Weer een duik in de ruimte op rechts
De PVV en VVD krijgen bij de komende Tweede Kamerverkiezingen concurrentie. Althans, dat is de hoop van Louis Bontes en Joram van Klaveren. De ex-PVV'ers, die al enige maanden samen een fractie vormen, beginnen een nieuwe partij: Voor Nederland (VNL). Ze kondigden dit weekend aan dat ze een 'klassiek-liberale' koers gaan varen.
De oprichting van deze partij mag geen verrassing heten. Van Klaveren keerde Geert Wilders eind maart de rug toe, vlak na het veelbesproken 'minder Marokkanen'-incident. Dat was voor de oud-leraar de druppel. Van Klaveren worstelde naar eigen zeggen al langer met de linksere koers van de PVV op sociaal-economisch gebied en 'de toenemende vervlakking van de partij'. Hij sloot zich aan bij Louis Bontes, voormalig politieman, die in 2013 uit de PVV werd gezet na openlijke kritiek op de leiding.
Opnieuw zoekt een partij dus een toekomst aan de rechterzijde van het politieke spectrum. Het is voor Bontes en Van Klaveren te hopen dat ze iets succesvoller zullen zijn dan de meeste voorgangers. Leefbaar Nederland, LPF, Trots op Nederland, Democratisch Politiek Keerpunt, EénNL, PRDV (Peter R. de Vries): allemaal doken ze in de vermeende ruimte op rechts, maar gingen ze door verschillende oorzaken ten onder. Met de partij van Wilders als grote uitzondering.
Hetzelfde gevaar
Hero Brinkman was PVV'er van het eerste uur. Hij maakte zich in toenemende mate druk over het gebrek aan democratie en stapte in maart 2012 op. Zijn nieuwe partij Democratisch Politiek Keerpunt flopte. Brinkman: "Ik heb daar nog littekens van." De valkuil is, zegt hij, "dat je met een nieuwe partij gelijk een brede volksbeweging wilt zijn. Dat weet ik nu uit ervaring. Rita Verdonk overkwam hetzelfde met Trots op Nederland."
Brinkman signaleert hetzelfde gevaar bij de partij van Bontes en Van Klaveren. "Zij richten zich op een conservatief-liberaal publiek. Ik vraag me af of daar veel belangstelling voor is. Ze doen er in ieder geval beter aan een 'one-issue'-partij te worden. Richt je op de islam. Dat kan wat worden", zegt hij. Brinkman noemt als voorbeelden de Partij voor de Dieren en 50Plus. Laatstgenoemde schoot aanvankelijk onder leiding van Henk Krol omhoog in de peilingen. Brinkman: "Pas als je bestaansrecht hebt, kun je je blik verruimen."
Bontes en Van Klaveren geven zichzelf meer kans op succes dan hun mislukte voorgangers. In een interview met De Telegraaf zeiden de Kamerleden dit weekend dat ze "omringd zijn door medewerkers met veel politieke ervaring. Daarin verschillen we van de LPF". Over Verdonk oordeelt Van Klaveren: "Zij was een goede minister, maar had geen verhaal." En over EénNL: "Joost Eerdmans en Marco Pastors hadden concurrentie van Geert. Die was toen nog fris en fruitig."
Rusteloze politicus
Joram van Klaveren kreeg bij de vorige Kamerverkiezingen welgeteld 581 stemmen, Louis Bontes 958. Kanonnen zijn het niet. Van Klaveren spiegelt zich graag aan Bart de Wever, de nu populaire voorman van de Vlaamse N-VA. "Hij was ook geen flamboyante, charismatische persoonlijkheid. Geen Pim Fortuyn."
Het is goed mogelijk dat VNL straks een bekende Nederlander als lijsttrekker krijgt. Hero Brinkman zegt dat hij zijn hulp heeft aangeboden. Tevergeefs. "Louis en Joram willen helaas samen verder." Brinkman, een rusteloze politicus, vertelt dat hij nu bezig is met de oprichting van een nieuwe partij, met een (vanzelfsprekend) rechts programma: "Gericht op kleine ondernemers en zzp'ers." Hij wil meedoen aan de Provinciale Statenverkiezingen van volgend jaar en op die manier in de Eerste Kamer komen. Brinkman: "In de huidige politieke situatie ligt daar de echte macht."
