Wat we kunnen leren van 'cannabisstaat' Colorado
Coffeeshops in Haarlem krijgen vandaag een speciaal keurmerk. Daarmee kun je aan de buitenkant zien dat een shop in orde is. Een nobel initiatief, maar wel één die zich richt op problemen aan de voordeur, zeggen experts. Hoe zit het met de achterdeur van coffeeshops? De roep om een transparante cannabisketen klinkt steeds luider.
Er was een tijd dat Nederland voorloper was op het gebied van handel in cannabis. Maar die tijd is voorbij. We zijn in elk geval ingehaald door de Amerikaanse staten Washington en Colorado, waar gereguleerde wietteelt is gelegaliseerd, en door Uruguay, waar wiet binnenkort legaal en voor een dollar per gram wordt verkocht.
In Nederland is het beleid voor softdrugs vastgelopen. Het gedoogbeleid is achterhaald en niemand weet hoe de cannabisketen er precies uitziet. Dat stelde onder andere Bart Vollenberg, voorzitter van de door cannabisondernemers opgerichte Epicurus Foundation, onlangs in Trouw. Ook het bestrijden van georganiseerde hennepteelt is op dit moment als dweilen met de kraan open, zo blijkt uit onderzoek. Ondanks het oprollen van kwekerijen wordt er geen gram minder wiet verbouwd.
Wietapotheek
Dat Nederland haar voortrekkersrol kwijt is ondervond Joost Breeksema tijdens de International Drug Reform Conference, dat onlangs plaatsvond in Denver, Colorado. Hij was daar aanwezig in zijn functie als drugonderzoeker voor Stichting Mainline. Toen hij daar met eigen ogen zag hoe de gereguleerde wietteelt wordt toegepast wist hij dat de rollen zijn omgedraaid. "Eigenlijk moeten we nu mensen uit Colorado naar Nederland halen om ons te adviseren", stelt hij.
Breeksema bezocht in Colorado een Medical Marihuana Dispensary, een soort 'wietapotheek'. Daar wordt nu nog alleen wiet verhandeld voor medicinaal gebruik, maar vanaf 1 januari ook voor recreatief gebruik. "Het zag eruit als zo'n onherkenbaar gebouw dat je wel vaker ziet in een industriegebied. Aan de voordeur vond de 'intake' plaats, waar geregistreerde klanten hun bestelling kwamen ophalen. De achterdeur kwam uit op een loods met kwekerijen die me deed denken aan die van Nederlandse boeren in het achterland."
De cannabisketen werd bijgehouden 'from seed to sale', vertelt Breeksema. "De groeistadia en waarden van de plant werden met streepjescodes in kaart gebracht. Dat ging zelfs zover dat ze wisten welke plant bij welke klant terechtkwam."
Transparante keten
Zo'n systeem klinkt de Epicurus Foundation en het Transnational Institute (TNI) waarschijnlijk als muziek in de oren. Zij organiseerden onlangs in Utrecht het congres De Transparante Keten. Daar riep onder andere VVD-erelid Frits Bolkestein op wietteelt te reguleren door middel van een transparante en controleerbare cannabisketen. Centraal daarbij staat het bewaken van de achterdeur van coffeeshops. Zij mogen alleen inkopen bij geregistreerde telers en moeten de hoeveelheid en locatie van de voorraad constant administreren.
Hoe groot is de kans zo'n systeem er daadwerkelijk komt? Klein, denkt Tom Blickman, namens TNI aanwezig bij het congres. "Het standpunt van minister Opstelten is: 'het kan niet. En als het wel kan, wil ik het niet'. Eigenlijk is dat absurd, want een meerderheid van de bevolking is voor legalisering."
Dat de politiek zich voorlopig vooral bezighoudt met de voordeur, blijkt ook uit het keurmerk voor Haarlemse coffeeshops. Blickman: "Dit keurmerk werd al een 'eerste stap' genoemd. Misschien dat na de voordeur ook de achterdeur aan de beurt is."
