Handelsakkoord
Zelfs een groen handelsakkoord loopt vertraging op
Een biljoen dollar aan importheffingen schrappen op groene producten om zo klimaatverandering en vervuiling tegen te gaan, daar kan toch niemand tegen zijn? Toch ketste een akkoord erover af.
Leden van de Wereldhandelsorganisatie (WTO) praten volgend jaar verder over het schrappen van ongeveer een biljoen dollar aan importheffingen op onder meer fietsen, onderdelen voor windturbines en micro-organismen die water schoonmaken.
Het verdrag is dus niet ter ziele, maar onderhandelaars weten dat hun taak er na januari 2017 niet makkelijker op wordt. Met Donald Trump in het Witte Huis hebben de VS dan een president die niet warmloopt voor vrijhandel of het milieu. En zonder steun van de grootste economie ter wereld is een verdrag als dit weinig waard.
Europa geeft China de schuld van de mislukking afgelopen zondag, de dag dat het akkoord afgetikt had zullen worden. Op het laatste moment kwam de Chinese delegatie met 'volstrekt nieuwe perspectieven', aldus handelscommissaris Cecilia Malmström. Maar eind vorige week waren er al grote twijfels of het dit weekeinde zou lukken. Partijen zijn het niet eens over de basale vraag: welke milieuvriendelijke producten willen we op ons lijstje?
Sinds de zomer van 2014 praten 46 leden van de Wereldhandelsorganisatie - waaronder alle groten: de VS, China, Japan en de Europese Commissie namens de EU-landen - over het Environmental Goods Agreement (EGA). Een relatief ongevaarlijk akkoord: EGA gaat over het schrappen van importtarieven op zo'n driehonderd producten en niet over een voorkeursbehandeling voor multinationals die lokale rechtbanken willen omzeilen, een bepaling die vrijhandelsakkoorden als TTIP (tussen de VS en de EU) en Ceta (tussen Canada en de EU) zo omstreden maakt.
In de woorden van WTO-topman Roberto Azevedo: "Dit is geen doorsnee handelsakkoord, omdat het zich richt op bescherming van een wereldwijd, gedeeld belang: het milieu". Door importtarieven te verlagen of te schrappen moet EGA het goedkoper maken om zonne- en windenergie op te wekken, om viezigheid uit oceanen te vissen, om geluidsoverlast te bestrijden en het moet de prijs drukken van energie- en grondstofzuinige producten.
Maar Japan heeft zo zijn bedenkingen of hout - van timmerhout tot pellets om te verstoken - wel op de lijst thuishoort. De VS willen turbines erop en China juist niet.
En de EU vreest dat China EGA zal aangrijpen om de Europese markt te overspoelen met goedkope fietsen, omdat dat land er daar veel te veel van produceert. Voor je het weet duwt China Europese fietsproducenten van de markt.
Al zei Eurocommissaris Malmström, co-voorzitter van de onderhandelingen, na de mislukking van zondag dat die fietsenkwestie alleen voor de Chinezen grote proporties heeft aangenomen. Het akkoord gaat over zoveel meer, zei ze, en bovendien: Europa zelf produceert ook best goedkope fietsen.
11 december is de dag...
Zondag aanstaande is het vijftien jaar geleden dat China lid werd van de Wereldhandelsorganisatie. Maar, oordeelde de WTO in 2001, de Chinese overheid had de touwtjes nog zo stevig in handen dat het land niet kon doorgaan voor een economie waar vraag en aanbod vrijelijk hun werk konden doen. China kreeg de status 'niet-markteconomie', wat het voor andere WTO-leden makkelijker maakt om Chinese producten te weren. Dumpt China zijn overproductie aan zwaar gesubsidieerd staal in de VS of de EU, dan kunnen die laatste hun eigen staalfabrieken beschermen door forse importtarieven te heffen.
Volgens China komt er op 11 december automatisch een einde aan die aparte status. De VS vinden van niet. De EU goochelt met woorden om China te vriend te houden én Chinese dumping te kunnen blijven bestrijden.
De afgelopen weken sprak Peking daar boze woorden over. Na zondag moet blijken of China zijn boosheid in daden omzet.
