Welk effect heeft het als je jongeren berecht als volwassenen?

Ongeveer 10.000 Amerikaanse kinderen zitten vast in gevangenissen voor volwassenen Beeld afp
Ongeveer 10.000 Amerikaanse kinderen zitten vast in gevangenissen voor volwassenenBeeld afp

Twee 13-jarige Amerikaanse meisjes die ervan verdacht worden dat ze een klasgenootje neerstaken, zullen worden berecht als volwassenen. In Engeland kreeg gisteren een 14-jarige jongen elf jaar gevangenisstraf. Welk effect heeft dit op het kind dat wordt veroordeeld?

Jan Kruidhof

De twee Amerikaanse meisjes uit een conservatief voorstadje van Milwaukee waren twaalf toen ze hun in 2014 klasgenootje Payton Leutner tijdens een logeerpartijtje het bos in lokten en met een mes aanvielen. Payton werd negentien keer gestoken, maar overleefde.

De verdachten hoopten dat ze zich door Payton te vermoorden geliefd zouden maken bij Slender Man, een fictief personage dat bekend werd door online horrorverhalen. De meisjes geloofden dat hij echt bestaat en hoopten na hun aanval ze in zijn kasteel te mogen wonen.

Kwaadaardig
Berecht de meisjes volgens het jeugdrecht, bepleitten hun advocaten. Hun hersenen zouden nog niet volledig ontwikkeld zijn en de twee zouden lijden aan een geestelijke stoornis. In een gevangenis voor volwassenen zouden ze niet de behandeling krijgen die ze nodig hebben.

De rechter stemde daar gisteren niet mee in. "Ze hebben een misdrijf gepleegd dat ronduit kwaadaardig is", stelde hij. Volgens hem zouden de meisjes onder het jeugdrecht al op hun achttiende zonder toezicht of behandeling vrijgelaten worden. De bevolking is volgens hem veiliger af als de inmiddels 13-jarige meisjes volgens het volwassenenrecht berecht worden.

Geintje
In Groot-Britannie kreeg een 14-jarige jongen die zijn leraar had neergestoken gisteren een straf van elf jaar opgelegd. De jongen stak de zwarte man neer nadat hem was gevraagd een gouden iPhone, die de jongen die ochtend van zijn broer had afgepakt, in te leveren. De jongen mompelde 'klootzak' en 'nigger', stak de leraar neer en rende de school uit. Twintig minuten later schreef hij op Facebook: "De klootzak dacht dat hij een geintje kon flikken dus ik stak een mes recht in z'n buik". Een paar uur later werd hij opgepakt. Zijn bericht kreeg 69 likes. "Ziek", oordeelde de rechter.

In Engeland kan een minderjarige binnen het jeugdstrafrecht maximaal twee jaar gevangenisstraf krijgen, maar bij ernstige delicten kan een minderjarige volgens het gewone strafrecht worden berecht. De 14-jarige leerling kreeg elf jaar gevangenisstraf. Daarvan is zes jaar definitief en bij goed gedrag kan de jongen na drie jaar worden vrijgelaten, zij het onder streng toezicht. Nog voor zijn achttiende verjaardag.

'Straffen helpt niets'
Heeft het effect om een kind te bestraffen als een volwassene? Volgens verschillende Amerikaanse onderzoeken vergroot het juist de kans dat jongeren opnieuw de fout in gaat. Minderjarigen die volgens het volwassenenrecht werden berecht hadden ruim 26, 39 of zelfs 77 procent meer kans om opnieuw gearresteerd te worden dan minderjarigen die volgens het jongerenrecht werden berecht, blijkt uit een overzicht van de Centers for Disease Control and Prevention (CDC).

"Het heeft niet alleen geen afschrikkende werking voor jongeren, maar het maakt ze juist gewelddadiger", stelde professor Robert L. Johnson van de New Jersey Medical School. "Het stilt misschien onze behoefte om te straffen. Maar verwar dat niet met rehabilitatie. Denk niet dat straffen ook maar iets helpt."

Wel effect bij jonge drugshandelaars
Jonge drugshandelaars van bijna 18 bleken wel net iets minder opnieuw de fout in te gaan als ze volgens het volwassenenrecht werden berecht, ontdekten onderzoekers van de universiteit van Pennsylvania. "Deze resultaten suggereren dat het berechten van minderjarigen in het volwassenensysteem het aantal misdrijven misschien toch niet doet toenemen, zoals veel wetenschappers dachten, en misschien wel doet afnemen in sommige gevallen", zei professor criminologie Charles Loeffler.

Seksueel misbruik
Ongeveer 10.000 Amerikaanse kinderen zitten vast in gevangenissen voor volwassenen, stelt de Amerikaanse non-profitorganisatie Equal Justice Initiative. Het gevaar dat ze seksueel misbruikt worden is daar vijf keer zo groot als in jeugdgevangenissen en de risico op zelfmoord is ook groter.

In Nederland kunnen kinderen tot 12 jaar niet worden vervolgd. Jongeren tot 16 jaar kunnen maximaal één jaar celstraf krijgen. Jongeren van 16 en 17 kunnen maximaal twee jaar celstraf krijgen, maar kunnen ook volgens het volwassenenrecht berecht worden. Andersom kunnen jongeren tussen de 18 en 21 eventueel volgens het jeugdstrafrecht berecht worden.

Wilt u iets delen met Trouw?

Tip hier onze journalisten

Op alle verhalen van Trouw rust uiteraard copyright.
Wil je tekst overnemen of een video(fragment), foto of illustratie gebruiken, mail dan naar copyright@trouw.nl.
© 2023 DPG Media B.V. - alle rechten voorbehouden