Woede en zorg om inmenging Ankara
Turken in Nederland voelen zich geïntimideerd door de regering in Ankara. Ze zijn voorzichtiger met wat zij op sociale media schrijven, vrezen aanklachten en mijden soms de moskee. De oproep van het Turkse consulaat in Rotterdam woensdag om beledigingen aan president Erdogan te melden leidt tot nog meer zelfcensuur, is de vrees.
Het consulaat verstuurde de oproep per e-mail aan Turkse verenigingen. Turkse Nederlanders werden opgeroepen om tot gisteravond kritische uitingen op sociale media-accounts te melden. In de avond meldde het consulaat dat het om een misverstand ging; het was de bedoeling alleen te vragen om racistische uitlatingen te melden.
Mehmet Cerit, hoofdredacteur van de kritische Turks-Nederlandse krant Zaman Vandaag gelooft die uitleg niet. Hij denkt dat het consulaat geschrokken is van de reacties op de brief. Het zou hem niet verbazen als de Turkse overheid aanklachten voorbereidt tegen komieken in Nederland. De Duitse komiek Jan Böhmermann wordt mogelijk vervolgd, omdat hij Erdogan een 'geitenneuker' noemde. Ook de Nederlandse cabaretier Hans Teeuwen dreef de spot met de Turkse president.
Maar in de oorspronkelijke oproep ging het niet alleen om schimpscheuten als die van Teeuwen. Turkse Nederlanders werden ook aangespoord kritische uitingen van andere Turken te melden. Zulke oproepen waren er in Turkije de afgelopen jaren ook, zegt Cerit. "Daar worden burgers massaal geregistreerd." Er lopen in Turkije duizenden rechtszaken wegens het beledigen van de president.
Het Nederlandse kabinet heeft vandaag protest aangetekend bij de Turkse regering tegen oproep van het consulaat. "Wij hebben geen behoefte aan een kliklijn'', zei minister Bert Koenders van Buitenlandse Zaken.
Kliklijn
De e-mail leidt tot woede en bezorgdheid bij Turkse verenigingen. "Het consulaat is er om burgerzaken te regelen, toch niet om een kliklijn te openen?", zegt Emre Ünver, voorzitter van het Inspraakorgaan Turken in Nederland (IOT). "Komt er een lijst op het consulaat te liggen van mensen die kritiek hebben op Erdogan?"
Het IOT kreeg gisteren tientallen telefoontjes van bezorgde Turken in Nederland, zegt Ünver. "Een beller zei: 'Ik heb best wat kritiek geuit op Erdogan, ook op sociale media. Moet ik die posts op Facebook nu wissen?' Hij vroeg zich af of hij nog wel naar Turkije op vakantie kon. "En als ik er nog steeds in kom, krijg ik dan dáár een rechtszaak aan mijn broek?"
Turkse verenigingen zeggen dat de intimidatie van Turkije ook bedrijven treft en tot in de moskeeën doordringt. Zaman-hoofdredacteur Cerit: "Ondernemers krijgen te horen: 'Ik zou voorzichtig zijn met kritiek, je doet zaken in Turkije'." Ook mijden Turken moskeeën, wanneer zij daar bekendstaan als criticus van Erdogan, signaleren enkele organisaties. Cerit: "Kritiek op Erdogan staat gelijk aan landverraad. En landverraders zijn niet welkom in moskeeën."
Binnenkort vergadert de Tweede Kamer over de kwestie. Kamerleden stelden vragen over de e-mail. De Nederlandse ambassade in Ankara vraagt om opheldering, liet minister Koenders weten.
