Bachmoet zou "de komende dagen" kunnen worden ingenomen, denkt NAVO-chef Jens Stoltenberg. Russische troepen weten de vrijwel ontvolkte stad steeds verder van de buitenwereld af te snijden, al houdt Oekraïne er vooralsnog stand.

"We kunnen niet uitsluiten dat Bachmoet in de komende dagen uiteindelijk zal vallen", zei Stoltenberg bij aankomst voor overleg met de defensieministers van de EU-landen in Zweden. "Daarom is het belangrijk te onderstrepen dat dit niet per se een keerpunt in de oorlog vormt."

Rusland zet al maanden alles op alles om Bachmoet te veroveren, met zware verliezen aan beide kanten tot gevolg. Westerse bondgenoten van Oekraïne en militair deskundigen relativeren het belang van de stad, maar de regering in Kiev steekt toch ook veel in de verdediging. De inmiddels haast met de grond gelijk gemaakte plaats heeft een grote symbolische waarde gekregen. (ANP)

Oekraïense vluchtelingen kunnen mogelijk ook na maart volgend jaar rekenen op soepele opvangregels in de Europese Unie. De Europese Commissie "staat klaar" om die zo nodig ook daarna te laten doorlopen, zegt zij. Maar ondertussen moeten Oekraïners die nog langer willen blijven of juist terug willen ook worden geholpen.

De EU vangt sinds Rusland ruim een jaar geleden Oekraïne binnenviel meer dan 4 miljoen vluchtelingen uit dat land op. Zij hoeven een jaar lang geen asiel aan te vragen en mogen anders dan andere ontheemden in de unie werken, naar school en naar de dokter.

Die speciale status voor Oekraïners, die de EU nog nooit eerder inzette, zou eigenlijk in maart aflopen maar werd al eens met een jaar verlengd. Maar ook dan zou de oorlog nog weleens kunnen voortslepen, is de verwachting in Brussel.

"De Europese Unie staat klaar om Oekraïne zo lang als nodig is te steunen", verzekert de commissie. Zij kan de EU-landen voorstellen om de soepele regels te verlengen en zal dat zo nodig doen. Maar "tegelijkertijd" moeten de lidstaten samenwerken zodat Oekraïners een "soepele overgang" kunnen maken naar bijvoorbeeld een permanente verblijfsvergunning. En moet er gerichte hulp komen voor mensen die weer terug willen naar huis, aldus het dagelijks bestuur van de EU.

De commissie wil in de tweede helft van dit jaar een verlenging van de zogeheten tijdelijke bescherming voor Oekraïense vluchtelingen voorstellen, schreef de Spaanse krant El País eerder al. (ANP)

De Europese rechter heeft de EU-sancties tegen de moeder van de baas van het Russische Wagner-huurlingenleger geschrapt. De overwinning van deze Violetta Prigozjina kan belangrijke gevolgen hebben, omdat tal van andere gestrafte Russen ook naar het Europees hof zijn gestapt.

De EU legde Prigozjina, de moeder van Wagner-oprichter Jevgeni Prigozjin, ruim een jaar geleden strafmaatregelen op wegens haar banden met haar eveneens gestrafte zoon. Ze mocht sindsdien de EU niet meer in en kon niet meer bij eventueel in de unie gestald geld.

De familieband tussen moeder en zoon was de enige reden voor het opleggen van de sancties, constateert het Gerecht van de Europese Unie. Dat is "niet voldoende om haar plaatsing op de lijst te rechtvaardigen". Of Prigozjin nu "verantwoordelijk is voor daden die de territoriale integriteit, soevereiniteit en onafhankelijkheid van Oekraïne ondermijnen" of niet.

De EU voerde aan dat Prigozjina onder meer betrokken was bij bedrijven en zaken van haar zoon, maar kreeg het gerecht niet mee.

Prigozjin, ooit begonnen als cateraar van president Vladimir Poetin, won de afgelopen jaren snel aan invloed in het Kremlin. Zijn schaduwleger, dat Moskou zou inzetten voor schimmige klussen, is in de oorlog tegen Oekraïne een steeds grotere rol gaan spelen. (ANP)

Oekraïne vat de berichten dat een pro-Oekraïense groep de Nord Stream-pijpleidingen zou hebben opgeblazen maar op als een compliment, zegt defensieminister Reznikov. Maar hij spreekt enige betrokkenheid van zijn land stellig tegen. Reznikov is ook niet bang dat de verdenkingen de westerse steun voor Oekraïne zullen ondergraven.

Reznikovs Europese collega's houden zich stuk voor stuk op de vlakte over de berichten over de aanslagen op de pijpleidingen, die Russisch gas naar Europa brachten. 

Defensieminister Ollongren vindt het "verstandig niet te reageren op berichten daarover en gewoon af te wachten wat er uit de onderzoeken komt. Ik ga niet in op speculaties."

"Dit is niet ons werk", verzekerde Reznikov bij aankomst voor overleg met zijn EU-collega's in Zweden. Hij noemt de onthullingen van onder meer verscheidene Duitse media en de New York Times "een beetje een raar verhaal. Het doet aan als een compliment voor onze speciale eenheden."

Volgens de Oekraïense minister zullen de officiële onderzoeken naar de aanval, die Duitsland, Denemarken en Zweden hebben ingesteld, de zaak ophelderen. (ANP)

De leider en oprichter van de Russische private huurlingenmacht Wagner Groep, Jevgeni Prigozjin, zegt het oostelijke deel van de Oost-Oekraïense stad Bachmoet volledig onder controle te hebben. "Alles ten oosten van de rivier de Bachmoetka staat volledig onder controle van Wagner", zei Prigozjin in een op Telegram ingesproken boodschap.

Dinsdag waarschuwde de Oekraïense president Volodymyr Zelensky in een interview met CNN nog dat als Rusland erin slaagt Bachmoet te veroveren, de troepen van Moskou "vrije baan" hebben om belangrijke steden in het oosten van Oekraïne in te nemen. "Ze zouden naar Kramatorsk kunnen gaan, ze zouden naar Slovjansk kunnen gaan."

Het Russische leger probeert al maandenlang met hulp van de Wagner Groep Bachmoet in te nemen. Moskou beschouwt de stad als een belangrijk knooppunt in de Oekraïense verdedigingslinie. Of Wagner daadwerkelijk het oostelijk deel van Bachmoet heeft veroverd is nog niet door andere partijen bevestigd. Prigozjin heeft al eerder voorbarig succes geclaimd.

De strategische waarde van Bachmoet wordt door verschillende experts betwijfeld. Maar de stad heeft een grote symbolische betekenis gekregen door de zware verliezen die beide partijen er hebben geleden. De slag om Bachmoet is de langste en dodelijkste strijd sinds het begin van de Russische invasie in februari vorig jaar. De grotendeels verwoeste stad telde voor de invasie ongeveer 70.000 inwoners. Dat zouden er nu nog maar 4000 zijn. (ANP)

Wie zat er achter de aanslag op gaspijplijn Nord Stream 2, afgelopen september? Het mysterie is nog niet opgelost, maar een explosieve nieuwe plotwending is er wel nu vertegenwoordigers van de Amerikaanse geheime diensten tegenover The New York Times hebben laten doorschemeren dat een ‘pro-Oekraïense groep’ de gaspijpleiding in de Oostzee tussen Rusland en West-Europa zou kunnen hebben gesaboteerd.

Dat zou blijken uit nieuwe inlichtingen waar de diensten over beschikken. Tegenover de krant stelden ze evenwel geen bewijs te hebben dat de aanslag aangestuurd zou zijn vanuit de Oekraïense staat. Niets van die twee brokjes informatie is onafhankelijk te verifiëren. Achter zulke strategische lekken door inlichtingendiensten zit bovendien vaak een agenda, waar het in dit geval naar gissen is. 

Lees hier het hele verhaal van buitenlandredacteur Seije Slager.

Oekraïne en Rusland hebben opnieuw krijgsgevangenen geruild, deze keer ruim tweehonderd Oekraïners en Russen.

Het ministerie van defensie in Moskou had het ongeveer negentig Russische militairen die vanuit Oekraïne naar Moskou worden gevlogen voor medische behandeling. In Kiev werd gemeld dat 130 landgenoten waren teruggekeerd. Onder hen zijn 87 verdedigers van havenstad Marioepol, die bijna tien maanden door Rusland is bezet, en 35 strijders die gevangen werden genomen rond Bachmoet en Soledar in Oost-Oekraïne.

Volgens de Oekraïense mensenrechtencommissaris zijn tot nu toe in totaal 1993 Oekraïners teruggekeerd uit Russisch gevangenschap. Moskou geeft geen informatie over het totale aantal vrijgelaten Russen. (ANP)

Verder lezen: in december vond een andere gevangenenruil plaats, tussen Rusland en de VS.

In Belarus zijn meer dan twintig mensen opgepakt vanwege een poging tot sabotage op een vliegveld. Minsk zegt een 'terrorist' te hebben gearresteerd en zijn medeplichtigen, die banden zouden hebben met de Oekraïense en Amerikaanse veiligheidsdiensten.

Vorige week zei een groep Belarussische activisten dat ze met drones een Russisch surveillancevliegtuig hadden opgeblazen. Een Belarussische onderminister was er al snel bij om te zeggen dat het nepnieuws was, maar later zei president Aleksandr Loekasjenko dat de aanval wel degelijk had plaatsgevonden, maar dat die grotendeels mislukt was. Er zou slechts zeer lichte schade aan het vliegtuig zijn.

Nu stelt Loekasjenko dat Oekraïne en de Verenigde Staten de actie hadden voorbereid. De terrorist, met zowel de Oekraïense als de Russische nationaliteit, zou daar zijn getraind. Volgens de Belarussische president probeert Washington zijn land de oorlog in te trekken. (ANP)

De Chinese minister van buitenlandse zaken Qin Gang zegt dat China de relatie met Rusland moet versterken, vanwege de continue vijandigheid van de VS.

Tijdens een persconferentie maakte Qin China’s buitenlandse beleidsplan bekend. Hierin presenteerde hij de relatie met Rusland als een baken van kracht en stabiliteit, en de relatie met de VS daarentegen als een bron van spanning en conflict.

Qin verdedigde de hechte vriendschap tussen China en Rusland. Volgens de minister zijn de banden tussen China en Rusland een voorbeeld voor internationale relaties: ‘Met een samenwerkend China en Rusland heeft de wereld een drijvende kracht. Hoe instabieler de wereld wordt, hoe belangrijker het voor China en Rusland is om de relatie te bevorderen.’

Minister Qin zegt dat er ‘nauw contact’ is tussen de leiders van beide landen. (Reuters)

De Russische journalist Andrej Novasjov is in de Siberische regio Kemerovo veroordeeld tot een werkstraf van acht maanden. De lokale rechtbank had hem eerder al schuldig bevonden aan "het willens en wetens verspreiden van onjuiste informatie over het Russische leger", zei zijn voormalige werkgever.

Novasjov werkte voor Siberia Realities, een lokaal project van de Amerikaanse omroep Radio Free Europe. Bovenop de werkstraf mag Novasjov een jaar lang geen materiaal online publiceren.

Novasjov heeft volgens de rechter het leger in diskrediet gebracht in vier berichten op sociale media. Ook had hij naar een artikel verwezen waarin Russische troepen werden beschuldigd van het beschieten van civiele infrastructuur in de Oekraïense stad Marioepol, die ze vorig jaar innamen. Rusland zegt er juist alles aan te doen om te voorkomen dat burgers gewond raken bij wat het een 'speciale militaire operatie' in Oekraïne noemt.

Een andere Russische journalist, Maria Ponomarenko, werd vorige maand veroordeeld tot zes jaar gevangenisstraf omdat ze de Russische luchtmacht ervan beschuldigd had in april een theater in Marioepol te hebben gebombardeerd toen vrouwen en kinderen er schuilden. Moskou gaf de schuld daarvan aan Oekraïense nationalisten, een bewering die Kiev en Amnesty International verwerpen.

Sinds de invasie van Oekraïne in februari 2022 kan in Rusland het "in diskrediet brengen" van het leger worden bestraft met maximaal vijf jaar gevangenisstraf. Het opzettelijk verspreiden van desinformatie over het leger kan zelfs een gevangenisstraf van vijftien jaar opleveren. (ANP)

Wagner-baas Jevgeni Prigozjin botst opnieuw met het Kremlin. De huurlingen vormen de voorhoede van de Russische invasietroepen in Oekraïne, waar zij momenteel de Oekraïense stad Bachmoet in het vizier hebben, maar Prigozjin zegt dat hij tegelijkertijd achterom moet kijken. Hij vreest een mes in zijn rug van de Russische legerleiding.

Van een toenadering tussen Prigozjin en het Kremlin leek maandag nog geen sprake. Sterker, Prigozjin beweerde dat zijn vertegenwoordiger maandag de toegang werd ontzegd tot het militaire hoofdkwartier in Moskou door de legerleiding. Zijn toegangspasjes bleken ook te zijn geblokkeerd, aldus Prigozjin.

Lees het hele artikel van onze verslaggever Ghassan Dahhan hier.

Een vertegenwoordiger van Wagner-baas Jevgeni Prigozjin kreeg maandag geen toegang tot het Russische legerhoofdkwartier in Oekraïne. Via de berichtendienst Telegram liet Prigozjin weten dat het toegangsbewijs van zijn afgevaardigde werd ingetrokken.

Het voorval lijkt een nieuw teken van de verslechterende relaties tussen het Kremlin en het private huurlingenleger. De voorbije weken lagen de twee partijen in de clinch over de bevoorrading van munitie. Prigozjin vraagt al lang om meer kogels en granaten om strijd te kunnen blijven voeren in het felbevochten Bachmoet.

Volgens de leider van het huurlingenleger schat Moskou zijn bijdrage niet naar waarde. "Maar als de Wagner Groep zich uit zich nu uit Bachmoet terugtrekt, valt heel het front als een kaartenhuis in elkaar", beweert Prigozjin. (ANP)

Hoge commandanten van het Oekraïense leger zijn voorstander van het plan om verdedigende posities in te nemen in Bachmoet en om de verdedigingslinies te versterken, zegt president Volodymyr Zelensky maandag in een verklaring.

Zelensky heeft overleg gevoerd met de topcommandanten, die volgens de president "hun steun uitspraken" voor het doorzetten van de defensieve operatie. De Amerikaanse denktank Institute for the Study of War (ISW) meldde eerder nog dat Oekraïense troepen mogelijk een strategische terugtrekking uit de stad overwegen. Of het om een gedeeltelijke of gehele terugtrekking zou gaan is niet duidelijk.

Russische invasietroepen proberen de Oost-Oekraïense stad en alle buitenwijken al maanden in te nemen. Dat doen ze met behulp van huurlingen van de Russische Wagner Groep. De bewoonde gebieden rond Bachmoet worden zwaar bestookt door mortieren en artillerie. De stad is al weken aan drie kanten ingesloten en er zouden veel slachtoffers zijn. (ANP)

Rusland vervangt tanks die zijn vernietigd in de oorlog tegen Oekraïne door modellen die tientallen jaren oud zijn, meldt het Britse ministerie van defensie maandag. Dat heeft te maken met een gebrek aan materieel. Het ministerie baseert zich op informatie van de Britse inlichtingendiensten.

Vernietigde gevechtstanks worden al langer ingeruild voor oude T-62-modellen, maar recentelijk zouden ter vervanging zelfs Sovjet BTR-50 modellen gebruikt zijn. Deze werden in 1954 voor het eerst vervaardigd. Ook het zogeheten 1e Tankleger, een van de meest vooraanstaande eenheden van het Russische leger, heeft oude tanks ontvangen om hun voorraad mee aan te vullen.

"Sinds de zomer van 2022 zijn er zo'n achthonderd T-62's uit de opslag gehaald", zegt het Britse ministerie. "Sommige hebben verbeterde waarnemingssystemen ontvangen die hun effectiviteit 's nachts hoogstwaarschijnlijk zal verbeteren." De voertuigen hebben echter ook veel zwakke punten, zoals hun bepantsering.

Er zijn al langer berichten over tekorten aan het front. Het Britse ministerie van defensie meldde zondag dat Russische soldaten, met name reservisten, recent is opgedragen de Oekraïense legertroepen in de frontlinies aan te vallen met de pioniersschop. De schep, van het in 1869 ontworpen type MPL-50, behoort tot de standaarduitrusting van de infanterist en is bedoeld om schuttersputjes mee te graven. Ze kunnen ook worden worden gebruikt om iemand mee aan te vallen, als de munitie voor de handvuurwapens op is. (ANP)

De Russische minister van defensie Sergej Sjojgoe heeft afgelopen weekend het bezette gebied in Oekraïne bezocht. Het Russische leger meldde zaterdag al dat hij langs was gegaan bij een commandopost aan het front, nu laat het ministerie weten dat Sjojgoe in het zwaargehavende Marioepol is geweest.

Sjojgoe en de rest van het Kremlin hebben het afgelopen jaar vaak kritiek gekregen dat ze de oorlog voeren vanuit het veilige Moskou. De beelden van de defensieminister in de Donbas moeten een grotere betrokkenheid tonen bij de militairen en de plaatselijke bevolking, die Rusland beweert bevrijd te hebben.

In Marioepol inspecteerde Sjojgoe met name de wederopbouw van de stad. De Zuid-Oekraïense havenstad was in de eerste maanden na de invasie de brandhaard van de oorlog en is hevig beschoten. De Russen kregen de stad in mei in handen, nadat ook de laatste Oekraïners in de Azovstal-fabriek hun verzet hadden moeten staken. Behalve bij de nieuwe woonblokken liet Sjojgoe zich ook zien bij een medisch centrum en een waterleiding die aangelegd wordt. (ANP)

De baas van de Russische Wagner Groep, Jevgeni Prigozjin, heeft gewaarschuwd dat Ruslands positie rond de Oost-Oekraïense stad Bachmoet in gevaar komt als zijn troepen niet de munitie krijgen die eerder door Rusland is toegezegd. Het is een nieuwe indicatie dat er spanning is tussen de Russische regering en het hoofd van de private huurlingenmacht.

Prigozjin uit regelmatig kritiek op Russische defensiechefs en generaals. "We proberen uit te zoeken wat de reden is: de standaard bureaucratie of verraad", zei hij op zijn Telegramkanaal over het uitblijven van de munitie.

Oekraïense militaire functionarissen en analisten melden ook dat leiders van Ruslands 155ste Brigade, die vecht bij de stad Voehledar ten zuiden van Bachmoet, zich verzetten tegen orders om aan te vallen na zware verliezen te hebben geleden bij hun pogingen om de stad in te nemen. Reuters kan de berichten over de gang van zaken op het slagveld niet onafhankelijk verifiëren.

Russische troepen, inclusief Wagner-huurlingen, proberen Bachmoet al maanden in te nemen. Dat heeft geleid tot een bloedige strijd met veel slachtoffers aan beide kanten. (ANP)

In Estland zijn zondag parlementsverkiezingen gehouden, die werden overschaduwd door de oorlog in Oekraïne. De centrumrechtse Hervormingspartij van premier Kaja Kallas won de verkiezingen met een ruime marge.

De 45-jarige Kallas is sinds 2021 de eerste vrouwelijke minister-president van EU- en NAVO-lid Estland. Ze staat in Europa bekend als de meeste resolute pleitbezorger van de Oekraïense zaak tegen de Russen. Die ferme houding lijkt haar bij de stembusgang extra stemmen te hebben opgeleverd. De partij kreeg 31,6 procent van de stemmen. De rechts-populistische partij EKRE werd tweede met 16 procent van de stemmen.

Om aan de macht te blijven zal de Hervormingspartij echter wel opnieuw een coalitie moeten vormen met een of meerdere andere partijen in het 101 zetels tellende parlement van Estland. (ANP)

De Russische invasietroepen hebben ook zondag alles in het werk gesteld de Oost-Oekraïense stad Bachmoet met alle buitenwijken in te nemen. "Ze vallen Bachmoet en de omliggende plaatsjes onophoudelijk aan", liet de generale staf in Kiev zondagavond weten. President Volodimir Zelensky vulde dat aan met de mededeling dat de strijd in het gebied "pijnlijk en zwaar" is. Hij prees de moed van de Oekraïense manschappen.

De bewoonde gebieden rond Bachmoet zijn opnieuw zwaar bestookt door mortieren en artillerie. De stad is al enkele weken aan drie kanten ingesloten. Alleen richting het westen is voor de Oekraïense verdediging nog aanvoer en terugtrekking mogelijk. Voor het Kremlin, dat ter plekke leunt op de militaire inbreng van Wagner-huurlingen, lijkt verovering van het bolwerk een halszaak. Dat gaat gepaard met forse verliezen aan beide zijden, al zijn er geen officiële dodentallen bekend.

De legerleiding in Kiev sprak in het dagelijkse bericht over de stand van zaken van een "mislukt offensief" van de Russen op onder meer Avdiivka, ten noorden van de stad Donetsk. Ook daar zijn tal van dorpen in de buurt lukraak beschoten. (ANP)

Lees ook: Bachmoet, verpulverd symbool, staat op vallen

Het Russische leger lijdt in de slag om de Oost-Oekraïense stad Bachmoet enorme verliezen. Elke dag worden de Russen geconfronteerd met zo'n 500 gesneuvelden en gewonden, zo schat de Oekraïense minister van Defensie Oleksi Reznikov in een interview met het Duitse blad Bild am Sonntag. De cijfers kunnen niet onafhankelijk worden geverifieerd.

Om Bachmoet wordt al maandenlang zwaar gevochten. Zeker het huurlingenleger Wagner is erg actief in de regio en rekruteerde in het verleden onder andere manschappen in Russische gevangenissen. Het zou vooral onder die ex-gevangenen zijn dat er vele slachtoffers vallen, aldus Reznikov, die het woord "kanonnenvoer" in de mond nam.

Eerder verklaarde de mensenrechtenorganisatie "Russia Behind Bars" al dat van de 50.000 in gevangenissen gerekruteerde huurlingen er nog maar 10.000 aan het front waren. De rest zou gesneuveld, gewond geraakt, gevangen genomen of gedeserteerd zijn.

Het strategisch belang van stad in het oosten van Oekraïne wordt betwist, maar door de duur van de gevechten en de zware verliezen bij beide kampen heeft Bachmoet een symbolische lading gekregen. (Belga)

Twee Oekraïense militaire piloten zijn op dit moment in de VS voor een evaluatie waaruit duidelijk moet worden hoe lang het zou duren om hen klaar te maken om gevechtsvliegtuigen, waaronder de F-16, te besturen. Dat meldt de Amerikaanse nieuwszender NBC op gezag van bronnen in onder meer het Congres.

De vaardigheden van de Oekraïners worden getest in simulators op een militaire basis in Arizona. De Amerikaanse autoriteiten hebben al toestemming gegeven om begin volgende maand nog eens tot tien Oekraïense piloten in te vliegen voor een evaluatie.

Het is de eerste keer dat Oekraïense piloten naar de VS zijn gevlogen om hun vaardigheden te laten testen. Het bezoek heeft twee doelen: de bekwaamheid van de piloten verbeteren en het inschatten van de tijd die nodig zou zijn hen te trainen.

De bronnen van NBC benadrukken dat het initiatief geen trainingsprogramma is en dat de Oekraïners geen vliegtuigen zullen besturen tijdens hun verblijf in de VS.

De Oekraïense president Volodimir Zelenski vraagt al maanden om F-16's of soortgelijke westerse gevechtsvliegtuigen. Zijn Amerikaanse ambtgenoot Joe Biden liet eind vorige maand weten dat de VS op dat moment niet van plan waren op korte termijn F-16's te leveren aan Oekraïne. (ANP)

Het dodental van een recente Russische raketaanval op een flat in de Oekraïense stad Zaporizja is opgelopen. Er zijn volgens de Oekraïense hulpdiensten zeker elf mensen omgekomen, onder wie een meisje van acht maanden.

Het gebouw met vijf verdiepingen werd donderdagochtend geraakt door een raket. Meer dan tien appartementen werden verwoest. Op de dag zelf werd melding gemaakt van drie of vier sterfgevallen. In het puin wordt nog steeds gezocht naar slachtoffers. De autoriteiten verwachten tussen de brokstukken meer lichamen aan te treffen.

De Oekraïense regio Zaporizja werd vorig jaar illegaal door Rusland geannexeerd. De gelijknamige hoofdstad is niet ingenomen en staat nog altijd onder Oekraïense controle. De frontlinie ligt op minder dan 50 kilometer van de stad Zaporizja. (ANP)

De Duitse wapenfabrikant Rheinmetall voert "veelbelovende" gesprekken om een fabriek voor tanks te bouwen in Oekraïne. Dat heeft topman Armin Papperger gezegd in een interview met de krant Rheinische Post. Volgens hem zou het mogelijk moeten zijn om tot vierhonderd zogeheten Panther-tanks per jaar in elkaar te zetten in het met Rusland in oorlog verkerende land.

Voor het bouwen van de fabriek denkt Papperger ongeveer 200 miljoen euro nodig te hebben. Hij voegt eraan toe dat hij binnen twee maanden een beslissing over het plan verwacht. Nu wordt er nog gesproken met onder meer de Oekraïense regering. Ook stelt Papperger dat een dergelijke fabriek dan door een luchtverdedigingssysteem tegen Russische aanvallen zou kunnen worden beschermd.

Westerse landen sturen al veel wapens en sinds kort ook tanks naar Oekraïne om het land weerbaarder te maken tegen de Russische agressor. Maar volgens de topman van Rheinmetall hebben de Oekraïners nog altijd niet genoeg uitrusting om hun grondgebied volledig te heroveren. "Zelfs als Duitsland de driehonderd Leopard 2-tanks van de Bundeswehr zou aanbieden, zou dat lang niet genoeg zijn", zegt hij, verwijzend naar het Duitse leger. Papperger geeft aan dat Oekraïne wel zeshonderd tot achthonderd tanks nodig heeft en dat de bouw van nieuwe tanks snel moet beginnen om dat mogelijk te maken. (ANP)

De Afrikaanse olympische comités zijn voor deelname van Russische en Belarussische atleten aan de Olympische Spelen van 2024 in Parijs. De in de ACNOA verzamelde comités kwamen tot dat standpunt tijdens een vergadering van het uitvoerend comité in de Mauritaanse hoofdstad Nouakchott.

In een verklaring pleiten ze ervoor sporters uit de betrokken landen onder "een neutrale status en zonder enige verwijzing naar een identiteit" startrecht te geven. Met hun verklaring scharen de Afrikaanse comités zich achter het standpunt van het Internationaal Olympisch Comité (IOC). Dat stelde al eerder dat "geen enkele atleet uit een competitie zou mogen worden geweerd met als enige reden zijn paspoort". Een voorwaarde is wel dat atleten uit Rusland en Belarus de oorlog in Oekraïne niet actief ondersteunen.

Het standpunt van het IOC vindt lang niet overal bijval. Zo stuurde een coalitie van ruim dertig landen, waaronder Nederland, vorige maand een brief naar het IOC met daarin de vraag om "verduidelijking" omtrent de neutraliteitsvoorwaarden voor Russen en Belarussen richting de Spelen van Parijs. Oekraïne is uitgesproken tegenstander van een mogelijke aanwezigheid van Russische sporters op de volgende Spelen. Het land dreigt er zelfs mee het evenement te boycotten. (ANP)

Oekraïne treft voorbereidingen om een kantoor van het Internationaal Strafhof (ICC) te openen in de hoofdstad van het land. Kiev pleit al langer voor de oprichting van een speciaal internationaal tribunaal om Rusland te vervolgen wegens agressie.

Het ICC onderzoekt mogelijke oorlogsmisdaden of misdaden tegen de menselijkheid die tijdens het Russische offensief in Oekraïne zijn gepleegd, maar heeft geen mandaat om agressie in brede zin te vervolgen.

Tijdens een persconferentie in de stad Lviv riep de Oekraïense procureur-generaal Andriy Kostin vrijdag daarom nog eens op tot de oprichting van zo'n speciale instantie. De samenwerking met het ICC zou "de aanklager van het ICC in staat stellen om internationale misdaden die in Oekraïne zijn begaan, vollediger te onderzoeken", zo verzekerde hij.

"Vandaag heeft het kabinet een memorandum goedgekeurd tussen de Oekraïense regering en het Internationaal Strafhof, waardoor in de nabije toekomst het kantoor van de aanklager van het Internationaal Strafhof in Oekraïne kan worden geopend", zei Kostin.

Vrijdag heeft de Amerikaanse minister van Justitie Merrick Garland bovendien een verrassingsbezoek gebracht aan Lviv. Ook hij gaf te kennen vastbesloten te zijn 'om Rusland ter verantwoording te roepen voor de misdaden die het heeft begaan bij de onrechtvaardige en niet-uitgelokte invasie van zijn soevereine buurland'. (Redactie)

De Amerikaanse president Joe Biden en de Duitse bondskanselier Olaf Scholz zeggen Oekraïne "zo lang als nodig is" te steunen. De twee spraken een uur met elkaar in het Witte Huis. Het was het tweede bezoek aan de VS van Scholz sinds zijn aantreden vijftien maanden geleden.

Biden en Scholz gaven voor hun ontmoeting korte verklaringen af tegenover de pers. "Jullie hebben een stap gezet", zei Biden onder meer, waarmee hij doelde op de Duitse steun aan Kiev, in het bijzonder de beslissing om tanks aan Oekraïne te leveren. Scholz benadrukte dat de relatie tussen beide landen "zeer goed" is.

Dat laatste werd enigszins in twijfel getrokken doordat er na de ontmoeting geen gezamenlijke persconferentie op het programma stond. Er zijn onlangs dan ook de nodige spanningen geweest tussen de VS en Duitsland. Zo wilde Duitsland in januari alleen Duitse tanks aan Oekraïne leveren als de VS toezegden ook tanks te leveren, een voorwaarde waar de Amerikanen aan voldeden. Eerder had Biden aangegeven dat niet te willen doen, omdat het leger hem verteld zou hebben dat Amerikaanse tanks weinig nut hebben op het slagveld in Oekraïne.

Een ander knelpunt in de Amerikaans-Duitse relatie is de Nord Stream-gaspijpleiding die Duitsland van Russisch gas kan voorzien, een project waar de VS altijd sterk tegen gekant zijn geweest. De pijpleiding werd in september opgeblazen. Volgens de vooraanstaande Amerikaanse onderzoeksjournalist Seymour Hersh zaten de Amerikanen achter die sabotage, hetgeen het Witte Huis ontkent. Ook de enorme subsidies aan Amerikaanse groene industrieën zijn de Duitsers een doorn in het oog, omdat ze de Duitse industrie zouden schaden.

Het Duitse persbureau DPA sprak dan ook over "het mysterieuze bezoek van Olaf Scholz aan het Witte Huis".

Shell is definitief niet meer betrokken bij het Russische project Salym, meldt het bedrijf vrijdag. Shell zat voor 50 procent in het project in West-Siberië, samen met het Russische Gazprom Neft.

Vorig jaar februari kondigde Shell al aan te stoppen met Salym. Het Britse gas- en olieconcern meldde toen volledig uit Rusland te willen vertrekken vanwege de oorlog in Oekraïne. Het oliebedrijf heeft zijn belang aan Gazprom verkocht. Shell heeft 233 miljoen euro afgeschreven voor het beëindigen van het belang in Salym.

In augustus oordeelde een rechter in Rusland dat het project volledig onder controle van Moskou moest komen. Daarmee kon de Russische president Vladimir Poetin bepalen of buitenlandse aandeelhouders hun belang in het project konden behouden.

Shell boorde samen met Gazprom naar schalieolie in Siberië. (ANP)

Minister Wopke Hoekstra (Buitenlandse Zaken) heeft in Oekraïne de start bijgewoond van een nieuw overleg over de oorlog in dat land. Het idee is dat allerlei betrokken landen, organisaties en instanties zo beter afspraken kunnen maken over het onderzoek naar en vervolging van misdaden die gepleegd zijn.

Over de nieuwe Dialogue Group on Accountability for Ukraine werden vorig jaar afspraken gemaakt tijdens een top in Den Haag. Naast Nederland zijn ook Oekraïne, het Internationaal Strafhof en de Europese Unie betrokken. Nu de groep officieel is gelanceerd, gaan de eerste vergaderingen naar verwachting in april plaatsvinden.

Bij de top in juli werd afgesproken dat er betere afspraken nodig waren om mensenrechtenschendingen en schendingen van het humanitair recht voor de rechter te brengen. Het gaat dan bijvoorbeeld om het verzamelen van bewijs.

Eerder werd al aangekondigd dat in Den Haag het International Centre for the Prosecution of the Crime of Aggression gevestigd wordt. Daarnaast wordt in Nederland in samenwerking met Oekraïne en andere Europese landen een register bijgehouden van de schade die door de oorlog is ontstaan. (ANP)

De strijd om Bachmoet lijkt eindelijk gestreden – lijkt, want de berichten zijn tegenstrijdig. De Russen rukken vanuit het noordoosten binnen, maar Oekraïne zou aan de zuidwestkant nog aan een tegenoffensief bezig zijn. Een bekende commandant van een Oekraïense drone-eenheid in Bachmoet, strijdnaam Madyar, meldt vrijdag dat hij bevel heeft gekregen de stad te verlaten.

Lees het hele artikel hier

De VS bereiden een nieuw pakket met militaire hulp aan Oekraïne voor, meldt minister van Buitenlandse Zaken Anthony Blinken. Het hulppakket heeft een waarde van ongeveer 400 miljoen dollar (376,5 miljoen euro) en bevat onder meer munitie voor door de VS geleverde raketwerpers van het type Himars, houwitsers en andere militaire voertuigen, evenals fondsen voor onderhoud, training en ondersteuning.

Het pakket wordt gefinancierd op basis van de Presidential Drawdown Authority, die de president machtigt om in een noodsituatie materieel uit Amerikaanse voorraden over te dragen zonder toestemming van het Congres. (ANP)

Rusland heeft de inkomsten uit olie en gas afgelopen maand bijna zien halveren ten opzichte van een jaar eerder. De door de Europese Unie ingestelde importverboden op aardolieproducten hadden effect, terwijl ook de prijs van olie en gas de afgelopen maanden fors is gedaald. Een jaar geleden stegen die juist aanzienlijk, nadat Rusland eind februari Oekraïne was binnengevallen.

De Russische inkomsten uit aardolie en gas liepen afgelopen maand met 46 procent terug tot omgerekend ongeveer 6,5 miljard euro, meldt het Russische ministerie van Financiën. Moskou heft nu een hogere belasting op in het land gewonnen gas, maar dat was niet genoeg om de lagere exportinkomsten goed te maken. Inkomsten uit energie zijn normaal goed voor een derde van de Russische schatkist.

Rusland moet door de lagere belangstelling flinke korting geven op zijn Oeral-olie, die nu voor de helft van de prijs van een jaar geleden wordt verkocht. Moskou zoekt naar manieren om de prijs weer te verhogen, om zo meer geld te hebben om de oorlog in Oekraïne te financieren.

De landen van de Europese Unie importeren sinds 5 december al geen ruwe aardolie meer uit Rusland. En sinds vorige maand geldt dit ook voor aardolieproducten uit Rusland, zoals diesel en kerosine.

Alle sancties samen blijven een flinke invloed hebben op de hoeveelheid handel tussen Rusland en de EU. In februari vorig jaar was het land nog goed voor bijna 10 procent van alle import van buiten de EU, in december was dat ruim 4 procent. Het Russische aandeel in de Europese export daalde van 4 naar 2 procent, meldt statistiekbureau Eurostat in nieuwe cijfers. (ANP)

In een videogesprek met zijn Braziliaanse ambtgenoot Volodymyr Zelensky heeft de Braziliaanse president Luiz Inácio Lula da Silva donderdag gezegd dat hij voorstander is van vredesonderhandelingen om de oorlog tussen Oekraïne en Rusland te beëindigen.

"Ik heb nog eens de Braziliaanse wens bevestigd om met andere landen in gesprek te gaan en deel te nemen aan welk initiatief dan ook om vrede en dialoog te bouwen. Oorlog is voor niemand goed", schreef Lula na het gesprek met Zelensky op Twitter.

Lula zal het vredesinitiatief bespreken met China tijdens zijn bezoek aan Beijing volgende maand en eveneens met Rusland, zo liet hij weten in een verklaring. Daarin meldde hij ook dat de Oekraïense president hem heeft uitgenodigd voor een bezoek aan Kiev.

"We hebben de diplomatieke pogingen besproken om vrede terug te brengen naar Oekraïne en de wereld", twitterde Zelensky. Hij dankte Lula voor de Braziliaanse stem voor de VN-resolutie vorige week die opriep tot vrede en Rusland gebood zijn troepen terug te trekken.

Lula zei dat Brazilië de resolutie had gesteund omdat het land de territoriale integriteit van Oekraïne verdedigt. Tegelijkertijd weigert Lula om Oekraïne te voorzien van door Duitsland gefabriceerde artilleriemunitie waarover Brazilië beschikt omdat hij wil vasthouden aan de strikte neutraliteitspolitiek van Brazilië. Wel heeft Lula eerder gezegd dat Rusland een fout heeft gemaakt door een soeverein land binnen te vallen. (Reuters)

Oekraïne heeft besloten alle kwetsbare inwoners uit de frontstad Koepjansk te evacueren naar veiligere gebieden. De laatste weken wordt daar weer hevig gevochten tegen de Russen, die de strategische plaats willen heroveren.

Families met kinderen en mensen die minder mobiel zijn moeten Koepjansk verplicht verlaten. Het leger zegt die beslissing te hebben genomen vanwege ‘de onstabiele veiligheidssituatie door de constante beschietingen’. Ook donderdag zouden Russische troepen de stad onder vuur hebben genomen.

Koepjansk ligt in de regio Charkov en dicht bij de frontlinie, die daar vrijwel gelijk loopt met de grens met de regio Donetsk. Het is een belangrijk knooppunt in het regionale spoornetwerk en daarom belangrijk in de strijd. In september kwam Kiev met een groot tegenoffensief en moest het Russische leger zich terugtrekken uit Koepjansk en de rest van Charkov. Nu vrezen inwoners de terugkeer van de Russen. (ANP)

Kiev heeft de Europese Unie verzocht om ‘zo snel mogelijk’ een elfde reeks sancties tegen Rusland in te stellen. Woordvoerder Oleg Nikolenko van het Oekraïense ministerie van buitenlandse zaken zei donderdag dat Kiev dankbaar is voor de maatregelen die Brussel tot nu toe trof, maar hij vindt dat eerdere sancties de Russische kernindustrie en IT-sector nog niet voldoende hebben geraakt. “Rusland heeft nog steeds enorme financiële en technologische middelen tot zijn beschikking,” zei Nikolenko – die hij schat op een gezamenlijke waarde van honderden miljoenen dollars. “Nu is niet het moment om de sanctiedruk te verlichten, de oorlog in het hart van Europa duurt voort.”

Josep Borrell, de buitenlandchef van de Europese Unie, zei vorige week dat de lidstaten sancties tegen Moskou zullen blijven instellen ‘zo lang als nodig is’. (Reuters)

Een bijeenkomst van de twintig grootste economieën ter wereld, de G20, heeft niet tot een gezamenlijke slotverklaring geleid door verdeeldheid over de oorlog in Oekraïne. Dat zei gastheer India na een vergadering in New Delhi van de ministers van Buitenlandse Zaken van onder meer de Verenigde Staten en Rusland, dat delen van Oekraïne heeft veroverd en geannexeerd. Moskou en bondgenoot China blokkeerden het statement.

"Over de kwestie die heel eerlijk gezegd het conflict in Oekraïne betreft, waren er meningsverschillen die we niet konden verzoenen", aldus de Indiase buitenlandminister. Volgens Russische media zei de Russische minister Sergej Lavrov dat een verklaring namens alle bewindslieden niet kon worden goedgekeurd omdat "westerse collega's" probeerden de situatie rond Oekraïne "op de voorgrond" te brengen.

Lavrov en zijn Amerikaanse ambtgenoot Antony Blinken spraken wel kort met elkaar in de wandelgangen van de bijeenkomst. Het was hun eerste ontmoeting sinds de Russische invasie. Volgens de Amerikanen duurde het gesprek minder dan tien minuten, de Russen benadrukten dat het geen onderhandelingen waren of officieel overleg. (ANP)

Duitsland is samen met andere westerse bondgenoten in gesprek met Kiev over toekomstige veiligheidsgaranties voor Oekraïne, ter voorbereiding van een langdurige vrede in dat land. Dat zei de Duitse bondskanselier Olaf Scholz in een toespraak voor de Bondsdag. In zijn speech maakte hij de balans op van de situatie in Oekraïne na een jaar oorlog.

"Zulke veiligheidsgaranties komen met de veronderstelling dat Oekraïne zichzelf succesvol verdedigt in deze oorlog", zei Scholz. Hij voegde er verder aan toe dat Duitsland Kiev blijft steunen met wapenleveringen.

Scholz verkondigde ook dat een "vredesakkoord over de hoofden van de Oekraïners" niet mag worden toegestaan. Bovendien is de Russische president Vladimir Poetin niet klaar voor vredesonderhandelingen, aldus de bondskanselier. "Is Poetin zelfs maar bereid om te onderhandelen over een rechtvaardige vrede? Niets wijst erop op dit moment."

Verder waarschuwt Scholz China in zijn toespraak. "Mijn boodschap aan China is duidelijk: gebruik je invloed in Moskou om aan te dringen op de terugtrekking van Russische troepen. En lever geen wapens aan de agressor Rusland."

Duitsland heeft het afgelopen jaar de investeringen in het eigen leger fors verhoogd en de economische relatie met Rusland aan banden gelegd. Met het sturen van wapens naar het conflictgebied werd bovendien een taboe doorbroken. (ANP)

 China en Rusland-bondgenoot Belarus roepen op tot vrede in Oekraïne. De twee landen kwamen tot die verklaring bij een ontmoeting tussen de Chinese president Xi Jinping en de Belarussische president Aleksandr Loekasjenko in de Chinese hoofdstad Beijing. 

Zij spraken hun diepe bezorgdheid uit over het gewapende conflict, meldt het Belarussische staatspersbureau Belta.

Loekasjenko sprak in Beijing zijn steun uit voor het Chinese plan voor een bestand in Oekraïne, dat vorige week was gepresenteerd maar in Kiev en het Westen meteen op scepsis stuitte. 

De president zei dat de bijeenkomst met Xi plaatsvond "in een zeer gecompliceerde tijd die nieuwe onorthodoxe benaderingen en verantwoorde politieke beslissingen vereist". Volgens hem moeten die in de eerste plaats gericht zijn op het voorkomen van een "ongecontroleerde afdaling in een wereldwijde confrontatie zonder winnaars." 

Xi en Loekasjenko zijn leiders van wie de Russische president Vladimir Poetin het meest afhankelijk is voor steun. Poetin is sinds de invasie in Oekraïne ruim een jaar geleden geïsoleerder komen te staan op het wereldtoneel. Tegelijkertijd worstelt zijn leger met het bereiken van de gewenste resultaten in Oekraïne. (ANP)

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky wil dat alle betrokkenen bij de Russische invasie van zijn land verantwoordelijk worden gehouden voor een internationale rechtbank. Het gaat Zelensky niet alleen om 'de mensen die de plannen hebben uitgevoerd': ook 'het politieke en militaire leiderschap van de terroristische staat' dient volgens hem te worden onderzocht.

"We zullen dit hele Russische genocidale systeem ontmantelen en hen strafrechtelijk laten vervolgen", zei Zelensky in zijn dagelijkse videotoespraak. "Reageren op Russische misdaden" is volgens de Oekraïense president in het belang van 'de toekomstige veiligheid van zowel Oekraïners als andere landen op de lange termijn'.

Eerder dinsdag had Zelensky in hoofdstad Kiev gesproken met Karim Khan, hoofdaanklager van het Internationale Strafhof (ICC). Khan onderzoekt al of in Oekraïne oorlogsmisdaden door beide strijdende partijen zijn gepleegd. Het hof kan momenteel echter geen actie ondernemen tegen het Oekraïense of Russische leiderschap, omdat beide landen geen partij zijn bij het Statuut van Rome, dat de wettelijke basis voor de rechtbank is. Om die reden verzocht Zelensky in september de Algemene Vergadering van de VN een speciaal tribunaal over de oorlog in Oekraïne op te richten. (ANP)

Oekraïne stuurt versterkingen naar het al maandenlang door de Russen belegerde Bachmoet in het oosten van het land. De extra eenheden moeten voorkomen dat de stad verloren gaat, wat een grote symbolische overwinning voor Moskou zou betekenen.

De viceminister van defensie zei dat over Bachmoet ook bepaalde beslissingen worden genomen die niet kunnen worden aangekondigd, aldus media. De stad zou inmiddels grotendeels omsingeld zijn.

Rond Bachmoet neemt de "intensiteit van de gevechten alleen maar toe", zei de Oekraïense president Volodymyr Zelensky in zijn jongste dagelijkse toelichting over het verloop van de strijd. Volgens hem zijn daar "de grootste moeilijkheden". (ANP)

De Oost-Brabantse gemeente Meierijstad neemt de komende tijd meerdere locaties in gebruik voor de opvang van honderden asielzoekers, statushouders en (Oekraïense) vluchtelingen. Ook voor andere woningzoekenden gaat Meierijstad extra inspanningen doen, meldt de gemeente dinsdag op haar website.

De gemeente vangt nu al 420 Oekraïners op. Dat gebeurt onder meer in huizen in Schijndel, een voormalig bankgebouw in Sint-Oedenrode en een voormalig klooster in Veghel. Meierijstad hoopt deze locaties in ieder geval nog dit jaar en deels ook volgend jaar te kunnen gebruiken. Ondertussen zijn ook nieuwe locaties nodig, want de gemeente heeft afgesproken in ieder geval 450 Oekraïense vluchtelingen en ruim 300 asielzoekers onderdak te bieden.

Om onderdak te kunnen bieden aan de extra instroom van asielzoekers en vluchtelingen komen er onder meer vanaf 1 april 120 opvangplekken op Chaletpark Boschvoort in Sint-Oedenrode. Ook in het voormalige gemeentehuis in Schijndel is vanaf begin maart plek voor 120 mensen.

Meierijstad vindt dat ook reguliere woningzoekenden zicht moeten hebben op een huis en wil niet dat de wachttijden voor die groep verder oplopen. Daarom is met de woningcorporaties onder meer afgesproken om versneld 200 (flex)woningen op tijdelijke locaties te bouwen. (ANP)

Het Duitse leger is niet in staat het eigen land of zijn bondgenoten te verdedigen bij een brute aanvalsoorlog door bijvoorbeeld de Russen. Volgens de Duitse minister van defensie Boris Pistorius heeft zijn land geen strijdkrachten die weerstand kunnen bieden tegen een dergelijke agressie.

Volgens de krant Bild sloeg Pistorius alarm over de toestand van het leger tijdens een vergadering van zijn sociaaldemocratische regeringspartij SPD. De bewindsman laakte daar ook de manier waarop Duitsland zijn verplichtingen vervult binnen het Navo-bondgenootschap: "We moeten onze verplichtingen in de alliantie nakomen, ze weer nakomen. Dat hebben we niet gedaan in het verleden." 

"Als je verantwoordelijk bent voor de veiligheid van mensen die hier of in Polen of elders wonen, moeten contractuele verplichtingen worden vervuld", zou Pistorius daaraan hebben toegevoegd.

Bild stelt dat de staat van de Duitse troepen lange tijd is verdoezeld door politici, maar dat er nu door Pistorius duidelijk tekortkomingen worden gesignaleerd. De minister benadrukte dat dringend van alles nodig is voor het leger, van wapens, munitie en voertuigen tot soldaten. (ANP)

De Russische president Vladimir Poetin heeft de order gegeven controles aan de grens met Oekraïe strenger te maken. Dat maakte hij eerder vandaag bekend in een toespraak in Moskou. De maatregelen zijn volgens Poetin een reactie op een serie Oekraïnse aanvallen met drones. Volgens persbureau AP is een van de onbemande vliegtuigjes zelfs op slechts 100 kilometer van Rusland neergestort.

De toespraak van Poetin kwam enkele uren nadat meerdere plekken in het zuiden en westen va Rusland met drones, onbemande vliegtuigjes, werden aangevallen. Daarbij vielen volgens AP geen gewonden, maar het noopte Russische autoriteiten wel tot het tijdelijk sluiten van het luchtruim boven Sint-Petersburg.

Oekraïnse autoriteiten hebben vooralsnog niet bevestigd verantwoordelijk te zijn voor de aanvallen, maar hebben sinds het uitbreken van de oorlog wel meermaals aangegeven zich het recht voor te behouden doelen in Rusland aan te kunnen vallen. (AP)

De Russische president Vladimir Poetin heeft de wet ondertekend waarmee het ontwapeningsverdrag dat met de Verenigde Staten is gesloten, voorlopig buiten werking wordt gesteld. Rusland heeft de meest recente versie van het Verdrag voor de Vermindering van Strategische Wapens (Start) opgeschorst als gevolg van de vele conflicten met de Verenigde Staten, vooral over Oekraïne, aldus Russische media.

Overleg over de uitvoering van het verdrag was al in 2021 opgeschort. De Amerikaanse president Joe Biden had begin dat jaar het uit 2010 stammende verdrag nog met vijf jaar verlengd tot 2026. Bij de ondertekening van het nieuwe START-verdrag in 2010 werd als maximum aantal kernkoppen voor elke partij 1550 gesteld. Dat was 30 procent minder dan bij de ondertekening van de voorganger van het verdrag in 2002. (ANP)

De verwoeste tank die sinds een paar dagen voor de Russische ambassade in Berlijn stond, is daar dinsdagochtend vroeg volgens de politie weggehaald. Het Duitse persbureau DPA meldt dat de tank naar Nederland komt en hier tentoongesteld wordt. De activisten die de tank voor de Russische ambassade plaatsten, zouden dit bedacht hebben.

De Russische T-72-tank was vrijdag voor de ambassade in het centrum van de Duitse hoofdstad gezet uit protest met de oorlog in Oekraïne, die toen precies één jaar duurde. Volgens de activisten die de tank daar neerzetten, was deze verwoest door een mijn tijdens de aanval op Kiev in maart vorig jaar. Mogelijk kwamen er soldaten in om het leven.

Het Oekraïense ministerie van defensie verleende medewerking om de tank in Berlijn te krijgen. Waar in Nederland de tank tentoon wordt gesteld, is niet duidelijk. (ANP)

Giro555 heeft in de eerste negen maanden na de start van de nationale actie voor Oekraïne 87,9 miljoen euro uitgegeven, staat in de eerste tussenrapportage van Samen in actie voor Oekraïne, die dinsdag is verschenen. Dat is iets meer dan de helft van het totaalbedrag van 178,9 miljoen euro dat eind november was opgehaald. Ruim 82 miljoen euro ging naar acute noodhulp, zoals voedsel, schoon drinkwater en onderdak. De overige 5,7 miljoen euro waren kosten om deze noodhulp voor te bereiden en te coördineren.

De samenwerkende hulporganisaties besteedden tot en met 30 november ruim 35 miljoen euro van de actieopbrengst aan levensonderhoud, 15 miljoen aan voedsel en 9,5 miljoen aan onderdak. Zo deelden ze samen met lokale hulpverleners 537.295 voedselpakketten en 340.013 hygiënepakketten uit en hielpen ze bijna 160.000 huishoudens met tijdelijk onderdak. Bijna 198.090 mensen werden volgens Giro555 voorzien van schoon drinkwater.

Van het bedrag dat is uitgegeven, ging bijna driekwart naar hulp in Oekraïne. Het overige geld werd uitgegeven in buurlanden als Polen, waar de meeste Oekraïners naartoe vluchtten, Moldavië en Roemenië. Ook ging er bijna een ton naar hulp voor Oekraïense vluchtelingen in Rusland. Het Rode Kruis ondersteunde daar 2578 huishoudens in levensonderhoud, onder meer door het uitdelen van cash.

Het resterende bedrag dat op Giro555 voor Oekraïne is binnengekomen en nog binnenkomt, zal naar verwachting de komende twee jaar worden besteed. "We hebben er bewust voor gekozen om hulp voor langere tijd mogelijk te maken, omdat we verwachtten dat de oorlog nog wel even zou duren", zegt actievoorzitter Kees Zevenbergen. De focus zal wel enigszins worden verlegd van acute crisishulp naar meer structurele hulp die bijdraagt aan de wederopbouw van het land. "In het begin ging het voornamelijk om het bieden van eten, water en dekens. Nu verschuift de hulp langzaam van bijvoorbeeld het uitdelen van flesjes water naar het rehabiliteren van watersystemen en geven we cash aan mensen die dat nodig hebben." Ook zijn er de afgelopen maanden mensen opgeleid om psychosociale hulp te verlenen.

De nationale actie loopt tot en met 31 maart. Inmiddels staat de teller op ruim 183 miljoen euro.

Giro555 is een initiatief van elf samenwerkende hulporganisaties, waaronder het Rode Kruis, Cordaid, Oxfam Novib en UNICEF. Ook is er een aantal gasthulporganisaties betrokken bij de Oekraïne-actie, zoals Dokters van de Wereld en PAX. (ANP)

Het Finse parlement zet dinsdag weer een stap richting het NAVO-lidmaatschap. De leden kunnen in een stemming akkoord gaan met de wetgeving die nodig is om tot de alliantie toe te treden. Dat zou een formaliteit moeten zijn, gezien een meerderheid van het parlement voor toetreding is.

De volgende belangrijke stap volgt op 9 maart, wanneer in Brussel de gesprekken met Turkije worden hervat. Turkije is naast Hongarije het laatste land dat dwarsligt bij de toetreding van Finland en Zweden. Al is de verwachting dat Boedapest begin maart wel akkoord gaat.

Wat Ankara gaat doen is onduidelijker. Het wil dat Zweden en Finland mensen gaan uitleveren die Turkije als Koerdische terroristen of als betrokkenen bij de couppoging van 2016 beschouwt. Na recente anti-islamitische protesten in Zweden stelde Ankara zich nog strenger op tegenover dat Scandinavische land.

Dat de gesprekken tussen Turkije, Zweden en Finland in maart worden hervat, geldt als een teken van dooi. Vraag blijft wel of Finland en Zweden samen toetreden of dat Finland alleen de stap zet.

Ook NAVO-baas Jens Stoltenberg, zelf een Noor, is dinsdag in Helsinki voor overleg met de Finse premier Sanna Marin. Stoltenberg vindt het hoog tijd dat Zweden en Finland toetreden tot het militaire bondgenootschap en hoopt de komende weken een doorbraak te forceren. (ANP)

De Europese Commissie en Polen gaan proberen Oekraïense kinderen op te sporen die na de Russische invasie naar Rusland zijn ontvoerd. Ze willen "de kinderen terugvinden en de verantwoordelijken voor de rechter brengen", laat de commissie weten.

Rusland heeft volgens Oekraïne en zijn bondgenoten duizenden kinderen weggevoerd uit bezette delen van Oekraïne. Rusland beweert weeskinderen op te vangen, maar volgens Oekraïne worden ook kinderen die nog ouders hebben gedeporteerd en door Russen 'geadopteerd'. Buitenlandminister Wopke Hoekstra vroeg vorige maand aandacht voor deze "verachtelijke misdaden".

De Europese Commissie en de Poolse regering willen "de krachten bundelen om bewijsmateriaal te verzamelen" voor "dit maatschappelijke probleem, deze tragedie en deze misdaad", zegt een woordvoerder van het dagelijks bestuur van de EU. Brussel en Warschau hopen de slachtoffers zo weer terecht te brengen en de daders te kunnen vervolgen. Ze gaan daarbij samenwerken met internationale agentschappen als VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR. (ANP)

De Belarussische oppositie heeft een Russisch vliegtuig, dat was gestationeerd op een luchtmachtbasis nabij de Belarussische hoofdstad Minsk, tot ontploffing gebracht. De operatie werd gevierd als "de meest geslaagde sabotageactie" sinds het begin van de oorlog in Oekraïne.

Franak Viacorka, een trouwe adviseur van de Belarussische oppositieleidster Svetlana Tichanovskaja, maakte de speciale operatie via Twitter bekend. Volgens hem hebben twee Belarussen de missie uitgevoerd met behulp van drones. "Ze hebben het land reeds verlaten en zijn in veiligheid", voegde hij eraan toe.

Peperduur toestel

Viacorka specificeerde niet om welk type vliegtuig het ging, maar verklaarde dat het toestel 330 miljoen euro had gekost. Volgens oppositiemedia zou het gaan om een A-50, een radarvliegtuig.

"Ik ben trots op alle Belarussen die de hybride bezetting van Belarus blijven bestrijden en strijden voor de vrijheid van Oekraïne", schreef Tichanovskaja op haar beurt op Twitter.

De beweringen konden niet door een onafhankelijke bron worden geverifieerd.

Belarus neemt niet rechtstreeks deel aan het Russische offensief in Oekraïne. Rusland gebruikt wel het grondgebied en de luchtmachtbases om Oekraïne aan te vallen. (Redactie)

De frontlinies in het oosten van Oekraïne zijn volgens de Oekraïense generale staf niet veranderd. Russische troepen hebben met lucht- en artilleriesteun weliswaar op verschillende plaats aanvallen uitgevoerd, maar zijn er niet in geslaagd een doorbraak te forceren.

 Dat staat in het dagelijkse oorlogsoverzicht dat zondagavond naar buiten werd gebracht. Net als eerder in de week werden de zwaarste gevechten geleverd bij Bachmoet, Koepjansk en Avdiivka.

Het zwaartepunt van de oorlog ligt nog altijd rond Bachmoet, dat met man en macht wordt belegerd. De Russen zijn er verzekerd van de hulp van getrainde huurlingen van de Wagner Groep.

 Een reeks Russische aanvallen op kleine voorsteden is volgens de Oekraïense legerleiding afgeslagen. Huurlingenbaas Jevgeni Prigozjin claimde zaterdag dat zijn manschappen het dorpje Jahidne hebben ingenomen en nu op minder dan 2 kilometer van het centrum van Bachmoet staan. (Redactie)

De Amerikaanse inlichtingendienst CIA is er zeker van dat China overweegt om wapens aan Rusland te leveren. Een definitieve beslissing is echter nog niet genomen, heeft CIA-directeur Bill Burns gezegd in een interview met CBS News. Door die informatie bekend te maken wil de Amerikaanse regering de Chinese beslissing beïnvloeden. "Het zou een hele riskante en onverstandige gok zijn", zei Burns over mogelijke Chinese wapenleveranties.

De Amerikaanse buitenlandminister Antony Blinken uitte vorige week na een ontmoeting met zijn Chinese collega Wang Yi ook al publiekelijk zijn zorgen over de mogelijkheid dat China wapens zal leveren aan Rusland. EU-buitenlandchef Josep Borrell waarschuwde daarna dat China daarmee "een rode lijn" zou overgaan.

China noemt de Amerikaanse suggestie onwaar. Het land heeft het afgelopen jaar geprobeerd zich neutraal op te stellen in de oorlog tussen Oekraïne en Rusland, tot frustratie van de VS. (ANP)

De Russische president Vladimir Poetin gedraagt zich als Adolf Hitler aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog. Die waarschuwing gaf de nieuwe Tsjechische president Petr Pavel zaterdagavond bij de afsluiting van een demonstratie om steun te betuigen aan Oekraïne. Duizenden Tsjechen waren op de betoging in Praag afgekomen.

Pavel herinnerde de demonstranten eraan dat Poetin de Russische inval in Oekraïne rechtvaardigde met het excuus dat de Russische minderheid in dat land werd onderdrukt. Op dezelfde manier gebruikte Hitler destijds de Duitse minderheid in het toenmalige Tsjecho-Slowakije en probeerde die op te stoken tot geweld tegen de regering, zei Pavel.

Duitsland annexeerde in september 1938 de grensregio Sudetenland, waar veel Duitsers woonden. Een half jaar later bezette het Duitse leger de rest van Tsjecho-Slowakije.

Pavel, een oud-generaal die eerder een hoge functie bij de NAVO bekleedde, werd in januari gekozen als president. Hij wordt op 9 maart beëdigd. (ANP)

Volodymyr Zelensky heeft het tiende sanctiepakket van de Europese Unie tegen agressor Rusland zaterdagavond geprezen als een belangrijke stap. "Het is krachtig, tegen de militaire industrie en de financiële sector van de terreurstaat en gericht tegen de propagandisten die de Russische samenleving hebben verdronken in leugens en die proberen hun leugens over de hele wereld te verspreiden", zei de Oekraïense president in zijn dagelijkse videoboodschap.

Hij voegde er nog aan toe dat die opzet van het Kremlin gedoemd is te mislukken. Zelensky drong tevens aan op nog meer strafmaatregelen, bijvoorbeeld tegen de nucleaire activiteiten van Moskou. Eerder op de dag had hij via Twitter al laten weten te wachten op concrete "resolute stappen" tegen het staatsconcern Rosatom en de Russische atoomindustrie in het algemeen.

De EU besloot vrijdagavond, na lang onderhandelen, sancties te treffen tegen nog eens 87 personen en 34 organisaties die op de een of andere manier bijdragen aan de Russische oorlog tegen Oekraïne. Daaronder is de Alfa-bank, die geldt als de grootste Russische financiële instelling in privébezit.

Onder anderen regeringsfunctionarissen en hoge ambtenaren zijn op de zwarte lijst gezet wegens betrokkenheid bij de deportatie en gedwongen adoptie van Oekraïense kinderen. Alle gestraften mogen de EU-landen niet meer in en hun eventuele vermogens daar worden bevroren. (ANP)

Rusland heeft de toevoer van olie naar Polen via een pijplijn stopgezet. Dat heeft topman Daniel Obajtek van het Poolse olieconcern PKN Orlen op Twitter gezegd. Zijn bedrijf heeft nog een contract met één Russische olieleverancier om tot het einde van dit jaar olie te ontvangen via de Droezjba-pijplijn.

Volgens Ojbatek gaan Poolse klanten niets merken van de Russische stap. Het land is nog maar goed voor een tiende van de olietoevoer naar Polen. En PKN Orlen was al voorbereid op de mogelijkheid dat Rusland de oliekraan dicht zou draaien, aldus Ojbatek, die zegt dat zijn bedrijf ook volledig via zee kan worden bevoorraad.

De Europese Unie heeft een verbod op de invoer van Russische olie ingesteld vanwege de Russische inval in Oekraïne, maar dat geldt alleen voor olie die met tankers wordt aangevoerd. Voor olie via een pijplijn is een uitzondering gemaakt, met name om Hongarije achter de plannen te krijgen. Dat land, waarvan de regering nauwe banden heeft met Rusland, is voor veel olie-import afhankelijk van pijpleidingen uit Rusland.

De Droezjba-pijplijn, het Russische woord voor vriendschap, loopt via twee vertakkingen van Rusland naar Duitsland, Polen, Belarus, Hongarije, Slowakije, Tsjechië en Oostenrijk. Het gebruik van de pijplijn is stevig afgenomen omdat veel landen door de Russische inval hun afhankelijkheid van dat land wilden afbouwen. (ANP)

Vele duizenden mensen hebben in het centrum van Berlijn aan beide zijden van de Brandenburger Tor gedemonstreerd tegen de oorlog in Oekraïne, tegen wapenleveranties aan dat land en voor vredesonderhandelingen en vrede. Een uur voor de betoging begon, schatte de politie dat er circa 10.000 betogers bijeengekomen waren, initiatiefnemers schatten het aantal op ten minste 50.000.

Het initiatief was van de politica Sahra Wagenknecht van de partij Die Linke en de Duitse vrouwenrechtenactiviste Alice Schwarzer. Wagenknecht en Schwarzer zeggen "onderhandelingen en geen tanks" te willen. Wagenknecht betoogde dat het belangrijkste is "het vreselijke leed van het sterven in de Oekraïne" te stoppen. Ze stelt dat wapens sturen naar Oekraïne enkel de kans op een nucleaire wereldoorlog vergroot, maar geen militaire overwinning brengt.

Een van de andere sprekers was een voormalig militair adviseur van toenmalig bondskanselier Angela Merkel, generaal Erich Vad. Hij vindt dat de wapenleveranties een militair doel missen en niet op basis van een militaire strategie worden gedaan. De strijd in Oekraïne is volgens hem een vastgelopen "uitputtingsslag" waar de wapenleveranties weinig aan zullen veranderen. (ANP)

De Franse president Emmanuel Macron brengt naar eigen zeggen begin april een bezoek aan China. Hij wil er bij de Chinese regering op aandringen druk uit te oefenen op Rusland "om de agressie te stoppen en aan vrede te gaan werken".

China heeft vrijdag een twaalfpuntenplan gelanceerd om uiteindelijk in Oekraïne tot een staakt-het-vuren te komen. Macron heeft dat begroet. China probeert sinds enkele weken te bemiddelen. Het land heeft de Russische inval niet veroordeeld en doet goede zaken met Rusland, dat door westerse sancties wordt getroffen. Maar in het Chinese document staat dat de territoriale onschendbaarheid van landen dient te worden gerespecteerd.

Het puntenplan is erg algemeen geformuleerd en roept er onder meer toe op dat "alle betrokken partijen Rusland en Oekraïne moeten steunen om in dezelfde richting te werken en de directe dialoog zo snel mogelijk te hervatten". De belangrijkste punten zijn volgens China gericht op geleidelijke de-escalatie om uiteindelijk tot een staakt-het-vuren te komen. (ANP)

De Britse regering geeft 3000 kaartjes van het Eurovisie Songfestival aan Oekraïense vluchtelingen die in het Verenigd Koninkrijk wonen. De liedjescompetitie vindt dit jaar plaats in Liverpool omdat Oekraïne, de winnnaar van vorig jaar, vanwege de oorlog niet in staat is om het evenement te houden.

"Duizenden kaartjes zullen worden aangeboden aan degenen die door oorlog zijn ontheemd, zodat ze betrokken worden bij een show die hun vaderland, hun cultuur en hun muziek eert", aldus de Britse cultuurminister Lucy Frazer. "Zoals altijd steunen wij het Oekraïense volk en hun strijd voor vrijheid."

Het Songfestival van vorig jaar werd gewonnen door de Oekraïense groep Kalush Orchestra. De Britse inzending, zanger Sam Ryder, eindigde op de tweede plaats. Het is traditie dat het winnende land de organisatie van de eerstvolgende editie op zich neemt, maar dit jaar doet het Verenigd Koninkrijk dat namens Oekraïne. Het wordt het eerste Eurovisie Songfestival in het Verenigd Koninkrijk sinds 1998. (ANP)

De Amerikaanse president Joe Biden zegt uit te sluiten dat Oekraïne op dit moment F-16's krijgt. "Zij hebben deze nu niet nodig", zegt Biden in een interview met ABC News. "Daarom sluit ik het op dit moment uit."

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky vraagt al maanden om F-16's of soortgelijke westerse gevechtsvliegtuigen. Hij heeft al wel moderne tanks tot zijn beschikking gekregen, maar NAVO-landen en andere bondgenoten zijn huiverig met de levering van gevechtsvliegtuigen aan Oekraïne.

Nederland zei eerder deze maand "welwillend" naar een Oekraïens verzoek voor gevechtsvliegtuigen te willen kijken, maar benadrukte ook dat dit niet "vandaag of morgen" kan gebeuren. (ANP)

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky wil een internationale top organiseren om over vrede in zijn land te praten. Cruciaal voor het succes van die top is in zijn ogen de deelname van Afrikaanse en Latijns-Amerikaanse landen, waar Kiev te lang niet naar omgekeken heeft.

"Oekraïne moet echt een stap extra zetten", zei Zelensky om de landen in Afrika en Zuid-Amerika tegemoet te komen. "We hebben vele jaren niet goed samengewerkt, we hebben slecht opgelet. Dat was een grote fout."

Hij wil de samenwerking verstevigen om de invloed van Rusland te verminderen. Sommige Afrikaanse en Zuid-Amerikaanse landen houden zich liever afzijdig in de oorlog, omdat ze zelf niet geraakt willen worden door het conflict of sancties.

Op de voorgestelde top wil Zelensky het hebben over zijn eigen visie op vrede. Alle Russische troepen moeten het land verlaten, alle krijgsgevangenen moeten worden vrijgelaten en er moet een tribunaal komen om Russische oorlogsmisdadigers te vervolgen. "Hoe meer landen deelnemen, hoe meer steun we hebben", zei Zelensky, een jaar na de Russische invasie. (ANP)

De EU-lidstaten hebben op de dag af een jaar na de invasie in Oekraïne, een akkoord bereikt over nieuwe strafmaatregelen vanwege de Russische aanval op het buurland. De ambassadeurs van de 27 landen stemden na dagen onderhandelen in Brussel in met het inmiddels tiende sanctiepakket. Een EU-besluit over sancties vereist unanimiteit.

Vooral Polen was aanvankelijk niet tevreden over de door de Europese Commissie voorgestelde strafmaatregelen en noemde ze te slap. Het land wilde meer namen van vertrouwelingen en familie van de Russische president Vladimir Poetin met strafmaatregelen treffen, terwijl Hongarije volgens EU-bronnen juist namen van de bestaande sanctielijst wilde schrappen. Er was ook onenigheid over ontheffingen voor de invoer van Russische synthetische rubber, die bijvoorbeeld voor autobanden wordt gebruikt. Volgens Polen waren de voorgestelde vrijstellingen zo groot dat ze de sancties ondoeltreffend maken, zeggen ingewijden.

Toch werden de 27 landen het uiteindelijk eens over het tiende pakket, dat volgens commissievoorzitter Ursula von der Leyen een waarde heeft van ruim 11 miljard euro. De nieuwe sancties betreffen onder meer exportverboden vanuit de EU voor onderdelen of goederen die kunnen bijdragen aan de Russische oorlogsvoering, zoals bepaalde elektronica-onderdelen. Ook zijn er Iraanse bedrijven die de drones maken en/of verkopen aan Rusland en die in Oekraïne voor veel ellende zorgen op de lijst gezet. Ook worden Poetins propagandisten aangepakt. (ANP)

Lees ook: Ondanks sancties bleef de economie van Rusland bloeien. Hoe komt dat?

Zweden gaat Leopard 2-tanks en luchtafweergeschut naar Oekraïne sturen, bevestigt de regering. Het exacte aantal tanks dat het Scandinavische land stuurt is nog niet bekend. Het zou gaan om "ongeveer" tien stuks.

Met de toezegging voegt Zweden zich bij een reeks andere bondgenoten van Oekraïne die al besloten Leopard 2-tanks te leveren. In totaal zijn er inmiddels tientallen van deze moderne gevechtsvoertuigen toegezegd aan Kiev. De Duitse bondskanselier Olaf Scholz gaf landen een maand geleden toestemming om de tanks aan Oekraïne te geven. Dat was nodig omdat ze in Duitsland zijn gemaakt.

Duitsland zelf besloot vrijdag nog eens vier Leopard 2-tanks aan Oekraïne te leveren. Defensieminister Boris Pistorius meldt dat Kiev op achttien moderne tanks van Berlijn kan rekenen. Ook Canada greep de symbolische datum 24 februari, een jaar na het begin van de Russische invasie, aan om meer wapenleveranties aan te kondigen. Ottawa beloofde eerder al vier Leopards, nu komen daar nog eens vier bij.

De eerste vier voertuigen van dit type zijn vanuit Polen aangekomen in Oekraïne, waar de oorlog met Rusland inmiddels een jaar duurt. De Poolse premier maakte dat bekend tijdens een bezoek aan Kiev. (ANP)

De G7-landen hebben in een verklaring uitgehaald naar landen die Rusland helpen om sancties te ontlopen. De groep waarschuwt die landen dat ze "een hoge prijs" zullen betalen als ze niet ophouden met de steun aan Moskou.

De zeven rijke westerse landen zeggen actie te zullen ondernemen tegen partijen die Ruslands oorlog in Oekraïne mogelijk maken. Ze noemen geen specifieke landen, maar waarschijnlijk wordt gedoeld op Iran, dat drones heeft geleverd aan Rusland, en China. Volgens de VS en de NAVO overweegt Beijing serieus om het Russische leger van wapens te voorzien. China ontkent dat.

De leiders van de G7 spraken elkaar op een videotop, precies een jaar na de Russische invasie in Oekraïne. Ook de Oekraïense president Volodymyr Zelensky was uitgenodigd. De landen spraken nog eens hun steun aan Kiev uit en bekritiseerden Moskou om de dreiging met kernwapens. (ANP)

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky zegt dat hij bezig is met het plannen van een afspraak met zijn Chinese ambtgenoot Xi Jinping. Hij denkt dat de ontmoeting "voordelig zal zijn voor beide landen en voor de veiligheid in de wereld".

Zelensky zei niet waar of wanneer het gesprek zou moeten plaatsvinden. Beijing kwam vrijdag met een vredesvoorstel voor de oorlog tussen Rusland en Oekraïne. Hoewel Kiev die plannen verwerpt, omdat het geen grondgebied wil afstaan aan de Russen, vindt Zelensky het wel positief dat Xi met zijn land bezig is.

De Russische president Vladimir Poetin zei woensdag ook al dat hij een ontmoeting met Xi aan het voorbereiden is. Hij zou hebben afgesproken dat de Chinese president naar Moskou komt, maar wanneer is onbekend. Beijing heeft die afspraak nog niet bevestigd. (ANP)