Zestig jaar na de Cubaanse revolutie openen de VS het loket schadeclaims: Fidels ‘oorlogsbuit’ moet terug

Zestig jaar na de Cubaanse revolutie kunnen Amerikanen of Cubanen die hun eigendommen kwijtraakten aan het regime van Fidel Castro alsnog schadevergoeding eisen. De regering van president Donald Trump heeft besloten dat gedupeerden in de Verenigde Staten rechtszaken kunnen beginnen tegen hotelketens, rumproducenten of andere bedrijven die in Cuba geld verdienen met die ‘oorlogsbuit’.

Niet alleen Amerikaanse bedrijven kunnen worden aangeklaagd: elk bedrijf, waar ook ter wereld kan worden getroffen door de wetgeving, zei een woordvoerder van het Amerikaanse ministerie van buitenlandse zaken op een persconferentie.

De Amerikanen houden rekening met wel 200.000 claims. “Mogelijk loopt dit in de tientallen miljarden dollars”, aldus de woordvoerder. Voor Amerikaanse bedrijven die met toestemming van de eigen overheid in Cuba actief zijn, zoals hotelketen Marriott, geldt geen uitzondering.

Brussel boos

EU-commissaris Federica Mogherini is ontstemd en waarschuwt de Verenigde Staten dat ze Europese bedrijven zal beschermen tegen deze wet. Die zou in strijd zijn met het internationale recht. Brussel dreigt een zaak te beginnen bij de Wereldhandelsorganisatie (WTO). De VS veroorzaken onnodige frictie en ondermijnen het onderlinge vertrouwen, zegt de Eurocommissaris.

Europese bedrijven hebben veel belangen in Cuba. Een voorbeeld is het Riviera-hotel in Havana. Dat was tot de Cubaanse revolutie in Amerikaanse handen en wordt nu geleid door het Spaanse bedrijf Iberostar. Als Europese bedrijven worden aangeklaagd vanwege hun activiteiten in Cuba, zorgt de Europese Unie ervoor dat ze hun schade in Europese rechtbanken kunnen verhalen, meldt Mogherini.

In een brief aan Mike Pompeo, de Amerikaanse minister van buitenlandse zaken, verwijst ze naar een anonieme Amerikaanse hotelketen die door de Cubaanse revolutie een hotel kwijtraakte. Als dit hotel nu in handen is van een Europese concurrent, en de Amerikaanse keten eist schadevergoeding, zal in Europa een omgekeerde rechtszaak beginnen.

De Libertad-wet, waar het om gaat, werd al in 1996 ondertekend door president Bill Clinton. Maar het onderdeel dat de schadeclaims en rechtszaken mogelijk maakt, werd nooit van kracht. Opeenvolgende presidenten hebben het sindsdien uitgesteld. Niet alleen uit angst voor reacties uit Europa en Canada, ook omdat de wet kan zorgen voor een vloed aan rechtszaken tegen Amerikaanse bedrijven.

Onder president Trump is de Amerikaanse overheid van koers veranderd. Ze wil meer druk uitoefenen op Havana om democratische hervormingen af te dwingen. Onder leiding van Raúl Castro, broer van de in 2016 overleden Fidel, zijn de mensenrechten niet verbeterd, vinden de VS. Cuba reageert boos op de Amerikaanse stappen.

Verstopt

Na de revolutie van 1959 nationaliseerde het regime van Fidel Castro vele particuliere bezittingen. De Amerikaanse Foreign Claims Settlement Commission heeft al een lijst opgesteld met zesduizend voorbeelden, waaronder hotels en rumbedrijven. Gedupeerden kunnen nu een schadeclaim indienen van driemaal de huidige waarde van het geconfisqueerde object, schrijft de Amerikaanse advocaat Donald J. Hayden in een analyse op Law.com.

De wet is breed geformuleerd, volgens Hayden. Daardoor kunnen slimme advocaten niet alleen de huidige eigenaren van dit soort bezittingen aanklagen, maar mogelijk ook andere partijen die eraan verdienen. Zoals een cruiserederij die gebruikmaakt van Cubaanse havenfaciliteiten die ooit in beslag zijn genomen. Of vliegmaatschappijen die op Cuba vliegen.

Het rechtssysteem in Florida kan door deze wet verstopt raken, waarschuwt Hayden, vanwege de vele Cubanen daar die de revolutie nooit vergeten zijn en hun schade nog altijd willen verhalen.

Lees ook:

Zestig jaar na de revolutie stuurt een nieuwe grondwet Cuba een heel klein beetje bij

Cuba geeft zichzelf een nieuwe grondwet cadeau. Niet dat er veel gaat veranderen, maar sommige Cubanen zien lichtpuntjes.