Wie is de vrouw die het gezicht werd van de woede van Steenbergen?

Shalana Bosmans tijdens de informatieavond over asielzoekers in Steenbergen. Op de foto wordt ze door iedereen aangesproken. Beeld Ton Toemen
Shalana Bosmans tijdens de informatieavond over asielzoekers in Steenbergen. Op de foto wordt ze door iedereen aangesproken.Beeld Ton Toemen

Woedende Steenbergenaren schreeuwden donderdag in Trouw hun frustratie uit over de mogelijke komst van zeshonderd asielzoekers. Shalana Bosmans kwam prominent in beeld. Waarom is zij boos?

Niels Markus en Wilfred van de Poll

"Bam, daar sta ik. Met m'n grote bek. Haha." Shalana Bosmans (30) schenkt koffie in. Haar oorbellen rinkelen. Op de salontafel ligt Trouw van donderdag, opengeslagen bij de foto waar ze nu al twee dagen door iedereen op wordt aangesproken. De foto van de vergadering over de mogelijke komst van zeshonderd asielzoekers naar Steenbergen. De foto waarop zíj in het midden staat. Mond wijd open. Vuist in de lucht.

"Die schreeuw, dat is tien jaar ellende. Tien jaar schuldhulpverlening. Tien jaar met je bakkes tegen een betonnen muur aanlopen."

Ze was niet van plan geweest het op een schreeuwen te zetten. Maar toen een van de sprekers, als enige, een pleidooi hield vóór de komst van een azc, ontplofte ze. "Die vrouw vergeleek ons met nazi's. Ik dacht, nu ga je te ver. Iederéén om mij heen ging uit zijn stekker."

Over het randje
Weer in haar stoel hoorde ze de andere kreten in de zaal - 'daar moet een piemel in!' - en schrok ze toch wel een beetje. Ook een spandoek met de tekst 'Een asielzoeker met een volle zak, pakt je dochter met groot gemak' vond ze 'over het randje'. Ze begrijpt ze wel. "Het azc moet naast een basisschool komen. Ik heb ook een dochter van 10. Alles begint te groeien. Bij hún is het heel normaal dat je een 12-jarige mee naar huis neemt."

Op de foto herkent ze de andere schreeuwers meteen. "Die daar is wel een ramp op voeten, hoor", lacht Bosmans. En die jongens achterin "hadden wel iets minder enthousiast kunnen zijn". Maar toch. "De maatschappij is harder geworden, ze moeten wel." Links naast haar staat de zoon van een vriendin, hij heeft een Turkse vader. Dus hoezo, racistisch?

Want dat beeld blijft hangen, vreest ze: dat alle Steenbergenaren racisten zijn. "Op sociale media ergerden mensen zich eraan dat we Nederlandse vlaggen droegen. Als je trots op je vaderland bent, word je afgefikt omdat we in een multiculturele samenleving wonen. Vieren zíj een bruiloft van drie dagen met Turkse vlaggen en veel toet-toet, dan moeten we dat mooi vinden."

Shalana Bosmans. Beeld Ton Toemen
Shalana Bosmans.Beeld Ton Toemen

Bij de laatste verkiezingen stemde Bosmans op de PVV, omdat die opkomt voor ouderen en sociale voorzieningen wil behouden. De Steenbergse vertrouwt eigenlijk geen enkele politicus, ook Wilders niet. En al helemaal niet burgemeester Joseph Vos, die sinds kort in functie is en niet eens in het stadje woont.

"De burgemeester wilde ons neerzetten als relschoppers. Met een noodverordening omdat er Feyenoord-hooligans naar Steenbergen zouden komen." Klopt niks van, zegt ze: 95 procent van de mensen in de zaal kwam uit Steenbergen. Hardekernsupporters van Feyenoord waren op één hand te tellen.

Bijstand
'Zoë', staat op Bosmans rechteronderarm getatoeëerd, de naam van haar dochter. "Mijn trots, mijn alles." Op de andere arm staat Yves, met 'RIP' eronder: de zoon die bewusteloos geboren werd en in haar armen stierf. In de tijd erna raakte ze alles kwijt. Haar baan, haar huis en haar echtgenoot, die van haar scheidde. "Hij kon er niet mee omgaan. Werd agressief."

Ze belandde in de bijstand en trok weer in bij haar vader in Steenbergen. Na vier jaar wachten kreeg ze een sociale huurwoning. Ondertussen vond ze een nieuwe vriend. "Hij had geen werk en 80.000 euro schuld. Die jongen heb ik vanaf scratch terug opgebouwd."

Ook hij werd gewelddadig. Maar Bosmans had iets over zichzelf geleerd: ze houdt ervan mensen te helpen. Bijvoorbeeld met het wegwerken van hun schulden. "Ik wil mensen zelfredzaam maken, zodat ze hun huur, verzekeringen en gas, water en licht kunnen betalen."

Zeven jaar werkte ze als vrijwilliger. Daarna moest ze 'drie jaar knokken' voordat ze zich van de zomer kon inschrijven als zelfstandig ondernemer. "Dat het me gelukt is er bovenop te komen dank ik aan de steun van mijn ouders, ze hebben altijd in mij geloofd."

Begrip
Ze doet haar werk met gevoel. "Dag en nacht sta ik voor mijn cliënten klaar. Je moet kunnen luisteren. Al in mijn jeugd zag ik veel ellende. Mijn broer was drugsverslaafd, mijn stiefvader pleegde zelfmoord. Ik weet wat ze doormaken."

Tijdens haar werk ziet de Brabantse hoe minima overal op worden gekort. "Mijn vriendin heeft een dochter met een verstandelijke beperking. Dat meisje kreeg 27 uur zorg, nu nog maar 12. De potjes raken overal leeg. Ik kan mijn cliënten soms ook niet meer helpen. Ik word er emotioneel van."

Met vochtige ogen: "Ik zie zo veel ellende. Per jaar vragen 89.000 mensen in Nederland schuldsanering aan. Dus ik vind: eigen volk eerst. Je moet eerst naar je eigen burgers luisteren. Als je daar al niet voor kunt zorgen, hoe dan wel voor anderen?"

Bovendien heeft ze haar twijfels over de mensen die nu naar Nederland komen. "Twee derde is economisch migrant. Die komen lekker met de stroom mee." Als Steenbergen alleen maar échte oorlogsvluchtelingen zou gaan opvangen, zou Bosmans zeggen: 'Kom maar'. Al vindt ze nog steeds dat mensen beter in de eigen regio onderdak kunnen krijgen.

Respect
Ze benadrukt dat ze niets tegen vluchtelingen heeft. "Ik ken ze persoonlijk. Een Joegoslaaf, een Congolees. Als ik hun verhalen hoor, dan breekt mijn hart. Ik weet wat oorlog is. Vrienden van me vochten in Afghanistan en Irak."

Vroeger, in Roosendaal en Oudenbosch waar ze opgroeide, was het soms zwaar, zeker op school. Bosmans viel uit de toon, bij het basketballen werd ze weggepest omdat ze blank was. "Ik vind: of je nu jood, christen of islamiet bent, je moet elkaar respecteren. Als je geen respect geeft, dan krijg je het ook niet terug."

Het mooie van Steenbergen is dat mensen 'op elkaar letten'. "Als mijn dochter in Zuid fietst, krijg ik van de mensen daar een appje: ze is hier." Maar: Steenbergenaren hebben het hart op de tong, maar zijn ook gesloten voor buitenstaanders. "Met de Polen mixte het goed, maar laten we eerlijk wezen, dat is dezelfde cultuur. Die zijn ook katholiek."

Met moslims zal het wél tot botsingen komen, voorspelt ze. En een politiebureu is er in Steenbergen niet meer. "Hoe haal je het dan in je hoofd om hier een azc weg te zetten?" Maar ja: "We kunnen schreeuwen wat we willen, ze gaan toch hun eigen gang."

Raad niet populair

De Noord-Brabantse gemeente Steenbergen telt ruim 23.000 inwoners. De gemeente bestaat uit de kernen Dinteloord, Welberg, Kruisland, Nieuw Vossemeer, Steenbergen en De Heen. Bij de laatste Tweede Kamerverkiezingen in 2012 werd de VVD de grootste partij (ca 30 procent), voor de PvdA (ca 21 procent) en de PVV (ca 17 procent). Bij de Provinciale Statenverkiezingen van dit jaar kreeg de partij van Geert Wilders de meeste stemmen, gevolgd door de VVD en het CDA.

De gemeenteraad is weinig populair. De opkomst bij de verkiezingen van afgelopen jaar was rond de 45 procent; tien procent minder dan het landelijk gemiddelde. De lokale partij Gemeentebelangen/Gewoon Lokaal won. Steenbergen zal de komende jaren sterk ontgroenen én vergrijzen. Daardoor gaat de bevolking krimpen. De WOZ-waarde ligt ver onder het gemiddelde in het westelijk deel van Noord-Brabant.

Extreem-rechts trekt langs debatten over azc's zoals in Steenbergen
Niet alleen bewoners uit Steenbergen waren woensdag aanwezig op de verhitte informatieavond over de eventuele komst van een azc in de stad. Zo'n tien leden van de extreemrechtse Nederlandse Volks Unie (NVU) namen ook deel aan de discussie.

Dergelijke avonden trekken regelmatig extreem-rechtse betogers die niet uit de gemeente komen waar het om draait. Ook AZC Alert roept zijn achterban via social media op aanwezig te zijn.

Constant Kusters, voorzitter van de NVU, bevestigt dat zijn leden de bijeenkomsten bezoeken. "Om invloed uit te oefenen op lokale bestuurders en onze leden in die regio te helpen. Het is een open democratie: mensen mogen hun mening laten horen. Op een vreedzame en legale manier."

Volgens de NVU-voorzitter zijn de informatieavonden niet voorbehouden aan omwonenden. "Het protest dat wij voeren, is breed gedragen. Het is aan de burgemeesters om te bepalen of wij wel of niet naar binnen mogen."

Kusters 'zou niet weten waarom' hem en zijn partijleden de toegang tot informatieavonden zou worden ontzegd. "Hoeveel wethouders en burgemeesters wonen er wel niet in een andere gemeente dan die waar ze werken?"

Wilt u iets delen met Trouw?

Tip hier onze journalisten

Op alle verhalen van Trouw rust uiteraard copyright.
Wil je tekst overnemen of een video(fragment), foto of illustratie gebruiken, mail dan naar copyright@trouw.nl.
© 2023 DPG Media B.V. - alle rechten voorbehouden