Wat rest van Twin Towers

Nog maar één boterhamtrommeltje stof is er overgebleven van de zak met wit-grijze poederachtige stof die de Chinese kunstenaar Xu Bing (1955) verzamelde nadat de Twin Towers op 11 september 2001 waren ingestort. Hij veegde het stof van de straten in Manhattan om er een kunstwerk van te maken. Negen keer is het inmiddels geëxposeerd, onlangs op 11 september, tien jaar na de aanslag, voor het eerst in New York. Nu is er nog zo weinig stof over dat de assistent van Xu Bing het nog net in een dunne laag heeft kunnen verstuiven over de vloer van een zaal in het Nederlands Uitvaart Museum Tot Zover bij begraafplaats De Nieuwe Ooster in Amsterdam. Daar maakt de installatie 'Where does the dust itself collect?' deel uit van de expositie 'Afterlife - Kunst over de eindbestemming', die morgen open gaat voor het publiek. Waarschijnlijk rest na deze expositie te weinig stof om de installatie nog een keer te maken.

In de stoflaag zijn twee zinnen uit een boeddhistisch gedicht van de Chinese zen-meester Hui-neng (638-713) uitgespaard: 'Als alles in beginsel leegte is, waar moet het stof dan neerdalen?' Het werk bezingt de leegte van het boeddhistische Nirwana, maar refereert ook aan de bijbelse spreuk 'Stof zijt gij en tot stof zult gij wederkeren' (Genesis 3:19). Xu Bing hoopt dat het mensen aan het denken zet over de vraag wat uiteindelijk meer eeuwigheidswaarde heeft: geest of materie.

Het vergde volgens conservator Babs Bakels van het museum het nodige kunst- en vliegwerk om het stof zo gelijkmatig mogelijk te 'vernevelen' over de vloer, waarop de boeddhistische tekst in pvc letters was neergelegd. Ook het weghalen naderhand van de letters, met een gebogen ijzerdraadje als handvat, was precisiewerk.

En nu is de grootste zorg van het museum om de fragiele installatie intact te houden. Het publiek kan het werk alleen vanaf een podium bekijken. Maar gisteren bleek dat ondanks alle voorzorgsmaatregelen de stoflaag inmiddels lichte 'schade' heeft opgelopen. Er is een tot nu toe onbekend insekt overheen gelopen. Bakels heeft Xu Bing gebeld om te vragen of de sporen van het torretje weggewerkt moeten worden. "Maar hij vond het wel een mooie inbreuk in zijn werk. Een teken dat het leven gewoon doorgaat."

undefined