Wc-papier van stro of bamboe is niet altijd duurzaam

Ultrazacht driedubbellaags en geparfumeerd of grijzig en gerecycled; een gemiddelde West-Europeaan gebruikt op jaarbasis 13,8 kilo velletjes toiletpapier. Dagelijks worden daarmee wereldwijd in feite 27.000 bomen door de wc gespoeld. Duurzaam is dus anders, zeker gezien de wereldwijde ontbossing en toenemende vraag naar toiletpapier in opkomende economieën.

Waarom dan niet gebruikmaken van een andere grondstof? Wc-papier van bamboe of stro is net zo zacht als dat van hout maar duurzamer, claimen de producenten.

Volgens Frank Witsel, mede-eigenaar en directeur van Bio-Best, zijn wc-rollen van stro een win-winsituatie. "Stro is een restproduct van graan dat normaal gesproken wordt verbrand. In China wordt zo veel graan geproduceerd dat er een enorme hoeveelheid stro overblijft. De Chinese overheid vroeg het bedrijfsleven mee te denken over een oplossing voor het stro-overschot. Als je er papier van maakt, komt er minder CO2 in de lucht: het stro wordt immers niet meer verbrand. Ook blijven er bomen behouden."

Menno Kuijzer van de Green Trade Company heeft het over een andere boeg gegooid. Zijn Bampa Premium toiletpapier bestaat voor 60 procent uit bamboe en voor de rest uit onder andere bagasse (suikerriet), riet en katoenvezelresten.

Kuijzer: "Sommige soorten bamboe groeien tot een meter per dag, wat het ontzettend efficiënt maakt ten opzichte van bomen. Bamboe is al langer een grondstof voor papier, maar de techniek om bamboepulp te maken die geschikt is voor tissuepapier, is vrij nieuw. De productie van bamboe wc-papier vindt plaats in een gesloten systeem. Het benodigde water wordt voor 80 procent opgevangen en hergebruikt, net als de eventuele waterstofperoxide en zuurstof om het papier te bleken."

Volgens hoogleraar afvalwaterzuivering aan de TU Delft, Jules van Lier, is het juist duurzamer om je billen af te spoelen met water dan om wc-papier te gebruiken. "Per jaar gooien we in Nederland zo'n 200.000 ton papier in het riool. Voor elke kilo opgelost toiletpapier is ongeveer één kilowattuur aan energie nodig voor afbraak. Als de helft van het toiletpapier oplost, staat dat gelijk aan het jaarlijkse energieverbruik van 25.000 huishoudens."

Het waterverbruik neemt wel toe bij het afspoelen van billen met water. "Maar dat is bijvoorbeeld te combineren met het gebruik van waterbesparende toiletten. Met ons huidige rioolstelsel zou een spoeling van vier liter voldoende moeten zijn, terwijl in veel gevallen negen tot twaalf liter wordt weggespoeld. Bij vacuümriolering kun je zelfs toe met minder dan een liter. Het beetje extra water voor schoonmaken valt daarbij in het niet."

Over de duurzaamheidswaarde van stro is Van Lier kritisch. "Wc-papier bestaat vooral uit cellulose, gemaakt van houtvezels. Enkele merken doen er wat katoen in voor het zachte effect, maar er zitten nauwelijks nog houtvezels in het papier. Afhankelijk van het type boom is de cellulose relatief makkelijk uit de houtvezel te halen. Bij stro - en ik neem aan ook bij bamboe - is dit lastiger, en dus vervuilender."

Hoogleraar milieubiotechnologie Mark van Loosdrecht van dezelfde TU Delft voegt eraan toe dat het technisch gezien mogelijk is om papiervezels uit afvalwater te filteren en opnieuw te gebruiken. "Dat kan door er weer toiletpapier van te maken, maar ook door de cellulose te gebruiken als grondstof in de fermentatie-industrie."

Toch kan de papierindustrie zelf ook nog veel doen om te verduurzamen. In de Verenigde Staten wordt minder dan 2 procent van het wc-papier gemaakt van gerecycled papier, in Europa en Latijns-Amerika is dat 40 procent. In Nederland is volgens Milieu Centraal 60 procent van het wc-papier gerecycled.

Het milieucentrum van de Universiteit van Colorado berekende dat een ton gerecycled papier (909 kilo) 1682 kilo timmerhout en 91.000 liter water scheelt. Bij recycling wordt 64 procent minder energie en de helft minder water gebruikt dan bij de productie van nieuw papier. Ook veroorzaakt recycling 74 procent minder luchtvervuiling.

Bio-Best producten zijn verkrijgbaar bij reform- en natuurwinkels. Een pak met zes rollen kost tussen de € 2,95 en € 3,25. Bampa is te koop bij PLUS-supermarkten en kost 2,69 euro.

undefined