Wordt de Afghaanse oorlog hier opnieuw uitgevochten?
Het was een klein berichtje in deze krant , maar het nieuws ging de hele wereld over. 'Afghaan opgepakt voor oorlogsmisdaden.' In Afghanistan, waar zijn familie bekend is, werd hij met volledige naam genoemd. Al wordt hij daar in de kranten verward met een van zijn twee in 1979 door de Russen geëxecuteerde broers.
Door mijn onderzoek naar de achtergrond van de gedeporteerde Afghaan Feda Amiri heb ik ondertussen een aardige kennissenkring opgebouwd van mensen die zich bezighouden met de Afghaanse geschiedenis. Een van deze kennissen berichtte mij zaterdag het volgende: 'Ik weet wie deze man is. Hij en zijn broers hebben vastgezeten in de beruchte martelgevangenis Pul-e-charkhi. Als je wilt, kan ik je met zijn familie in contact brengen.' En zo zat ik zondag ineens aan tafel met de twee broers en de zoon van de 64-jarige verdachte Sadeq A.
Het valt niet mee om samen te vatten wat deze mensen me vertelden. Wel durf ik te stellen dat het, op basis van wat ik hoorde, zeer merkwaardig is dat het OM zo zeker van z'n zaak lijkt. Sadeq zou, volgens het OM op 20 april 1979 betrokken zijn geweest bij moorden in en rond Kerala, een wijk in Asadabad, de hoofdstad van de Afghaanse provincie Kunar. Wat zijn broers mij echter vertelden, was dat Sadeq nooit in Kerala is geweest. Dat zijn werkzaamheden in de bergen in het grensgebied tussen Afghanistan en Pakistan plaatsvonden. Zijn functie was het arresteren van terroristen van de moedjahedien, die vanuit Pakistan kwamen. Die terroristen leverde hij uit aan het leger en de politie, waarna ze werden berecht. Hij werkte voor de zittende regering die in de jaren dat hij commando was een paar keer veranderde, maar zijn functie bleef hetzelfde. Eind 1978 raakte Sadeq gewond door geweerschoten. Hij heeft om hiervan te herstellen ongeveer twee maanden in het ziekenhuis gelegen. Een deel van de kogels zit nog steeds zijn lichaam. Dit is volgens de broers de eerste reden dat hij niet betrokken kón zijn bij de genoemde moorden.
De tweede reden is dat Sadeq democraat was en de genoemde moorden zijn gepleegd door de communisten (de Russen). Deze zelfde communisten hebben hem en zijn vier broers, van wie twee hoge functies in de regering hadden, in 1979 opgepakt omdat ze allemaal tegen de komst van de Russen waren. De broers met hoge functies werden direct ge-executeerd. Hij kreeg de doodstraf opgelegd omdat hij ook toen al werd verdacht van de moorden in Kerala. Echter, de Afghaanse overheid hield in die tijd een uitgebreid archief bij waarin exact terug te vinden was wie waar was, en wanneer. Uit deze archieven bleek dat hij niet betrokken kon zijn geweest en dat was een van de redenen dat zijn doodstraf werd omgezet in levenslang. Na de communistische periode werd hij vrijgelaten.
Maar toen zijn oud-celgenoot, ook ex-minister, voor de ogen van zijn kinderen werd vermoord, is hij gevlucht naar Nederland. Waar het volgens zijn broers op lijkt, is dat de oorlog hier voortduurt. Dat de mensen die Sadeq beschuldigen, dezelfde mensen zijn die hem ooit in de martelcel stopten.
Ik weet het niet. Zijn broers en zoon hebben vertrouwen in onze rechtsstaat. Een eerlijk proces waarin zijn betrokkenheid bewezen moet worden. En dat wordt, vrees ik, een lange weg.
undefined
