Wat is er nou erg aan een afstandelijk Brussel?

Hoe moeten de Nederlandse afgevaardigden zich laten gelden te midden van zoveel anderen, die natuurlijk verbeten voor hun eigen belangen strijden? Tegelijk is het een beetje gek dat deze Europese politieke arena zo zelden in beeld komt en dat het NOS-journaal eigenlijk nooit een item uitzendt waarin we onze man of vrouw in Brussel naar de microfoon zien grijpen. Of zou dat dan weer een bewuste strategie zijn? Want als onze afgevaardigden zich daarginds blijken uit te drukken in duister ambtelijk jargon, als aan het licht komt hoe vaak hun visie verzandt in vage compromissen, dan wordt het nog moeilijker te geloven dat die mensen daar voor óns zitten. Dan vertrouwt de burger er helemaal niet meer op dat zijn stem in het 'Brusselse circus' meetelt.

Transparantie
De recente pogingen om de kloof tussen europarlementariërs en de Nederlandse kiezer te verkleinen, hebben dat probleem niet echt opgelost. Sterker nog: de roep om transparantie heeft het wantrouwen waarschijnlijk alleen maar vergroot. Zo kwam deze week alweer zo'n ontmoedigend feit naarboven toen bleek dat Nederland zijn jongste en onervarenste politici naar Brussel stuurt, in schril contrast tot bijvoorbeeld België, dat zijn belangen laat behartigen door een kopstuk als ex-premier Guy Verhofstadt.

De jonge blom die de Nederlandse kijker in beeld kreeg bleek weliswaar al zes jaar mee te draaien in het Europees parlement, maar was wel een volstrekt onbekende. Schandalig, zoveel afstand tussen kiezer en parlementariër. Of valt dat eigenlijk wel mee?

Misschien wordt het idee dat politici steeds in contact moeten staan met de kiezer en dat de kiezer al zijn of haar wegen móet begrijpen de laatste jaren een beetje overschat. Politici die zelf democatisch verkozen zijn zullen het vast niet snel toegeven, maar naarmate zij zich steeds vaker achtervolgd weten door populisten (en door journalisten die hen enorm relevant vinden) biedt de anonieme Brusselse arena de politicus waarschijnlijk precies de nodige ruimte om adem te halen en eens rustig na te denken over de handigste strategie om de Nederlandse belangen te verdedigen. Wie weet piekert onze afgevaardige daarginds zelfs over de grotere context waartoe de Nederlandse belangen zich verhouden of over de langetermijngevolgen van een besluit - gevolgen die bij een overval van PowNews of het broodnodige optreden bij een landelijke talkshow nu eenmaal minder makkelijk te verdedigen zijn.

Angst
"Democratie is de theorie dat de gewone man weet wat hij wil, en dat hij het dubbel en dwars verdient daarin bediend te worden'', schreef de Amerikaanse journalist H.L. Mencken al in 1916, bijna honderd jaar geleden.

Het is nog steeds een uitspraak die aanzet tot denken. Vooral nu heel wat politici - uit angst het volk niet tevreden te stellen - welhaast gedwongen zijn een toon aan te slaan die herinnert aan Geert Wilders, toen hij zijn gewraakte uitspraak over Marokkanen liet volgen door de belofte: "Dat gaan we regelen!"