We zijn er nog niet met de videoscheids

De eerste inzet van de videoscheidsrechter in het voetbal roept de nodige vragen op, aldus Jan Vorstenbosch.

JAN VORSTENBOSCH en ETHICUS AAN DE UNIVERSITEIT UTRECHT

De details van de wereldprimeur die de KNVB met de videoscheidsrechter introduceerde, sijpelen langzaam door. Opvallend zijn twee verschillen met bijvoorbeeld de regeling in het hockey. Het zijn bij het voetbal niet zoals bij het hockey de teams/coaches die 'challengen' (maximaal 3 keer) maar de scheidsrechters zelf die het moment bepalen waarop de videoscheids zich met het spel bemoeit. Dat leidt tot de vraag wie dan het initiatief neemt voor die bemoeienis: de veldscheids als hij in twijfel is, of de videoscheids op het moment dat hij vindt dat zijn veldcollega een verkeerde beslissing neemt.

Dat laatste lijkt het geval bij de rode kaart van Willem II-speler Kali die in het bekerduel tegen Ajax eerst geel kreeg van veldscheids Makkelie, een beslissing die daarna op initiatief van videoscheids Van Boekel werd herzien - blijkbaar met instemming van de veldscheids. Maar wat als Makkelie het oneens was, of durfde te zijn, met zijn collega?

In het American football, waar door juristen uitgebreid is gediscussieerd over videoreplay, staat dit bekend als het verschil tussen een 'de novo'-beslissingsregel (de videoscheids bekijkt de zaak opnieuw en de beslissing van de veldscheids telt niet meer) en een 'ovi'-beslissingsregel (de videoscheids mag de beslissing van de veldscheids alleen overrulen als er sprake is van 'onbetwistbare visuele informatie').

Het tweede verschil betreft niet het initiatief maar het spelmoment waarop de videoscheids wordt ingeroepen. Er is een begrip bedacht, dat van 'clear incident' ('duidelijk discutabel geval') waarop de videoscheids zijn intrede doet. Willem II vindt nu dat de overtreding van Kali geen 'clear incident' is, want de veldscheids had immers al geel gegeven. Blijkbaar was het anders geweest als Makkelie, de veldscheids, zélf had gevraagd of het geel of rood was, want dan was hij diegene geweest die had uitgemaakt of het een 'clear incident was'. Nu was dat de videoscheids. U voelt het al aan: 'clear incident' is een lastige term. In juridische zin is het een 'blanket term', dat wil zeggen een term die nog volop moet worden ingevuld, zoals in 'een redelijke schadevergoeding'.

Met twee scheidsrechters 'in actie' wordt de vraag relevant wie over die interpretatie beslist. Mij lijkt dat de veldscheids bij twijfel om een uitspraak van de videoscheids moet vragen en de man in het hokje niet op eigen initiatief de man die op het veld de kastanjes uit het vuur moet halen, moet overrulen.

undefined

Terugfluiten

Dat heeft wel zo zijn eigen problemen, want nog steeds is niet duidelijk wat een 'clear incident' is. Maar het voorkomt in ieder geval dat de echte scheids het risico loopt dat hij veel van zijn autoriteit verliest doordat hij 'teruggefloten' wordt door de videoscheids. Sowieso zal door deze primeur de druk om de videoscheids een belangrijkere rol toe te kennen toenemen. Die kan alles nog eens rustig bekijken en ook lekker veilig oordelen zonder woedende spelers aan zijn borst.

Er is nog veel onduidelijk omtrent de videoscheidsrechter, bijvoorbeeld de rol van de grensrechters en hoe het contact verloopt tussen beide heren. Is er alleen contact op de één tot drie momenten waarop, zoals in jarenlange experimenten is gebleken, 'wedstrijdbepalende' gebeurtenissen door de videoscheids worden beslecht. Of is de videoscheids de veldscheids voortdurend aan het coachen (en zo ja, wordt die daar niet gek van?). Tot nu toe hebben we niet mogen genieten van deze 'extra's' in de verslaggeving van een voetbalduel, maar als we alles transparant willen maken, zou dat natuurlijk wel moeten.

Ik ben benieuwd naar de uitspraak van de tuchtrechter. Misschien kunnen de hogere rechtsinstanties van de KNVB zich in hun motivatie ook buigen over vragen als bovenstaande.

undefined

Wilt u iets delen met Trouw?

Tip hier onze journalisten

Op alle verhalen van Trouw rust uiteraard copyright.
Wil je tekst overnemen of een video(fragment), foto of illustratie gebruiken, mail dan naar copyright@trouw.nl.
© 2023 DPG Media B.V. - alle rechten voorbehouden