Weg van de geraniums, maar hoe doe je dat?

Ouderen zijn oververtegenwoordigd onder de langdurig werklozen. Meer dan honderdduizend 50-plussers zitten al langer dan een jaar zonder baan. Hoe krijg je hen de arbeidsmarkt weer op? Er zijn al veel instrumenten beschikbaar: bonussen voor werkgevers, proefplaatsingen, scholingssubsidies en sollicitatiecursussen, maar veelal tevergeefs. Het Centraal Planbureau (CPB) opperde gisteren een lagere WW-uitkering voor ouderen na verloop van tijd. Is dat een oplossing?

Ook zonder overheidsingrijpen zal de langdurige werkloosheid dalen als de economie herstelt. Nu zit meer dan 3 procent van de beroepsbevolking al langer dan een jaar thuis, dat kan dalen tot circa 1 procent, verwacht het CPB. Maar de ouderen blijven een lastige groep. Zij hebben vaak lang bij eenzelfde baas gewerkt waardoor ze minder flexibel zijn.

Ouderen die ontslagen zijn, werkten vaak in krimpende beroepen. Er is angst bij de werkgever dat 50-plussers vaker ziek zijn. En als klap op de vuurpijl: werkgevers vinden ze te duur.

Dat laatste weegt het zwaarst. Daarom stelt het CPB dat langdurig werklozen hun kans om een baan te vinden kunnen vergroten als zij instemmen met een lager salaris. "Vooral ouderen houden vast aan een hoog loon", schrijft het CPB. "Ook als het hen niet lukt om een baan te vinden." Door de uitkeringshoogte van de WW na verloop van tijd te laten dalen, verwacht het CPB dat werklozen eerder akkoord gaan met een inkomensachteruitgang.

De vakbonden, maar ook veel politieke partijen, reageerden woest. "Te gek voor woorden. Senioren willen enorm graag aan de bak, maar krijgen de kans vaak niet. Of er ís gewoon geen werk óf men neemt 50-plussers niet aan. We moeten echt niet doen alsof de werkloze senior niet werkt omdat hij daar geen zin in heeft", reageerde ouderenbond Anbo.

PvdA-voorzitter Hans Spekman wil dat het CPB ophoudt met 'dit gewauwel'. Hij zegt het planbureau steeds minder serieus te nemen. "In hun getalsmatige werkelijkheid is werkloosheid een keuze. Het is altijd hetzelfde verhaal: verlaag de uitkering, dan gaan mensen vanzelf werken. Het is onzin, en het is mensonterend."

Het CPB beweert echter dat uit internationaal onderzoek is gebleken dat mensen eerder aan het werk gaan als er op hun uitkering wordt gekort. "En wij pleiten niet per se voor een verlaging van de WW", verduidelijkt CPB-onderzoeker Daniël van Vuuren. "Je zou de WW wat hoger kunnen laten beginnen dan de uitkering nu is en dan langzaam laten dalen."

En de langdurige werkloosheid ligt niet alleen aan de werknemers, benadrukt Van Vuuren. "Ook aan de werkgever. Maar daar zijn al allerlei maatregelen voor bedacht. Er is in 2014 ongeveer 1 miljard euro aan reïntegratiebeleid uitgegeven, maar over de effectiviteit is weinig bekend." Het CPB zou graag zien dat het huidige beleid wat beter geevalueerd wordt. "Het lijkt niet te werken."

Bij 50 Company, een loopbaancentrum voor 50-plussers, zien ze ook dat mensen moeite hebben met minder royale arbeidsvoorwaarden dan in hun vorige baan. "Soms is de wil er wel om tegen een lager salaris aan de slag te gaan, maar is het bijvoorbeeld vanwege hun hypotheek praktisch onmogelijk", meldt directeur Anne-Marije Buckens op Openvoor50plus.nl.

Buckens zou wel willen dat demotie bespreekbaar wordt. "Vaak wil een werkgever wel een ervaren werkkracht in dienst nemen, maar heeft hij daar gewoon geen budget voor omdat een oudere zoveel verdient." De politiek vindt demotie een zaak van werkgevers en werknemers die zij in het cao-overleg maar moeten uitvechten. De kosten op arbeid wil dit kabinet wel verlagen door een belastingherziening.

Het voorstel van het CPB veegde minister Lodewijk Asscher (sociale zaken en werkgelegenheid) gisteren direct van tafel. "Dat gaan we niet doen." VVD-Kamerlid Anne Mulder vraagt zich echter hardop af waarom iedereen zo hard nee zegt tegen impopulaire maatregelen als deze misschien de ouderenwerkloosheid kunnen aanpakken.

undefined