Zal de Nasa ooit leven ontdekken op 'tweede aarde'?

Zijn hart ging sneller kloppen, zegt Marco Spaans (46), hoogleraar sterrenkunde aan de Universiteit van Groningen.

"Niet eerder vonden we een planeet buiten ons zonnestelsel die zo op de aarde leek."

Daar wil hij wel meteen wat kanttekeningen bij plaatsen. Want dat mooie plaatje van een bol met water, dat is 'pure fantasie', zegt hij: "We weten nog vrijwel niks. Misschien is het er wel 500 graden Celsius, net als op Venus. We weten ook niet of er een dampkring is. Beelden zijn er sowieso niet van; hij wordt compleet overstraald door zijn ster."

Als we geen beelden hebben, hoe is hij dan ontdekt?
"Exoplaneten - planeten buiten ons zonnestelsel - ontdekken we door naar de sterren te kijken. Want die kunnen we wel fotograferen. Sterren voeren een soort danspasjes uit met hun planeten. Ster en planeet trekken elkaar door hun zwaartekracht aan, waardoor de ster heen en weer wiebelt. Door hem langere tijd te volgen en geregeld te fotograferen, kun je zijn schommelbewegingen vastleggen. En daaruit kun je weer afleiden of hij planeten heeft, hoe zwaar die zijn en hoe ver ze van de ster afstaan."

Waarin lijkt Kepler 452b precies op de aarde?
"In het geval van Kepler 452b weten we iets meer dan alleen zijn massa en afstand tot zijn ster. Omdat de planeet zich gedeeltelijk voor zijn ster langs bewoog, konden we ook achterhalen wat zijn grootte is, ongeveer anderhalf maal die van de aarde. Hij is zeer waarschijnlijk rotsachtig en zou een atmosfeer kunnen vasthouden. De Keplertelescoop ontdekte eerder al tien à vijftien 'aarde-achtige' planeten, maar die waren nog een tikje zwaarder dan deze. Kepler 452b ligt in de 'leefbare zone', een theoretisch gebied rond een ster waarin vloeibaar water mogelijk is. Dat betekent natuurlijk niet dat deze planeet dus ook water hééft."

Valt dat wel te achterhalen?
"Alleen als hij in zo'n baan om zijn ster draait dat hij tussen ons en die ster in komt te staan. Dan kunnen we uit de lichtgolven van de ster afleiden of ze een dampkring - die licht absorbeert - hebben doorkruist. Uit die lichtgolven kun je vervolgens afleiden welke moleculen de atmosfeer bevat. Zoals zuurstof of water. De baan van Kepler 452b is volgens mij nog onbekend. We moeten geluk hebben."

Zal de Nasa ooit leven ontdekken op deze 'zusterplaneet'?
"Niet met de huidige technieken. Hoogstens ontdekken we dat de voorwaarden voor het ontstaan van leven, zoals die op aarde gelden, aanwezig zijn. Hoe fantastisch dat ook zou zijn, het bestaan van leven heb je daarmee nog niet bewezen."

Je zou er eigenlijk heen moeten.
"Haha. Een retourtje zou, met de snelheid van onze huidige raketten, zo'n 18 miljoen jaar duren. Als we met de snelheid van het licht konden reizen, deden we er drie millennia over. Nog steeds best lang. Trouwens, een raket die met lichtsnelheid op een stofdeeltje ter grootte van een zandkorrel botst - en daar stikt het van in de ruimte - zou exploderen met de kracht van een waterstofbom."