Weinig gemeenten slaan echt linksaf
Geen Irkoetsk aan de Bonkevaart, geen Pyongyang aan de de Vecht. Slechts enkele van de 38 gemeenten waar na de gemeenteraadsverkiezingen een links college (PvdA, SP en GroenLinks) mogelijk was, gaan in volle overtuiging linksaf.
Was Nijmegen, ook wel Havana aan de Waal genoemd, de afgelopen vier jaar nog de uitzondering, na de grote verkiezingswinst van vooral de PvdA en de SP zouden er veel meer gemeenten kunnen volgen. Ook in Amsterdam doet de oppermachtige PvdA nu serieus een poging om met alleen GroenLinks een bestuur te vormen.
Het blijkt in de onderhandelingen die nu overal volop gaande zijn, niet mee te vallen. ,,De SP mist bij ons gewoon bestuurskracht”, zegt Amarins Dikken, fractievoorzitter van de PvdA, de grootste partij in Leeuwarden. ,,We willen wel de keuze voor links belonen, maar met die partij lukt dat niet. Ze hebben in het verleden ook te vaak belangrijke besluiten tegengehouden. We praten nu verder met GroenLinks en een derde partij uit het middenveld.”
Ook in Utrecht ziet Rinda den Besten, fractievoorzitter van de PvdA, meer heil in een voortzetting met CDA en VVD. „We hebben de afgelopen tijd veel bereikt samen. SP heeft dan wel gewonnen, maar CDA en VVD hebben hier, tegengesteld aan de landelijke tendens, geen zetels verloren.”
In Gorinchem raakte de PvdA al met de SP in conflict over de visie op wonen. De SP groeide daar van 0 naar 4 zetels, maar hangt sterk aan meer huurwoningen. En de PvdA gaat juist voor betaalbare koopwoningen. De andere coalitiepartijen, SGP/CU en Stadsbelangen staan voor de PvdA al vast. „Het gaat uitermate moeizaam”, zegt PvdA-lijsttrekker Pierre Schefferlie. Veel gemeenten vinden het een probleem dat een links bestuur een te grote groep burgers aan de kant zet.
De Rotterdamse PvdA, die met GroenLinks en SP krap een meerderheid heeft, tobt daar mee. Eenzelfde overweging speelt bij de kleinere gemeenten. „Een links bestuur is niet breed genoeg”, vindt de PvdA in Schiedam.
In Scheemda zegt Pvda-fractievoorzitter M. van Leeuwen: „Links is hier niet zo stabiel.” Hij onderhandelt vooral verder met het CDA. „De kans op een links college achten wij zeer gering”, zegt ook Bouke Arends van de PvdA in Emmen.
Een veelvoorkomende variant in de ’linkse’ gemeenten is een coalitie van PvdA, GroenLinks en CDA of VVD. Enschede, Culemborg en Beverwijk gaan die kant op.
In Leiden, waar de onderhandelingen voorspoedig lopen, kiest men voor de originele variant van PvdA en SP, maar dan aangevuld met Christen Unie.
De gemeente Diemen doet wel ’nadrukkelijk’ onderzoek naar een linkse coalitie van PvdA, GroenLinks en SP. Dat doen ook Menterwolde, Wijk bij Duurstede, Eindhoven en Hengelo. In Hengelo dreigt echter, net als in Gorinchem, het SP-standpunt van meer huur- en minder koopwoningen tot een patstelling te leiden.
De Groningse PvdA praat nog met VVD, GroenLinks en SP. PvdA-fractievoorzitter Frank de Vries: „Inderdaad zijn wij en de SP de grote winnaars. Wij zijn daar vrij bescheiden over, de SP niet. Het gaat ons om een goed bestuur.”
In Heerlen en Doesburg heeft de SP de PvdA verslagen. Daar is de kans op een links college het grootst.
