Zelfs als je op de tocht zit, is duurzaam wonen mogelijk

Mark Serano weet precies waar de warmte weglekte in zijn twee-onder-eenkapwoning uit de jaren negentig. “Schoof je een keukenlaatje open, dan trok er een ijzige kou de ruimte in”, vertelt de joviale Deventenaar. Hij staat in zijn moderne, witte keuken en trekt zonder narigheid een la open, ook al is het buiten guur. Voor het eerst in de vijftien jaar dat hij aan de Zandweerdsweg woont, vertelt Serano, is hij van de vermaledijde tocht verlost.

Dat is te danken aan isolatie die op de dunne eensteensmuur tussen de garage en de keuken is aangebracht. “Kijk’’, wijst Serano in de garage waar de temperatuur vrijwel gelijk is aan die van buiten. “Hier is de wand een paar centimeter naar voren gekomen.’’ Het resultaat is dat het rond de eettafel in de keuken even warm blijft als iets verderop in de woonkamer. “Je zult denken, dat is een kleinigheid, maar het levert ongelooflijk veel wooncomfort op’’, aldus Serano.

Ook andere plekken in het huis waar hij met zijn vrouw en drie kinderen woont, zijn onder handen genomen. Daar ging een waslijst aan investeringen aan vooraf: de radiatoren op de kinderkamers zijn uitgerust met een thermostaat, de kieren naast de voordeur zijn opgevuld en er is een ventilatiesysteem aangelegd. Het gezin verruilde verder al het witgoed voor nieuwe, energiezuinige apparaten: droger, wasmachine, vaatwasser, koelkast en vriezer. De energie slurpende plasma-tv is vervangen door een led-exemplaar. Het bescheiden platte dak telt het maximaal haalbare aantal van acht zonnepanelen.

Tekst loopt door onder de afbeelding.

Dat zijn behoorlijk wat voorzieningen waarvoor Serano geen cent extra heeft hoeven uittrekken. Hij is een van de eerste huiseigenaren die deelneemt aan een proef met een woningabonnement (Woab) waarbij de investeringen in duurzaamheid uit de energiebesparing worden gefinancierd. Bij Serano - zijn gas- en elektriciteitsrekening is gehalveerd van 200 naar 100 euro per maand - worden die in een periode van twintig jaar tegen elkaar weggestreept.

De proefabonnee is enthousiast. Zijn maandlasten zijn gelijk gebleven én hij heeft zijn ambities op het gebied van duurzaamheid in één klap kunnen verwezenlijken. Verder dan het plaatsen van zonnepanelen zou Serano anders de eerste jaren niet zijn gekomen, vertelt hij. “Op deze manier draag ik veel sneller bij aan een duurzame wereld.’’

Energielabel B

Initiatiefnemer van Woab is Henk de Jager, adjunct-directeur bij bouw- en projectontwikkelingsbedrijf Van Wijnen in Deventer. Na een periode van ziekte besloot hij naast zijn baan bij zijn landelijk opererende werkgever een ideële onderneming met een kleine winstmarge op het gebied van duurzaamheid op te zetten. Hij constateerde namelijk dat maar een klein deel van de huiseigenaren in beweging komt, ondanks convenanten met en tussen overheden en talrijke gemeentelijke subsidies. De overheidsdoelstelling - in 2020 gemiddeld energielabel B voor de bestaande woningvoorraad - is in het huidige tempo onhaalbaar.

Om hierin meer vaart te brengen, besloot De Jager het principe van een abonnement voor een mobieltje, waarbij het toestel via maandelijkse termijnen wordt betaald, te kopiëren naar een contract voor verduurzaming van een koopwoning. Met een lening van het Energiefonds Overijssel en geld van de gemeente Deventer bekostigde hij allereerst de proef met twintig huiseigenaren in Deventer.

De Jager - er was alleen al een lijvig document nodig voor de juridische uitwerking van alle (krediet)regels - besteedt er tot nu toe een dag in de week aan. Daar hoopt hij het bij te houden, ook nu sinds begin deze maand zeker 700 huizenbezitters in Enschede, Lochem, Zutphen, Ede en Breda in aanmerking komen voor een woningabonnement. Bestuurders van deze gemeenten ondertekenden samen met met ministerie van binnenlandse zaken de City Deal Woningabonnement.

Wie een abonnement voor een energiezuinig huis wil afsluiten, krijgt eerst een energiescan. Vervolgens komt een energieadviseur met een advies, dat niet alleen aan de woonsituatie is aangepast, maar ook rekening houdt met de wensen en het gedrag van de bewoner. Woningabonnement schakelt een aannemer in en geeft garantie op de energiebesparing. Ook het afsluiten van een financiering en de betaling van de overgebleven energiekosten worden de abonnee, tegen een vergoeding, uit handen genomen.

Volgens De Jager slaat met name deze ‘ontzorging’ aan, evenals het verhoogde wooncomfort. “Dankzij de vloerisolatie kan ik eindelijk met blote voeten door de huiskamer lopen’’, hoort hij terug. Ook blijken de deelnemers ingenomen met het gelijk blijven van de maandelijkse energielasten. “Hierdoor kunnen zij én hun huis verduurzamen en nog steeds ook de begeerde tweedehands caravan of de nieuwste iPad aanschaffen.”

De initiatiefnemer vindt het cruciaal dat ook huizenbezitters zonder eigen geld of een lening energie kunnen gaan besparen via een abonnementsperiode van tien, vijftien of twintig jaar. Eerder aflossen is kosteloos en blijkt gezien de huidige, lage rentestand, meestal aantrekkelijk. Bij verhuizing voor afloop van het abonnement moeten de nog resterende termijnen worden betaald. Voordeel is dat de waarde van het huis is vergroot.

Dubbel glas

De ingrepen variëren per woning. Dubbel glas, warmtepompen, zonnepanelen, huishoudelijke apparaten, dak-, wand- of vloerisolatie en tochtstrippen: de gemiddelde investering via het woningabonnement bedraagt zo’n 10.000 euro.

Dat is veel minder dan de 40.000 tot 50.000 euro die volgens De Jager gemoeid zouden zijn met het volledig energieneutraal maken van een bestaande koopwoning. In dat geval wekt het huis evenveel energie op als er wordt verbruikt.

Dat is niet wat De Jager beoogt. “Wij richten ons in eerste instantie op de koopwoningen van voor 2005, waar direct al grote energiewinst valt te behalen.” Bovendien ziet hij graag dat de huiseigenaar het heft in eigen handen gaat nemen. “Het is toch zonde dat we met zijn allen, iedere maand weer, een gulle gift doen aan een paar energiemaatschappijen. Ook al leveren die groene stroom, zij geven ons er niets voor terug.”

Het woningabonnement

Breda maakt, evenals de overige deelnemende gemeenten, geld vrij voor het woningabonnement. De nieuwe financieringsvorm biedt allereerst uitkomst in de wijk Geeren-Zuid. Daar maakt de woningcorporatie AlleeWonen woningen duurzaam, met uitzondering van een aantal door bewoners aangekochte huizen. Deze vorm van ‘versnipperd’ bezit komt volgens wethouder Jaap de Beer van Breda veel voor. Ook deze huiseigenaren moeten de kans krijgen mee te gaan in de duurzame renovatie, vindt hij.

Alleen al in Breda komen enkele tienduizenden koopwoningen uit de jaren vijftig, zestig, zeventig en tachtig in aanmerking voor het woningabonnement.