Wie alleen is, voelt zich niet altijd eenzaam

AMBER DUJARDIN en REDACTIE BINNENLAND

Mensen zonder vrienden of familie krijgen al snel het predicaat 'zielig' of 'eenzaam'. Maar niet iedereen met weinig contacten voelt zich alleen, blijkt uit onderzoek van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).

Zo'n 4 procent van de Nederlanders van vijftien jaar of ouder had vorig jaar geen wekelijks contact met vrienden, familie of buren (ook niet via chat, sms of e-mail). Het CBS noemt dat een 'objectief sociaal isolement'. Een kleiner percentage - ruim 2 procent - ervaart dit ook daadwerkelijk als een isolement.

Geïsoleerd, eenzaam, alleen: het zijn ingewikkelde termen, vindt Anja Machielse, bijzonder hoogleraar 'empowerment van kwetsbare ouderen' aan de Universiteit van Humanistiek. Dat iemand geen sociale contacten heeft, hoeft niet te betekenen dat hij eenzaam is. "Mensen die geïsoleerd leven, konden vaak op jonge leeftijd al moeilijk aansluiting vinden bij andere mensen. Ze hebben niet de sociale competenties of zijn teleurgesteld in anderen. Dan wordt het een overlevingsstrategie om contact te vermijden. Het gevoel van eenzaamheid is er niet, want ze zijn eraan gewend."

Omgekeerd kan iemand met een grote vriendengroep juist heel eenzaam zijn, zegt Machielse. "Zo'n 8 tot 10 procent van de Nederlanders voelt zich eenzaam. Het is een fors probleem. Vooral ouderen, migrantenouderen van niet-westerse afkomst, alleenstaande moeders met jonge kinderen en chronisch zieken behoren tot de risicogroep."

Dat mannen volgens het CBS vaker geïsoleerd leven (4,6 procent) dan vrouwen (2,6 procent), komt doordat vrouwen van oudsher de 'socializers' in de samenleving zijn, zegt Machielse. Zij onderhouden vaak de contacten buiten het gezin en zorgen meer voor anderen. "Mannen zijn soms wat minder in de communicatie. Bij de jonge generatie zie je die verhouding trouwens wel verschuiven omdat vrouwen nu meer buitenshuis werken."

Volgens Jenny Gierveld, sociologe en onderzoeker op het gebied van eenzaamheid, gaat het uiteindelijk niet om het aantal contacten dat iemand heeft, maar om hoe betekenisvol die zijn. "Daarmee bedoel ik dat je echt persoonlijke contacten hebt, mensen met wie je een gesprek kunt voeren over zaken die voor jullie beide belangrijk zijn. Heb je onder je weinige contacten wel goede, betekenisvolle, hulprelaties, dan is er niet zoveel aan de hand."

undefined

Wilt u iets delen met Trouw?

Tip hier onze journalisten

Op alle verhalen van Trouw rust uiteraard copyright.
Wil je tekst overnemen of een video(fragment), foto of illustratie gebruiken, mail dan naar copyright@trouw.nl.
© 2023 DPG Media B.V. - alle rechten voorbehouden