Wie is ingeburgerd, is eerder schrijnend geval

Minister Leers (asiel) wil dat lokale omstandigheden, of de asielzoeker deel uitmaakt van de gemeenschap, voortaan ook van invloed zijn op de beslissing 'wel of niet uitzetten'. "Het kan heel goed zijn dat iemand zo ingeburgerd is in een gemeenschap dat het schrijnend is, ook voor mensen om hem heen, om hem eruit te halen en te zeggen: je moet toch terug. Dat aspect, die schrijnendheid wil ik laten meewegen."

Leers wil met 'lokaal belang' meer ruimte scheppen in de discretionaire bevoegdheid. Dat is de mogelijkheid om in schrijnende gevallen uitgeprocedeerde asielzoekers toch een verblijfsvergunning te geven. De minister zei dat in het VPRO-radioprogramma 'Argos'.

Leers zal het voorstel binnenkort presenteren. Het is zijn antwoord op de 'wortelingswet'. Volgens die initiatiefwet van PvdA en ChristenUnie komen gezinnen met kinderen die langer dan acht jaar in Nederland verblijven en hier dus 'geworteld' zijn, in aanmerking voor een verblijfsvergunning. Voorwaarde is wel dat de families de asielprocedure niet hebben gedwarsboomd en de overheid dus verantwoordelijk is voor het lange wachten. Het gaat om ongeveer 1500 asielzoekers met hun minderjarige kinderen, veelal afkomstig uit Afghanistan, Somalië en Irak.

De minister is fel tegen de wortelingswet omdat die een aanzuigende werking zou hebben. De CDA-fractie, nodig voor een Kamermeerderheid, lijkt tegen te zullen stemmen maar pleit wel voor een oplossing voor schrijnende gevallen. Leers had niet zo veel ruimte voor zo'n oplossing, omdat in het gedoogakkoord met de PVV was vastgelegd dat hij uiterst terughoudend zou zijn bij het inzetten van zijn discretionaire bevoegdheid.

De weging van het lokaal belang komt uit een advies van de ACVZ, de Adviescommissie voor Vreemdelingenzaken. Die pleitte eind vorig jaar voor een zwaarwegende adviesrol voor lokale maatschappelijke organisaties en burgemeesters. Zo'n adviesorgaan zou moeten beoordelen in hoeverre de uitgeprocedeerde vreemdeling door zijn langdurig verblijf in Nederland deel uitmaakt van de samenleving en of hij met steun van de lokale gemeenschap voldoende bagage heeft zich in de toekomst zelfstandig te handhaven. Leers wijst er op dat de Kamer bij zijn plan buitenspel staat, de minister kan zelf zijn discretionaire bevoegdheid invullen, mits het 'eerlijk en consequent' gebeurt en er geen willekeur ontstaat.

Waarom Sahar wel en Mauro niet?
Voor Sahar en Mauro kwamen scholen, voetbalteams en hele gemeenschappen in actie. Maar er gaat bijna niemand de straat op voor asielzoekers die anoniem weggestopt in de gezinsopvang in Gilze en Katwijk zitten. "Die gezinnen zijn jarenlang rondgepompt in hun 'Ronde van Nederland', van azc naar azc", zegt Carla van Os van Defence for Children. Lokale worteling is een mooie aanvulling op de discretionaire bevoegdheid, vindt Van Os. "Maar het is niet genoeg. Leers wringt zich in allerlei bochten om die wortelingswet te voorkomen, maar die gaat veel verder dan alleen lokale worteling. Die stelt ook dat je kinderen die hier zijn opgegroeid, met deze taal, normen en gewoonten, niet kunt terugsturen naar een land dat ze niet kennen, of waarvan ze de taal niet spreken."

Kamerlid Joël Voordewind (ChristenUnie) vindt het voorstel van Leers een goede aanvulling op de discretionaire bevoegdheid, zeker voor asielzoekers zonder kinderen, maar allerminst een alternatief voor de wortelingswet. "Het gaat om honderden kinderen in een soortgelijke situatie. Dat vraagt om een eenduidige wet. We moeten af van willekeur: waarom Sahar wel en Mauro niet? Dat is onbegrijpelijk en onrechtvaardig. Met alleen dit plan staan we straks weer om de haverklap te touwtrekken om individuele gevallen in de Kamer."

undefined