Zijn de bilateraaltjes van Merkel voldoende om coalitiegenoot CSU tevreden te stellen?

De Duitse bondskanselier Angela Merkel (CDU) heeft in de wandelgangen van de EU-top bilaterale afspraken gemaakt met Griekenland en Spanje. Die zijn bereid om asielzoekers die zich in hun land registreerden en daarna doorreisden naar Duitsland weer op te nemen: Duitsland zal ze in de toekomst aan de grens terugsturen.

Of deze bilaterale afspraken en andere Europese doorbraken in de migratiepolitiek genoeg zijn om Merkels coalitiegenoot CSU tevreden te stellen en de ‘asielstrijd’ in haar regering te beëindigen, was vanavond nog onduidelijk.

De asielcrisis in Merkels regering gaat om de vraag of Duitsland mensen terug mag sturen bij de grens als ze al in een ander EU-land staan geregistreerd. CSU-minister van binnenlandse zaken Horst Seehofer wil dat. Merkel hield dat tegen: er moest een Europese oplossing komen.

Merkel heeft ook met een ‘veelheid van landen’ afspraken gemaakt waardoor mensen die in Duitsland asiel aanvragen en al in de Europese database Eurodac staan, versnelde asielprocedures krijgen. Dit gebeurt nu al bij asielzoekers uit landen van herkomst die als veilig gelden.

Het zijn resultaten die ‘meer dan hetzelfde resultaat’ opleveren dan wanneer Seehofer de Duitse grenzen zou sluiten, verklaarde Merkel. Seehofer had dat als voorwaarde gesteld voor een Europese oplossing: pas als die even goed zou werken, zou hij afzien van het op eigen houtje doordrukken van zijn plan. Seehofer zette de voorbereiding voor Duitse grenscontroles de afgelopen weken alvast in werking, maar gaf Merkel tot 1 juli voor hij die ook daadwerkelijk in werking zou stellen. Of hij nu afziet van zijn plan, was vanavond nog niet bekend.

Op de EU-migratiedeal zelf reageerden niet alle leden van de CSU-partijtop. De Europa-gezinde CSU-vicefractievoorzitter Manfred Weber noemde de EU-top een ‘grote stap voorwaarts’. Ook andere CSU-politici uitten zich voorzichtig positief. Maar Seehofer en de Beierse minister-president Markus Söder, voorstanders van een harde Duitse lijn in de asielpolitiek, bleven stil.

Bij Merkels eigen partij, de CDU, en regeringspartner SPD viel het akkoord goed. Kritiek was er bij de oppositie. Die Linken-partijleider Bernd Riexinger noemde de migratiedeal een ‘bankroetverklaring van de mensenrechten’: “De dubbele moraal van Merkel en de EU-staatschefs is werkelijk een schande”.

Ook vanuit de Groenen klonk scherpe kritiek. “Bij de kernthema’s heerst onduidelijkheid en waar er wel duidelijkheid is, gaat het enkel de kant op van uitsluiting”, zei Franziska Brantner. Volgens de Groenen-partijchef Annalena Baerbock heeft de EU “bewust afgezien van een fundamentele bekentenis tot het beschermen van vluchtelingen”. De deal lost volgens haar de echte problemen niet op maar toont alleen maar dat Europa een stap verder is gegaan met het uitsluiten en ontnemen van rechten aan vluchtelingen.

Volgens Christian Lindner van de FDP verhulde de nadruk op vrijwilligheid in het akkoord dat er helemaal geen overeenstemming is. De deal is een “politieke truc om Merkel in de binnenlandse politiek wat lucht te geven”.

Italië is tevreden

“Vandaag is Italië niet langer alleen”, zei de Italiaanse premier Conte gisteren na afloop van de nachtelijke vergadering over migratie. De Italiaanse minister van binnenlandse zaken Matteo Salvini (foto) stelde niet alleen tevreden te zijn, maar ook ‘trots’ op de resultaten van zijn regering. “Eindelijk wordt Europa gedwongen om een Italiaans voorstel te bediscussiëren. Italië is niet langer geïsoleerd en is weer terug als een van de hoofdrolspelers.”

Eerder op de dag was Salvini’s reactie nog wat lauwtjes. Toen zei de Lega-minister dat Italië ‘concrete resultaten’ wilde zien en dat het land ‘wel het meeste maar niet alles’ had gekregen wat het wilde. trouw

Lees ook: Een migratie-akkoord dat iedereen kan pruimen

Het migratie-akkoord op de Europese top roept veel vragen op. Geen enkel land binnen en buiten de EU staat te popelen om het voortouw te nemen bij de afspraken.