Werken bij Picnic: ­te hoge werkdruk, onveilige omgeving en slechte beloning

Het verloop van medewerkers is daarom hoog. Dat stellen vakbond FNV en vier medewerkers uit twee verschillende distributiecentra van Picnic in Utrecht en Nijkerk. Picnic spreekt dit tegen, maar Trouw heeft foto’s en documenten in handen die het verhaal van de FNV en de medewerkers bevestigen. De inspectie SZW kreeg de afgelopen twee jaar twee klachten over Picnic. Eén werd weer ingetrokken, de andere is in onderzoek.

Picnic is louter een online supermarkt. De klant bestelt via een app. Het bedrijf bezorgt gratis, terwijl ­andere supermarkten bezorgkosten rekenen. “Wij begrijpen hoe het komt dat Picnic gratis kan bezorgen”, zegt Marianne Jekkers van de FNV. “Ze betalen te weinig loon, laten mensen keihard werken en investeren niet in een veilige werkomgeving.”

De distributiemedewerkers van Picnic zijn vooral bezorgd over het gebrek aan veiligheid op de werkplek. Een van hun grootste frustraties is dat de karren geen veilige handgrepen hebben. In de gangpaden tussen de schappen is het volgens hen zo druk dat medewerkers geregeld met hun grote karren vol kratten tegen elkaar botsen. “Het komt meerdere keren per week voor dat orderverzamelaars kneuzingen oplopen, doordat hun hand klem komt te zitten”, aldus Jekkers. Picnic spreekt niet tegen dat het personeel geregeld de handen kneust. Het is bezig met een test met elektrische karren met betere handgrepen.

Verder hebben sommige medewerkers volgens de FNV te kampen met lichamelijke klachten, vanwege het zware tilwerk. “Ik moet voortdurend zware kratten boven mijn macht tillen, omdat de schappen veel te hoog zijn”, zegt een medewerker. “Daardoor heb ik klachten aan mijn schouders.” Volgens de FNV stelt Picnic de doelstelling van het aantal boodschappen dat de medewerkers binnen een uur moeten verzamelen geregeld naar boven toe bij. “Dat zorgt voor een hogere werkdruk”, zegt Jekkers.

Volgens Picnic zijn kratten niet zwaarder dan toegestaan. Het bedrijf ontkent niet dat sommige medewerkers door het zware tillen te kampen hebben met lichamelijke klachten. Het zoekt voor mensen die het werk te zwaar vinden of een doktersverklaring hebben, lichter fysiek werk. Picnic stelt dat bij het verzamelen van boodschappen doelen worden gesteld die haalbaar zijn.

Wat medewerkers ook dwarszit, is dat zij minder betaald krijgen dan hun collega’s bij gewone supermarkten die hetzelfde soort werk doen. Exclusief vakantietoeslag krijgen distributiemedewerkers, die worden ingehuurd via uitzendbureaus, bij Picnic 9,79 euro bruto per uur. Bij een gewone supermarkt is dat 11,68 euro. Volgens mede-oprichter Michiel Muller van Picnic geldt de cao voor supermarkten niet voor de distributiemedewerkers van Picnic. “Picnic kent geen traditioneel supermarktmodel.” Het bedrijf noemt zich in zijn communicatie echter wel ‘de online supermarkt.’

De FNV sprak afgelopen jaar meer dan honderd (ex-)medewerkers van Picnic over de werkomstandigheden. Die willen anoniem blijven, omdat zij vrezen hun werk te verliezen.

Picnic betreurt het dat de FNV niet eerst bij het bedrijf zelf heeft aangeklopt. Het bedrijf herkent zich niet in de beschuldigingen. “Wij zijn een hardgroeiend bedrijf en uiteraard gaat er bij ons ook soms iets fout”, stelt Muller in een reactie. “Dit herstellen we echter snel en we verbeteren processen continu. Daarbij is de input van medewerkers cruciaal.”

De namen van de Picnicmedewerkers die in dit stuk worden aangehaald zijn bekend bij de hoofdredactie. Hieronder leest u meer in detail over de drie grootste problemen bij PicNic en een profiel van het bedrijf.

1. Veiligheid

Naast kneuzingen door het werken met onhandige karren, zijn er volgens de FNV meer problemen met de veiligheid op de werkvloer. De nooduitgangen in de distributiecentra zijn volgens medewerkers geregeld geblokkeerd. Trouw heeft daar foto’s van gezien. “Dan staan er karren voor de nooduitgang of leeg verpakkingsmateriaal”, zegt een medewerker. Tijd om de nooduitgangen vrij te maken, is er niet, stelt Marianne Jekkers vanvakbond FNV. “Wie opruimt, loopt het risico dat hij de norm niet haalt en daarvoor een aantekening krijgt.”

Picnic stelt dat de nooduitgangen vrij bereikbaar zijn. Volgens het bedrijf is er wel degelijk tijd om op te ruimen en krijgen mensen geen aantekening als ze daarom de norm niet halen.

In de zomer moesten de medewerkers in het distributiecentrum in Utrecht werken zonder airconditioning, stelt de FNV. “Het was zo warm, dat er zelfs drie mensen zijn flauwgevallen”, zegt een medewerker. Volgens Picnic is er nooit airconditioning in dit soort grote hallen. Het bedrijf heeft deze zomer ventilatoren neergezet en voor extra drinkwater gezorgd. Picnic ­erkent dat drie medewerkers ­onwel zijn geworden, maar volgens het bedrijf vielen zij niet flauw, maar waren ze ‘duizelig’.

Medewerkers- en ex-medewerkers hebben volgens de FNV al een paar keer intern aan de bel getrokken vanwege de onveilige werksituatie, maar hier heeft Picnic niets mee gedaan. Picnic zegt dat er geregeld groepsessies zijn met medewerkers om de veiligheid te bespreken.

2. Werkdruk

Het zit orderverzamelaars dwars dat de norm van het aantal te verzamelen boodschappen steeds naar boven toe wordt bijgesteld. Bij het verzamelen van orders staat een fles wijn voor één verzamelde boodschap, maar tien flessen wijn ook. “Het laatste is natuurlijk veel zwaarder, maar daar wordt geen rekening mee gehouden”, zegt een medewerker. Wat de werkdruk volgens de FNV ook geen goed doet, is dat op een digitaal scorebord bijgehouden wordt wie het snelst en wie het traagst werkt.

Picnic stelt dat er rekening mee wordt gehouden dat er makkelijke en moeilijke producten verzameld worden. Het scorebord moet inzicht geven in voortgang en persoonlijke ontwikkeling.

Het zint medewerkers niet dat ze een ‘kruisje’ krijgen als ze ziek zijn of buiten hun schuld te laat komen, bijvoorbeeld door een vertraagde trein. Wie negen kruisjes heeft, moet op gesprek bij zijn leidinggevende. Verder vinden medewerkers het onbegrijpelijk dat iedereen die zich ziek meldt direct voor de daarop volgende twee dagen van het rooster af wordt gehaald. “Als je alleen iets verkeerds hebt gegeten, is dat heel vervelend. Je loopt belangrijke inkomsten mis”, zegt een medewerker.

Picnic stelt dat een kruisje binnen vier weken vervalt. Iemand die te laat komt door bijvoorbeeld sneeuw, krijgt geen kruisje. Dat medewerkers na een ziekmelding voor twee extra ­dagen worden uitgeroosterd, doet Picnic om te voorkomen dat er te weinig medewerkers zijn om het werk te doen als de zieke nog altijd ziek is.

3. Beloning

Onvrede is er bij medewerkers ook over de beloning, die lager is dan bij supermarkten die niet ­alleen online opereren. Picnic betaalt zijn distributiemedewerkers namelijk niet volgens de collectieve arbeidsovereenkomst (cao) voor supermarkten. Ook krijgen medewerkers bij Picnic geen toeslagen voor onregelmatige werktijden, terwijl ze vaak in het weekeinde, ’s avonds en ’s ochtends vroeg werken.

Wat medewerkers vooral dwarszit, is dat zij vaak niet het aantal uren kunnen draaien dat in de vacature in het vooruitzicht werd gesteld. “Wie rekent op een fulltimefunctie, maar uiteindelijk slechts voor dertig uur wordt ingeroosterd, komt geld tekort”, zegt Jekkers van vakbond FNV.

In een reactie stelt Picnic dat het bedrijf geen supermarkt is en dat er een arbeidsvoorwaardenpakket is dat past bij de grote flexibiliteit die medewerkers hebben. Medewerkers kunnen ervoor kiezen om gegarandeerd te worden ingepland, waarbij zij wel om de week het hele weekeinde moeten werken.

Profiel Picnic: De magische truc van het ‘hippe techbedrijf’ heeft een prijs

Een paar jaar geleden was het nog een onomstotelijke waarheid in de supermarktbranche: met het gratis thuisbezorgen van boodschappen is geen geld te verdienen. Maar toen was daar in 2015 het jonge ­bedrijf Picnic, een supermarkt die geen winkels heeft, maar alleen een app om boodschappen te ­bestellen. De bezorger komt gratis aan de deur.

Hoe dat kan? Mede-oprichter Michiel Muller heeft dat verhaal al vaak verteld. Hij wijst erop dat ­Picnic geen kosten maakt voor winkels, caissières of vakkenvullers. Waar andere online supers kriskras door de stad rijden, bezorgt Picnic de boodschappen door elektrische wagentjes rondjes door wijken te laten rijden, zoals ook bussen dat doen. Via de app kan de klant precies zien hoe laat het ­wagentje langs zijn huis komt.

Picnic, dat zichzelf graag in de markt zet als de moderne en duurzame versie van de ouderwetse melkboer of SRV-wagen, is opgezet door een groepje ervaren ondernemers. Het gezicht naar buiten is ­serie-ondernemer Michiel Muller, die eerder onder meer Tango opzette, een keten van onbemande tankstations. Inmiddels heeft Picnic vijf distributiecentra en bezorgt het bedrijf in ruim zestig plaatsen.

De online supermarkt koestert het imago van een vlot, hip techbedrijf waar mensen vooral werken voor de gezelligheid en om hun ­talenten te ontwikkelen. De FNV is echter, na het spreken van meer dan honderd (ex)-medewerkers kritisch over de werkomstandigheden in de distributiecentra. Trouw sprak met de FNV en met vier medewerkers uit de distributiecentra in Utrecht en Nijkerk, die anoniem willen blijven uit vrees hun werk te verliezen.

Uit tellingen van de FNV blijkt dat er begin november in het distributiecentrum in Utrecht circa 440 mensen werkten, waarvan ongeveer 180 trainees, mensen die ­bezig zijn met hun inwerkperiode van 160 uur. Volgens de FNV is het verloop zo hoog, omdat het werk zwaar is en er slecht wordt betaald. “Per week zijn er wel tien tot vijftien nieuwe mensen”, zegt een medewerker. Volgens Picnic heeft dit laatste te maken met de snelle groei. De online super ontkent niet dat het verloop hoog is, wel zou het afhangen van het seizoen.

Vrijwel alle medewerkers in de distributiecentra worden ingehuurd via een payrollbedrijf of een uitzendbureau. Volgens de vakbond zijn het voor een groot deel migranten. Voor hen is het lastiger om een betere baan te vinden, omdat ze niet of niet zo goed Nederlands spreken, zegt de bond. ­“Nederlandse studenten die dit willen doen als bijbaan, houden het vaak niet lang vol”, zegt een medewerker. Picnic laat in een reactie weten dat het geen distributiecentra heeft met voornamelijk ­arbeidsmigranten. Werknemers wonen in de buurt en komen uit ­alle lagen van de bevolking.

Trouw heeft foto’s en documenten in handen die het verhaal van de vakbond en de Picnicmedewerkers bevestigen. FNV kijkt nog naar de arbeidsomstandigheden van de bezorgers van het bedrijf.

Lees ook:

Picnic stelt winst maken uit om te kunnen groeien

Het verlieslijdende Picnic denkt geld te kunnen verdienen met het thuisbrengen van boodschappen zonder extra kosten. Fantastische innovatie of valse belofte?

Valt Picnic nu wel of niet onder een cao?

Werknemers van onlinesupermarkt Picnic klagen over een te laag salaris. Het is niet de eerste start-up die in opspraak raakt, maar de regels zijn niet altijd eenduidig.