We klikken ons ongans, en dan?

De zoete opwinding die het met zich meebracht: het bij de fotozaak ophalen van de afdrukken van 'twee rolletjes van 36'. Dat was ongeveer het aantal dat wij wegschoten op de gemiddelde gezinsvakantie van twee weken in het buitenland. En zo kon een paar weken na terugkeer het fotoalbum 'Vakantie Duitsland 1988' worden toegevoegd aan de reeks die al netjes in het gelid in de boekenkast stond.

Er veranderde veel, met de komst van digitale fotografie. Wat in elk geval veranderde, is dat we ons tegenwoordig ongans fotograferen. Alles moet worden vastgelegd, niet alleen de Sagrada Familia, maar ook die grappige camarero, en ons bord met calamares. En voor de zekerheid knippen we meteen zes keer, dan zit er 'vast wel een leuke' tussen. Het gevolg: één vakantie is goed voor honderden foto's. Begrijpelijk dat je die niet meer allemaal laat afdrukken.

"Verzuipen in je eigen collectie is hét grote risico van digitale fotografie", zegt Ferdinand de Beus. En hij kan het weten, want De Beus is mede-eigenaar van fotospeciaalzaak Hekkert in Deventer, die al sinds 1890 bestaat. "Ik zeg wel eens: bewaarden we vroeger de nog niet ingeplakte foto's in een schoenendoos, nu is er een container nodig. We denken dat we die foto's heus nog wel een keer gaan uitzoeken, maar dat gebeurt bijna nooit."

De Beus probeert zijn klanten wel te stimuleren. "Dan zeg ik: ga eens aan de slag met een online fotoservice. Natuurlijk zijn afgedrukte fotoboeken qua gevoel anders dan het ouderwetse plakwerk, maar je kunt er wel heel mooie dingen mee doen. Ik geef mensen graag tips en zorg dat we een mooie actie hebben, bijvoorbeeld een fotoboek van honderd foto's voor een leuke prijs. Dat betekent wel dat mensen moeten selecteren. Selecteren is een must."

Een beetje album vraagt om een behoorlijke tijdsinvestering. "Het is bewerkelijker dan je denkt. Het verhaal van één druk op de knop gaat niet op. Dat komt ook doordat je bij online fotoalbums zoveel mogelijkheden hebt. Je kunt het formaat aanpassen, je kunt de foto's over elkaar heen leggen, je kunt ze vervagen. Leuk om daar meer te experimenteren, maar tijdrovend."

Het maken van een mooi fotoalbum verwordt daarmee tot een hobby van enkelen en is niet meer iets van 'iedereen'.

Dat komt ook door de hoge kosten. Daphne Schelling, enthousiast fotografe: "Van elke reis maak ik een fotoalbum dat ik laat afdrukken. Daar ben ik altijd erg lang mee bezig, ook omdat ik er tekst bij schrijf. Mijn boeken kosten al gauw 150 euro. Dat bedrag tel ik op bij mijn reisbudget. Voor mij is het belangrijk om een tastbare herinnering aan mijn reizen te hebben."

Schelling organiseert regelmatig 'kijkavondjes' voor familie of vrienden. "En na elke reis nam ik mijn fotoboek mee naar mijn oma, die inmiddels is overleden. Dan bladerden we er doorheen, gezellig met een kopje koffie. Het bracht ons dichter bij elkaar."

Marleen Berkhout maakte vorige week nog een ouderwets boek, 'met ingeplakte foto's'. Dat was een cadeautje voor haar broer, die gaat trouwen. "Ik kwam bij de Blokker voor fotoplakkertjes. Het 17-jarige meisje achter de toonbank keek me aan of ze water zag branden." Berkhout realiseert zich dat plakken niet meer van deze tijd is. "Maar voor mij hebben 'echte' foto's veel meer gevoel. Ik ben ermee opgegroeid. Mijn moeder maakte heel netjes ieder jaar een boek voor mij, met handgeschreven tekstjes erbij. Die boeken zijn mij heel dierbaar."

Niet dat ze wars is van digitaal. "Nee, ik heb ook van die fotoboeken laten afdrukken van mijn vakanties. En als ik net terug ben, dan stuur ik vrienden en familie een linkje naar foto's op Picasaweb, een site waar je je foto's kunt uploaden. Maar ik houd er ook niet zo van om lang achter de computer te zitten. Uiteindelijk geeft zelf foto's plakken mij het beste gevoel."

Misschien is er uiteindelijk wel wat te zeggen voor het nostalgische fotoalbum. De Beus merkt het in elk geval aan zijn klanten. "Ik bespeur iets van een revival in het ouderwets fotograferen. Deze zomer hebben we opvallend veel rolletjes ingeleverd gekregen. En dat zijn niet alleen ouderen zonder digitale camera en computer, maar juist ook jongeren die bij hun ouders op zolder een analoge camera hebben gevonden en daar mee experimenteren." Of dat automatisch ook een revival inhoudt van fotoboeken vol handgeschreven tekstjes en half geloken ogen, is onduidelijk. Maar voor wie geïnteresseerd is: bij De Beus kun je nog gewoon fotoplakkers kopen.

Ode aan het fotoalbum

In Foam in Amsterdam is tot 14 oktober de tentoonstelling Album Beauty te zien, een ode aan het verdwijnende tijdperk van het fotoalbum, verteld aan de hand van de collectie van Erik Kessels. Kessels is verzamelaar van alledaagse fotografie en vond zijn 'vergeelde fotoalbums' veelal op rommelmarkten en uitdragerijen. Info: www.foam.org

Het beste boek

De Consumentenbond publiceerde in juli de resultaten van een onderzoek naar fotoboeken. De bond onderzocht 22 boeken met normaal papier en met fotopapier op afdrukkwaliteit, gebruiksgemak van de software en levertijd. Een belangrijke conclusie was dat verschillende soorten boeken van dezelfde aanbieder lang niet altijd even goed zijn. Als beste uit de test kwamen het A4 Panoramaboek van Fotoalbum.nl, het Standaard Fotoboek van Albert Heijn en het Large Liggend boek van Kruidvat. De richtprijs lag tussen de 51,19 euro en 57,40 euro. Daaruit blijkt wel dat de lage vanaf-prijzen waar fotoaanbieders groots mee adverteren tamelijk misleidend zijn.

380 miljard foto's

In de afgelopen twintig jaar voltrok zich een revolutie in fotoland. In 1990, vlak voor de introductie van de digitale camera, werd 100 procent van alle foto's analoog geschoten. In 2000 was dat nog steeds 99 procent. Twaalf jaar later is daar weinig meer van over. In 2011 werd nog maar 1, 05 procent van alle foto's met een analoog toestel gemaakt. Tegelijk met deze trend voltrok zich een andere ontwikkeling: werden er in 1990 nog 57 miljard foto's wereldwijd gemaakt, in 2000 waren dat er 86 miljard en in 2011 380 miljard. Vandaag de dag maken we iedere twee minuten net zoveel foto's als de mensheid in de hele 19de eeuw. En waar bewaren we al die plaatjes? Facebook is momenteel het grootste online fotoboek. Iedere seconde komen er 3500 nieuwe foto's bij.

undefined