Zeg gewoon 'ns goedemorgen tegen een dakloze

"Als je twaalf uur per dag buiten op straat moet leven, zijn de dagen heel lang", vertelt Sebastiaan. Respect, daarvan zou er wel wat meer mogen zijn, vindt Bert. "Want dakloos zijn en op straat rondzwerven is niet kiezen voor de makkelijke weg, maar juist voor de moeilijkste."

Sebastiaan en Bert praten over hun dakloze bestaan tijdens de Straatnieuwstour. Dit is een individuele wandelroute door de stad Utrecht, gezien door de ogen van daklozen. Via een gratis app van izi.Travel worden geïnteresseerden langs de grachten en de Dom geleid, maar ook langs het Sinte Marie Hofje waar daklozen graag bij elkaar komen, en de nachtopvang.

In totaal zijn er achttien audiofragmenten die vertellen over het Straatnieuws ('goed voor de eigenwaarde van de daklozen en hun sociale vaardigheden') en Sint Maarten (de beschermheilige van de stad die de helft van zijn mantel afsneed en aan een naakte bedelaar gaf), maar ook over de slechte gebitten van drugsverslaafden ('vanwege hun enorme suikerbehoefte').

Het idee komt van Richard van Rijn (32), die de distributie van het Straatnieuws in Utrecht verzorgt. "Ik wilde het persoonlijke verhaal van deze mensen vertellen in de hoop dat er bewustwording bij mensen ontstaat." Volgens hem hebben 'gewone' mensen vaak geen idee van het leven op straat en associëren ze daklozen met verslaafden, denken dat het iemands eigen schuld is. "Vaak hebben deze mensen gewoon pech gehad."

Dakloze Fred Smit (57) kent die vooroordelen maar al te goed. "Mensen op straat kijken naar je alsof je lepra hebt, lopen met een boog om je heen", vertelt hij. Smit had naar eigen zeggen ooit een baan waarmee hij bakken met geld verdiende in het bedrijfsleven. "Ik wilde meer en heb in 2003 alles belegd in vastgoed. Toen de financiële crisis in 2008 kwam raakte ik alles kwijt. Mijn geld, mijn status, mijn vrienden." In 2010 stond hij op straat. Bij zijn dochter en kleinkinderen intrekken wilde hij niet. "Zij moet haar eigen leven leiden en bovendien verspeel je dan al je recht op hulp."

Sinds die financiële crisis heeft initiatiefnemer Van Rijn het aantal daklozen in Utrecht zien toenemen. "De samenleving wordt voor veel mensen steeds ingewikkelder."

Smit, die volgende maand de sleutels krijgt van een eigen woning, wil daarom Stichting Goed Recht oprichten. "Daklozen hebben een stressvol en hard leven. Ik wil de groep hhelpen met praktische ondersteuning, zodat ze sneller weer op eigen benen staan." Als ex-dakloze in spe heeft hij nog een boodschap: "Mensen willen zich voor daklozen afsluiten. Doe dat niet. Je hoeft geen geld te geven maar een beetje aandacht is al heel fijn. Dus als je de volgende keer door de stad loopt, misschien kun je dan gewoon eens 'goedemorgen' zeggen."

undefined

schoongeveegd

Het aantal daklozen in Nederland steeg volgens cijfers van het Leger des Heils tussen 2009 en 2015 met 74 procent tot 13.000. In Utrecht ligt het aantal daklozen volgens de gemeente op een stabiele 750 personen. Dit aantal is gebaseerd op de personen die de nachtopvang bezoeken. Sinds dit jaar werkt het nieuwe Stadsteam Herstel daklozen aan de juiste hulp, dat wil zeggen: begeleiding, behandeling en huisvesting. Dat je het in het Utrechtse straatbeeld nog maar weinig daklozen zit, komt door het aantal voorzieningen en het 'schoongeveegde' gebied rondom het Centraal Station met zijn spiksplinternieuwe stationshal. De oude hal was ooit het thuis van daklozen, alcoholisten en drugsverslaafden. Hier lag ook de beruchte 'junkentunnel', waar honderden drugsverslaafden jarenlang verbleven. De tunnel werd gezien als de hel, zo vertelt John, voormalig cocaïne en heroïne verslaafde tijdens de tour. "Een plek van diefstal, ruzie en steekpartijen." Sinds een grote schoonveegactie in 2001 zijn de junks aangewezen op de speciale gebruikersruimtes en opvanglocaties.

undefined