Xi Jinping
China komt met vredesplan: de inhoud valt wat tegen
China heeft een ‘vredesplan’ gepresenteerd dat moet helpen de oorlog in Oekraïne te beëindigen. De inhoud valt nogal tegen.
Met een verklaring die door de Chinese regering was aangekondigd als ‘vredesplan’, poogt president Xi Jinping zich op te werpen als bemiddelaar in de oorlog in Oekraïne. Het plan bepleit gesprekken over een staakt-het-vuren, het opheffen van de sancties tegen Rusland, en zaken als goede behandeling van krijgsgevangenen en bescherming van burgers.
Peking benadrukt het belang van de ‘soevereiniteit, onafhankelijkheid en integriteit van grenzen van alle landen’. Maar daaraan verbindt China niet de eis dat Rusland zich terugtrekt achter Oekraïnes internationaal erkende grenzen. In een toelichting verwees buitenlandwoordvoerder Wang Wenbin vrijdagmiddag naar de “ingewikkelde historische lengte- en breedtegraad van het Oekraïnevraagstuk”.
De Oekraïense regeringsadviseur Michajlo Podoljak reageerde op Twitter afwijzend. Oekraïne wil geen ‘bevriezing’ van het conflict, wat Rusland alleen maar zou gebruiken voor de ‘volgende fase’ van de oorlog en genocide, schrijft hij. Kiev wil alleen praten over terugtrekking van Russische troepen uit heel Oekraïne.
‘De hemel is blauw, vrede is goed’
China’s vage verklaring volgt op beschuldigingen van de Chinese topdiplomaat Wang Yi dat de Verenigde Staten de oorlog verlengen door hun wapenleveranties. De anti-Amerikaanse retoriek, die de laatste maanden juist wat was afgenomen, is weer helemaal terug, zeker sinds het incident met de Chinese spionageballon boven de Verenigde Staten.
Van de vijf leden van de VN-Veiligheidsraad is China de enige die geen partij heeft gekozen in de oorlog in Oekraïne. Pal voor de oorlog verklaarden president Xi en de Russische president Poetin dat hun landen ‘een vriendschap zonder grenzen’ kennen.
China heeft een constructieve rol gespeeld in het conflict, argumenteert oud-topmilitair Zhou Bo in een interview met staatsmedia. “Als China zich écht aan de kant van Rusland had geschaard, zou de Derde Wereldoorlog zijn uitgebroken. China’s grootste bijdrage is dat het geen olie op het vuur gooit en pleit voor vredesbesprekingen.”
Anderen zijn minder enthousiast. De punten in dit vredesplan zijn van de categorie ‘de hemel is blauw, nucleaire oorlog is slecht, vrede is goed’, meent Alexander Gabuev, specialist in de Russisch-Chinese verhoudingen van denktank Carnegie Moscow. Het plan zal de partijen niet nader tot elkaar brengen. “Maar dan heeft China het tenminste geprobeerd.” Concrete actie onderneemt Peking pas als zijn eigen belang in gevaar komt, denkt hij.
Chinese kamikazedrones naar Rusland
Het ‘vredesplan’ is ook een antwoord op de kritiek dat Peking wel zegt dat het zich afzijdig houdt, maar in werkelijkheid Rusland helpt. Dat doet het onder andere door software en goederen te exporteren, die ook militair kunnen worden gebruikt. Chinese bedrijven die gelieerd zijn aan de overheid overwegen zelfs wapens te sturen, zo waarschuwde de Amerikaanse buitenlandminister Antony Blinken eerder deze week.
Volgens het Duitse blad Der Spiegel is een Chinees bedrijf in gesprek met Rusland over levering van honderd ‘kamikazedrones’ voor het Russische leger, vergelijkbaar met de Iraanse drones die Rusland in Oekraïne heeft ingezet om elektriciteitscentrales te verwoesten. Export van dergelijke drones kan niet zonder medeweten van Peking, maar buitenlandwoordvoerder Wang zegt hierover niets te weten.
Russische defensie krijgt Chinese spullen
Chinese bedrijven leveren tal van goederen die ook de Chinese douane classificeert als militair materieel. Volgens denktank C4ads in Washington gaat het onder meer om rotorbladen voor gevechtshelikopters, onderdelen van raketsystemen en radars, stoorzenders en communicatie-apparatuur. Een grote leverancier is een ondoorzichtig conglomeraat, de China Poly Group Corporation, dat banden heeft met het Chinese leger.
Het Duitse weekblad Der Spiegel meldt dat het Chinese bedrijf Xi’an Bingo gesprekken voert met het Russische ministerie van defensie over leverantie van kamikaze-drones. In april zou Rusland honderd drones krijgen, die vijftig kilo springstof kunnen dragen. Ook wil het bedrijf Rusland de techniek verkopen, zodat het land de drones zelf kan produceren.
Volgens het weekblad zijn Chinese bedrijven ook in gesprek over levering van onderdelen voor gevechtsvliegtuigen, en willen ze douanepapieren vervalsen om het materiaal te rubriceren als onderdelen voor de burgerluchtvaart.
Eric Brassem
Lees ook:
Wapens leveren aan Rusland zou China’s economische stabiliteit ondermijnen
China gaat dodelijke wapens leveren aan Rusland, waarschuwen de VS op alarmistische toon. Gaat Peking daadwerkelijk een grotere rol spelen in het conflict?
Blunder met ballon boven VS wijst op zwak Chinees leiderschap
De relatie tussen China en de VS staat onder druk vanwege een ballon, waarover veel nog steeds onduidelijk is. Wat zegt deze ruzie over de machtsverhoudingen in China?
