Wat in Amerika niet mocht, kon op Cuba wel
Voor het eerst sinds meer dan vijftig jaar meerde deze week een Amerikaans cruiseschip af in Cuba. De verbetering van de betrekkingen tussen Washington en Havana zet het eiland weer op de radar van toeristen uit de VS.
Cuba is great. There is a reason. Bacardí, jubelde een reclameposter in de jaren na de Eerste Wereldoorlog, toen de VS de alcohol tijdelijk in de ban hadden gedaan. Een kortgejurkte dame zat, met haar benen verleidelijk over elkaar heen geslagen, aan de bar: sigarettenpijpje in de rechterhand, een glas rum in de linker.
Het was een noodsprong van het door Catalaanse immigranten groot gemaakte familiebedrijf Bacardí (toen nog met een accent op de i). Als de onderneming de rum niet naar de VS kon brengen, moesten de Amerikanen maar naar de rum gelokt worden. Fly to Cuba and bathe in Bacardí rum, was een andere slogan uit die jaren.
Al voor de drooglegging ontdekten meer en meer Amerikaanse vakantievierders het land even ten zuiden van Florida. Het was relatief dichtbij. Qua hygiëne werden andere Caribische eilanden geklopt.
En in de alcoholloze jaren van de VS kwam er dus een belangrijke attractie bij: drank.
Toerisme werd, na suiker en tabak, het derde exportproduct. Whisky bleef de favoriete sterke drank in de VS. Rum, mede met dank aan de teruggekeerde toeristen, werd een gewild alternatief.
De economische crisis van de jaren dertig en de Tweede Wereldoorlog zorgden voor een tijdelijke terugslag in het toerisme vanuit Amerika, maar daarna kwamen de bezoekersstromen naar het zo nabije tropische oord pas echt op gang.
Het eiland was binnen bereik van de kleine portemonnee. Wie meer had te besteden, hoefde zich overigens ook geen moment te vervelen. Havana stond vol exclusieve hotels, casino's en bordelen, veelal gerund door de Amerikaanse maffia. 'The Latin Las Vegas' was niet voor niets de bijnaam van de Cubaanse hoofdstad.
Op en rond de podia wemelde het van danseressen met behalve veren weinig verhullends. Zanger/pianist Nat King Cole trad er op. Grote Amerikaanse filmsterren als Gary Cooper en Rita Hayworth en senatoren als John F. Kennedy kwamen naar Cuba.
Met de massale toestroom van Amerikanen per vliegtuig en boot waaide ook een deel van de Amerikaanse levensstijl over. De voorkeur voor extravagante auto's was er een voorbeeld van.
Maar de hedonistische, rijke bezoekers uit het buurland wekten ook ergernis. In een land waar velen in schrijnende armoede leefden en corruptie welig tierde, hadden de toeristen van buiten slechts oog voor zichzelf en hun eigen pleziertjes. Een Cuba vergeven van gokholen en bordelen vervulde de meeste inwoners bovendien niet direct met trots.
Een steeds groter deel van de economie kwam ook nog eens in handen van kapitaalkrachtige bedrijven en particulieren uit de VS. Amerikanen werden geassocieerd met de macht, met de door velen gehate dictator Fulgencio Batista.
In de tweede helft van de jaren vijftig nam de onrust op Cuba toe. In december 1956 landde Fidel Castro met 81 rebellen op het eiland. In de eerste gevechten werd dit rebellenlegertje gedecimeerd. Slechts twaalf man overleefden, onder wie Castro, zijn broer Raúl en Che Guevara. Na die eerste tegenslag won deze verzetsgroep meer en meer terrein. Op 1 januari 1959 vluchtte Batista en nam Castro de macht over. Het gerucht ging dat de nieuwe leider voor zijn strijd ook steun ontving van mensen uit Las Vegas die de concurrerende amusementsindustrie op Cuba graag wilden uitschakelen.
De onlusten en revolutie nekten het toerisme op Cuba. In 1957 kwamen er nog ruim 350.000 Amerikaanse toeristen. In 1961 waren dat er nog maar vierduizend. Twee jaar later werd dat gereduceerd tot nul. Fidel Castro verbood gokken en prostitutie.
En nadat Amerikaanse pogingen om het ontwakende communisme op het eiland gewapenderhand en op andere manieren te smoren op niets waren uitgelopen, besloot Washington tot een handels- en reisembargo.
undefined
