Wethouders vielen in 2014 vooral vanwege integriteit

Niet eerder zijn er zo weinig wethouders ten val gekomen als na de gemeenteraadsverkiezingen van 2014. Maar anders dan in eerdere jaren is integriteit de belangrijkste oorzaak van een val, blijkt uit onderzoek van De Collegetafel in opdracht van vakblad Binnenlands Bestuur.

Een derde van de 27 wethouders die afgelopen jaar om politieke redenen moesten opstappen, kwam onder vuur vanwege niet-integer optreden of (de schijn van) belangenverstrengeling. Dat is drie keer zo veel als de hoogste score in 2010 (10,7 procent) en 'een breuk' met voorgaande collegeperiodes. Voorheen sneuvelden wethouders vooral omdat ze het budget overschreden, faalden in het toezicht op projecten of vanwege verstoorde verhoudingen in de coalitie.

Dat integriteit 'valfactor 1' is geworden, is niet helemaal vreemd. Politici liggen onder het vergrootglas na geruchtmakende affaires, zoals rond de Roermondse ex-wethouder, ex-Kamerlid Jos van Rey en de Noord-Hollandse Gedeputeerde Hooijmaijers, beiden VVD-prominenten. Van Rey staat voor de rechter wegens omkoping, witwassen, corruptie en ronselen van stemmen (zie het artikel hiernaast).

Deze grote zaken hebben de alertheid en gevoeligheid aangewakkerd. Zo klaagde wethouder Huub Eitjes uit Maassluis dat hij om die reden door de VVD-partijtop werd gedwongen snel het veld te ruimen. Hij werd onder meer verantwoordelijk gehouden voor 70.000 euro subsidie aan het theater van zijn broer.

Een jaar geleden pleitte de Friese commissaris van de koning John Jorritsma (VVD) voor een grondige screening op integriteit van kandidaat-wethouders. "Dat kan ongelukken voorkomen", aldus Jorritsma.

Inmiddels staat integriteit bij de Wethoudersvereniging hoog op de agenda. "Wij als wethouders moeten het boetekleed durven aantrekken als collega's daadwerkelijk de mist in gaan en bovenal elkaar scherp houden", stelt bestuurslid Han Looijen.

undefined