Zeven lessen die dictators kunnen trekken uit val Kadaffi
Als dictator leek hij het goed voor elkaar te hebben. Veiligheidsdiensten die elkaar controleerden, de macht bleef binnen de familie het volk zat onder de knoet. De Libische leider Moammar Kadaffi hield het langer uit dan al zijn mede-tirannen in de wereld, maar na 42 jaar is ook voor hem het einde aanstaande.
Voor de resterende dictators in de wereld is de boodschap helder. Wie zijn regime veilig wil stellen, moet buitenlandse militaire interventie voorkomen. In een 'Dictator's Survival Guide' somt het Amerikaanse magazine Foreign Policy zeven lessen op voor dictators die willen leren van de val van Kadaffi.
1. Praat niet over je plannen. Na de opstand in het oostelijk gelegen Benghazi kondigde een woedende Kadaffi aan dat hij de opstandelingen zou weten te vinden. Op genade of clementie hoefden zij niet te rekenen. Voor de Amerikaanse president Obama was dit het laatste zetje dat hij nodig had om militair in te grijpen. De Syrische leider Assad pakt het anders aan. Hij spreekt over hervormingen waarna hij meedogenloos de strijd tegen opstandelingen opvoert.
2. Geef anderen de schuld. En dan vooral het westen, Israel of islamitische terroristen. In zijn laatste dagen als leider van Egypte speelde Hosni Moebarak deze kaart toen hij zijn strijdkrachten afstuurde op 'een alliantie van geheim agenten uit Israël, de VS, Afghanistan, Iran en provocateurs van Hamas'. Voor Moebarak kwam deze troef te laat.
3. Controleer de media. Een abc'tje voor elke onderdrukker, maar wel een wapen dat onder invloed van sociale media en YouTube steeds botter wordt. Foreign Policy adviseert de dictators eens te kijken naar China dat met de 'Great Firewall' veel ongewenste berichten weet te filteren. Met dank aan Amerikaanse technologiebedrijven, voegt Foreign Policy daar aan toe.
4. Hou de luchtmacht aan de grond. Kadaffi riep het onheil over zich af door de luchtmacht in te zetten tegen de eigen bevolking (iets dat overigens niet is bewezen). De internationale gemeenschap stuurde gevechtsvliegtuigen om een no-fly zone in te stellen. Waarom geen no-fly zone in Soedan en Syrië, landen die evenmin de wreedheid niet schuwen? "Omdat deze landen de luchtmacht niet hebben ingezet", antwoordt de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Hilary Clinton.
5. Wees vrienden met Rusland of de VS. Beide landen hebben vetorecht in de VN-veiligheidsraad. De machthebbers in Bahrein hebben dat goed begrepen. Zij bieden onderdak aan een Amerikaanse vloot. De Amerikaanse minister van Defensie Robert Gates verwoordt het zo: "Onze waarden en principes gelden voor alle landen op het gebied van vreedzaam protest ... [maar] onze reactie in elk land zal moeten worden aangepast aan dat land en aan de omstandigheden van dat land." Ook Rusland handelt volgens deze doctrine, zo heeft dictator Assad in Syrië al menigmaal ondervonden. De Russen hebben nog altijd het volste vertrouwen in de hervormingsgezindheid van het Syrische regime.
6. Zorg ervoor dat de oppositie niet om hulp vraagt. Een van de redenen waarom buitenlandse mogendheden niet ingrijpen in Syrië, is de weerstand van de oppositie tegen buitenlandse bemoeienis, aldus Foreign Policy. Dat speelt dictators in de kaart. Zonder militaire interventie duurt de opstand langer en neemt de kans op onderlinge twisten binnen rebellengroepen toe. Dat was ook het geval in Libië, maar voor Kadaffi duurde de strijd net te kort.
7. Zorg dat je de bom krijgt. De Grote Leider in Noord-Korea, Kim Jong-il, teert al jaren op de angst voor de atoombom. Ook Kaddafi werkte aan de bom, maar hij gaf zijn nucleaire programma in 2004 op. Een dure les, zo waarschuwt Kadaffi's dochter Aisha nu. Wie niet hetzelfde lot wil ondergaan als Libië, moet juist meer massavernietigingwapens produceren, zegt ze. FP weet zeker dat Teheran deze les goed in haar oren knoopt.
