Zwelgen in waterstanden en macaronikroketten
Theater
’Hallo hallo, wie stinkt daar zo?’ van de Firma Rieks Swarte. T/m 21 juni en van 17-20 september in de Toneelschuur in Haarlem. Najaar tournee tot 7 november.
Nederland kijkt al een aantal jaren in allerlei programma’s en boeken terug op de jaren vijftig, de tijd van de wederopbouw na de oorlog en gezapige stilte vóór de storm van de jaren zestig.
Regisseur/ontwerper Rieks Swarte en cabaretier Vincent Bijlo doen dat nu met hun compacte show ’Hallo hallo, wie stinkt daar zo?’, die zich uiteraard afspeelt in een radiostudio uit die tijd, compleet met wanden die met eierdozen zijn geïsoleerd en met hun armoedige tafels en stoelen en hun logge microfoons met eindeloze snoeren die schril afsteken bij de high-tech design studio’s van tegenwoordig. De tekstschrijvers konden rijkelijk putten uit het Archief voor Beeld en Geluid in Hilversum, en vele oudere toeschouwers bij de première zwelgden dan ook hoorbaar in tenenkromtrekkende fragmenten uit ’Kleutertje luister’, ’De waterstanden’ of de kookrubriek met macaronikroketten die ongeproefd een afschuwelijke meelballensmaak in je mond opriepen.
Met Swarte en Bijlo vormen oudgedienden van de firma Ferdi Janssen en Lies Visschedijk, en nieuwkomers Bas Keijzer en Mik van Goor een hecht, aanstekelijk spelend gezelschap dat met liedjes als ’Que sera?’ van Doris Day of ’Twee reebruine ogen’ van de Salvera’s de nostalgie tot een hoogtepunt voerde.
De show ’Hallo hallo, wie stinkt daar zo? Dat is zeker het mannetje van de radio’ mag dan onbeholpener lijken, maar doet in onbenulligheid niet onder voor menig modern tv-amusement. De detectiveserie ’Paul Vlaanderen’ duurt wat lang, maar is fraai vanwege de getekende poppetjes die Rieks Swarte op het achterdoek projecteert. Vincent Bijlo heeft een mooie ’overdenking’ in de stijl van Wim Kan over de nieuwe dreiging die van de televisie uitgaat, gespeeld via de band van Mr. G.B.J. Hiltermann en zijn ’toestand in de wereld’. Een van de mooiste onderdelen is de gesproken Kronkel van Simon Carmiggelt over ’Ome Jan’, die twintig jaar voor hij echt de pijp uitging van zijn dokter te horen krijgt dat hij geen druppel alcohol meer mag drinken, en besluit in plaats van de borrel de dokter aan de kant te zetten.
Van andere bekende programma’s waarvoor het Nederlandse gezin zich destijds urenlang om de radio schaarde, horen we niets, zoals ’De bonte dinsdagavondtrein’ of ’De familie Doorsnee’. Maar ja, in die tijd hechtte elk verzuild gezin natuurlijk aan z’n eigen radio-omroep.
Het is al met al een lekker maf programma geworden over die lang vervlogen tijd. Wat ik me na afloop vooral afvroeg was: zijn de jaren vijftig op de radio werkelijk zo geestdodend saai en humorloos geweest als deze voorstelling ons doet geloven? Verder wordt ons in het programma een kijkje beloofd achter de schermen van de radiostudio in die dagen. Eerlijk gezegd heb ik daar vrijwel niets van gemerkt.
